Sinh Hoạt Sống Đạo 2021

Năm Thánh Giuse

Gia Trưởng Thánh Gia Nazarét

Thần Đô Huyền Nhiệm - Bản Dịch của Phạm duy Lễ

Đã tới ngày các tư tế chỉ định. Các thanh niên ở Giêrusalem thuộc nhà vua Đavít, được triệu tập tại Đền Thờ.  Trong bọn họ, có một thanh niên nghèo, sinh quán tại Nagiarét, tên là Giuse, bà con gần với Đức Trinh Nữ.  Giuse khi lên 12 tuổi đã tuyên khấn giữ đức khiết trinh trọn đời.  Lúc này chàng được 33 tuổi, vẻ mặt khôi ngô, lộ ra một đức hạnh vô song.  Chàng đã sống một cuộc đời rất trong sạch.  Chàng được đặc biệt mời đến dự cuộc họp này, mặc dầu chàng không có ước vọng kết hôn. Trong khi các thanh niên khác đều ước ao kết hôn với Maria là người có duyên sắc, có tài sản, có đức hạnh tuyệt vời, thì Giuse âm thầm tuyên lại lời khấn khiết tịnh, đột nhiên cành cây của Giuse nở một chồi hoa, rồi một bồ câu đến đỗ trên đầu chàng. Trước quang cảnh lạ thường đó, các tư tế nhìn nhận ngay Giuse là Người được Chúa chọn.  Các vị cho gọi Maria đến.  Mẹ xuất hiện cách đoan trang, nết na.  Các tư tế giao kết Đức Nữ với Giuse thành vợ chồng.

Tại Nagiaret, hai Đấng đã tỏ cho nhau lời khấn Trinh khiết trọn đời của mình và hứa cùng nhau chung sống như anh em để tôn vinh Chúa. Tuy nhiên, Mẹ phải chịu một thử thách thống khổ khác từ phía Thánh Giuse. Khi thấy Đức Mẹ có thai, dù Người không hề nghi ngờ sự trong trắng của Đức Mẹ, nhưng Người không biết làm sao hơn là quyết định bỏ Đức Mẹ mà ra đi. Thánh Cả không sao giữ kín hoàn toàn được nỗi khổ tâm của mình. Có lúc, Người đã nghi hoặc và nói năng với Mẹ một cách ngường ngượng, ít tự nhiên hơn trước. Mẹ Maria thấy rõ những ưu tư dằn vật Bạn Thánh mình, nhưng không hề dám nói một lời trước việc Người mang thai Con Chúa. Người chỉ biết phó thác cho Chúa và cầu nguyện thiết tha. Thánh Cả Giuse ngày một mỏi mòn, Người quyết định phải lìa biệt Mẹ. Biết được ý định của Thánh Cả, Mẹ Maria cầu xin với Con Mẹ can thiệp. Chúa hứa sẽ sai thiên thần tỏ cho thánh Giuse về mầu nhiệm ấy. Tâm hồn tan nát đau khổ, Thánh Giuse quyết định hôm ấy sẽ ra đi vào lúc nửa đêm. Khi cầu nguyện theo thường lệ, Người cầu xin Chúa phù hộ cho Người vào sa mạc.  Người tuyên khấn sẽ dâng kính vào Đền Thờ Giêrusalêm một phần số bạc nhỏ của Người, để xin Chúa gìn giữ Người Bạn Thánh rất yêu dấu, rất đáng kính của mình khỏi mọi tai nạn. Mẹ Maria rất xúc động vì mối ân cần chu đáo của Người: từ phòng nguyện của Mẹ, Mẹ thấy rõ tất cả sự tình. Khi Thánh Giuse thiếp ngủ đi. Thiên chúa ra lệnh cho Tổng Thần Gabriel đến mặc khải cho Người mầu nhiệm đã làm nơi Mẹ Maria. Thức dậy, Thánh Giuse tràn ngập vui mừng. Người sấp mình cảm tạ Chúa và chờ xin lỗi Mẹ Maria. Người quyết chí từ nay làm tôi tớ hầu hạ Đức Mẹ Chúa Trời trong chương trình cứu chuộc.

