GIÁO HỘI HIỆN THẾ
VATICAN. Trong phiên
khoáng đại thứ 6, chiều thứ tư, 8-10-2014, Thượng HĐGM thế giới khóa đặc biệt đã
bàn về những tình trạng mục vụ khó khăn và những cặp đồng phái.
Hiện diện trong phiên họp từ lúc 4 giờ rưỡi đến 7 giờ chiều có ĐTC và 180 nghị
phụ, dưới quyền chủ tọa theo lượt của ĐHY Raymundo Damasceno Assis, TGM
Aparecida, Brazil.
- Một số nghị phụ nhấn mạnh rằng Giáo Hội không phải là một sở quan thuế, nhưng
là một nhà cha, vì thế Giáo Hội phải kiên nhẫn tháp tùng tất cả mọi người, kể cả
những người ở trong tình trạng mục vụ khó khăn. Giáo Hội Công Giáo chân chính
bao gồm cả những gia đình lành mạnh và gia đình khủng hoảng, vì thể nỗ lực hằng
ngày trong việc thánh hóa không thể để Giáo Hội dửng dưng đối với những yếu
đuối, vì sự kiên nhẫn cũng bao hàm việc giúp đỡ tích cực cho người yếu đuối
nhất.
- Về công việc của tòa án hôn phối cứu
xét để tuyên bố hôn nhân vô hiệu, nói chung, nhiều nghị phụ đều nhận thấy cần
cải tiến thủ tục để các vụ án này được cứu xét mau lẹ hơn, thu nhận nhiều hơn
các giáo dân có khả năng trong các tòa án của Giáo Hội. Nhưng cũng có những nghị
phụ cảnh giác về nguy cơ hời hợt và luôn luôn phải duy trì việc tôn trọng sự
thật và quyền lợi của những người liên hệ, vì án hôn phối tiêu hôn không phải là
tiến trình đi ngược với đức bác ái mục tử và việc mục vụ tư pháp phải tránh
những ý tưởng buộc tội, trái lại khích lệ việc cứu xét các vụ án trong thanh
thản.
Ngoài ra, có nghị phụ về nghị dùng cả các biện pháp hành chánh để tuyên bố hôn
nhân vô hiệu, tuy rằng biện pháp này không thay thế cho con đường tư pháp, hai
con đường bổ túc cho nhau. GM là người có thẩm quyền quyết định xem vụ án hôn
phối nào có thể được cứu xét theo đường hành chánh.
- Một số nghị phụ nhấn mạnh rằng cần phải có thái độ tôn trọng đối với những tín
hữu ly dị tái hôn, vì họ thường phải sống trong những tình trạng khó khăn
hoặc bất công về mặt xã hội, họ chịu đau khổ trong thinh lặng và trong nhiều
trường hợp, qua một tiến trình từ từ, họ tìm cách tham dự đầy đủ hơn vào đời
sống Giáo Hội. Mục vụ đối với họ không được có tính chất đàn áp, nhưng đầy lòng
từ bi thương xót.
- Về nạn đa thê, các nghị phụ
nhấn rằng đây là một thực tại đang giảm bớt. Trong xã hội nông thôn, nạn đa thê
dễ phát triển hơn, tuy nhiên ngày nay trào lưu thành thị hóa gia tăng. Cũng có
những nghị phụ nhắc đến sự kiện có những người đa thê trở lại Công Giáo và muốn
lãnh nhận các bí tích khai tâm Kitô giáo. Người ta đặt câu hỏi: có những biện
pháp mục vụ chuyên biệt để đáp ứng những hoàn cảnh như thế với sự phân định
thích hợp hay không.
- Có nghị phụ trở lại vấn đề chuẩn
bị hôn nhân kỹ lưỡng hơn, nhất là
nơi những người trẻ, cần trình bày cho họ vẻ đẹp của bí tích hôn nhân, cùng với
sự giáo dục thích hợp về tình cảm, không phải bằng những lời nhắn nhủ luân lý,
vì hành động này rốt cuộc tạo ra một thứ ”mù chữ” về tôn giáo và nhân bản. Trong
tiến trình hôn nhân, cần có một sự tăng trưởng đích thực của con người.
Thảo luận tự do
Trong giờ thảo luận tự do từ 6 đến 7 giờ chiều thứ tư, 8-10, mỗi nghị phụ được
phát biểu tối đa 3 phút.
- Một số nghị phụ trình bày những kinh nghiệm và kiểu mẫu cụ thể về việc mục vụ
cho những người ly dị tái hôn. Họ dùng những nhóm lắng nghe. Điều quan trọng là
tránh đưa ra một phán đoán luân lý, cũng như trách nói về tình trạng sống trong
tội lỗi trường kỳ. Trái lại cần giúp những người ly dị tái hôn hiểu rằng việc
không được rước lễ không loại trừ những phương thức khác để lãnh nhận ơn thánh
trong Chúa Kitô; tình trạng không được rước lễ là do tình trạng khách quan theo
đó mỗi giây bí tích bất khả phân lý trước đó vẫn còn. Trong nhãn giới đó, các
nghị phụ nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc rước lễ thiêng liêng. Dầu sao thì
cả những đề nghị này cũng có những giới hạn và không có những giải pháp dễ dàng
cho vấn đề.
- Về việc mục vụ những người đồng
tính luyến ái, một số nghị phụ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lắng nghe,
và cả những nhóm lắng nghe nữa.
- Có nghị phụ nói đến vấn đề những tín hữu Công Giáo chuyển sang hệ phái Kitô
khác, hoặc ngược lại, với tất cả những hậu quả khó khăn từ hôn phối hỗn hợp và
sự kiểm chứng tính chất thành sự của các hôn phối ấy dưới ánh sáng của sự kiện
trong các Giáo Hội Chính Thống, có thể được phép ly dị.
- Sau cùng, có nghị phụ nhận xét rằng từ Thượng HĐGM về gia đình Kitô hồi năm
1980 cho đến nay đó có những biến chuyển rất lớn trong nền văn hóa pháp lý quốc
tế và vì thế Giáo Hội cần ý thức những điều ấy, và các tổ chức văn hóa, như các
đại học Công Giáo cần đối chiếu với những tình trạng ấy để bảo tồn vai trò của
mình trong cuộc thảo luận hiện nay.
Phiên nhóm thứ 7
Sáng ngày 9-10-2014, Thượng HĐGM nhóm phiên khoáng đại thứ 7, từ lúc 9 giờ,
trước sự hiện diện của ĐTC và dưới quyền chủ tọa theo lượt của ĐHY André
Vingt-Trois, TGM giáo phận Paris.
Chủ đề của phiên họp là: Những thách đố mục vụ liên quan với sự cởi mở đối với
sự sống. Đây cũng là đề tài chương thứ I trong phần III của Tài liệu làm việc,
bàn về sự hiểu biết và đón nhận giáo huấn của Hội Thánh về vấn đề này; vấn đề
các phương pháp ngừa thai, các khó khăn và nguyên nhân khiến tín hữu khó chấp
nhận giáo huấn của Giáo Hội; việc lãnh nhận bí tích thống hối của các đôi vợ
chồng ngừa thai. Sau cùng là sự khuyến khích một tâm thức cởi mở đóng nhận sự
sống.
Trước khi các nghị phụ lên tiếng phát biểu, mọi người đã nghe chứng từ của ông
bà Arturo và Hermelinda Zamberline, trách nhiệm phong trào ”ê-kíp Đức Bà (Notre
Dame) ở Brazil”. (SD 9-10-12014)
G. Trần Đức Anh OP