-2-

Cơ Cấu Sống Đạo: Thánh Sủng và Thần Đức

Nếu tuyên xưng "Thiên Chúa là Cha" thì Kitô hữu là con cái của Thiên Chúa.

            "Kitô hữu là con cái của Thiên Chúa" ở đây nghĩa là gì, nếu không phải là Kitô hữu được sinh ra bởi Thiên Chúa, bởi đó, được có cùng một sự sống thần linh với Ngài, và nhờ đó, có khả năng thực hiện được những việc làm thần linh như Ngài.

            Trước hết, "Kitô hữu là con cái của Thiên Chúa" vì họ được sinh ra bởi Thiên Chúa. Ở chỗ, bằng việc "tin vào Phúc Âm và lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội" (Mk.16:16), họ tỏ ra đã "chấp nhận" Lời nhập thể (x.Jn.1:12) nên họ "được Người ban cho quyền trở nên con cái Thiên Chúa" (Jn.1:12), tức "họ là những người không được sinh ra bởi huyết nhục, bởi ước muốn nhục dục, hay bởi ý muốn con người mà là bởi Thiên Chúa" (Jn.1:13).

            Sau nữa, "Kitô hữu là con cái của Thiên Chúa" ở chỗ họ được có cùng một sự sống thần linh với Ngài. Vì việc lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội tức là việc họ "đã vượt qua sự chết mà vào sự sống" (Jn.5:24) "trong cái chết của Đức Giêsu Kitô" (Rm.6:3)â, nên Kitô hữu nhờ đó đã "được tái sinh bởi trên cao" (Jn.3:3), "tái sinh bởi nước và Thần Linh" (Jn.3:5), để họ có thể được sống "một sự sống viên trọn hơn" (Jn.10:10).

            Sau hết, "Kitô hữu là con cái của Thiên Chúa", ở chỗ họ có khả năng thực hiện được những việc làm thần linh như Ngài. Thật vậy, nhờ Bí Tích Rửa Tội, Kitô hữu được trở thành chi thể của Chúa Kitô, như cành nho dính liền với thân nho. Để rồi, với "một sự sống viên trọn hơn" (Jn.10:10) từ Chúa Kitô như nhựa sống thần linh truyền sang cho họ, Kitô hữu đã có khả năng "trổ sinh muôn vàn hoa trái" (Jn.15:5), bằng không, tự họ sẽ chẳng làm được gì cả (x.Jn. 15:5).

            Thật vậy, để có thể làm được những việc thần linh như Thiên Chúa, Kitô hữu chẳng những phải có những khả năng siêu nhiên mà còn phải có cả một bản tính thần linh nữa. Bản tính thần linh nơi Kitô hữu để có thể làm được những việc thần linh như Thiên Chúa này không phải là bản tính thiêng liêng nơi loài thần thiêng. Chính vì bản tính thiêng liêng vô hình của loài thần thiêng không phải là bản tính như "Thiên Chúa là Thần Linh" (Jn.4:24) mà, ngay từ ban đầu, một phần ba loài thần thiêng mới bị cái đuôi gương mù của con khổng long kiêu căng hất nhào xuống đất (x.Rev.12:4).

            Đúng thế, tất cả mọi sinh vật sống theo bản tính tự nhiên của mình. Loài thực vật không thể nào biết phản xạ như loài động vật thế nào, loài người cũng không thể nào làm được những việc thần thiêng như vậy, như hiện ra trong phòng đóng kín, huồng hồ những việc thần linh, như nói tiên tri hay cảm phục lòng người về với chân lý đời đời v.v., những việc mà loài thần thiêng theo bản tính tự nhiên cũng không thể nào làm được.

            Những việc làm thần linh nơi Kitô hữu có thể kể đến như nhận biết Thiên Chúa như Ngài tự biết Mình và như Ngài đã tỏ ra cho nhân loại nơi Con Một Ngài là Lời nhập thể. Việc thấu hiểu những mầu nhiệm cao siêu thần bí mà chỉ có "Thần Chân Lý hướng dẫn" (Jn.16:13) con người mới biết được khi còn sống trên trần gian này chính là việc của Đức Tin.

