Trong giờ lễ Chủ Nhật, tại nhà thờ Saint Columban, linh
mục Tiến đă làm nhiều người nghe phải nhỏ lệ khi ông kể một
câu chuyện về một người Mẹ đă nuôi cả mười đứa con thành
công về tài chánh, đứa Bác Sĩ, đứa Kỹ Sư, Dược Sĩ, nhưng rồi
cả mười đứa con ấy, không nuôi nổi một bà Mẹ già.
Đứa nào cũng có lư do để từ chối không muốn ở
với Mẹ. Linh mục T. cũng kể lại lúc ông c̣n ở Chicago, có
một lần trong thời tiết lạnh giá, đến thăm một bà Mẹ, thấy
căn nhà rộng mông mênh, không có ai, v́ hai vợ chồng đứa con
đi làm cả. Điều ông quan tâm là thấy trong nhà rất lạnh, bà
Mẹ phải mặc hai áo nhưng vẫn lạnh cóng. Ông có hỏi bà mẹ tại
sao không mở máy sưởi, th́ bà Mẹ cho biết là không dám mở v́
sợ khi con đi làm về, sẽ càm ràm là “tốn tiền điện quá!”
Những đứa con sang trọng kia, có thể chờ đến ngày Lễ Mẹ, th́
đưa mẹ ra ăn tô phở, hoặc gọi điện thoại về nhà, nói: “I
love you, mom!” Thế là đủ bổn phận của một đứa con thành
công ở Mỹ đối với người mẹ yêu dấu của ḿnh.
Những Bà Mẹ ở đây là hiện thân của Mẹ Việt
Nam đau khổ, đă hy sinh cả cuộc đời cho con cái, nhưng khi
con cái phụ rẫy, bỏ bê, cũng im lặng chấp nhận cho đến hết
cuộc đời.
Có biết bao nhiêu trường hợp như thế trong
cộng đồng Việt Nam hải ngoại? Biết bao nhiêu bà mẹ âm thầm,
lặng lẽ chịu đựng tất cả những đau khổ từ khi lấy chồng,
sinh con, rồi ráng nuôi dạy con nên người, sau đó lại chấp
nhận những đứa con bất hiếu như một định mệnh mà không hề
thốt lời than văn?
Một bà mẹ đă dành dụm bao năm buôn gánh bán
bưng để cho con vượt biên một ḿnh, sau đó, khi qua đến Mỹ,
thằng con sợ vợ quá, không dám để mẹ ngủ trong pḥng, mà bảo
mẹ phải ngủ dưới đất trong pḥng khách. Một lần, con chó xù
của hai vợ chồng đứng đái ngay vào đầu mẹ. Bà mẹ kêu lên,
th́ đứa con dâu cười, trong khi chồng đứng yên, chẳng dám
nói ǵ.
Bà mẹ khác, không được ở chung với con trai,
phải thuê một pḥng của người bạn, v́ sức khoẻ yếu, lúc nào
cũng lo là chết không có ai chôn. Khi nghe nói về bảo hiểm
nhân thọ, bà có năn nỉ thằng con trai đứng tên mua giùm, để
bà bớt chút tiền già và đóng hàng tháng để mai sau, con có
tiền lo hậu sự cho bà, nhưng đứa con dâu nhất định không
chịu, cho rằng “tốn tiền vô ích, chết th́ thiêu, liệng tro
xuống biển là xong, chôn làm ǵ cho mất thời giờ đi chăm
sóc.” Bà cụ uất quá, phát bệnh và qua đời. Không biết rồi bà
có được chôn cất đàng hoàng theo ư muốn, hay lại bị cô con
dâu vứt tro ra biển.
Không thiếu những bà mẹ khi đến thăm con
trai, phải ngồi nh́n vợ chồng ăn uống ríu rít với nhau, v́
con dâu không chịu dọn thêm một chén cơm mời mẹ. Một bà mẹ
nhớ con nhớ cháu quá, đến thăm con, nhưng sợ con dâu sẽ
nhiếc móc thằng chồng, nên vừa vào tới cửa đă vội thanh
minh: “Mẹ không ăn cơm đâu! Mẹ vừa ăn phở xong, c̣n no đầy
bụng. Mẹ chỉ đến cho thằng cháu nội món quà thôi!”
Không thiếu những bà mẹ v́ lỡ đánh đổ một
chút nước trên thảm mà bị con nhiếc móc tơi bời. “Trời đất
ơi! Cái thảm của người ta cả vài ngàn bạc mà đánh đổ đánh
tháo ra thế th́ có chết không?” Có bà mẹ bị bệnh ung thư,
biết là sắp chết, mong được con gái đưa về Việt Nam, nhưng
con đổ thừa cho chồng không cho phép về, rồi biến mất tăm,
sợ trách nhiệm. Mẹ phải nhờ người đưa ra phi trường, nhờ
người dưng đi cùng chuyến bay chăm sóc cho đến khi về tới
nhà. Từ lúc đó đến lúc mẹ mất, cả con gái lẫn con rể, cháu
chắt cũng chẳng hề gọi điện thoại hỏi thăm một lần.
