Vào đúng dịp kỷ niệm
37 năm kết thúc cuộc chiến
Việt Nam, một cuốn sách về
những ngày cuối của xung đột
kéo dài hai thập niên với sự
thiệt mạng của hàng triệu
người đă ra mắt.
Mang tên 'Tháng Tư Đen',
sách dày gần 600 trang của
tác giả George Veith vẽ lại
bức tranh hăi hùng của những
trận chiến cuối cùng với sự
thiệt mạng của 100.000 lính
Nam Việt Nam.
Bản thân Hà Nội ước tính họ
mất 6.000 bộ đội chỉ trong
vài ngày cuối tháng Tư năm
1975, theo điểm sách 'Tháng
Tư Đen' trên báo Wall Street
Journal của chuyên gia tư
vấn quốc pḥng Mark Moyar,
người cũng là tác giả cuốn 'Thắng
lợi Bỏ lỡ: Cuộc chiến Việt
Nam, 1954-1965'.
Moyar đánh giá 'Tháng Tư Đen'
đă xuất sắc "điền vào khoảng
trống lịch sử" của giai đoạn
1973-1975 khi Hoa Kỳ đă rút
quân và Cuộc chiến Việt Nam
không c̣n là mối quan tâm
hàng đầu của các phóng viên
Hoa Kỳ, khiến các tài liệu
tham chiếu bằng tiếng Anh để
viết về giai đoạn này không
có nhiều.
Tác giả Veith đă dùng tới
các sử liệu từ phía Việt Nam
bao gồm của cả miền Bắc và
các cuộc phỏng vấn của ông
với các tướng lĩnh Nam Việt
Nam trong quá tŕnh nghiên
cứu để viết sách.
Ông Veith nhận xét thất bại
trong tháng Tư năm 1975
không phải do sự lúng túng
của chính quyền miền Nam và
càng không phải do sự yếu
kém trên chiến trường của
lực lượng Việt Nam Cộng ḥa.
Theo ông, lực lượng Nam Việt
Nam bao gồm nhiều chỉ huy
từng đẩy lùi cuộc tấn công
của miền Bắc hồi năm 1972 và
đă có những trận đánh thành
công nhưng ít được biết tới
trong giai đoạn 1973-1975.
Một số trận đánh trong đó
quân miền Nam kháng cự kiên
cường được nhắc tới xảy ra
trong tháng Ba và tháng Tư
năm 1975 như các trận Mỏ Tàu
và Núi Bồng ở mạn bắc, Bến
Cầu và Chơn Thành ở miền
trung cũng như trận Cần Thơ
và Long An ở miền nam.
'Giết hại dân
thường'
"Khi cuộc tấn công của quân Bắc Việt bắt đầu trong tháng Ba năm 1975, sự thiếu hụt nhiên liệu máy bay và phụ tùng không cho phép quân đội chở lính tiếp viện bằng đường không nhằm củng cố biên giới miền tây trải dài 900 dặm."
Chuyên
gia
Mark
Moyar
điểm
cuốn
'Tháng
Tư
Đen'
Theo bài
Bấm
điểm sách của chuyên gia
Moyar,
"[Ông] Veith đă minh chứng
thuyết phục rằng lư do gốc
rễ của sự thất bại ở miền
Nam là việc cắt giảm trợ
giúp của Quốc hội Hoa Kỳ
trong năm 1974 khi viện trợ
quân sự giảm gần một nửa.
"Khi cuộc tấn công của quân
Bắc Việt bắt đầu trong tháng
Ba năm 1975, sự thiếu hụt
nhiên liệu máy bay và phụ
tùng không cho phép quân đội
chở lính tiếp viện bằng
đường không nhằm củng cố
biên giới miền tây trải dài
900 dặm (gần 1.500km).
"Bởi vậy Bắc Việt được tự do
để tập trung các cuộc tấn
công với số quân lớn vào các
thành phố và thị trấn trọng
yếu.
Ông Veith nói sự thiếu hụt
không quân cũng làm cho miền
Nam không thể cho máy bay
ném bom lực lượng miền Bắc
ngay cả khi họ biết những
nơi đối thủ tập trung đông
quân.
Ngoài ra việc dân thường di
tản với số lượng lớn cũng
ảnh hưởng đến khả năng triển
khai và di chuyển quân của
Nam Việt Nam.
Ông Veith nói việc Bắc Việt
Nam giết hại những người
không cầm súng ở Huế năm
1968 và dọc Quốc lộ 1 năm
1972 khiến người dân phát
hoảng và họ đă tràn ra các
ngả đường khi quân miền Nam
rút đi.
Việc tắc nghẽn đường và cầu
khi dân thường di tản làm
cho một số đơn vị chiến đấu
của VNCH không rút kịp và bị
lực lượng miền Bắc tiêu diệt.
Một trong những ví dụ ông
Veith đưa ra và được chuyên
gia Moyar dẫn lại là đợt rút
quân của Nam Việt Nam để cố
thủ ở Đà Nẵng.
Hơn một triệu dân thường đă
kéo về thành phố này để ḥa
vào số dân gần nửa triệu
cũng đang hoảng loạn ở trong
thành phố.
Số lượng dân cư lớn như vậy
khiến cho việc điều phối xe
quân sự và lực lượng tác
chiến gặp khó khăn.
'Trả giá nhân mạng'
Theo các con số từ sách
'Tháng Tư Đen' được cây viết
Moyar trích dẫn, Nam Việt
Nam có tới hơn 760.000 binh
sĩ nhưng chỉ tập hợp được
110.000 ở Sài G̣n trong trận
đánh cuối cùng.
Hoa Kỳ trong khi đó không
giữ lời hứa mà Tổng thống
Nixon đưa ra hồi tháng Giêng
năm 1973 rằng không lực Hoa
Kỳ sẽ đập tan lực lượng Bắc
Việt nếu họ vi phạm hiệp
định ḥa b́nh khi đó đang
chuẩn bị được kư kết ở
Paris.
Bản thân ông Nixon đă không
c̣n cầm quyền hồi năm 1975
sau vụ bê bối Watergate
trong khi Quốc hội Hoa Kỳ
dùng một nghị quyết được
thông qua trong năm 1973 để
buộc Tổng thống Gerald Ford
không ném bom miền Bắc.
Trong phần kết thúc bài điểm
cuốn 'Tháng Tư Đen', chuyên
gia quốc pḥng Moyar nói
cuốn sách là lời nhắc nhở
Hoa Kỳ về cái giá phải trả
bằng nhân mạng khi rời bỏ
một đồng minh.
Ông nói 100.000 lính Nam
Việt Nam, những người từng
sát cánh với Hoa Kỳ trong
các trận đánh cuối cùng, đă
bỏ mạng, bị hành quyết tức
th́ hay chết v́ bị hành hạ
trong các trại "cải tạo"
khổng lồ.
Hơn nửa triệu người Nam Việt
Nam cũng bỏ mạng trên biển
khi bỏ trốn chế độ cộng
sản.