Đức Thánh Cha Phanxicô

Vị Giáo Hoàng của Lòng Thương Xót Chúa - Một Cớ Vấp Phạm

 

Hướng về Vị Giáo Hoàng “đến từ tận cùng trái đất”

được chọn bầu vào ngày 13/3/2013 và đăng quang ngày 19/3/2013

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

 

 

Nếu không một ai trên thế giới này biết được ý định ngấm ngầm độc đáo của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI muốn từ nhiệm giáo hoàng của mình hoàn toàn bất ngờ vào ngày Thứ Hai 11/2/2013 thế nào, thì cũng không một ai có thể ngờ rằng Giáo Hội Công Giáo lại có một vị giáo hoàng chẳng những "đến từ tận cùng trái đất" (thành ngữ được ngài sử dụng khi ra mắt dân chúng ở Quảng Trường Thánh Phêrô tới ngày 13/3/2013) mà còn là vị giáo hoàng thật sự là hoàn toàn khác với hầu như tất cả mọi vị giáo hoàng tiền nhiệm về lối sống tư riêng cũng như về cung cách mục vụ cùng ngôn từ của ngài, đến độ, có thể nói, ngài đã trở thành vừa là một hiện tượng giáo hoàng thời đại đối với đa số quần chúng vừa là một cớ vấp phạm cho một thiểu số thành phần!

 

Ngay trước khi viết bài này cùng một ngày, tôi đã nhận được một email đề ngày 15/1/2014 từ một người anh em trong Nhóm Tông Đồ Chúa Tình Thương của mình ở miền Đông Bắc Hoa Kỳ, trong đó có kèm theo một bài dịch từ bài viết của "Ambrose Evans-Pritchard cho The Telegraph January 12, 2014" với vấn đề được đặt ra là "Có phải Đức Giáo Hoàng đang hồi sinh Thần học Giải phóng?" Tôi đã đọc bài dịch không có tên người dịch và đã hồi âm cho người anh em chuyển bài dịch ấy cho tôi, nguyên văn như sau:

 

"Cám ơn anh vẫn tiếp tục quan tâm đến Giáo Hội nói chung và Đức Giáo Hoàng nói riêng nên anh đã và đang chuyển các bài viết cần lưu ý đến em để anh em mình cùng nhau chẳng những thấy được chiều hướng hay phản ứng của một số anh chị em nào đó về Giáo Hội và Giáo Hoàng hiện nay, mà còn, nếu cần mạnh bạo bảo vệ Giáo Hội và bênh vực Giáo Hoàng trong yêu thương.

 

"Căn cứ vào những gì em đọc, một bài dịch dường như chưa nắm bắt được hết ý tưởng của tác giả, em chỉ suy đoán rằng tác giả của bài viết, nhất là căn cứ vào đoạn kết thúc liên quan đến Gustavo Gutiérrez, vị linh mục 85 tuổi thần học gia Dòng Đaminh người Peru được coi là chính cha đẻ của Phong Trào Thần Học Giải Phóng ở Nam Mỹ từ thập niện 1970, hình như cho rằng ĐTC Phanxicô có cảm tình với Phong Trào Thần Học Giải Phóng và vì thế đang có chiều hướng phục hồi thứ thần học đã bị 2 vị giáo hoàng tiền nhiệm của ngài là Gioan Phaolô II và Biển Đức XVI lên án. 

 

"Nếu quả đúng như vậy thì vô tình hay hữu ý tác giả có thể bị lẫn lộn hay lại muốn đánh lận con đen. Ở chỗ, như những lần khác trước đây, những ai chống cộng thì cho rằng giáo hoàng chấp nhận người cộng sản là thân cộng, những ai chống đồng tính thì cho rằng giáo hoàng đón nhận người đồng tính là ủng hộ đồng tính, và những ai chống phá thai thì cho rằng giáo hoàng tiếp nhận người phá thai là pro-choice v.v.

