|
Quyết liệt v́ Hoàng Sa
Đỗ Hùng
(Thanhnien) - Trận
hải chiến 1974 một lần nữa khẳng định ư chí bất khuất của người
Việt Nam trong sứ mệnh bảo vệ chủ quyền. Trước một kẻ thù mạnh
hơn và trong một t́nh h́nh chính trị chung có nhiều diễn biến
bất lợi, các quân nhân đă kiên cường nổ súng vào kẻ xâm lăng.
Cuộc chiến đó cũng một lần nữa làm nổi rơ tính phi nghĩa của
Trung Quốc tại Hoàng Sa và trên toàn biển Đông về sau, như tuyên
cáo của Bộ Ngoại giao VNCH số 015/BNG sau trận hải chiến 1974 đă
vạch rơ: “Các hành động quân sự của Trung Cộng là hành vi xâm
phạm trắng trợn vào lănh thổ VNCH”... *
Ngày này cách đây đúng 39 năm, Trung Quốc dùng vũ lực cưỡng chiếm toàn bộ quần đảo Hoàng Sa. Hành động phi pháp ấy đă vấp phải sự kháng cự mănh liệt của người Việt Nam và sự lên án mạnh mẽ của thế giới.
Ngày 25.11.2011, trong phát biểu trước Quốc hội, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đă đề cập tới hai thời điểm Trung Quốc xâm chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam: “Năm 1956, Trung Quốc đă đưa quân chiếm đóng các đảo phía đông của quần đảo Hoàng Sa. Đến năm 1974, Trung Quốc dùng vũ lực đánh chiếm toàn bộ quần đảo Hoàng Sa trong sự quản lư của chính quyền Sài G̣n, tức chính quyền Việt Nam Cộng ḥa (VNCH). Chính quyền VNCH lúc đó đă phản đối, lên án việc làm này và đề nghị Liên Hiệp Quốc can thiệp. Chính phủ lâm thời cách mạng miền Nam Việt Nam lúc đó cũng ra tuyên bố phản đối hành vi chiếm đóng này”. Thủ tướng cũng cho biết Chính phủ Việt Nam sẽ kiên tŕ đ̣i lại Hoàng Sa bằng biện pháp ḥa b́nh.
Phát biểu của người đứng đầu Chính phủ của một đất nước Việt Nam thống nhất đă nhắc chúng ta nhớ tới một ngày bi tráng của 39 năm về trước, khi đất nước c̣n chia đôi. Đó là ngày 19.1.1974, Trung Quốc nổ súng cưỡng chiếm quần đảo Hoàng Sa. Các chiến hạm cùng quân nhân VNCH đă chiến đấu quyết liệt, nhưng cuối cùng với một lực lượng mạnh hơn, Trung Quốc đă chiếm được cụm phía tây của quần đảo Hoàng Sa, sau khi đă chiếm cụm phía đông hồi thập niên 1950, qua đó chiếm đóng phi pháp toàn bộ quần đảo này từ đó đến nay.
Xâm lăng
Trận hải chiến Hoàng Sa diễn ra trong khoảng 30 phút vào ngày 19.1.1974, nhưng trước đó nhiều ngày, Trung Quốc đă bắt đầu những chuyển động cho hành tŕnh xâm lược của ḿnh. Ngày 10.1, tàu Trung Quốc bắt đầu xuất hiện trong khu vực cụm tây quần đảo Hoàng Sa. Sau đó một ngày, Bộ Ngoại giao nước này phát đi từ Bắc Kinh tuyên bố rằng Hoàng Sa và Trường Sa là của Trung Quốc và VNCH đang chiếm đóng phi pháp. Ngay lập tức, Tổng trưởng Ngoại giao Vương Văn Bắc của chính quyền Sài G̣n đă bác bỏ luận điệu ngang ngược này và lên án hành động xâm lăng gây hấn của Trung Quốc.
Lúc bấy giờ, về mặt quân sự, phía Việt Nam chỉ có một trung đội địa phương quân thuộc Chi khu Ḥa Vang trú đóng trên đảo Hoàng Sa. Để tăng cường sức mạnh bảo vệ biển đảo, Tư lệnh Hải quân Vùng 1 Duyên hải vào ngày 15.1 đă ra lệnh cho tuần dương hạm Lư Thường Kiệt (HQ-16), do trung tá Lê Văn Thự làm hạm trưởng, trực chỉ Hoàng Sa. Tiếp theo, khu trục hạm Trần Khánh Dư (HQ-4) do trung tá Vũ Hữu San chỉ huy đang tuần tra vùng biển ngoài khơi Quảng Ngăi cũng được lệnh tức tốc tới bảo vệ Hoàng Sa. Sau đó, do diễn biến phức tạp, tuần dương hạm Trần B́nh Trọng (HQ-5) và hộ tống hạm Nhật Tảo (HQ-10) cũng đă được điều động. HQ-5 là soái hạm, với hạm trưởng là trung tá Phạm Trọng Quỳnh; c̣n HQ-10 do thiếu tá - Hạm trưởng Ngụy Văn Thà chỉ huy. Ban Chỉ huy công tác trên biển của chiến dịch bảo vệ Hoàng Sa được đặt trên tàu HQ-5, với đại tá Hà Văn Ngạc thừa lệnh Tư lệnh HQ Vùng 1 Duyên hải làm chỉ huy trưởng.
