Tôn sư Israel Zoller tự thuật trở lại Kitô giáo

 

Có một vị tôn sư mang tên Israel Zoller ở Rôma vào thời thế chiến thứ hai, vị đã trở lại Kitô giáo năm 1945 và viết cuốn tự thuật từ năm 1954, mang tựa đề “Trước Hừng Đông” ("Prima dell'Alba," St. Paul Publishers), một cuốn tự thuật vừa được xuất bản bằng Ý ngữ, sau đúng nửa thế kỷ.

Theo vị tôn sư tác giả này thì ông đã lấy tên thánh khi rửa tội là Eugene để tôn kính ĐTC Piô XII (Eugenio Pacelli) bấy giờ đã giúp cho cộng đồng của ông trong thời thế chiến thứ II. Vị tôn sư này đã lãnh đạo cộng đồng Do Thái ở Rôma từ năm 1938 đến 7/1944. Vào ngày 15/8 năm 1944, ông đã tỏ cho Cha Paolo Dezza, bấy giờ là viện trưởng Đại Học Viện Gregorian và là vị hồng y sau đó, biết ông có ý định trở thành một người Công Giáo. Ông cùng bà vợ là Emma được rửa tội ngày 13/2/1945 ở nguyện đường Thánh Maria ở Nhà Thờ Các Thiên Thần. Ông đã qua đời năm 1956 sau hai năm viết cuốn tự thuật này.

Vị tôn sư Israel Zoller này có gốc gác người Balan. Mẹ của ông thuộc về một gia đình thuộc truyền thống tôn sư Do Thái kéo dài từ 4 thế kỷ trước đó. Ông đã học ở Đại Học Vienne Áo quốc rồi sau đó ở Đại Học Florence, nơi ông lấy được văn bằng về triết học, đồng thời ông cũng học cả ở Rabbinical College nữa.

Năm 1920, ông đã trở thành vị tôn sư trưởng ở Trieste. 13 năm sau ông trở thành công dân Ý. Vì luật của Đảng Fascist, ông phải Ý hóa tên họ của ông từ Zoller thành Zolli. Về sau ông trở thành một vị giáo sư về nghệ thuật và văn chương Do Thái ở Đại Học Padua, thế nhưng ông đã bị bắt buộc phải bỏ nghề dạy học vì luật kỳ thị chủng tộc của chính phủ độc tài Benito Mussolini. Ông được bổ nhiệm làm tôn sư trưởng ở Rôma năm 1938.

Trong cuốn tự thuật của mình, ông đã kể lại, sau khi Đảng Nazis Đức quốc đến Rôma, cách thức ông che giấu những người Do Thái và cứu sống họ ra sao, nhờ việc hợp tác của các cơ cấu ở Vatican, nhất là của Đức Piô XII.

Theo cuốn tự thuật này thì vị chủ tịch cộng đồng Do Thái ở Rôma bấy giờ là Ugo Foa không sợ hãi như vị trưởng tôn sư này và cho những lời cảnh giác của ông về Đảng Nazis là một thứ báo động vậy thôi. Đối với những ai tố cáo ông về việc ông phản bội khi lãnh nhận bí tích rửa tội, ông đã trả lời như sau:

“Tôi không chối bỏ điều gì; lương tâm của tôi bình an. Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô, của Phaolô không phải cũng là vị Thiên Chúa của Abraham, của Isaac và của Giacóp hay sao? Phaolô đã trở lại. Chẳng lẽ ngài đã từ bỏ vị Thiên Chúa của Do Thái hay sao? Chẳng lẽ ngài đã không còn yêu mến Dân Do Thái hay sao? Chỉ cần nghĩ đến mấy điều như thế này là đủ thấy vô lý rồi vậy”.