Tiếng Việt mới (Truyện vui mà buồn)
 
http://3.bp.blogspot.com/-pMvervPI20c/T6Qgr3ABllI/AAAAAAAAEOM/EmEtWUT_S3w/s1600/hublot7.jpg
Đồng-hồ không người lái có cửa sổ của tôi chỉ ba giờ rưỡi chiều. 
Trong máy bay, ngồi nh́n ra cửa sổ bên ngoài, tôi lặng nh́n đất nước thân yêu, và tôi chợt thở dài. Thấy vậy, người hành-khách ngồi bên cạnh quay sang hỏi:
- Trông anh có vẻ căng lắm? Ngồi trong nội-thất chiếc phi-cơ mà trông ông h́nh như bức-xúc làm sao?
- Vâng thưa ông, tôi về Việt-Nam lần này là lần thứ nhất, sau bốn mươi năm xa nhà nên có phần hồi-hộp, tôi đáp.
- À, ra thế, tâm-trạng ông hiển-thị trên nét mặt rơ lắm. Ông rời xứ lâu như vậy, tôi đoán lúc trước ông phải là du-sinh đichuyên tu ở đâu đó; người Việt ḿnh vốntrọng-thị vấn đề học-vịlắm mà.
- Vâng, ông đoán không sai, lúc trước, tôi có được đi du-học bên Pháp, nhưng thú thật với ông, riêng tôi không coi-trọng bằng cấp cho lắm, nhất là thời-buổi này- tôi nói tiếp.
- Tôi thống nhất ông, chủ-yếu là phải biết triển-khai tính năng-nổ, rồi tranh-thủ vào đó, khẳng định tài-nghệ ḿnh th́ mới thành công một cách tiên-tiến được.
- Ông muốn nói là ông đồng ư với tôi, điều quan trọng là ḿnh phải khai-triển tính siêng năng tháo vát, cố gắng sao cho tài-nghệ ḿnh được công nhận để có thể thành công mỹ-măn? tôi hỏi lại cho chắc.
- Đúng vậy. À này, ông cũng nên cập-nhật lại ngôn-ngữ văn-hoá hiện-đại của ḿnh đi th́ hơn.Chúc ông thư-giăn và đi tham-quan tốt những cảnh-quan nước nhà.
- Cám ơn ông.
http://3.bp.blogspot.com/-wsz-Oa__pNg/T6Qk-8GhQcI/AAAAAAAAEO0/M-oBnbh8zCg/s1600/Vietnam_TanSonNhat_Airport_Check-In.jpg
Một lúc sau, gần đến cửa khẩu Tân Sơn Nhất, người lái cho biết Trung tâm quản lư đường bay đă cho phép phi-cơ đáp xuống đường băng. Chúng tôi đă đến Sài-G̣n.
Vào đến trạm kiểm tra, người cán-bộ hỏi tôi:
Hộ-chiếu đâu?
- Dạ thưa, hộ-chiếu là ǵ ạ? tôi ngớ ngẩn hỏi lại.
- Giấy tờ du-lịch do cơ-quan chủ quản cấp chứ là ǵ nữa? Xin ông nghiêm-túc một chút - người cán-bộ sẵng giọng.
Tôi ch́a sổ thông-hành ra.
- Ông sống bên Mỹ à? Bang nào? người cán-bộ hỏi tiếp.
- Dạ thưa , tiểu bang New Jersey .
- Đem vào bao nhiêu kiều-hối?
- Dạ thưa, kiều-hối là ǵ ạ? tội lại ú ớ.
- Ông không biết từ này à? Ông đừng có linh tinh nữa, khẩn trương lên đi, người cán-bộ bắt đầu sốt ruột. 
Hoảng quá, chắc ông ta nói tôi vớ-vẩn và dục tôi phải nhanh lên. Nghĩ đến chữ "hối-xuất", tôi đoán ṃ.
- Dạ, ngoại-tệ tôi có 1000 mỹ-kim.
- Thôi được rồi, ông đi đi. Có vấn nạn ǵ th́ cứ đến Pḥng công-tác người nước ngoài mà hỏi.
- Cám ơn Ngài.
http://3.bp.blogspot.com/-tYD5yFsV4pE/T6QhZYumIJI/AAAAAAAAEOc/EgCiw2EZGxc/s1600/taxi+VN.jpg
Lấy hành-lư xong, qua trạm hải-quan, không có ǵ để khai quan-thuế, tôi bước ra ngoài.
Tôi thở phào, nhẹ nhơm. Mới đến có vài giờ mà đă ấn-tượng như vậy.

