Giáo Lý Giáo Hội Cộng Đồng
của Đức Thánh Cha Phanxicô
Bài 1
"Kitô hữu chúng ta là dân chúc phúc, là thành phần có khả năng chúc phúc"
Dẫn nhập của người dịch:
Trong buổi triều kiến chung thứ Tư hôm nay, 18/6/2014, Đức Thánh Cha Phanxicô đã
bắt đầu loạt bài giáo lý theo chủ đề mới, chủ đề về Giáo Hội.
Khi vừa lên làm giáo hoàng, ngài đã tiếp tục loạt bài giáo lý về Đức Tin, nối
sau các bài của tiền nhiệm Biển Đức XVI trong Năm Đức Tin và cho Năm Đức Tin.
Sau đó ngài đã sang loạt bài giáo lý chủ đề về 7 Bí Tích, với 9 bài, từ ngày
9/1/2014 đến 3/4/2014, rồi đến loạt bài giáo lý về chủ đề 7 Tặng Ân Thánh Linh,
với 7 bài, từ ngày 10/4/2014 đến ngày 12/6/2014.
Thật ra loạt bài giáo lý chủ đề về Giáo Hội đã chẳng những được Đức Thánh Cha
Gioan Phaolô II mà còn được cả Đức Thánh Cha Biển Đức XVI khai triển và giáo
huấn nữa. Mỗi vị một cách khác nhau.
Chẳng hạn ĐTC GPII khai triển và giáo huấn chủ đề về Giáo Hội (sau chủ đề về
từng Ngôi) theo Kinh Tin Kính, với 137 bài và trong thời khoảng 4 năm, từ
ngày 10/7/1991 đến ngày 30/8/1995, còn ĐTC Biển Đức XVI khai triển và huấn dụ về
chủ đề Giáo Hội có tính cách lịch sử Tông Truyền, từ thời các Thánh Tông Đồ cho
tới Nữ Tiến Sĩ đệ tam Têrêsa Hài Đồng Giêsu, với 138 bài và trong thời khoảng 5
năm, từ ngày 15/3/2006 đến ngày 13/4/2011.
Chính ĐTC Phanxicô cũng đã có một số bài nói về Giáo Hội theo Kinh Tin Kính
trong Năm Đức Tin, với 11 bài và trong thời khoảng từ ngày 29/5/2013 đến
ngày 23/10/2013, nhưng lần này ngài khai triển và huấn dụ theo một chiều kích
khác, có thể không theo chiều kích tín lý hoàn toàn cho bằng chiều kích mục vụ
và tu đức thực tiễn, như chúng ta vẫn thầy ngài thường bày tỏ trong các bài
giảng huấn hay giáo huấn hoặc sứ điệp của ngài...
Chúng ta hãy cùng nhau theo dõi và học hỏi.
Xin chào buổi sáng Anh Chị Em thân mến. Chúc mừng anh chị em vì anh chị em
hay lắm trước một khí hậu không biết mưa hay chăng... Anh chị em giỏi lắm! Chúng
ta hy vọng hoàn tất buổi Triều Kiến Chung này mà không bị mưa, xin Chúa
thương đến chúng ta.
Hôm nay tôi bắt đầu loạt bài giáo lý về Giáo Hội. Nó giống như một đứa con nói
về người mẹ của mình, về gia đình của mình. Nói về Giáo Hội là là nói về người
mẹ của chúng ta, về gia đình của chúng ta. Thật vậy, Giáo Hội không phải là một
tổ chức hướng về bản thân mình hay là một hiệp hội tư nhân, một NGO (biệt chú
của người dịch: Non-Government Organization - cơ quan không thuộc chính
quyền), và người ta lại càng không được giới hạn Giáo Hội vào thành phần
giáo sĩ hay Tòa Thánh Vatican... "Giáo Hội nghĩ..." Thế nhưng tất cả chúng ta
là Giáo Hội! "Quí vị đang nói về aí đấy?" "Không phải về các vị linh mục phải
không..." À, các vị linh mục chỉ là một phần của Giáo Hội thôi, tất cả chúng ta
mới là Giáo Hội!
Giáo Hội không thể nào bị hạn hẹp vào các vị linh mục, vào các vị Giám Mục, vào
Tòa Thánh Vatican. Các vị đều thuộc về Giáo Hội, còn tất cả chúng ta mới là Giáo
Hội, tất cả là gia đình, tất cả là Người Mẹ. Giáo
Hội còn là một thực tại rộng lớn hơn thế nhiều, một thực tại hướng về toàn thể
nhân loại và là một thực tại không xuất phát từ một phòng thí nghiệm; Giáo Hội
không xuất hiện trong một phòng thí nghiệm, Giáo Hội không chớp nhoáng xuất hiện. Giáo
Hội đã được Chúa Giêsu thành lập nhưng đang là một dân tộc có một chiều dài lịch
sử trong quá khứ và đã được bắt đầu sửa soạn trước cả Chúa Giêsu nữa.
Lịch sử này, hay "tiền sử", về Giáo Hội đã được thấy ở những trang sách Cựu Ước.