Khi Mẹ Maria đã gần tới ngày sinh, hoàng đế Rôma ban bố sắc lệnh truyền mọi người dân trong toàn đế quốc phải ghi tên vào Sổ Kiểm tra tại quê tổ của mình. Thánh Giuse và Mẹ, dù rất phiền lòng, nhưng phó thác mọi sự cho Thiên Chúa, và vui vẻ lên đường về miền Nam. Sau 5 ngày dài vất vả trên đường, Thánh Giuse và Mẹ đến Bêlem. Hai Người đi từ nhà nọ sang nhà kia xin tạm trú, nhưng người ta đều xua đuổi. Cả những chỗ thân thuộc bà con cũng khinh chê. Tính ra có tới 50 nhà hai Người đến xin trọ qua đêm mà không được. Khoảng chín giờ đêm, Thánh Cả Giuse vừa mệt mã vừa buồn sầu; Người không biết có còn nơi nào tạm ở được nữa, ngoài một cái hang đá ngoài thành. Hang này khốn khó đến nỗi ở Bêlem bấy giờ dù đầy day người, nhưng không ai thèm ra trú ở nơi đó. Khi vào tới hang, Mẹ và Thánh Cả liền quì xuống, vui mừng tạ ơn Chúa. Mẹ bắt tay ngay vào việc quét dọn hang cho sạch sẽ. Tiết trời lạnh lắm, nên Thánh Giuse nhóm lên một đống lửa, xin Đức Thánh Nữ Trinh dùng với mình một chút lương thực. Sau khi chuyện vãn với Bạn Thánh mình một lúc, Mẹ giục Thánh Giuse đi nghỉ. Người lấy áo Người mang theo trải trên một cái máng khá rộng đặt trên nền đá của hang, để làm chỗ nghỉ đêm cho Mẹ. Mẹ quì bên máng cỏ, chắp tay trước ngực, mắt ngước lên trời, hồn trí cắm chặt vào Thiên Chúa, chính lúc đó là lúc Mẹ sinh Ngôi Lời giữa lúc nửa đêm. Mẹ Maria thờ lạy Chúa cao cả, rồi gọi Thánh Giuse đến thờ lạy Chúa. Thánh Giuse mang khăn áo đến, Mẹ cuốn cho Hài Nhi, rồi Mẹ đặt Chúa trong máng cỏ mà Mẹ đã phủ lên một lớp cỏ khô.

Mẹ khéo léo chuẩn bị lễ Cắt bì cho Con để tuân phục luật chung. Mẹ nói với Thánh Giuse mua một lọ thủy tinh nhỏ, để chứa di tích cắt bì và sắm vải để thấm máu Chúa Hài Nhi sẽ đổ ra cũng như liệu thuốc dấu thông thường để rịt chữa vết thương. Sắm liệu xong rồi, Đôi Bạn Thánh đồng ý đặt tên cho Chúa Hài Nhi là Giêsu; vì cả hai cùng được Trời Cao mặc khải cho là phải đặt danh hiệu ấy. Khi tư tế hỏi xem tên Hài Nhi là gì để biên vào sổ, Mẹ nhường Thánh Giuse nói, vì Người là gia trưởng, nhưng Thánh Cả lại nói danh hiệu khả tôn đó phải do miệng Mẹ nói ra. Trong lúc Đôi Bạn Thánh nhường nhau, Chúa thúc giục cả hai cùng đồng thanh nói lên: Tên Hài Nhi là GIÊSU. 