Dáo dác nh́n quanh, tôi vẫy một cái tắc-xi để về khách sạn.
Thấy cái mặt "nai vàng ngơ ngác" của tôi, bác tài-xế chào hỏi:
Hoan nghênh ông, chắc ông là Việt-Kiều về thăm nhà? Lần này về, ông có dự-kiếnlàm ǵ không, em chỉ giúp cho? 
- Ờ, xem nào, ăn ngon th́ ông đề-nghị đi đâu?
- Muốn ăn ngon th́ em xin đề-xuất nhà hàng này, em đảm-bảo chất-lượng, thực đơn cao-cấp, giá rẻ, ông có thể ăn uống vô-tư, chứ đừng có mà đi t́m những nơihoành-tráng khác, có khả năng đắt khủng lắm, b́nh quân 100 Đô-La một người đó, nhất là nếu ông là người nước ngoài.
- Ui chao,có thể trung b́nh 100 Đô? Quả nhiên đắt khủng khiếp thật.
- Nhưng ngược lại, ông vào mấy tiệm chui th́ cũng có khả-năng bị chũm lắm đấy.
Đúng rồi, những nơi lén lút, không ai kiểm-soát, bị gạt là cái chắc.
Thi thoảng, ông có muốn đi tươi mát để hộ lư cho khoẻ không? bác tài hỏi tới.
- Tươi mát? Hộ lư? ông muốn nói ǵ? Tôi hỏi lại
- Th́ chuyện quan-hệ đàn ông - đàn bà đó mà? Về Việt-Nam, ai mà không biết cái đó? bác tài cười mỉm chi.
- Thôi, cám ơn ông, chắc không cần đâu. À về đến khách sạn tôi có xa không? tôi ngượng-nghịu đánh trống lảng.
- Từ đây vào thành phố không có đường cao tốc, nhưng đi giờ này không sợ ùn-tắc đâu, nếu không gặp tai tệ nạn trong một sự cố giao-thông ǵ, sẽ nhanh lắm.
- Không có xa-lộ, nhưng giờ này, nếu không gặp tại nạn xe cộ hay cản trở lưu-thông ǵ th́ chả sợ kẹt đường, sẽ nhanh thôi. Tôi lẩm bẩm trong đầu như để học khoá cấp-tốc tiếng Việt mới.
Bác tài-xế nói xong, phóng vun vút và chẳng bao lâu tôi về đến khách sạn.
 
Đăng kư xong, tôi lên pḥng nằm xem chiếu bóng hộp chỉ được năm phút là lăn quay ra ngủ một mạch đến sáng.
 
Mấy hôm sau, một người bạn sinh-sống tại đây liên-hệ với tôi và đề-nghị:
Tụi tao có quy-hoạch một buổi tiểu-trà để chiêu-đăi mày thứ bẩy này nhé.
- Cám ơn tụi mày đă định làm một buổi tiệc nhỏ để thết-đăi tao. Về đây chơi, có thổ-công như tụi mày th́ nhất rồi.
Tối hôm đó, tôi đến nơi hẹn. Nhà hàng này cũng nhỏ, nhưng rất sạch-sẽ, tươm-tất, có cả một ban nhạc sống nữa. Không biết mấy thằng bạn quỷ có mưu mô ǵ nhưng chúng đă bố-trí mộtcuộc gặp, cho tôi ngồi cạnh M., một cô gái xinh trẻ, rồi lấy máy ảnh kỹ-thuật số ra chụp tôi với em.
http://2.bp.blogspot.com/-JtyeUDHS5Aw/T6QlPU7IwnI/AAAAAAAAEO8/wSCI2je8dXc/s1600/filter-together.jpg
Nói chuyện, ăn uống một lúc, tôi làm ly cà-phê cái nồi ngồi trên cái cốc, c̣n đang miên man suy-nghĩ th́ M. lay tôi, gọi:
- Anh ơi (cô ấy chỉ bằng tuổi con tôi mà dám gọi tôi bằng "anh"), anh đang tư duyǵ vậy? Bên kia, mấy người nghệ-nhân đang chơi nhạc ḱa, ḿnh ra hát đôiđi, hay là anh thích múa đôi ?
Mấy thằng bạn cũng đốc vào nên tôi cũng đành ra sàn nhẩy với M.
- Anh ơi, bên Mỹ, anh làm nghề ǵ, thu-nhập tầm được bao nhiêu? M. bắt đầu hỏi chuyện.
Trời ơi, tiền lương tôi khoảng bao nhiêu, cô ấy hỏi làm ǵ? Tôi trả-lời qua loa cho xong, nhưng M. tiến-côngtiếp:
- Anh ơi, em phát-hiện là em cảm thấy rất hứng-thú với anh. Anh là đối-tượng của em rồi, emhồ-hởi quá. Hay là anh quản-lư đời em đi anh?
- Tôi quản-lư đời cô hay cô quản-lư đời tôi đây? Nhưng thí-dụ như tôi chịu th́ ḿnh như thế nào? Tôi hỏi đùa.
- Trước hết, ḿnh phải tuyên-bố.
- Tuyên bố ǵ?
- Tuyền bố là lễ hứa-hôn đó anh. Sau đó, anh mua cho em một căn hộ; và lần hồi, ḿnh sẽ đả-thông nhau, rồi ḿnh sẽ...
- Trời ơi, tôi làm ǵ có tiền mua nhà cho cô?
- Em nghe nói bên Mỹ, ai cũng sở-hữu một căn hộ mà, anh bán nó đi rồi sang đây mua hộ cho em. Sang bên này, anh bảo-quản tốt cho em, em sẽ ủng-hộ anh triệt để. Anh xử-lư cho em đi, nhe?
(Quan-hệ, ủng-hộ kiểu này th́ hệ-quả chắc phải bị cao huyết áptai-biến mạch máu năo sớm !!!)
Cứ thế cô tích-cực tiến-công tôi hầu gia tăng sức ép đến mức tầm cỡ:
- Anh ơi, anh đừng có chảnh với em mà, em giản đơn lắm.
Chảnh? Lần đầu tiên trong đời, tôi nghe chữ này, hỏi ra, mới biết là "làm bộ", "làm eo".
Cuối cùng, M. đột-xuất ra chiêu độc:
- Anh ơi, bú mồm em đi.
Xốc quá, choáng quá, tôi bất-tỉnh tại chỗ.
 
http://4.bp.blogspot.com/-EfxMOz-5_90/T6kV_MgccOI/AAAAAAAAEPM/98lZSfLK4Ks/s1600/235.jpg
Vài hôm sau, tôi muốn ra Huế chơi. Hỏi dưới văn-pḥng khách-sạn xem trạm xe-lửa ở đâu, người tiếp-viên cho tôi biết:
Cục đường sắt gần đây thôi. Ông đi bộ cho mát, hôm nay đài thuỷ-văn cho biết trời đẹp lắm.
Ngoài nhà ga, tôi mua một vé đi Huế.
- Một vé tầu-lửa đi Huế? Ghế mềm hay ghế cứng?
- Cứng th́ bao nhiêu? Mềm bao nhiêu? tôi hỏi lại.
Rốt cuộc, giá không xê-xích bao nhiêu nên tôi mua ghế mềm, ngồi cho sướng ... bàn toạ.
 
Đến nơi, tôi đi thăm vài danh lam, thắng cảnh xong, ngồi nghỉ chân một lúc rồi tôi phải hỏi một ông khách qua đường.
- Xin lỗi ông, tôi đang đau bụng quá, gần đây có chỗ nào cho tôi đi không ạ?
Ông khách chỉ sang bên nọ và trả-lời:
- Cuối đường có cái nhà ỉa kia, ông lại đó đi. Nhưng c̣n tuỳ ông đi nặng hay đi nhẹnữa, v́ đi nặng th́ dịch-vụ đắt tiền hơn.
- Trời!!!
.........

Đến đây, tôi chợt thức tỉnh. Hoá ra chỉ là một giấc mơ, nhưng sao hăi-hùng quá. Lâu lắm rồi, tôi không được về thăm nhà, bây giờ có về, không lẽ tôi phải có thông-dịch viên đi theo sao?
Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời...
Tiếng nước tôi, tiếng nói đồng-bào tôi mà sao nghe lạ tai quá? Bây giờ, khi xem phim với phụ-đề tiếng Việt, tôi lại c̣n khó hiểu hơn là không có phụ-đề nữa; đọc những bài thâu lượm trên Internet th́ nhiều khi cứ phải đoán ṃ, và khó chịu làm sao khi đọc chữ "Y" cứ bị thay thế bằng "I". 
Nhưng điều tôi không thể hiểu nổi là tại sao có những tờ b
áo Việt-Nam bên Mỹ này cũng hùa theo cái "phong-trào" ấy, như để "khoe" là ḿnh "văn minh hiện đại" (?)
Vẫn biết sinh-ngữ nào chả biến-đổi cho thích-hợp với thời-đại nhưng sao thay đổi "khủng" quá? Không biết cụ Nguyễn Du hay cụ Trần Trọng Kim, nếu c̣n sống sẽ nghĩ ǵ về tiếng Việt mới này? Hay có lẽ chúng tôi quá "cổ hủ"? Dầu sao đi nữa, chúng tôi sẽ không cầm bút để viết lịch-sử Việt-Nam nên chúng tôi chắc chắn là sai lầm.

Nhưng thôi, đất nước tôi không c̣n là đất nước tôi, tôi cũng không c̣n thẩm-quyền ǵ để phê-b́nh, tôi chỉ có quyền buồn (ít ra, cái tư-do này, không có chính-quyền nào có thể cấm-đoán được). 

Tôi buồn, nhưng thôi, như đă chia-xẻ trong bài "Thế-hệ bánh ḿ kẹp", chỉ vài mươi năm nữa, vấn-đề này sẽ không c̣n là vấn-đề nữa, một khi chúng tôi sẽ lũ-lượt rủ nhau đi hết. Lúc đó, chúng tôi sẽ lại được nói lại "tiếng Việt cũ" với bố mẹ, ông bà chúng tôi. 
Ôi, tiếng nước tôi.
 
 
tháng năm, 2012