Chúng ta đã nghe Sách Khởi Nguyên: Thiên Chúa đã chọn Abraham, người Cha
của chúng ta trong đức tin, và đã bảo ông ra đi, rời bỏ quê hương trần thế
của ông mà đến một miền đất khác như Ngài đã ấn định cho ông (xem 2:1-9). Nơi ơn
gọi này, Thiên Chúa đã không kêu gọi Abraham một mình, như là một cá nhân, mà
ngay từ ban đầu đã bao gồm cả gia đình của ông, họ hàng của ông cùng tất cả
những ai phục vụ trong nhà của ông. Một khi tiến hành - phải, đó là cách thức
Giáo Hội bắt đầu hành trình - thì bấy giờ Thiên Chúa lại nới rộng chân trời ra
và ban cho Abraham dồi dào phúc lành của Ngài, hứa ban cho ông muôn vàn giòng
dõi như sao trời cát biển. Chi tiết quan trọng nhất thật sự đó là bắt đầu từ Abraham
Thiên Chúa hình thành một dân tộc để lãnh nhận phúc lành của Ngài cho tất cả mọi
gia đình trên trái đất này. Mà Chúa Giêsu được sinh ra nơi dân tộc này.
Yếu tố thứ hai: không phải cho Abraham mới có chuyện cấu tạo nên một dân tộc vây
quanh ông, mà chính Thiên Chúa là Đấng đã ban sự sống cho dân tộc này. Thường
thì người ta là kẻ hướng về thực thể thần linh để tìm cách khỏa lấp khoảng cách
và kêu cầu để được nâng đỡ cùng được bảo vệ chở che. Người ta đã cầu cùng các
thần linh, các thực thể thần linh. Thế nhưng, ở trường hợp này, lại là những gì
chưa từng nghe thấy, đó là Đích Thân Thiên Chúa tự mình khởi động. Chúng
ta hãy nghe điều ấy: chính Thiên Chúa đã gõ cửa nhà của Abraham mà nói cùng ông
rằng: hãy đi, hãy đi khỏi mảnh đất của ngươi, hãy bắt đầu bước đi và Ta sẽ làm
cho ngươi thành một đại dân tộc. Và đó là khởi nguyên của Giáo Hội và Chúa
Giêsu được sinh ra nơi dân tộc này. Thiên Chúa là Đấng khởi động và ngỏ Lời của
Ngài với con người, tạo nên một liên kết và là một liên hệ mới với Ngài. "Thế
nhưng, thưa Cha, điều ấy xẩy đến ra sao? Thiên Chúa nói với chúng ta ư?" "Đúng
thế" "Vậy chúng ta có thể nói cùng Thiên Chúa hay chăng?" "Được
chứ". Điều ấy được gọi là cầu nguyện, thế nhưng chính Thiên Chúa đã thực
hiện điều này ngay từ đầu. Nhờ đó Thiên Chúa thành lập một dân tộc bao gồm tất
cả những ai nghe Lời của Ngài và ra đi, tin tưởng vào Ngài. Chỉ cần một điều
kiện duy nhất, đó là tin tưởng Thiên Chúa. Nếu anh chị em tin tưởng Thiên Chúa,
thì hãy lắng nghe Ngài và hãy ra đi, đó là những gì làm nên Giáo Hội. Tình yêu
của Thiên Chúa đi trước hết mọi sự. Thiên Chúa bao giờ cũng ở đầu,
Ngài đến trước chúng ta, Ngài đi trước chúng ta. Tiên Tri Isaia, hay Tiên Tri
Giêrêmia, tôi không nhớ rõ lắm, đã nói rằng Thiên Chúa như một bông hoa của cây
hạnh đào (almond), vì nó là cây đầu tiên nở hoa trong mùa xuân - tức là Thiên
Chúa bao giờ cũng nở hoa trước chúng ta. "Thế nhưng, thưa Cha, tôi không tin như
thế, vì nếu Cha biết được cuộc đời của con, đã từng quá ư là tệ, thì làm sao con
có thể tin rằng Thiên Chúa lại đang chờ đợi con chứ?" "Thiên Chúa đang đợi chờ
con. Nếu con đã từng là một đại tội nhân thì Ngài lại càng chờ đợi con hơn nữa
và Ngài hết sức yêu thương đợi chờ con, vì Ngài có trước nhất. Đó là vẻ đẹp của
Giáo Hội, một vẻ đẹp dẫn chúng ta đến cùng Vị Thiên Chúa là Đấng chờ đợi chúng
ta này!" Ngài đã có trước Abraham, Ngài cũng có trước cả Adong nữa.