Đã tới ngày một bà mẹ sinh con trai đầu lòng phải lên Đền Thờ, theo luật Maisen, để thi hành thủ tục thanh tẩy và dâng con mình cho Chúa. Mẹ xin Thánh Giuse ban phép lành và cho phép Mẹ được đi chân không lên Đền Thánh; nhưng Thánh Cả không cho Mẹ được khổ chế quá mức như vậy. Chiều hôm ấy, Thánh Giuse kín đáo mang những lễ vật của Đạo sĩ vào Đền Thờ. Khi trở về, Người mua mấy con chim gáy dành cho lễ nghi hôm sau. Sáng hôm sau, Thánh Gia lên Đền Thờ. Mẹ Maria quì xuống nơi các phụ nữ quen đứng khi đến chịu thanh tẩy và dâng con mình. Từ Đền Thờ về, nghĩ đến những khổ sở Chúa Hài Nhi sắp phải chịu, Mẹ đau đớn không sao cầm được nước mắt, nhưng không nói cho Thánh Giuse biết tại lý do nào. Thánh Cả chân thật, nghĩ rằng: Bạn mình đau khổ là tại nhớ đến lời tiên tri của ông Simeon. Song không nghĩ vậy rồi thôi, trái lại, Thánh Cả cũng rầu rĩ hết tâm hồn vì thấy Đức Nữ Trinh phải khổ, nhất là không biết rõ Mẹ phải khổ vì lý do nào. Đêm hôm đó, Thánh Giuse trằn trọc mãi mới thiếp ngủ được một chút, một thiên thần đến giải thích cho Người biết duyên cớ làm Mẹ Maria phải đau khổ. Thiên thần này là Đức Tổng Thần Gabrie lần trước đã đến báo mộng cho Thánh Cả hồi thấy Đức Nữ mang thai. Đức Tổng Thần nói với Người trong mộng: "Dậy mau đi, đem Chúa Hài Nhi và Mẹ Người sang Ai cập lánh nạn, cứ ở lại đó tới khi nào tôi đến báo hãy về, vì Hêrôđê đang cho tìm giết Chúa Hài Nhi". Ngay lúc đó, Thánh Giuse thức dậy với một tâm trạng vừa bàng hoàng vừa cẩn trọng; Người đến báo tin đó cho Đức Nữ Trinh. Lúc ấy Mẹ đang trầm mặc chiêm niệm. Người lại hỏi ý kiến Mẹ, xin Mẹ chỉ cho biết phải làm gì để Chúa Hài Nhi và Mẹ bớt phải khổ trong cuộc hành trình gian nan và dài dặc sang nước lạ sắp tới này. Mẹ nói: "Chúng ta mang cả Đấng Sáng Tạo vũ trụ đi theo. Có Người đâu còn phải là lưu đầy, là lánh nạn nữa: Người chính là quê hương của chúng ta".

Lúc ấy đã quá nửa đêm một chút, Thánh Gia tức tốc lên đường, đem theo cả con lừa nhỏ đã mượn từ Nagiarét. Mẹ có ý tưởng rẽ vào Hebron cách đường đi không xa lắm để thăm người chị họ. Nhưng Thánh Cả Giuse, vừa cẩn trọng vừa e ngại không muốn chậm đường kẻo rơi vào nguy hiểm. Mẹ Maria vâng ý Người. Thỉnh thoảng, Mẹ Maria trao Chúa Hài Nhi cho Thánh Cả bồng ẵm, để tăng thêm an ủi cho Người. Người ghì Chúa Hài Nhi sát vào trái tim, hôn kính chân Chúa và xin Chúa ban phép lành. Sau khi đã dừng lại ít lâu trong một vài thành phố quan trọng như Memphi, Matariê, Thánh Gia ở hẳn tại Hêliôpôli. Thánh Giuse mua được ở đó một căn nhà nghèo, chẳng có một đồ vật nào, và ở khá xa thành phố, theo như ước muốn của Thánh Nữ Đồng Trinh. Thánh Giuse đã đi xin người ta bố thí. Cơm bánh ấy nuôi sống Thánh Gia suốt ba ngày. Khi Thánh Giuse đã kiếm được việc làm, dành dụm được chút tiền, Người làm một cái phản cho Mẹ Maria và Chúa Hài Nhi. Còn Người vẫn nằm đất. Khi Thánh Gia đã lưu ngụ tại Ai cập tới năm thứ bảy, như thánh Matthêu đã thuật lại trong Phúc âm, một hôm sứ thần đến báo tin cho Thánh Giuse đem Mẹ và Chúa Giêsu về Nagiarét. Khi vào tới biên giới Palestina, Thánh Cả Giuse nghe nói vua Arkêlau lên kế vị Hêrôđê cai trị xứ Giuđêa. Vốn tính cẩn thận, Người ngần ngại không dám đi nữa, một Sứ Thần phải đến báo mộng cho Người cứ đưa Thánh Gia về Nagiarét, như thánh Matthêu đã thuật lại, Người mới dám đi.