 

"Bởi thế, nếu không bao giờ được lẫn lộn hay gán ghép con người xấu với việc làm xấu của họ thì thấy ngay được ĐTC Phanxicô của chúng ta thật sự là rất giống Chúa Giêsu, Đấng welcome và thậm chí gần gũi đồng bàn với thành phần thu thuế và đàng điếm là những người vốn bị chung dân Do Thái và riêng nhóm Pharisiêu cùng luật sĩ với Hội Đồng Đầu Mục Do Thái khinh ghét và xa lánh.

 

"Thần Học Giải Phóng nói chung sở dĩ bị hai vị giáo hoàng tiền nhiệm của ĐTC Phanxicô lên án là vì nó theo chiều hướng cộng sản, ở chỗ, chủ trương bênh vực người nghèo bằng đường lối đấu tranh giai cấp một cách bạo động. Sở dĩ thứ thần học giải phóng này có tính cách đấu tranh giai cấp theo kiểu cộng sản là vì, căn cứ vào lý thuyết đã được tung ra qua sách vở báo chí, nó chủ trương: 1- mạc khải thần linh phải lệ thuộc vào cảm nghiệm nhân sinh riêng tư; 2- Vương Quốc của Thiên Chúa chỉ tập trung ở đời này, chứ không phải là đời sau; 3- Sứ vụ của Giáo Hội phải có tính cách chính trị xã hội chứ không phải là cánh chung; 4- tội lỗi chính yếu là sự dữ về xã hội chứ không phải là những gì phạm đến Thiên Chúa.

 

"ĐTC Phanxicô của chúng ta cũng tranh đấu cho người nghèo và bênh vực người nghèo thật. Mà chẳng riêng gì ĐTC đương nhiệm này mà còn cả các vị giáo hoàng khác nữa, tuy không minh nhiên và mạnh mẽ như ngài, bằng không, riêng giáo hoàng và chung Giáo Hội sẽ trở thành "phản kitô", ở chỗ không chấp nhận Chúa Kitô nơi người nghèo là thành phần đã được Người đồng hóa như chính bản thân của Người như chúng ta thấy trong cuộc chung thẩm. Trong Tông Huấn Niềm Vui Phúc Âm chính ngài minh định rằng: "Tôi muốn Giáo Hội nghèo và cho người nghèo" (đoạn 198).

 

"Tuy nhiên, việc tranh đấu cho người nghèo và bênh vực người nghèo của riêng vị giáo hoàng đương nhiệm hiện nay của chúng ta cũng như của chung Giáo Hội hoàn toàn khác hẳn, không có tính cách tranh đấu giai cấp giống như cộng sản, mà là một cách bất bạo động và theo tinh thần Phúc Âm, bằng việc sống bình dân như người nghèo và hòa đồng với người nghèo, dấn thân phục vụ người nghèo v.v. Chính ĐTC Phanxicô đã sống đúng tinh thần Phúc Âm theo gương của Chúa Kitô: liên quan đến nơi ở thấp kém của ngài từ ngày được bầu chọn làm giáo hoàng tới nay, đến các đồ dùng vừa đơn sơ giản dị vừa thiếu thốn của ngài, đến thái độ ngài không sợ mất mạng cho bằng sợ sống cách biệt với dân chúng, đến hành vi cử chỉ tỏ ra trọng kính và tiếp nhận tất cả mọi người cho dù họ thuộc thành phần nào chăng nữa như cộng sản, đồng tính, phá thai v.v.

 

"Chúng ta hãy cùng nhau cầu nguyện cho Đức Thánh Cha Phanxicô của chúng ta, vị giáo hoàng đã, đang và sẽ ‘trở thành một cớ vấp phạm’ (Luca 2:34) giữa thời đại hiện nay của chúng ta, như chính Chúa Giêsu đã "làm cho nhiều người trong dân Do Thái vấp ngã và chỗi dậy" (Luca 2:34) vậy! Nhất là cầu cho chúng ta luôn trung thành với Giáo Hội qua ngài và với ngài, bằng một lòng tin tưởng ‘Giêsu ơi, con tin nơi Chúa!’ rằng ĐTC Phanxicô là vị giáo hoàng được Thiên Chúa tuyển gọi "từ tận cùng trái đất" và sai đến để canh tân Giáo Hội hầu có thể mang ‘vui mừng và hy vọng - gaudium et spes’ đến cho một thế giới càng văn minh con người càng bạo loạn và càng tiến gần đến hố diệt vong ngày nay!"

 

Chưa hết, hôm 4/1/2014, tôi cũng đã nhận được một email từ một người anh em ở Việt Nam, trong đó người anh em này gửi kèm cho tôi một bài viết được phổ biến cùng ngày trên một website có chiều hướng chống đối, liên quan đến bài thuyết trình của một vị giám mục thuộc Hội Thánh Piô của Đức Tổng Giám Mục Lefebre đã bị tuyệt thông với Giáo Hội, bài thuyết trình của vị giám mục tác giả có nhan đề là "Đức Francis đang dẫn Giáo Hội đến thảm họa", một nhận định, theo bài viết trên website trên đây, được căn cứ vào Bí Mật Fatima phần thứ ba. Người anh em gửi tài liệu này cho tôi qua email, trong khi rất tin tưởng vào kiến thức của tôi về Fatima (nên mới gửi cho tôi coi để cho biết nhận định), cũng bày tỏ lập trường của mình chiều theo một nhân vật khác ở Việt Nam cho rằng Đức Thánh Cha Phanxicô hiện nay là tên phản kitô. Đọc xong những gì cần đọc, tôi đã hồi âm cho anh cùng ngày, nguyên văn chỉ riêng những đoạn trực tiếp đến riêng bài thuyết trình của vị giám mục dính dáng tới Bí Mật Fatima phần ba, như sau:

 

"3- Về Bí Mật Fatima (hay Bí Mật La Salette), nếu anh đọc kỹ những gì em viết và phân tích, như anh đã trưng lại các links liên hệ được em phổ biến, thì hoàn toàn không giống như ĐGM B.F., vị đã sử dụng nó đế tấn công vị giáo hoàng đương kim. Theo em, ngay từ khi ngài xuất hiện lần đầu tiên để ngỏ lời cùng dân chúng ở Quảng Trường Thánh Phêrô tối ngày 13/3/2013, trong bộ phẩm phục trắng ngoại lệ, em đã linh cảm thấy ngay ngài có thể là vị giáo hoàng của Bí Mật Fatima phần 3, nghĩa là vị giáo hoàng sẽ bị ám sát chết, chứ không phải chỉ bị thương như ĐTC GP II ngày 13/5/1981. Sau đó, lại thấy ngài chủ trương không sợ chết để được gần dân chúng hơn, rồi nghe thấy ngài dám trở thành mục tiêu sát hại của đám Mafia Ý quốc và bị các tay tư bản gộc ở Hoa Kỳ cho là Marxist v.v. em càng cảm thấy hình như ngài quả thực là ‘Phêrô thành Rôma’, vị sẽ chết vì đàn chiên của mình, như Thánh Phêrô là vị giáo hoàng tiên khởi cũng đã tử đạo tại chính địa điểm Giáo Đô Vatican hiện nay, nơi vẫn còn mộ của vị giáo hoàng đầu tiên này.

 

"4- Căn cứ vào các lời ngài trả lời cho 4 cuộc phỏng vấn công khai từ trước đến nay, mà em đã dịch từng cuộc phỏng vấn một, cũng như các bài giảng huấn của ngài, nhất là Tông Huấn Niềm Vui Phúc Âm (mà em đã đọc hết và đang nghiên soạn trước khi phổ biến), em thấy được Đức Thánh Cha Phanxicô quả thực là một Phanxicô thời đại, được Chúa sai đến để canh tân nhà của Ngài là Giáo Hội. Theo em, ĐTC Phanxicô là vị giáo hoàng của Lòng Thương Xót Chúa và cho Lòng Thương Xót Chúa (LTXC). Ở chỗ: 1- điều quan trọng nhất đối với ngài (hơn cả cơ cấu và tín lý của Giáo Hội) đó là loan truyền LTXC, vì LTXC chính là cốt lõi của Phúc Âm; 2- bởi đó, ngài tôn trọng và chấp nhận tất cả mọi người, dù họ tật nguyền và nghèo khổ đến đâu, thậm chí họ có tội lỗi đến đâu, phá thai hay đồng tính hoặc cộng sản v.v. bởi vì Thiên Chúa đến để tìm kiếm từng con chiên lạc, đến để cứu tất cả mọi người chứ không phải cứu người lành mạnh không cần thày thuốc như thành phần Pharisiêu tự cao tự đại giả hình; 3- tuy nhiên, ngài vẫn cương quyết và mạnh mẽ chống lại chẳng những các hành vi và việc làm trần tục (liên quan đến danh vọng quyền bính quan lại) của thành phần giáo phẩm và giáo sĩ trong Giáo Hội, mà còn cả những gì trái với luân lý truyền thống của Giáo Hội, như phá thai, đồng tính, linh mục nữ giới v.v.

 

"5- Một khi chúng ta chưa nắm vững được tất cả con người và tinh thần của vị giáo hoàng đương kim của chúng ta thì đừng dễ tin theo một thiểu số bị Satan sử dụng để chống đối và phá đám việc canh tân giáo hội của ngài. Một khi chúng ta hùa theo thành phần rất ư là thiểu số này mà tỏ ra chống đối Giáo Hội và Giáo Hoàng là chúng ta trúng kế kẻ thù rồi đó. Chấp nhận những lập luận chủ quan và một chiều của thành phần chống đối là chúng ta gián tiếp và mặc nhiên cho rằng ĐTC Biển Đức XVI (được Maria Divine Mercy của T. V.) cho là vị Giáo Hoàng truyền thống cũng hùa theo ĐTC Phanxicô trong các việc sai trái ĐTC Phanxicô làm, gây tai hại cho giáo hội, và cũng như chúng ta cho rằng cả Giáo Hội Công Giáo, trong đó có hàng giáo phẩm trên thế giới, bao gồm nhiều giám mục khôn ngoan thông thái và trung thành với Giáo Hội cũng "cuồng tín" theo vị giáo hoàng phản kitô hiện nay. Chỉ có T.V., ĐGM B.F. và ai theo họ là trung thành với Giáo Hội, và vì thế, vì cần phải bênh vực cùng bảo vệ Giáo Hội mà chống đối Giáo Hoàng. Chiêu bài dùng Giáo Hội để chống Giáo Hoàng chẳng khác gì chiêu bài ‘nhân danh Thiên Chúa’ để khủng bố của một số thành phần cực đoan Hồi giáo hiện nay vậy!

 

"6- Vì các việc ngài làm để canh tân Giáo Hội và mang ‘vui mừng và hy vọng - gaudium et spes’ cho thế giới nói chung và người nghèo khổ nói riêng mà ĐTC Phanxicô của chúng ta hiện nay đang trở thành mục tiêu tấn công của Satan, nhưng càng tấn công ngài thì lại càng làm lợi cho dự án của Thiên Chúa. Không ai có thể làm hại ngài cho tới thời điểm ấn định của Thiên Chúa, thời điểm ngài đã hoàn thành sứ vụ của ngài. Và chính mạng sống hy hiến của ngài lại càng là môt chứng từ "yêu cho đến cùng" (Gioan 13:1) cho Đấng là "mục tử nhân lành hiến mạng sống mình vì chiên" (Gioan 10:10). Đúng như phần cuối của Bí Mật Fatima phần thứ ba cho thấy máu của các vị tử đạo, trong đó có máu của vị giáo hoàng mặc áo trắng, được hai thiên thần đứng dưới hai cánh của cây thập tự giá thu góp lại để vẩy trên những ai tiến đến cùng Thiên Chúa, tức máu của vị giáo hoàng đương kim của chúng ta, nếu thực sự bị sát hại vào một lúc nào đó theo ấn định của Thiên Chúa, sẽ mang lại phần rồi cho những ai tin tưởng vào Vị Thiên Chúa cứu độ vậy. Amen".

 

Ở đây, trong bài viết này, tôi chỉ muốn chứng thực thêm về 3 điểm then chốt (ở đoạn 4 trên đây) liên quan đến Đức Thánh Cha Phanxicô của chúng ta, những điểm đã thực sự biến ngài thành một cớ vấp phạm đối với một số người (thường thiên về bảo thủ) vốn có thành kiến về ngài, mà còn có thể gây lầm lẫn nơi một số tâm hồn ngay lành nhưng dễ chiều theo những lập luận của thành phần bảo thủ thiên kiến đầy tinh thần chống đối gây hoang mang trong các cộng đồng chung trên thế giới, trong đó có một số anh chị em thuộc cộng đồng Công Giáo Việt Nam.

 

Tôi xin sử dụng chính những lời ngài nói để tự ngài biện minh cho ngài, mặc dù ngài có thể cũng chẳng cần tôi làm như thế, ngoại trừ chính tôi cảm thấy không thể dửng dưng khi thấy người cha khả kính khả ái của mình bị chính con cái trong nhà hiểu lầm, nghi kỵ và chống phá một cách "lầm không biết việc mình làm" (Luca 23:34).

 

Sau đây là những gì chứng thực cho 3 nhận định trên đây của tôi, trước hết là những lời Thánh Kinh Tân Ước đã thực sự thấm nhuần vào tinh thần và đời sống của vị giáo hoàng đương nhiệm của chúng ta, và sau đó là những lời được chính Đức Thánh Cha phát biểu trong cuộc phỏng vấn dài kéo dài 3 buổi khác nhau, tại chính phòng trọ của ngài ở Casa Santa Marta - Nhà Thánh Matta, trong Tháng 8/2013, với nhân vật phỏng vấn ngài là Cha Antonio Spadaro, một linh mục Dòng Tên là chủ nhiệm của tờ La Civiltà Cattolica của Dòng tên bên Ý, một tạp chí được phát hành ở Rôma từ năm 1850.

 

Những lời phát biểu của Đức Thánh Cha Phanxicô ở vấn đề thứ 9 trong 20 vấn đề được Cha Antonio Spadaro đặt ra hỏi ngài là những gì tôi đã căn cứ vào đó để có được 3 khẳng định về ngài và bênh vực ngài, giờ đây, vì tính cách quan trọng của chúng, tôi xin được lập lại một lần nữa như sau:

 

1- Điều quan trọng nhất đối với ngài (hơn cả cơ cấu và tín lý của Giáo Hội) đó là loan truyền LTXC, vì LTXC chính là cốt lõi của Phúc Âm; 2- bởi đó, ngài tôn trọng và chấp nhận tất cả mọi người, dù họ tật nguyền và nghèo khổ đến đâu, thậm chí họ có tội lỗi đến đâu, phá thai hay đồng tính hoặc cộng sản v.v. bởi vì Thiên Chúa đến để tìm kiếm từng con chiên lạc, đến để cứu tất cả mọi người chứ không phải cứu người lành mạnh không cần thày thuốc như thành phần Pharisiêu tự cao tự đại giả hình; 3- tuy nhiên, ngài vẫn cương quyết và mạnh mẽ chống lại chẳng những các hành vi và việc làm trần tục (liên quan đến danh vọng quyền bính quan lại) của thành phần giáo phẩm và giáo sĩ trong Giáo Hội, mà còn cả những gì trái với luân lý truyền thống của Giáo Hội, như phá thai, đồng tính, linh mục nữ giới v.v.:

 

Đối với tôi, Đức Thánh Cha Phanxicô quả thực là hiện thân trung thực của Lòng Thương Xót Chúa và là chứng nhân sống động cho Lòng Thương Xót Chúa nơi Con Ngài là Chúa Giêsu Kitô như được các Phúc Âm ghi nhận và diễn tả theo mạc khải thần linh:

 

1- Nếu "Thiên Chúa không sai Con Ngài đến để luận phạt thế gian mà để thế gian nhờ Người mà được cứu độ" (Gioan 3:17), thì Đức Thánh Cha Phanxicô cũng không luận phán ai, dù họ tội lỗi đến đâu, mà chỉ làm sao để họ có thể nhận biết Lòng Thương Xót Chúa mà được cứu độ.  

 

"Có lần một người hỏi tôi một cách khiêu khích rằng tôi có chuẩn nhận vấn đề đồng tính chăng. Tôi đã đáp lại bằng một câu hỏi khác rằng: 'hãy nói cho tôi biết khi Thiên Chúa nhìn vào một người đồng tính thì Ngài có yêu thương chấp nhận sự hiện hữu của con người này không, hay loại trừ và lên án con người ấy?' Chúng ta bao giờ cũng cần phải lưu ý tới con người. Đến đây chúng ta tiến vào mầu nhiệm con người. Trong cuộc đời, Thiên Chúa hỗ trợ con người, và chúng ta cần phải hỗ trợ họ, bắt đầu từ tình trạng của họ. Cần phải hỗ trợ họ bằng tình thương".

 

2- Nếu “Tôi muốn tình thương chứ không phải lễ vật. Tôi đến để kêu gọi những tội nhân chứ không phải những ai tự cho mình công chính” (Mathêu 9:13), “Con Người đến để tìm kiếm và cứu vớt những gì lạc mất” (Luca 19:10) và "tình thương thắng vượt phán quyết - mercy triumphs over judgment" (Giacôbê 2:13), nghĩa là chỉ có tình thương mới có thể cứu độ con người chứ không phải việc lên án và trừng phạt theo luật pháp xứng với tội lỗi của họ, thì  Đức Thánh Cha Phanxicô chủ trương rất đúng khi ngài dấn thân đến với mọi người bằng tình thương hay đem tình thương đến cho mọi người để nhờ đó mới có thể đến gần họ mà mang họ về với Lòng Thương Xót Chúa.

 

"Đôi khi Giáo Hội khóa mình vào những điều nhỏ mọn, vào những qui luật ti tiểu. Điều quan trọng nhất đó là lời loan báo tiên khởi: Chúa Giêsu Kitô đã cứu bạn. Và các vị thừa tác viên của Giáo Hội trên hết cần phải là các thừa tác viên của tình thương.... Các thừa tác viên của Giáo Hội cần phải biết xót thương, cần phải tỏ ra trách nhiệm đối với con người và hỗ trợ họ như người Samaritanô nhân lành, người tẩy rửa, lau sạch và nâng dậy cận nhân của mình. Đó là Phúc Âm tinh tuyền".

 

