Hậu quả thứ nhất là chúng ta sẽ không muốn đón nhận tình yêu bởi vì chúng ta xem sự quảng đại và yêu thương kẻ khác như là việc đáng ghét chưa kể là đáng thù nghịch. Chẳng bao giờ chúng ta muốn nói với bất cứ ai một điều gì cho tử tế. Bởi vì không được yêu nên con người cố gắng làm cho kẻ khác cũng chẳng đáng yêu. Tính tốt thì bị tiêu trừ, những động cơ đẹp nhất bị kể như là tồi nhất, người ta dần dà tin tưởng và quảng bá sự nói xấu lẫn nhau. Khi kẻ khác biểu lộ lòng tốt với mình thì mình lại nghĩ “chắc họ cầu mình gì đây?” Ngay cả quà tặng người ta biếu cho cũng bị ngờ vực và những lời kẻ khác khen ngợi dầu chân thành nhất cũng bị nghĩ là có hàm ý gì xấu xa. Bởi vì người ích kỷ rất khốn khổ nên họ tìm cách làm cho kẻ khác cũng khốn khổ lây. Chẳng bao giờ người ích kỷ thấy được chính họ là duyên cớ gây ra bất hạnh cho chính họ. Ai đó mới đáng trách chứ không phải họ. “Sở dĩ tôi va vào cái xe kia là vì sáng nay tại buổi điểm tâm anh đã làm cho tôi bực mình khi hỏi tôi về số tiền còn lại trong nhà băng. Tôi bị cảm lạnh vì anh đã không cho tôi tấm áo lông chồn như các bà vợ sĩ quan khác thường mặc”.

Và rồi sự thiếu vắng tình yêu sẽ mang lại nỗi thống khổ phức tạp giống như một nỗ lực bệnh hoạn nhằm kiếm chút thương hại, cảm thông khi tình yêu thực sự đã tan biến rồi. Bệnh “giả vờ” là một trong những ngón này. Bởi vì khoẻ mạnh thì chẳng được ai thương mến, người ta thường giả vờ bị thương tích để hy vọng sẽ được một ai đó băng bó vết thương cho mình. Cái “đau” trong tâm trí ở đây chính là sự mất mát tình yêu. Cái “đau” ấy chuyển di vào trong thân xác và trở nên bệnh tật. Giả như có thể dùng lời nói phát ra từ tim đen những kẻ như thế thì hẳn phải là những lời sau đây: “Tôi thực sự muốn khoẻ chứ. Nhưng nếu tôi đau ốm thì họ mới tỏ ra yêu thương tôi”. Y hệt như các cơn nhức đầu có thể phát sinh do ý muốn trốn tránh trách nhiệm, thì bệnh tật cũng có thể phát sinh từ ý muốn được kẻ khác yêu thương. Điều này đã xảy ra cho một số người nằm giường đẩy hằng bao nhiêu năm hoặc liệt chân không bước đi được. Cơn động đất ở San Francisco cho thấy hơn 30 người trước đó hơn suốt 20 năm trời không bước bộ được, thế mà đã đứng dậy và bước đi được khi cơn động đất xảy ra. Những kẻ này đúng ra bị tàn tật về tâm trí chứ nào phải về thể lý.

Một kiểu phản ứng khác thường thấy xảy ra nơi những người chấp nhận mình cần có tình yêu nhưng lại nói là: “Kể từ bây giờ, tôi quyết định không cần đến tình yêu thử xem!” Kết quả là những người này khai triển một thứ tinh thần độc lập giả tạo, rồi dần dà họ thường gây sự, đối chọi mọi ý kiến, mọi gợi ý mặc dù là tốt mấy đi nữa, họ phát triển nơi mình bản năng chống đối xã hội, chỗ có biển đề cấm hút thuốc thì họ lại lấy thuốc ra hút, chỗ cấm đậu xe thì lại đem xe đến đậu. Cứng cỏi, thô lỗ, hơi tàn bạo và hàm hồ nhiều khi chẳng qua chỉ là biểu lộ của sự trống trải thiếu vắng tình yêu.

Rõ ràng là xã hội ngày hôm nay nhấn mạnh nhiều đến sự an toàn, nguyên nhân chẳng qua chỉ vì thiếu vắng tình yêu. Các thế hệ trước người ta từng ao ước hạnh phúc và nhiều người đã từng sống hạnh phúc trong mối dây ràng buộc với gia đình và hôn nhân hoặc trong vòng tay tôn giáo. Giờ đây sự bất an về gia đình do vấn đề ly dị gây ra ngày càng gia tăng. Phải đem lại cho tình yêu hôn nhân sự vững bền bằng cách liên tục kiếm tìm sức mạnh và sự an toàn là những sự hợp tổ nho nhỏ dẫn đến hạnh phúc. Người thương gia cứ cắm đầu cắm cổ trong công việc và thường lưu lại trễ nơi phòng làm việc chứ không muốn về nhà sớm có thể đôi khi là để bù trừ cho sự thiếu vắng tình yêu trong gia đình. Hiện vài bác sĩ đang cho thấy một số bệnh ngoài da có liên quan đến các nguyên nhân tâm trí. Người ta cho rằng một số người sợ phải “đương đầu với cuộc sống” đến nỗi phát sinh những vết chàm trên da. “Tâm trí bị tì ố” hiện ra nơi “xác thân bị tì ố”. Dù y học có bằng cớ gì về quan điểm này đi nữa, thì quả thực chẳng có một nhóm phụ nữ nào xem ra có nước da giống các nữ tu. Đa số nữ tu chẳng bao giờ trông vào gương, tuy thế họ có được một vẻ đẹp khôn sánh mà nhiều kẻ khác không có, đó là vẻ đẹp do nơi lương tâm tốt lành và tâm hồn bình an.

Một phụ nữ biết đè nén lỗi lầm và biết tự nhủ: “Tôi là một con hủi về mặt luân lý” thì hẳn sẽ chấm dứt được cơn bệnh ngoài da một khi bà ta đã hoà giải với chồng mình.

Chỉ có tình yêu mới chữa lành được sự thiếu vắng tình yêu. Người đáng yêu thì luôn luôn sẽ được yêu và sẽ chẳng bao giờ có tình yêu cho kẻ không đáng yêu, trừ phi chúng ta bắt đầu yêu thương họ vì Chúa. Như thế chúng ta được mang trở về lại với tôn giáo và về với Thiên Chúa là Đấng mà bản chất của Ngài được Tân Ước định nghĩa: “Thiên Chúa là Tình Yêu”.

Đức cha Fulton Sheen. (Nguyên tác: Way to Happiness)