Abraham và những người của ông lắng nghe tiếng gọi của Thiên Chúa và ra đi, cho
dù không biết rõ vị Thiên Chúa này là ai và Ngài muốn dẫn họ đến đâu. Thật vậy,
vì Abraham ra đi, tin tưởng vào vị Thiên Chúa đã nói cùng ông này, cho dù ông
không có một cuốn sách về thần học để học biết vị Thiên Chúa này là gì. Ông tin
tưởng, ông tin tưởng vào tình yêu thương. Thiên Chúa đã làm cho ông cảm thấy
tình yêu ấy và ông tin tưởng. Tuy nhiên, điều ấy không có nghĩa là dân tộc này
bao giờ cũng được thuyết phục và trung thành. Thật vậy, ngay từ ban đầu đã xẩy
ra những thứ cưỡng chống, một quay đầu về với chính mình và những khoái thú của
mình cũng như khuynh hướng mặc cả với Thiên Chúa và khuynh hướng giải quyết các
sự việc theo đường lối riêng của mình. Đó là những thứ bội phản và tội lỗi hằn
vết trên con đường của dân tộc ấy suốt giòng lịch sử cứu độ, một lịch sử về
lòng trung thành của Thiên Chúa và sự bất trung của dân tộc này. Tuy nhiên,
Thiên Chúa vẫn không mệt mỏi; Thiên Chúa vẫn nhẫn nại. Ngài rất ư là nhẫn
nại, và theo thời gian Ngài tiếp tục dạy dỗ và huấn luyện dân của Ngài, như
người cha với đứa con của mình. Thiên Chúa bước đi với chúng ta. Tiên Tri Hosea
nói rằng: "Ta vẫn bước đi với các ngươi và Ta vẫn dạy các ngươi bước đi như
người cha dạy cho con cái mình bước đi vậy". Tuyệt vời thay hình ảnh về Thiên
Chúa ấy! Và cả với chúng ta nữa: Ngài dạy chúng ta bước đi. Ngài cũng có cùng
một thái độ như thế khi đối xử với Giáo Hội. Thật vậy, cả chúng ta nữa, bất chấp
chúng ta dứt khoát theo Chúa Giêsu, hằng ngày vẫn cảm thấy cái tôi và cái cứng
lòng của chúng ta. Tuy nhiên, khi chúng ta tự nhận mình là tội nhân thì Thiên
Chúa làm cho chúng ta tràn đầy tình thương của Ngài và tình yêu của Ngài. Ngài
tha thứ cho chúng ta, Ngài bao giờ cũng tha thứ cho chúng ta. Thật vậy,
chính điều ấy đã làm cho chúng ta tăng trưởng như là thành phần dân của Thiên
Chúa, như Giáo Hội: nó không phải là công khó của chúng ta, không phải là công
lênh của chúng ta - chúng ta chỉ là một cái gì bé mọn; không phải vậy hay sao -
thế nhưng hằng ngày lại cảm nghiệm thấy tình Chúa yêu thương chúng ta và chăm
sóc cho chúng ta biết bao. Chính điều ấy làm cho chúng ta cảm thấy Ngài thực sự,
trong bàn tay của Ngài, và làm cho chúng ta gia tăng mối hiệp thông với Ngài và
với nhau. Trở
thành Giáo Hội là cảm thấy mình ở trong bàn tay của Thiên Chúa, Đấng là Cha và
là Đấng yêu thương chúng ta, chăm sóc cho chúng ta, đợi chờ chúng ta, và làm cho
chúng ta cảm thấy nỗi dịu dàng của Ngài. Đó
là những gì tuyệt vời!
Các bạn thân mến, đó là dự án của Thiên Chúa; khi Ngài kêu gọi Abraham thì Thiên
Chúa đã nghĩ đến dự án này, đó là hình thành một dân tộc phúc đức nhờ tình yêu
thương của Ngài, một dân tộc sẽ mang phúc lành của Ngài cho tất cả mọi dân tộc
trên trái đất này. Dự án này là những gì không đổi thay; nó luôn luôn được tiến
hành. Nó đã hoàn thành nơi Chúa Kitô và ngày nay Thiên Chúa lại tiếp tục hiện
thực nó nơi Giáo Hội. Vậy chúng ta hãy xin ơn trung thành theo Chúa Giêsu và
lắng nghe Lời của Người, sẵn sàng ra đi hằng ngày, như Abraham, tiến về mảnh đất
của Thiên Chúa và của nhân loại, quê hương chân thực của chúng ta, nhờ đó trở
thành ân phúc, thành dấu hiệu của tình yêu Thiên Chúa đối với tất cả mọi con cái
của Ngài. Tôi thích nghĩ đến một đồng nghĩa, một danh xưng khác mà Kitô hữu
chúng ta có thể có được như thế này: chúng ta là những con người nam nữ, chúng
ta là dân chúc phúc. Kitô hữu bao giờ cũng cần phải chúc phúc bằng đời sống của
mình, họ cần phải chúc tụng Thiên Chúa và chúc phúc cho tất cả mọi người. Chúng
ta, Kitô hữu, là dân chúc phúc, là thành phần có khả năng chúc phúc. Đó là
một ơn gọi tuyệt vời!
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo http://www.zenit.org/en/articles/pope-s-audience-address-on-the-church.
(Đầu đề và những chỗ in mầu nghiêng là do người dịch tự ý nhấn mạnh)
Phụ thêm của người dịch: