DANH CHA CẢ
SÁNG
Là
con cái, nhất là làm một đứa con hiếu thảo,
"kính mến hết ḷng" "Cha" của ḿnh,
"Cha" vô cùng "tốt lành" và "trọn
lành" "ở trên trời", trước hết, về
mặt tiêu cực, người con sẽ không bao giờ dám
làm ô Danh của Ngài, trái lại, về mặt tích cực,
chúng c̣n cố gắng sống làm sao xứng danh là con cái của
Ngài, để làm vinh danh Ngài. Thế nhưng:
- Danh Cha là ǵ?
- "Nguyện Danh Cha cả
sáng" là làm sao?
DANH
CHA LÀ G̀?
"Tên
Ngài là ǵ?", Moisen đă hỏi
Thiên Chúa thay cho dân để có thể trả lời cho họ,
nếu họ đặt vấn đề hiểu biết
về Đấng đă sai phái ông (XAC
"Ta
là Ta". Đúng thế, nếu Danh là một tên gọi
được gán cho một sự vật để nói lên
bản chất hay đặc tính nổi bật của sự
vật ấy, chứ không phải sự vật khác, mà hễ
nói đến tên của vật đó, th́ ai cũng hiểu,
cũng nhận ra ngay. Đối với
Thiên Chúa, tự Ngài không có và không cần Danh. Nhưng,
đối ngoại, Ngài vẫn có Danh và cần Danh để
làm nguyên lư hoạt động của Ngài và, nhờ hoạt
động của Ḿnh, Ngài được loài người
nhận biết Ngài là ai, tức là được loài
người nhận biết Danh của Ngài. Vậy, Danh của
Thiên Chúa đồng nghĩa với những
ǵ Ngài muốn tỏ ra cho con người,
hơn là đồng nghĩa với những ǵ con
người nghĩ về Ngài. Con người không thể nào tự ḿnh biết
Thiên Chúa, nếu Ngài không tự mạc khải Ḿnh ra cho con
người. Và, con người chỉ nhận biết
Thiên Chúa như Ngài là, tức biết được Danh của
Ngài là ǵ, căn cứ vào những ǵ
Thiên Chúa đă mạc khải cho họ mà thôi.
"Ta
là Ta". Thật vậy, không ǵ có thể diễn tả
Thiên Chúa chân thực hơn, tuyên xưng Thiên Chúa
chính xác hơn điều mà chính Đấng đă biết
Ḿnh Ngài nên mới tuyên bố cho loài người biết
về Ngài như thế. Tuy nhiên, đối với
loài người có xác thịt, hướng chiều về
h́nh thức và cụ thể th́, Danh Thiên Chúa "Ta là Ta"
hoàn toàn trừu tượng như một mầu
nhiệm, cần phải được diễn tả,
được cắt nghĩa rơ ràng và thực tế
hơn, họ mới có thể hiểu và chấp nhận
được. Chính v́ thế, đối ngoại nói
chung, Thiên Chúa có Danh của Ngài, "Ta là
Ta", song, đối với con người
là đối tượng hướng ngoại chính yếu
của Ngài nói riêng, Ngài cần phải tỏ Danh Ngài ra cho họ,
nói cách khác, tỏ "Ta là Ta" như thế nào ra cho họ
biết. Tỏ Ḿnh ra cho con người,
tức tỏ Danh Ḿnh ra cho con người, đó là dự
định và chương tŕnh hành động của
Thiên Chúa hướng ngoại
nói chung và trong lịch sử con
người nói riêng.
Để
làm cho con người nhận biết Ḿnh là ai, biết
Danh Ngài là ǵ, như Ngài đă mạc khải riêng cho
Moisen rằng "Ta là Ta" để Moisen có thể
đem truyền lại cho dân. Nhưng,
trên thực tế, Moisen đă không hề nói lại
với dân rằng Thiên Chúa đă nói với ông như vậy,
mà chỉ làm theo ư Thiên Chúa, Đấng đă chọn và sai
ông đi làm việc cho Ngài mà thôi. Chính
qua ông, Thiên Chúa đă tỏ Ḿnh ra cho dân, bằng
cách làm những việc lạ lùng cho họ và nơi họ,
đúng như lời Ngài đă hứa với tổ phụ
họ là Abraham, Isaac và Giacóp, để họ tin rằng
ngoài Ngài ra không c̣n Thiên Chúa nào khác, chỉ có Ngài mới là
Thiên Chúa của họ mà thôi. Như thế, đối
với Thiên Chúa, Danh Ngài là "Ta là Ta", song, đối với
tâm trí của con người nhận biết Ngài, Danh Ngài là
"Thiên Chúa": "Ta là Thiên Chúa, Chúa các ngươi"
(Lv 26:13). Vậy, "Ta là
Ta", khi được tỏ ra, được
diễn giải, sẽ là "Ta là Thiên Chúa".
"Ta là Thiên Chúa", đó là Danh của
Đấng "đă dựng nên con người theo h́nh ảnh
ḿnh" (STK
"Thiên
Chúa nói với Moisen: ...'Ta cũng đă thiết lập giao
ước của Ta với họ
(các tổ phụ Abraham, Isaac và Giacóp), để ban
cho họ đất
"Ta
là Thiên Chúa của Abraham, Thiên Chúa của Isaac, Thiên Chúa của
Giacóp" là ǵ, nếu không phải, như chính Ngài
nói, "là Danh muôn đời của Ta, là Danh hiệu của
Ta cho muôn thế hệ". Tức, Danh của Ngài không phải
chỉ mạc khải cho dân Do Thái
mà thôi, c̣n tỏ ra cho cả nhân loại nữa. "Ngài là Thiên Chúa của kẻ sống, không phải
Thiên Chúa của kẻ chết" (Mt
không tin vào Ngài. Những kẻ không tin vào Ngài, trên thực tế,
đối với họ, không phải là không có
Thiên Chúa hay sao, dù Thiên Chúa vẫn "Ta là Ta" và
vẫn tỏ ḿnh ra cho họ "Ta là Thiên Chúa" của
họ. Thế nhưng, dù c̣n sống, con người
không chịu nhận biết Thiên Chúa đi nữa
để được sống đời đời,
sau khi chết, dù có bị hư đi, họ cũng sẽ
nhận biết Ngài là Thiên Chúa của họ. Đó là
lư do tại sao Chúa Giêsu "một
ngày kia đă nói với một số người
Sađuxê là những kẻ không tin có sự sống lại"
(Mt 22:23) rằng: "Về sự kiện kẻ chết sống
lại, các ngươi không từng đọc điều
Thiên Chúa đă nói với các hay sao: 'Ta là Thiên Chúa của
Abraham, Thiên Chúa của Isaac, Thiên Chúa của Giacóp'?
Ngài là Thiên Chúa của kẻ sống,
chứ không phải là Thiên Chúa của kẻ chết"
(Mt
Tuy
nhiên, dù tin vào Thiên Chúa đi nữa, cũng không phải là việc và con người có thể tự
ḿnh làm được. Thánh danh của Ngài vô cùng cao cả,
không phải ai cũng có thể tự nhiên biết
được một cách dễ dàng, không cần
được Thiên Chúa tỏ ḿnh Ngài ra cho: "Con
đă tỏ Danh Cha cho những kẻ Cha
đă ban cho Con giữa thế gian" (Gn
17:6). Để tỏ Ḿnh ra hay tỏ Danh Ngài ra cho một
ai, dù người đó là Trinh Nữ Maria, Đầy Ơn
Phúc, tạo vật lư tưởng nhất trần gian này
đi nữa, Ngài cũng không thực
hiện chỉ v́ họ hơn là v́ chính Ngài, v́ Thánh Danh
của Ngài hay cho Thánh danh của Ngài: "Thiên Chúa đă làm
cho tôi những điều trọng đại. Danh Ngài là Thánh" (Lc
cho
ḿnh đi nữa, chưa chắc con người đă có thể
tự ḿnh nhận biết Ngài, nếu Ngài, cũng chỉ
v́ Thánh Danh ḿnh, không làm cho họ có thể chấp nhận
Ngài: "Lạy Cha chí thánh, xin hăy ǵn giữ chúng v́ Danh Cha
đă ban cho Con. Bao lâu Con ở với họ, Con đă ǵn giữ
họ nhân Danh Cha đă ban cho Con" (Gn 17:11-12).
Phải,
Danh Thiên Chúa đă được tỏ cho riêng
Moisen là người được Ngài sai đến cứu
dân của Ngài, và nhờ ông cũng như qua ông, Danh
Ngài được tỏ cho dân Ngài: "Ở giữa các
ngươi, Ta sẽ là Thiên Chúa các ngươi, và các
ngươi sẽ là dân Ta" (Lv 26:12). Thế
nhưng, để Danh Thiên Chúa là Chúa của kẻ sống
được tỏ cho muôn thế hệ, cho cả loài người, Danh Ngài chỉ
được ban cho một ḿnh Chúa Giêsu Kitô mà
thôi: "Xin ǵn giữ chúng v́ Danh Cha đă ban cho Con"
(Gn 17:11), và "Con đă ǵn giữ họ nhân Danh Cha
đă ban cho Con" (Gn 17:12). Chính Chúa Giêsu Kitô là Con
Một của Ngài, được sinh ra bởi
Ngài và cùng bản tính với Ngài mới biết
được Ngài một cách chân thực "Ta là
Ta", và mới có thế gía, có uy tín để tỏ
Danh
Cha
cho con người: "Ta nói thật với
ông, chúng ta nói về điều chúng ta biết,
chúng ta làm chứng về điều chúng ta thấy"
(Gn 3:11); "Đấng đến từ trời
chứng thực điều Người đă thấy
và đă nghe" (Gn 3:31-32). V́ Danh Cha được trao cho
Ḿnh, nên, mục đích và sứ mạng nhập thể và
nhập thế của Ngôi Lời là "tỏ Danh Cha
cho những kẻ Cha đă trao phó cho Con giữa thế
gian" (Gn 17:6). Nhưng, Chúa Giêsu đă tỏ
Danh Cha ra như thế nào? Đó là vấn đề "Nguyện Danh Cha cả
sáng".
"DANH
CHA CẢ SÁNG"
Đă
có danh th́ phải có tiếng. Nghĩa
là, phải được biết
đến, mới gọi là có danh, bằng
không, cũng chẳng khác ǵ vô danh. Phần Thiên
Chúa, tự Ngài không có Danh và không cần Danh,
nhưng, v́ hoạt động hướng ngoại,
Ngài đă có Danh và phải được rạng
Danh, nghĩa là, phải được mọi người
biết đến. "Danh Cha cả sáng"
là như thế. Thật ra, dù không ai biết đến Ngài, Ngài cũng vẫn là
Thiên Chúa và tự Ḿnh, Ngài vẫn vinh hiển, không
cần tạo vật tôn vinh chúc tụng. Nhưng, cũng
chính v́ Ngài vô cùng viên măn và cả sáng,
không thể nào không tràn ra và tỏa
ra. Do đó, cũng chính v́ "Ta là
Thiên Chúa" mà tạo vật đă được
tạo dựng. Để rồi, một
khi đă được tạo dựng v́ Danh Chúa
như thế, tạo vật cũng chỉ tồn tại
nơi Ngài mà thôi. Cuộc tồn tại của tạo vật, nhất là cuộc tồn
tại đời đời của chúng, dù có được
tham hưởng vinh hiển với Thiên Chúa hay không, Thiên
Chúa cũng hoàn toàn vinh Danh. Ngài vinh Danh ở chỗ
đă tỏ hết Ḿnh ra cho tạo
vật và được tất cả mọi tạo
vật, dù hư đi như Satan và bọn ngụy
thần cùng với các linh hồn bất hạnh,
nhận biết Ngài là "Thiên Chúa
chân thật duy nhất và Đấng Ngài sai là Giêsu Kitô"
(Gn 17:3).
Phần
Chúa Giêsu, mang Danh là Con Thiên Chúa, "Cha ở trên trời",
được Cha sai xuống thế, Ngài "đă
tôn vinh Cha trên thế gian bằng cách hoàn tất công việc
Cha đă trao phó" (Gn 17:4) cho Ngài làm, trọn hảo
đến nỗi, "v́ Danh Cha đă ban cho Con,
Con đă cẩn thận ǵn giữ họ và không một
ai trong chúng bị hư đi, ngoại trừ kẻ bị
hư đi để hoàn tất lời kinh thánh" (Gn
17:12). Kết qủa là "Giờ đây, họ nhận biết
rằng tất cả những ǵ Cha ban cho Con đều từ
Cha mà đến...Họ biết thật rằng Con đến
từ Cha, chính Cha là Đấng đă sai Con" (Gn
17:7-8). Được nhận biết
như thế, "Ta là Thiên Chúa" không "cả
sáng" hay sao? Thật ra, "Danh Cha
cả sáng" nhất không phải v́ được
con người nhận biết, cho bằng được
chính Con Một của Ngài đă mặc lấy nhân tính tôn
vinh. Nghĩa là, trong nhân tính và qua nhân tính của
Chúa Giêsu, "Thiên Chúa là Ánh Sáng" (1Gn 1:5) đă tỏ hết
vinh hiển của Ngài ra một cách trọn vẹn:
"Ngôi Lời đă hóa thành nhục thể ở giữa
chúng ta, và chúng ta đă thấy vinh hiển của Người,
vinh hiển của Người Con Duy Nhất đến
từ Cha, tràn đầy ân sủng và chấn lư" (Gn
1:14).
Thật vậy, "Danh Cha cả
sáng" nhất nơi Chúa Giêsu Kitô chẳng những ở
tại việc nhập thể của Người, mà c̣n ở
tại việc tử nạn của Người nữa. Bởi thế,
khi Chúa Giêsu kêu lên cùng Thiên Chúa: "Cha ơi, xin hăy
tôn vinh Danh Cha" (Gn
mang phận Thiên Chúa, song không tự
coi ḿnh ngang hàng với Thiên Chúa. Mà Người đă hư
không hoá chính ḿnh, mặc lấy thân phận
tôi đ̣i, sinh ra giống như con người"
(Phil 2:6-7), đă làm cho Thiên Chúa hết sức "cả
sáng": "Này là Con Ta yêu dấu, đẹp ḷng
Ta mọi đàng" (Mt
hồn
Thày giờ đây phiền năo, nhưng biết nói sao
đây, Lạy Cha, xin cứu Con khỏi giờ này, song cũng
chỉ v́ giờ này mà Con đă đến. Cha ơi, xin hăy
tôn vinh Danh Cha" (Gn
Phần
Ngôi Cha, nếu Ngài "được tôn vinh nơi Người
(Chúa Kitô), th́ ngược lại,
Ngài sẽ tôn vinh Người nơi
chính ḿnh Ngài" (Gn
Phần con người
được rửa tội nhân Danh Ba Ngôi là Thiên Chúa chân
thật duy nhất, đă được Ơn Nghĩa với
Chúa, được thông phần bản tính và sự sống
thần linh vô cùng toàn thiện và viên măn của Thiên Chúa. Và, trong Ơn Thánh, họ đă được kết hợp với
Chúa Kitô như cành nho hợp với thân nho (x.Gn 15:5). Thế
nhưng, dù có được kết hợp với thân nho
đi nữa, nếu và chỉ nếu: "Ai ở trong
Thày và Thày ở trong họ sẽ trổ sinh muôn vàn hoa
trái" (Gn 15:5) mà thôi. Và, cũng chỉ trổ sinh hoa trái
như thế, nhờ Chúa Kitô, trong Chúa
Kitô
và với Chúa Kitô, "là Thày và là Chúa" (Gn 13:14) của
ḿnh, bằng cách thực tế là "làm mọi
sự nhân Danh Chúa Giêsu" (Col 3:17), th́ những chi
thể làm nên Giáo Hội, nhiệm thể của Người,
mới có thể làm cho "Danh Cha cả sáng": "Cha Ta
được tôn vinh trong việc trổ sinh nhiều hoa
trái của các con và trong việc các con trở nên môn đệ
của Thày" (Gn 15:8).
Vậy,
cùng với Chúa Giêsu Kitô, Con Duy Nhất của Thiên
Chúa cũng là Anh Cả của ḿnh, Đấng đă làm rạng
Danh Thiên Chúa tuyệt mức và Đấng mà nơi
Người Thiên Chúa hoàn toàn hài ḷng, chúng ta hăy
cầu nguyện rằng: "Lạy
Cha chúng con ở trên trời, chúng con nguyện Danh Cha cả
sáng, Nước Cha trị đến ..."