Năm Chúa Giêsu lên mười hai tuổi, Thánh Gia cũng trẩy lễ Vượt Qua như các năm trước. Lễ Vượt Qua keo dài suốt bảy ngày. Ngày cuối cùng, khi mọi người phải ra về, Chúa Giêsu đưa Mẹ vào một cuộc thị kiến trí năng; giác quan Mẹ không còn cảm thấy những gì xảy ra chung quanh nữa. Còn Thánh Giuse, Chúa nâng lên chiêm ngắm cao xa, trầm tư mặc tưởng những sự trên trời, cứ tin chắc rằng Chúa Giêsu đi với Mẹ Maria. Trong lúc đó, ở ngay cửa thành, Chúa lìa khỏi Cha Mẹ mà ở lại đền thờ. Khi tới nơi đã định gặp nhau trước để qua đêm, Mẹ và Thánh Giuse mới chết lịm vì Chúa chẳng đi với ai cả. Mẹ và Thánh Cả đau đớn quá không sao nói được nên lời, ai cũng nhận là tại lỗi mình mà lạc mất Chúa. Đôi Bạn liền trở lại thành thánh ngay, hỏi han khắp nơi về Chúa. Một thiên thần báo tin cho Thánh Giuse đang tất tả đi tìm Chúa ở một ngả đường khác. Sau nhiều ngược xuôi vất vả, Người gặp được Bạn Thánh mình vừa đi vừa khóc trên đường. Cả hai cùng nhau vào Đền Thờ.

Thánh Cả Giuse tuổi chưa cao mấy, nhưng mà những vất vả lao nhọc và những đau khổ thường xuyên đã xoi mòn Thánh Cả. Dụng cụ làm nghề mộc, Người liền đem tặng cho các bạn nghèo tất cả, để trong nhà không có một vật nào thừa thãi. Từ khi nghỉ làm việc, Thánh Cả chỉ hoàn toàn chăm chú chiêm niệm và đạt tới đỉnh thánh thiện cao nhất, vượt trên tất cả loài người, chỉ kém có một mình Mẹ Maria. Thiên Chúa càng ưu ái Thánh Cả, càng dành cho Thánh Cả nhiều vinh quang, Thánh Cả càng phải đau khổ. Trong suốt 8 năm đằng đẵng, Thánh Cả bị đóng đanh vào thánh giá của nhiều thứ bệnh rất đau đớn, nào là nóng lạnh cao độ, nào là nhức đầu như búa giáng, nào là phong thấp cấp tính buốt nhức ở khắp thân thể. Đồng thời, Thánh Cả còn phải chịu một cơn đau khổ khác, một đau khổ ngọt ngào nhưng thật kịch liệt: đó là tình yêu mến Thiên Chúa nung đốt Người, ném Người vào trong những hứng khởi rất mạnh mẽ, đến nỗi tinh thần rất trong sạch của Người có thể gỡ tung cả những trói buộc thể xác, nếu Chúa không ban ơn đặc biệt để giữ Người khỏi chết. Trong 3 naêm cuoái cuøng ñôøi Ngöôøi, ba naêm Ngöôøi phaûi chòu nhöõng ñau khoå raát cöïc, Meï ngaøy ñeâm khoâng heà xa Ngöôøi moät böôùc. Khi nào Mẹ cần phải vắng mặt, Chúa Giêsu lại thay chỗ Mẹ, cho nên đã và sẽ không bao giờ có một bệnh nhân nào được phục vụ kỹ lưỡng, được an ủi và được nâng đỡ như Thánh Cả Giuse. Suốt 9 ngày trước khi Thánh Cả trút hơi thở cuối cùng, Chúa Giêsu và Mẹ luôn luôn túc trực bên cạnh Đấng Thánh cao cả.

Thánh Cả xin Mẹ tha thứ cho những khuyết điểm có thể Người đã phạm trong khi phục vụ Mẹ, Người nói: "Đức Nữ được chúc phúc hơn hết mọi người nữ; cả thiên thần và loài người hãy ca tụng Đức Nữ; ngợi khen Chúa Ba Ngôi qua Đức Nữ đời đời! Tôi hi vọng được hưởng dung nhan Đức Nữ trên quê trời vĩnh cửu". Nói những lời ấy xong, Thánh Cả cảm tạ Chúa Giêsu vì tất cả các ơn và các ân cần Chúa dành cho mình, rồi cố gắng quì xuống trước mặt Chúa. Nhưng Chúa Giêsu rất hiền từ nâng Thánh Cả lên, ôm lấy Người trong vòng tay Chúa. Thánh Cả dựa đầu trên tay Chúa, và thốt lên những lời sau cùng này: "Lạy Chúa là Thiên Chúa của con, là Con Chúa Cha hằng hữu, Sáng Tạo và Cứu Chuộc loài người, xin Chúa tha cho con những lỗi lầm con đã phạm trong cuộc sống chung với Chúa. Xin nhận lời con cảm tạ Chúa vì Chúa đã chọn con làm Bạn đường của Mẹ Chúa. Xin hãy làm cho vinh quang của Chúa trở nên niềm tri ân của con đời đời". Chúa Giêsu chúc lành cho Thánh Cả rồi nói: "Thưa cha, xin cha an nghỉ trong ân sủng Cha trên trời của Con và trong ân sủng của Con. Xin cha đi báo tin cho các thánh ở u ngục biết: ngày giải thoát của họ đã gần". Lúc Chúa nói dứt lời, Thánh Cả Giuse trút hơi thở cuối cùng trong vòng tay của Chúa. Chúa liền khép mắt cho Người. Các thiên thần đang có mặt bên Chúa Giêsu và Mẹ Maria hát lên nhiều ca khúc chào mừng linh hồn Thánh Cả, và dẫn đưa linh hồn Thánh Cả vào u ngục. Các thánh trong ngục tổ tiếp rước Thánh Cả rất tưng bừng vì nhận thấy vinh quang tuyệt vời giãi chiếu từ Thánh Cả.

