Vào Mùa Vọng và Giáng
Sinh chúng ta thường có thói quen (được khởi xướng bởi Thánh
Phanxicô Khó Khăn) trưng
bày cảnh Hang Đá,
làm sao để có thể bao
gồm được tất cả những gì Phúc Âm thuật lại về biến cố Giáng Sinh này,
chẳng hạn phải có tượng Chúa
Hài Đồng, tượng Mẹ Đồng
Trinh Maria,
tượng Bõ Dưỡng Phụ Giuse,
tượng Mục Đồng cùng với
chiên bò, tượng Ba Vua cùng với các lễ vật v.v., chưa kể đến
những gì trang trí phụ
thuộc như Ánh Sáng, Thông Xanh và Quà
Tặng ở dưới cây thông này.
Nếu có thêm bức phong vẻ cảnh Thành Giêrusalem với Ánh Sao Lạ
tái xuất trên bầu trời Bêlem hướng
về Hang Đá nữa thì thật tuyệt.
Riêng ba
biểu tượng phụ thuộc là Ánh Sáng, Thông Xanh và Quà Tặng, tuy
không phải là những gì chính yếu như Ba Đấng đóng vai chính làm
nên mầu Nhiệm Giáng Sinh là Chúa Hài Đồng, Mẹ Đồng Trinh và Bõ
Giuse, nhưng nó là những gì nói lên ý nghĩa sâu xa của Giáng
Sinh: Ánh Sáng - ám
chỉ "Ánh Sáng thật chiếu
soi mọi người đã đến trong thế gian"
(Gioan 1:9); Thông Xanh (tươi trong
mùa đông tượng trưng cho chết chóc) - ám
chỉ "Sự Sống đời đời ở nơi
Cha và đã trở nên hữu hình cho chúng ta" (1Gioan
1:2) trên thế gian; và Quà
Tặng - ám chỉ "Thiên
Chúa đã yêu thương thế gian đến ban Người Con
riêng của Ngài để
ai tin vào Người
thì không
phải chết nhưng được sự sống đời đời"
(Gioan 3:16).
Hằng
năm tôi vẫn trưng bày tất cả những gì ý nghĩa nhất và đầy đủ nhất,
như được nói trên đây, ở phòng khách, kèm theo một cái chiếu lớn
trải ra trước Hang Đá để làm nơi chiêm niệm Mầu Nhiệm Giáng Sinh.
Cho đến mãi năm nay, để chiêm niệm Mầu
Nhiệm Vượt Qua, tột đỉnh của
Mạc Khải Thần Linh và Phụng Niên của Giáo Hội, tôi mới thực hiện
những gì mà tôi nghĩ rằng bao gồm hết mọi sự về Mầu Nhiệm Vượt Qua
vô cùng quan trọng và sâu xa siêu vời tuyệt diệu này. Ảnh
chụp dưới đây, theo tôi, bao gồm đầy đủ ý nghĩa về Tuần
Thánh và
Tam Nhật Vượt Qua.
Thật vậy, trước hết, mầu
tím tượng trưng
cho đau thương sầu khổ. Những
cành lá khô liên
quan đến biến cố Chúa Giêsu vinh quang tiến vào Thánh Thánh
Giêrusalem là biến cố được Giáo Hội cử hành vào Chúa
Nhật Lễ Lá hằng năm, mở đầu cho Tuần Thánh.
Tột đỉnh của Tuần Thánh là Tam
Nhật Vượt Qua, thời điểm được bắt đầu từ Thứ Năm Tuần Thánh,
với biến cố Bữa
Tiệc Ly được chính Chúa Kitô cử hành với các môn đệ của
Người, bằng cách lập Bí Tích Thánh Thể để Giáo Hội Nhiệm Thể của
Người tiếp tục cử hành để nhớ đến cuộc Vượt Qua cứu độ của Người.
Sau Bữa Tiệc
Ly là thời điểm Vườn
Cầu Nguyện, được tượng trưng nơi một cây khô lớn, (ở ngay
trước tấm hình tiệc ly như để
làm nền cho cảnh tượng trước nó), ở đó
cũng hiện
lên mấy bông hoa đỏ trên một thân cây đầy những gai
nhọn, ám chỉ hình ảnh của Đấng
buồn đến chết được - xem Mathêu 26:38 (thân gai
nhọn) tới
nỗi đổ mồ hôi máu - xem Luca 22:44 (mấy cánh hoa đỏ).
Cây gai nở hoa đỏ đây
cũng ám chỉ cả lời cầu nguyện của Chúa Kitô xin vâng theo ý của Cha
(bông hoa đỏ) chứ đừng theo ý riêng của Người, cho dù Người cảm thấy
trước chén đắng (thân gai nhọn) Người
phải uống theo ý Đấng đã sai Người để có thể cứu độ trần gian tội
lỗi.
Cây gai nở
hoa đỏ đây còn ám
chỉ Cây Biết Lành Biết
Dữ trong Vườn Địa Đường (xem Khởi
Nguyên 2:16-17),
một thứ cây có thể hiểu là
chính lương tâm con người, biết đâu là lành(bông
hoa đỏ) và đâu
là dữ (thân
gai nhọn), mà theo ấn định thần linh của Thiên Chúa, ai mà phạm đến
lương tâm của mình, tức làm trái với lương tâm là
tiếng nói thần linh của Thiên Chúa nơi họ thì
phải chết.