            Việc làm thần linh điển hình thứ hai có thể kể đến là việc sống bằng an trong mọi lúc, kể cả ngay trong lúc hiểm nguy nhất. Thái độ tỏ ra hoàn toàn làm chủ được mình, không sợ bất cứ một sự gì, kể cả mạng sống của mình bị đe dọa, tự nhiên không ai có thể làm được, nếu không có một đức cậy tuyệt đối vào quyền năng và khôn ngoan vô cùng của Thiên Chúa.

            Việc làm thần linh điển hình thứ ba có thể kể đến là việc "trở nên tất cả mọi sự cho mọi người" (1Cor.9:22) vì phần rỗi đời đời của họ, nhất là việc chẳng những tha thứ mà còn yêu thương cả kẻ thù của mình (x.Mt.5:44). Tinh thần hiến thân phục vụ một cách nhưng không và tận tuyệt này sẽ không một phàm nhân nào có thể làm được, nếu không có một Đức Mến trọn hảo như Thiên Chúa là Đấng vô cùng toàn thiện ở trên trời (x.Mt.5:48).

Phải, ba Thần Đức Tin, Cậy, Mến chính là các khả năng thần linh Thiên Chúa đã phú bẩm vào linh hồn Kitô hữu cùng với Thánh Sủng khi họ lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội. Nếu không có Thánh Sủng cũng không có ba Thần Đức này, cũng như không có linh hồn cũng không có trí năng, cảm năng và ý năng. Như vậy, Thánh Sủng, về phương diện sinh hoạt siêu nhiên, chính là bản tính thần linh Thiên Chúa phú bẩm nơi Kitô hữu. 

            Tuy nhiên, vì thân phận của Kitô hữu chỉ là những người con cái được Thiên Chúa thừa nhận trong Đức Giêsu Kitô mà thôi (x.Eph.1:5), chứ không phải là người Con "được sinh ra mà không phải tạo thành, đồng bản thể với Chúa Cha" (Kinh Tin Kính). Do đó, Thánh Sủng nơi Kitô hữu chỉ có tính cách và tác dụng làm cho Kitô hữu được thông phần với Thần Tính của Thiên Chúa, chứ không phải là chính bản tính thần linh bẩm sinh như nơi Lời nhập thể "là Đức Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống" (Mt.16:16).

            Còn đối với chính bản thân Kitô hữu, Thánh Sủng chỉ là một phẩm chất thần linh được tháp vào nhân tính bẩm sinh của họ mà thôi, chứ không thay thế nhân tính và còn bị lệ thuộc vào nhân tính nữa, như một hạt giống được gieo xuống đất cần phải có điều kiện thuận lợi mới có thể trổ sinh hoa trái, bằng không, nó còn có thể bị nhóm cỏ lùng vực là tính mê nết xấu tự nhiên nơi bản tính đã bị băng hoại nơi con người sau nguyên tội đàn áp mà chết (x.Mt.13:24-26). Đó là lý do cho dù đã được thần linh hóa bằng Thánh Sủng khi lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội, Kitô hữu vẫn có thể sa ngã phạm tội như thường, thậm chí họ còn có thể làm mất cả Thánh Sủng nữa, va,ø nếu không có sự hợp tác đắc lực của họ, Thánh Sủng cũng không thể phát triển, vững mạnh và kết trái.

