|
Sư huynh Guy Consolmagno S.J.
Khi nhà khoa học chia sẻ đức tin
Một trong những cuộc đối thoại quan trọng trong Năm Đức Tin là cuộc đối thoại giữa khoa học vàđức tin, đặc biệt trong thời đại ngày nay, thời thống trị của khoa học và kỹthuật. Trong cuộc đối thoại này, những suy tư và kinh nghiệm của các Kitô hữuđang làm công tác khoa học có giá trị đặc biệt, v́ nơi họ có sự kết hợp hài ḥa giữa nghiên cứu khoa học và đức tin tôn giáo. Một trong những người đó là sư huynh Guy Consolmagno, S.J., nhà thiên văn đang làm việc tại đài thiên văn Vatican. / Trong bài thuyết tŕnh mới đây tại Mount Street Jesuit Centre ở Luân Đôn, sư huynh Guy Consolmagno vừa chia sẻ hành tŕnh nghiên cứu khoa học của ḿnh, vừa tŕnh bày những suy nghĩ về mối liên hệ giữa khoa học và niềm tin nói chung. Ông cho rằng niềm tin đóng vai tṛ quan trọng trong nghiên cứu khoa học, cách riêng là ngành thiên văn. Cụ thể là bạn phải chấp nhận ba niềm tin căn bản này th́ mới có thể làm khoa học được.
Một là phải tin rằng vũ trụ này hiện hữu. Nghe có vẻbuồn cười v́ ai chẳng nh́n nhận vũ trụ này có thật. Thế nhưng thực tế là một vài tôn giáo và triết thuyết lại chủ trương “mọi sự chỉ là ảo ảnh”. Nếu vũ trụ này chỉ là ảo ảnh th́ c̣n ǵ để nghiên cứu khoa học nữa?
Thứ hai là phải tin rằng vũ trụ được điều hành bằng những luật tự nhiên. Làm sao bạn có thể t́m kiếm những luật vật lư trong vũ trụ nếu không tin rằng có những luật ấy? Nhân loại đă trải qua hàng ngàn năm để t́m ra những định luật ấy, rồi từ đó có những phát minh kỹ thuật phục vụ con người. Ngày nay chúng ta đă biết những định luật ấy và coi là chuyện b́nh thường, thế nhưng những người đầu tiên t́m ra các định luật ấy th́ sao? Họ phải tin rằng có những định luật đó th́ họ mới cố công t́m kiếm và đă t́m được.
Nếu bạn tin rằng mọi sự xảy ra trong vũ trụ này đều là do ma quỷ và thần thánh, th́ c̣n t́m kiếm những định luật khoa học làm ǵ! Các Kitô hữu ngày xưa ở Rôma đă bị kết án là vô thần chỉ v́ họ không tin vào những thần thánh kiểu ấy (thần sấm, thần sét, hà bá…). C̣n Đấng Thiên Chúa mà các Kitô hữu tin là Đấng hiện hữu từ trước khi có vũ trụ. Ngài không phải là một phần của tự nhiên nhưng Ngài siêu-tự nhiên. Tin vào một Thiên Chúa như thế, người Kitô hữu được thúc đẩy t́m kiếm những định luật điều hành vũ trụ để phục vụ con người, đó là cách thế thể hiện vai tṛ làm chủ vũ trụ mà Thiên Chúa đă trao cho nhân loại.
Điều thứ ba bạn phải tin nếu muốn làm nhà khoa học, đó là tin rằng vũ trụ này tốt lành, như sách Sáng Thế nói. Nếu bạn cho rằng vũ trụ này vô cùng xấu xa th́ bạn sẽ xa lánh nó chứ không t́m hiểu nó làm ǵ. C̣n người Kitô hữu tin rằng vũ trụ này tốt lành và được Thiên Chúa yêu thương, nên họ gắn bó với vũ trụ này.
Hóa ra người ta cần có niềm tin mới làm công tác khoa học được. Mà đă thế th́ tại sao nhiều người ta cứ cho rằng khoa học đối nghịch với đức tin tôn giáo? Một trong những lư do dẫn đến quan niệm sai lạc này là v́ người ta hiểu sai về khoa học, cho rằng khoa học chỉ là những sự kiện. Thật ra, khoa học không chỉ là những sự kiện nhưng là t́m ṭi, nghiên cứu, suy tư để nối kết các sự kiện, xem vũ trụ này vận hành ra sao, làm thế nào để vận dụng những hiểu biết đă có mà suy đoán về những cái sẽ tới… Và trong quá tŕnh t́m kiếm ấy, không bao giờ người ta thấy rơ mọi sự mà chỉ là những giả thuyết, và phải lần ṃ ngày qua ngày. Chẳng khác ǵ “đêm tăm tối của đức tin”.
Cũng từ đó xuất hiện những câu hỏi nền tảng, chẳng hạn câu hỏi của Leibnitz: “Tại sao đă có một cái ǵ đó chứ không phải là hư vô?” Tại sao lại có vũ trụ này? Tự nó, vũ trụ không giải thích được. Vậy th́, hoặc là không có cách giải thích, hoặc là phải nh́n nhận rằng có một lư tính giải thích sự hiện hữu của vũ trụ, một lư tính nằm ngoài vũ trụ này, và các tín hữu tin rằng lư tính ấy là Thiên Chúa.
Tuy nhiên Đấng Thiên Chúa mà người Kitô hữu tin không chỉ đơn thuần là Deus ex machina, một ư tưởng trừu tượng và xa lạ, nhưng là một Thiên Chúa cá vị, Đấng mà bạn có thể gặp gỡ, tṛ chuyện, tâm sự với Ngài, v́ Ngài là T́nh Yêu.
Sư huynh Guy Consolmagno diễn tả chân lư này bằng một kinh nghiệm thật dễ thương thời thơ ấu. Ông nhớ lại khi c̣n nhỏ, những hôm trời mưa, không chơi ngoài sân cỏ được, thế là mẹ ông lấy cỗ bài ra và hai mẹ con cùng chơi. Và khi lớn lên, ông hiểu ra rằng điều chính yếu trong những ván bài ấy không phải là thắng thua, nhưng đó là cách thể hiện t́nh yêu chăm sóc của mẹ dành cho đứa con nhỏ, khi bà dành thời giờ để chơi và tṛ chuyện với con. Kinh nghiệm ấy cũng giúp ông khám phá t́nh yêu của Đấng Thiên Chúa ông tin khi làm công tác khoa học : “Khi tôi làm khoa học, Chúa đang chơi bài với tôi… Điều quan trọng không phải là câu trả lời nhưng là những nỗ lực kiếm t́m lời giải đáp… Khoa học là nơi tôi dành thời giờ tṛ chuyện với Đấng Tạo Hóa. Khi Chúa mời tôi đến gặp gỡ Ngài nơi những sự vật chính Ngài đă làm nên – như thánh Phaolô nói trong thư Rôma, Chúa đang cùng tôi chơi bài. Đó là ván bài mà điều lớn lao nhất là Chúa muốn nói với tôi rằng Ngài yêu tôi. Và v́ thế, tôi thật biết ơn khi được làm một nhà thiên văn”.
Tâm t́nh thật dễ thương và cũng đầy tính khai mở cho những tâm hồn vừa say mê khoa học vừa kiếm t́m ư nghĩa cuộc đời.
HTT
|