Trong Vườn Địa Đường
chẳng những có Cây Biết Lành Biết Dữ mà còn có cả Cây Sự Sống nữa
(xem Khởi Nguyên 2:9). Nếu cây thân gai nở hoa đỏ tượng trưng cho
Cây Biết Lành Biết Dữ thì Cây Khô cao lớn (trong tấm hình) tượng
trưng cho Cây
Sự Sống. Cây
Sự Sống mà tại sao khô cằn? Bởi vì, Cây
Thánh Giá cũng
chẳng có hoa lá gì, hoàn toàn trơ trụi, như Đấng bị đóng đanh
trên đó.
Thứ Sáu Tuần Thánh không phải chỉ
liên hệ đến Cây Thánh Giá mà đến chính Đấng
bị treo trên thập giá cùng với Người Mẹ đứng kề bên Thánh Giá của
Người (xem
Gioan 19:25), Người Mẹ đã đau cái đau của Người và thay Người khi
thấy Người bị lưỡi đòng đâm vào cạnh sườn (xem Gioan 19:34), Người
Mẹ đã ôm lấy tấm thân của Người Con tử giá được hạ xuống khỏi thập
giá trước khi an táng, với mạo
gai và đinh đóng được
gỡ ra khỏi thi thể đã chết của
Người, một thân thể đã được
làm nên bởi huyết nhục trinh
nguyên củaNgười Mẹ Đồng
Công ấy.
Nếu
Mẹ Maria đã thụ thai Lời Nhập Thể trước hết và trên hết bằng "đức
tin tuân phục" (Roma 1:5; Luca 1:38) của Mẹ thế nào thì Mẹ cũng đã
cộng tác với Người để cứu chuộc loài người bằng đức tin tuân phục
của Mẹ như thế.
Ở chỗ, Mẹ chẳng những vững tin Đấng
Tử Giá trong lòng Mẹ bấy giờ như
thể hoàn toàn bị thua
bại ấy vẫn là "Con Đấng Tối Cao... sẽ cai trị trong nhà Giacóp đến
muôn đời" (Luca 1:32), đúng như Tổng Thần thiên Sứ Gabiên đã
khẳng định với Mẹ ngay từ trong biến cố Truyền Tin, và
vì thế Mẹ vẫn tin tưởng hoàn toàn rằng Con của Mẹ sẽ phục sinh đúng
như lời Người đã báo trước và quả
quyết với các môn đệ mà các vị không
thể nào hiểu được và chấp nhận
nổi nên đã phản nộp Người, bỏ Người mà tẩu thoát khi Người bị bắt
trong Vườn Cây Dầu và trắng trợn chối bỏ Người.
Đức tin tuân phục của Mẹ về
Người Con Đấng Tối Cao của Mẹ
và về việc Người sẽ sống lại đúng
như lời Người đã phán: "Cứ phá đến thờ này đi, nội trong 3 ngày Tôi
sẽ dựng lại" (Gioan 2:19), được tượng trưng nơi ngọn
lửa lung
linh trên cây nến có chữ Pax
(Bình An) và hai dấu hiệu Alpha
(Nguyên Thủy) và Omega (Cùng Đích):
Bình
An được Chúa Kitô Phục Sinh mang đến cho các
tông đồ khi hiện ra với các
vị: "Bình an cho các con" (Gioan
20:19,21), và nhất là chứng tỏ
cho các vị thấy rằng Người quả thực đã
chiến thắng tội lỗi và sự chết, với chứng
cớ hiển nhiên là các
dấu tích tử giá còn trên thân xác phục sinh của Người (xem Gioan
20:27), đúng như Người đã tự
xưng trước khi hồi sinh Lazarô: "Thày
là sự sống lại và là sự sống"
(Gioan 11:25), nghĩa là: "Ta
là Đầu và là Cuối, là Đấng đang sống. Ta đã từng chết những nay đang
sống - đời đời kiếp kiếp"
(Khải Huyền 1:17-18).
Thế nên, là môn đệ của Chúa Kitô Vượt
Qua, nhờ Phép Rửa tái sinh, Kitô
hữu chúng ta chẳng những như
Tông Đồ Toma tin vào Người: "Lạy
Chúa của con, lạy Thiên Chúa của con" (Gioan
20:28), mà còn làm chứng cho đức tin phục sinh này, ở chỗ "các
con phải là những chứng
nhân của Thày... cho đến
tận cùng trái đất" (Tông
Vụ 1:8) nữa:
"Thày được
toàn quyền trên trời dưới đất; vậy các con hãy đi tuyển
mộ môn đồ khắp các dân nước. Hãy rửa tội cho họ nhân danh Cha và Con
và Thánh Thần. Hãy dạy họ thi hành hết những gì Thày truyền cho các
con" (Mathêu 28:18-20).
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
Thứ Bảy, 28/3/2015, tuần V Mùa
Chay, vọng Tuần Thánh