Trong thời gian này, phía Trung Quốc đă cho tàu cá chở quân lính giả dạng ngư dân tiến chiếm một số đảo. Công điện 50.356 của Tư lệnh Hải quân Vùng 1 Duyên hải gửi HQ-4, HQ-5 và HQ-16 cho biết: “Trung Cộng đă bất thần tiến chiếm các đảo Robert (Cam Tuyền - NV), Duncan (Quang Ḥa), Drummond (Duy Mộng) và Money (Vĩnh Lạc) thuộc quần đảo Hoàng Sa kể từ ngày 10.1.1974. Hiện có 2 tàu loại 100 tấn neo đậu tại đảo Robert... Trên đảo Duncan có 1 cḥi quan sát... Tại đảo Money có 1 hầm c̣n mới...”. Công điện c̣n cho biết phi cơ của Sư đoàn 1 Không quân đang trực ở sân bay Đà Nẵng. Nhiệm vụ được giao cho lực lượng bảo vệ Hoàng Sa là trước hết sử dụng đường lối ôn ḥa, yêu cầu kẻ địch rút khỏi lănh thổ Việt Nam, trong trường hợp địch khai hỏa th́ “tập trung khả năng để tiêu diệt địch”, lệnh từ văn pḥng chỉ huy ở Đà Nẵng truyền ra cho HQ-5 nêu rơ.
Lúc bấy giờ, lực lượng chiến đấu của phía Trung Quốc có 11 tàu, trong đó có 2 tàu chống ngầm Krondstadt, 2 tàu quét lôi, vài tiểu đoàn thủy quân lục chiến và một số tàu chở quân. Bên cạnh đó, Trung Quốc c̣n có một đội quân dự pḥng ở Hải Nam, trong đó có nhiều tàu tên lửa Komar và Osa.
Bản đồ Hải chiến Hoàng Sa 1974. Các chiến hạm VNCH (ảnh nhỏ) - Đồ họa: Hồng Sơn
Nổ súng
Sáng sớm 19.1, một toán Biệt hải từ HQ-4 và một đội Hải kích từ HQ-5 chia làm hai mũi dùng bè cao su đổ bộ lên tái chiếm đảo Quang Ḥa. Một cuộc đọ súng xảy ra giữa quân VNCH và quân Trung Quốc đă chiếm đảo này từ trước cùng với số mới đổ bộ từ các chiến hạm gần đấy. Cuộc giao tranh này khiến 2 quân nhân VNCH tử thương và sau đó, do quân số ít hơn rất nhiều, hai toán đổ bộ của VNCH đă phải rời đảo, trở lại tàu.
Lúc này, các tàu chiến trên biển đă di chuyển theo đội h́nh chiến thuật, bộ chỉ huy trên soái hạm HQ-5 chỉ định mục tiêu cho từng chiến hạm thành viên để tiêu diệt. Theo đó, HQ-5 đối đầu tàu Krondstadt 274; HQ-4 đối đầu Krondstadt 271; HQ-10 đối đầu trục lôi hạm 396; HQ-16 đối đầu trục lôi hạm 389. Lúc 10 giờ 22 sáng 19.1.1974, lệnh tác xạ đồng loạt vào các chiến hạm Trung Quốc được ban hành từ HQ-5. Thông tin công khai trước đây cho rằng tàu Trung Quốc đă nổ súng trước. Tuy nhiên, mới đây, nguyên Hạm trưởng HQ-4 Vũ Hữu San xác nhận rằng, lúc bấy giờ, tàu chiến của VNCH đă “chủ động khai hỏa”. Ngay trong những phút đầu, một chiếc Krondstadt đă bị trúng đạn bốc cháy. Sau đó, chiếc Krondstadt thứ hai cũng hư hại và phải ủi vào rạn san hô gần đó để khỏi ch́m. Phía VNCH cũng chịu tổn thất khi HQ-4 và HQ-5 đều trúng đạn nhưng vẫn c̣n chiến đấu được; HQ-16 bị hư hại nặng hơn và phải dần rút khỏi ṿng chiến. Riêng HQ-10, là tàu nhỏ nhất, bị bắn ch́m và Hạm trưởng Ngụy Văn Thà tử trận.
Đến gần 11 giờ, có tín hiệu cho thấy Trung Quốc đang tăng viện với các tàu tên lửa Komar xuất hiện từ phía xa. Nhận thấy t́nh thế bất lợi, chỉ huy trưởng Hà Văn Ngạc đă ra lệnh cho toàn bộ lực lượng rời vùng giao tranh. Trong cuộc chiến này, theo con số thống kê chưa đầy đủ, 53 quân nhân VNCH đă bỏ ḿnh v́ nước; một số quân nhân và nhân viên khí tượng bị bắt làm tù binh và đă được trao trả sau đó. Phía Trung Quốc có 4 tàu bị bắn hỏng và 18 binh sĩ chết.
Sau trận chiến ngắn ngủi nhưng ác liệt, Trung Quốc đă chiếm trọn quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Dù thế, trận hải chiến 1974 một lần nữa khẳng định ư chí bất khuất của người Việt Nam trong sứ mệnh bảo vệ chủ quyền. Trước một kẻ thù mạnh hơn và trong một t́nh h́nh chính trị chung có nhiều diễn biến bất lợi, các quân nhân đă kiên cường nổ súng vào kẻ xâm lăng. Cuộc chiến đó cũng một lần nữa làm nổi rơ tính phi nghĩa của Trung Quốc tại Hoàng Sa và trên toàn biển Đông về sau, như tuyên cáo của Bộ Ngoại giao VNCH số 015/BNG sau trận hải chiến 1974 đă vạch rơ: “Các hành động quân sự của Trung Cộng là hành vi xâm phạm trắng trợn vào lănh thổ VNCH”. Hành động dùng vũ lực để chiếm lănh thổ của nước khác đi ngược lại với Hiến chương LHQ, và v́ thế, dù cho đă chiếm đóng toàn bộ Hoàng Sa gần 40 năm qua, Trung Quốc măi măi vẫn không có được một tư cách hợp pháp đối với vùng lănh thổ này.
|