Mặc dầu Thánh Cả Giuse mang nhiều bệnh tật lâu ngày, nhưng cái chết của Người không phải là hậu quả của bệnh nạn, của những đau khổ Người chịu, nhưng là hiệu quả và khởi thắng của tình yêu nhiệt liệt hằng nung nấu Người mến yêu Thiên Chúa. Đức Trinh Nữ Rất Thánh, trong trường hợp buồn đau này, vẫn giữ được một phong thái cao cả, một vẻ bình thản vững vàng. Đau khổ vì mất người thân yêu, nhưng Mẹ vẫn lo liệu tất cả những gì liên hệ đến cuộc mai táng Người Bạn Đường đồng trinh cao quí của Mẹ. Mẹ không muốn cho một bàn tay nào động chạm đến thi thể của Thánh Cả. Để bảo vệ cho đức đoan trang cực đại của Đức Nữ Vương những người đồng trinh, Thiên Chúa đã mặc cho thi thể Thánh Cả một ánh rực rỡ chỉ để người ta thấy được gương mặt thôi. Một số người được mùi hương êm dịu tỏa ra từ thi hài Thánh Cả lôi cuốn, đến xem, đã thấy Thánh Cả đẹp đẽ mềm mại y như còn sống. Thi thể Thánh Cả được an táng với một tang lễ thông thường; một số bà con, bạn hữu và đông đảo dân chúng tiễn đưa Người lần cuối cùng. Dẫn đầu đám tang đơn sơ ấy là Chúa Giêsu Cứu Thế, Mẹ rất thánh của Người và rất đông thiên thần.

Chúa đã đem bàn tay toàn năng và yêu thương của Người mà sáng tạo nên Thánh Cả Giuse với tất cả những hồng ân cân xứng với chức Bạn Đường đồng trinh Người Mẹ sinh ra Con Một của Chúa ở trần gian. Việc kỳ diệu này đã bắt đầu ngay từ khi thể xác Thánh Cả hình thành trong lòng thân mẫu Người. Dựng thai đến tháng thứ bảy, Thánh Giuse được ơn thoát khỏi nguyên tội và tình dục, nên suốt đời không bao giờ Thánh Giuse cảm nghiệm một xúc động xấu nào. Lên ba tuổi, Thánh Cả đã được ơn sử dụng trí năng hoàn toàn, với một tri thức thiên phú, một cách suy niệm tuyệt vời và các nhân đức mỗi ngày một tăng triển. Nhất là nhân đức khiết tịnh của Người thật là cao cả, sáng ngời, vượt trên cả đức khiết tịnh của những vị luyến thần cao cả nhất. Không bao giờ có một hình ảnh hay một ấn tượng nào tục tằn lọt được vào quan năng của Thánh Cả, vì lẽ Người phải có chính sự trong trắng hơn thiên thần để đồng cư với Đức Nữ Vương Đồng Trinh. Ngoài những đức tính và nhân đức Thiên Chúa ban riêng cho Thánh cả tự bẩm sinh ấy, Thánh Cả còn có những nhân đức và thánh thiện tập thành trong suốt cuộc đời dài sáu mươi năm cộng thêm mấy ngày nữa của Người. Thánh Cả Giuse kết hôn với Mẹ Maria lúc Người lên mười ba (13) tuổi, chung sống với Mẹ hai mươi bảy (27) năm. Lúc Thánh Cả Giuse qua đời, Mẹ Maria lên bốn mươi mốt tuổi sáu tháng (41,6), và Chúa Giêsu lên gần hai mươi  (20) tuổi.