            Đúng thế, Thánh Sủng là bản tính thần linh nơi Kitô hữu về phương diện sinh hoạt siêu linh chỉ có thể phát triển, vững mạnh và kết trái, ở chỗ, mỗi ngày mỗi chi phối Kitô hữu hơn, càng ngày càng làm chủ nhân tính bẩm sinh của Kitô hữu hơn, cả trong tư tưởng, lời nói và việc làm của họ, cho đến khi con người tự nhiên của họ có thể hoàn toàn sống theo ý muốn của Thiên Chúa, hoàn toàn tác hành giống Chúa Kitô, Đấng mà Chúa Cha đã tuyên nhận: "Con Cha yêu dấu, đẹp lòng Cha mọi đàng" (Mk.1:11).

            Thế nhưng, vì Thánh Sủng là hạt giống được gieo vào thửa đất nhân tính và bị lệ thuộc vào bản tính tự nhiên vốn đầy những loại hạt cỏ hoang lăng loàn đua nhau mọc lên trong môi trường cám dỗ mơn trớn của thế gian, nên Kitô hữu là chủ thể của khu đất nhân tính này phải làm sao cho mảnh đất nhân tính của mình trở thành một mảnh đất tốt mới được (x.Mt.13:23). Bằng cách, họ phải ghét bỏ chính sự sống riêng của mình (x.Mt.16:25; Jn.12:25), như từ bỏ tất cả mọi ý nghĩ và ước muốn cá nhân không hợp với ý muốn chí thiện tối cao của Thiên Chúa, cho dù chúng có tốt lành và ích lợi mấy đi nữa (x.Mt.16:26).

            Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhất là nơi trường hợp các thánh, việc Kitô hữu ghét bỏ sự sống tự nhiên của mình đây sẽ không thể nào thực hiện được, nếu họ không có các khả năng thần linh Tin, Cậy, Mến là các thần đức được Thiên Chúa phú bẩm cùng với Thánh Sủng nơi họ khi họ lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội. Như thế, các khả năng thần linh Tin, Cậy, Mến nơi Kitô hữu này chẳng khác gì như các rễ chính của hạt giống thần linh Thánh Sủng đâm sâu mọc chắc vào tận căn gốc của bản tính tự nhiên nơi Kitô hữu, để Thánh Sủng có thể từ từ biến đổi, chi phối và cuối cùng hoàn toàn làm chủ con người Kitô hữu theo như ý muốn của Thiên Chúa.

            Như vậy, ba khả năng thần linh Tin, Cậy, Mến của bản tính thần linh là Thánh Sủng nơi Kitô hữu cũng phải gắn liền với các tài năng tâm linh xứng hợp nơi con người, như đức tin với ý năng, đức cậy với cảm năng, và đức mến với trí năng, để rồi qua và nhờ các khả năng tâm linh tự nhiên này mà ba khả năng thần linh có thể thực hiện được những tác động thần linh.

            Chẳng hạn, việc Kitô hữu phải chấp nhận Mạc Khải và tuân giữ giáo huấn của Giáo Hội về tất cả những gì không thể hiểu và cắt nghĩa theo khoa học, triết học hay kể cả thần học, không phải là việc của Đức Tin tác động trên ý năng nơi con người Kitô hữu hay sao? Hay việc Kitô hữu kiên trì chiến đấu và bình an chịu đựng cho tới cùng trong những cơn gian nan thử thách không phải là việc của Đức Cậy tác động trên cảm năng của Kitô hữu hay sao? Và việc tìm hiểu Thánh Ý Chúa để tuân hành và chiêm ngắm lòng yêu thương vô cùng của Thiên Chúa để sống thân mật với Ngài hơn không phải việc của Đức Mến tác động trên trí năng của Kitô hữu hay sao?

            Cứ thế, nếu Kitô hữu biết sống theo các khả năng thần linh là ba Thần Đức Tin, Cậy, Mến này, tức sống theo tác động của bản tính thần linh là Thánh Sủng nơi mình, họ chắc chắn sẽ được thần hiệp với Thiên Chúa, Đấng hằng ở với họ qua Thánh Sủng, và Ngài cũng sống động trong họ bằng Luồng Gió Thần Linh muốn thổi đâu thì thổi (x.Jn.3:8).