Một bà mẹ già trên 70 tuổi rồi, có thằng con trai thành công
lẫy lừng, bốn năm căn nhà cho thuê, nhưng bà mẹ phải lụm cụm
đi giữ trẻ, nói đúng ra là đi ở đợ v́ phải lau nhà, rửa
chén, nấu cơm, để có tiền tiêu vặt và để gộp với tiền già,
đưa cả cho… con trai, một thanh niên ham vui, nhẩy nhót tung
trời, hai, ba bà vợ. Mỗi khi gặp bà con, chưa cần hỏi, bà đă
thanh minh: “Ấy, tôi ngồi không cũng chả biết làm ǵ, thôi
th́ đi làm cho nó qua ngày, kẻo ở nhà rộng quá, một ḿnh
buồn lắm!”
Trong một cuộc hội thoại, một bà mẹ đă khóc
nức nở v́ chỉ đứa con gái phụ rẫy, bỏ bà một ḿnh cô đơn. Bà
chỉ có một đứa con gái duy nhất, chồng chết trong trại cải
tạo. Trong bao nhiêu năm, bà đă gồng gánh nuôi con, rồi cùng
vượt biên với con, tưởng mang hạnh phúc cho hai mẹ con, ai
ngờ cô con chờ đúng 18 tuổi là lẳng lặng xách vali ra đi.
Nước mắt bà đă chảy cho chồng, nay lại chảy hết cho con.
Tại những nhà dưỡng lăo gần trung tâm Thủ Đô
Tị Nạn, có biết bao nhiêu bà mẹ ngày đêm ngóng con đến thăm
nhưng vẫn biệt vô âm tín. Một bà cụ suốt ba năm dài, không
bao giờ chịu bước xuống giường, v́ biết rằng chẳng bao giờ
có đứa con nào đến thăm. Bà đă lẳng lặng nằm suốt ngày trên
giường như một sự trừng phạt chính ḿnh v́ đă thương yêu con
cái quá sức để đến t́nh trạng bị bỏ bê như hiện tại. Sau ba
năm, bà mất v́ các vết lở, v́ nỗi u uất, mà những người chăm
sóc bà vẫn không biết gia cảnh bà như thế nào, v́ bà không
hề nhắc đến. Có điều chắc chắn là khi bà c̣n là một thiếu nữ,
bà phải là một mẫu người làm cho nhiều người theo đuổi,
quyến luyến, tôn sùng. Chắc chắn bà đă trải qua bao năm
tháng thật tươi đẹp, v́ cho đến khi mất, khuôn mặt bà, những
ngón tay bà, và dáng dấp bà vẫn khoan thai, dịu dàng, pha
một chút quư phái. Nhưng tất cả những bí ẩn đó đă được bà
mang xuống mồ một cách trầm lặng.
Một buổi chiều tháng 5, tại một tiệm phở Việt
Nam, một mẹ già đứng tần ngần bên cánh cửa. Khi được mời vào,
mẹ cho biết mẹ không đói, nhưng chỉ muốn đứng nh́n những
khuôn mặt vui vẻ, để nhớ đến con ḿnh, đứa con đă bỏ bà đi
tiểu bang khác, để mẹ ở với đứa cháu là một tên nghiện rượu,
đă hăm doạ đánh mẹ hoài. Hắn đă lấy hết tiền trợ cấp của mẹ,
lại c̣n xua đuổi mẹ như cùi hủi. Hôm nay, hắn lái xe chở mẹ
đến đầu chợ, đẩy mẹ xuống và bảo mẹ cút đi! Mẹ biết đi đâu
bây giờ?
Trong một căn pḥng điều trị tại bệnh viện
Ung Thư, một bà cụ đă gào lên nức nở khi người bệnh nằm bên
được chuyển đi nơi khác. “Bà ơi! Bà bỏ tôi sao? Bà ơi! Đừng
đi! Đừng bỏ tôi nằm một ḿnh! Tôi sợ lắm, bà ơi!” Những
tiếng kêu, tiếng khóc nấc nghẹn đó lặp đi lặp lại làm người
bệnh sắp chuyển đi cũng khóc theo. Người y tá cũng khóc lặng
lẽ. Anh con trai của người sắp đi xa, không cầm được giọt lệ,
cũng đứng nức nở. Cả căn pḥng như ngập nước mắt. Mầu trắng
của những tấm trải giường, mầu trắng của tấm áo cánh của bà
cụ như những tấm khăn liệm, tự nhiên sáng lên, buồn bă. Bà
cụ nằm lại đó đă không có đứa con nào ở gần đây. Chúng đă
mỗi đứa mỗi nơi, như những cánh chim không bao giờ trở lại.
Trên đại lộ Bolsa, thỉnh thoảng người ta thấy
một bà mẹ già, đẩy chiếc xe chợ trên chứa đầy đồ linh tinh.
Mẹ chỉ có một cái nón lá để che nắng che mưa. Khuôn mặt khắc
khổ của mẹ như những đường rănh bùn lầy nước đọng, đâu đó ở
chợ Cầu Ông Lănh, Thủ Thiêm, gần bến Ninh Kiều, Bắc Mỹ Thuận
hay ở gần cầu Tràng Tiền, Chợ Đông Ba? Mẹ đi về đâu, hỡi Mẹ?
Những đứa con của mẹ giờ chắc đang vui vầy…