3- Nếu "Thày đến không phải để hủy bỏ lề luật và các tiên tri mà là hoàn trọn chúng" (Mathêu 5:17) thì Đức Thánh Cha Phanxicô cũng hoàn trọn tất cả những gì được gọi là tín lý và luân lý truyền thống của Giáo Hội, không phải chỉ ở chỗ trung thành với kho tàng đức tin (bao gồm cả tín lý lẫn luân lý và Bí Tích) của Giáo Hội và bênh vực khi thấy xẩy ra những sai phạm, mà còn làm cho đức tin của Giáo Hội trở nên "rạng ngời chân lý - veritatis splendor " (ĐTC Gioan Phaolô II - 6/8/1993), trở thành "ánh sáng đức tin - lumen fidei" (nhan đề của bức thông điệp đầu tay của ĐTC Phanxicô nhưng nội dung hầu như của ĐTC Biển Đức XVI 29/6/2013), đúng như cốt lõi của Bài Giảng Phúc Đức Trọn Lành Trên Núi của Chúa Giêsu, một bài giảng được Người mở đầu với 8 Mối Phúc Thật nhưng ngay sau đó Người đã xác định về căn tính tối yếu bất khả thiếu và bất khả châm chước nơi những ai là môn đệ đích thực của Người: "Các con là muốn đất... là ánh sáng thế gian" (Mathêu 5:13-14).

 

"Trong chuyến bay từ Rio de Janerio về tôi đã nói rằng nếu một người đồng tính có thiện tâm và tìm kiếm Thiên Chúa thì tôi không phải là người phán xét. Nói như thế là tôi nói những gì giáo lý viết".

 

"Chúng ta không thể chỉ nhấn mạnh đến các vấn đề liên hệ tới việc phá thai, hôn nhân đồng tính và việc sử dụng các phương pháp ngừa thai. Không thể thế được. Tôi không nói nhiều về những vấn đề này, và vì thế mà tôi đã bị trách móc. Thế nhưng, khi chúng ta nói về những vấn đề ấy, chúng ta cần phải nói về chúng trong một bối cảnh. Giáo huấn của Giáo Hội về vấn đề này đã rõ ràng và tôi là con của Giáo Hội, thế nhưng không cần phải lúc nào cũng nói về những vấn đề ấy". 

 

Để đúc kết thì theo tôi, đối với Đức Thánh Cha Phanxicô, chủ trương của ngài và những gì ngài làm từ ngày lên làm giáo hoàng đến nay, kể cả trước đó khi ngài còn chăn dắt đàn chiên của ngài ở Á Căn Đình, đều hiện thực hóa chủ trương của ngài, đó là chủ trương trước hết và trên hết làm sao để loan báo về Lòng Thương Xót Chúa và làm chứng cho Lòng Thương Xót Chúa, quyền lực duy nhất và trên hết có thể cứu độ con người tội lỗi: 

 

"Việc công bố tình yêu cứu độ của Thiên Chúa xuất phát trước những đòi hỏi về luân lý và đạo lý. Ngày nay, đôi khi cái thứ tự đảo ngược lại thịnh hành hơn".

 

“Những thứ canh tân cải cách về cấu trúc và tổ chức là những gì thứ yếu - tức là đến sau. Cái canh tân cải cách đầu tiên cần phải là thái độ” .

 

Chủ trương này của ngài, như 2 câu vừa được nhắc đến trên đây, là chủ trương cứu trước chữa sau: cứu người trước - chữa tội sau, con người đáng thương - tội lỗi cần chữa, có thương con người mới có thể cứu chữa / cứu chuộc tội lỗi của họ được, như Chúa Giêsu đã lấy chính mạng sống mình mà chuộc lại nhân loại, mà đền bù tội lỗi của con người, bằng không sẽ khinh chê họ, ghét bỏ họ và xa lánh họ, như kinh nghiệm sống đạo cho thấy, một thái độ và hành động giống hệt của thành phần Pharisiêu giả hình trong Phúc Âm ngày xưa. Chủ trương ấy của Đức Thánh Cha Phanxicô vì thế quả thực đã phản ảnh tinh thần và thái độ của Chúa Kitô nói chung, nhất là trong trường hợp Chúa Kitô tỏ ra đối với người phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình như được Phúc Âm Thánh Gioan thuật lại (8:1-11). Ở chỗ:

 

1- Trước hết, Chúa Giêsu đã giữ thái độ hoàn toàn im lặng (câu 6) trước những ồn áo tố cáo của thành phần tuân thủ lề luật một cách nghiêm khắc đối với bản thân mình và khắt khe đối với các phạm nhân. Đức Thánh Cha Phanxicô cũng tỏ ra giữ thái độ im lặng trước tình trạng tội lỗi của con người thời nay: 

 

"Chúng ta không thể chỉ nhấn mạnh đến các vấn đề liên hệ tới việc phá thai, hôn nhân đồng tính và việc sử dụng các phương pháp ngừa thai. Không thể thế được. Tôi không nói nhiều về những vấn đề này, và vì thế mà tôi đã bị trách móc”. 

 

2- Sau nữa, khi cần phải lên tiếng, tức sau khi được chất vấn đền lần thứ hai, Chúa Giêsu đã đặt vấn đề một cách vừa tế nhị vừa nhắc nhở thành phần tố cáo chị phụ nữ nạn nhân bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình rằng: "Nếu ai trong quí vị thì hãy ném đá chị ta trước đi" (câu 7), Đức Thánh Cha Phanxicô của chúng ta khi cần cũng phản ứng như vậy: 

"Có lần một người hỏi tôi một cách khiêu khích rằng tôi có chuẩn nhận vấn đề đồng tính chăng. Tôi đã đáp lại bằng một câu hỏi khác rằng: 'hãy nói cho tôi biết khi Thiên Chúa nhìn vào một người đồng tính thì Ngài có yêu thương chấp nhận sự hiện hữu của con người này không, hay loại trừ và lên án con người ấy?'

 

3- Sau hết, nếu Chúa Giêsu cứu người trước (đó là người phụ nữ) chữa tội sau (đó là tội ngoại tình của chị), Người trước hết không lên án con người đáng thương của chị, mà chỉ sau cùng mới đề cập đến tội lỗi của chị, và nhờ thái độ nhân từ của mình, Người chẳng những đã cứu được người phụ nữ nạn nhân ngoại tình cả hồn lẫn xác, mà còn cứu cả linh hồn của chính thành phần tố cáo chị nữa khi chữa tội lỗi của họ, ở chỗ giúp họ nhận ra lỗi lầm của họ qua lỗi lầm của chị, một tội ngoại tình dầu sao cũng là một sự dữ đáng phải xa tránh, sửa chữa và hoán cải: "Tôi cũng không luận tội chị đâu. Chị hãy về. Nhưng từ nay đừng phạm tội ấy nữa nhé" (câu 11), thì thái độ và đường lối Đức Thánh Cha Phanxicô của chúng ta cũng thế, cũng thương trước dạy sau, cũng bao gồm cả tội nhân lẫn vị giải tội:

 

“Tòa giải tội không phải là một phòng tra tấn mà là nơi cho tình thương của Chúa thúc đẩy chúng ta sống tốt hơn. Tôi cũng lưu ý tới trường hợp của một người đàn bà có một cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc trong quá khứ của mình và bà cũng đã phá thai một lần. Thế rồi người đàn bà này tái hôn, hiện nay đang sống hạnh phúc và có 5 người con. Việc phá thai trong quá khứ vẫn đè nặng trên lương tâm của bà và bà thành tâm hối hận về nó. Bà muốn tiến lên trong đời sống Kitô hữu của mình. Vị giải tội phải làm gì đây?"  

 

Lạy Thánh Tâm Chúa Giêsu hiền lành và khiêm nhuợng trong lòng, Xin hoán cải con trở nên như những trẻ nhỏ của Lòng Thương Xót Chúa, để con biết nhìn hết mọi anh chị em con bằng ánh mắt của tình yêu vô cùng nhân hậu Chúa như Mẹ Maria, cho tất cả được hiệp nhất nên một trong Cha và Con và Thánh Thần. Amen. 

 

(Bài này đã được Nguyệt San Hiệp Nhất của Cộng Đồng Công Giáo VN GP Orange phổ biến trong số báo Tháng 3/2014)