1. SỐNG ĐỘNG LÀ TĂNG TRƯỞNG TẦM VÓC
Chúng ta không thấy gió. Nhưng, hễ thấy lá rung, chúng
ta biết là có gió. Cũng thế, chúng ta không thấy
được sự sống. Tuy nhiên, khi thấy sự
tăng trưởng nơi một vật, chúng ta liền
nhận ra sự sống đang hiện diện nơi sinh
vật tăng trưởng đó.
Nh́n vào thân thể của một người con gái đang ở
vào tuổi dậy th́, chúng ta thấy ngay sự sống
đang tăng trưởng một cách hết sức r
ràng. Nh́n một xác thể da nhăn, lưng c̣ng, mắt kém,
răng long, lẩy bẩy lần đi từng bước
v.v., chúng ta cũng thấy ngay, nơi con người già nua
đó, một sự sống đang tàn lụi và có thể
vụt tắt bất cứ lúc nào.
Ở Mỹ, khi mừng sinh nhật người 40 tuổi,
người ta hay treo hai chữ Down Hill (xuống dốc).
Thật vậy, vừa qua tuổi 40 hơn một năm,
tuy bề ngoài, người Mỹ đồng nghiệp cứ
tưởng tôi khoảng độ 25 tuổi, và người
đồng hương đoán tôi chừng hơn 30
mươi, song tôi đă thực sự cảm thấy ḿnh
bắt đầu down hill.
Chưa phải đeo kính lăo, mắt tôi cũng đă
hơi khó đọc chữ nhỏ, nhất là khi bất
đắc dĩ phải t́m đường trong bản
đồ. Nhiệt trong người tôi đang mất dần,
hơi lành lạnh một tí đă phải mặc ngay áo ấm,
không c̣n nhi bất tri hàn (trẻ không biết lạnh), phây
phây với gió với mưa. Ăn cơm không có canh không
được, đúng là trẻ manh áo, già bát canh. Các cóng
nước soda hăng hăng đối với tôi không c̣n
ư vị bằng phích nước trà nong nóng đậm
đà v.v.
Thế là, tôi đă mất hẳn Tuổi Xuân (1-20) hồn
nhiên, mơ mộng, lẫn Tuổi Hạ (21-40) tung hoành,
năng xuất, để, trước khi bước vào
Tuổi Đông (61-80-100) cô đọng, chết chóc, tôi phải
qua Tuổi Thu (41-60) suy yếu, tàn tạ.
Chẳng lẽ tôi sắp chết rồi sao? Những triệu
chứng “đao hiu” đó không phải là những dấu
đường chỉ cho tôi biết rằng tôi đang
đi về phía nghĩa trang hay sao?? Không c̣n con đường
đi nào khác cho tôi chọn hay sao???
Phải, chỉ v́ không có quyền chọn lựa trong việc
sinh vào trần gian mà, Tần Thủy Hoàng, Cê-Sa, Nă-Phá-Luân,
Hit-Le, Lê-ninh v.v., dù nắm quyền sinh sát hàng triệu sinh
linh đi nữa, cũng đă không c̣n chọn lựa (no
choice) nào khác, ngoài việc dăy dụa hết sức đáng
thương trong bàn tay định mệnh của tử thần
ác nghiệt.
Thật ra, không phải cho đến bây giờ, với những
triệu chứng “đao hiu” này, tôi mới cảm thấy
sự chết bắt đầu xuất hiện chập
chờn như bóng ma trước mắt tôi. Nếu để
ư, ai cũng sẽ cảm thấy r mồn một sự chết
hằng ở trong chính bản thân ḿnh ngay từ lúc bẩm
sinh.
Chết là ǵ, nếu không phải là hiện tượng hồn
ĺa khỏi xác.
Nếu hiện tượng phân rẽ giữa hồn thiêng
và xác thể nơi bản tính của con người là thực
tại của sự chết, th́ quả thật sự chết
hằng ở trong tất cả mọi người và sống
trong tất cả mọi người.
Sự chết không luôn ở trong và sống trong tất cả
mọi người là ǵ, khi mà, linh hồn, nhờ trí khôn biết
được điều hay lẽ phải, và với ḷng
muốn quyết định làm lành lánh dữ, lại không
làm được, v́ sức chống đối của phần
hạ vốn xu hướng về những điều thấp
hèn, bất xứng với thân phận làm người của
ḿnh.
Sự liên lỉ phân rẽ kịch liệt giữa hồn
và xác này làm cho con người cảm thấy hết sức
nặng nề, sức nặng của một xác chết,
dù thân xác ấy chưa thực sự chết, mới chỉ
như là đang chết vậy thôi.
Hiện tượng phân rẽ giữa phần thượng
và phần hạ trong con người này cũng làm cho con
người cảm thấy chẳng những nặng nề,
mà c̣n lạnh cứng nữa, sự lạnh cứng của
một thi thể vô hồn, chỉ c̣n toàn là vật chất,
chỉ c̣n biết có vật chất.
Có ai không cảm thấy sự nặng nề và lạnh cứng
trong chính bản thân ḿnh, gây ra bởi hiện tượng
phân rẽ liên lỉ và quyết liệt giữa phần
thượng và phần hạ của ḿnh không? Nếu không.
Họ: một là vị thần linh nhập thể, hai là
thánh nhân siêu phàm, ba là một người hoàn toàn mất trí
hay chậm trí.
Nếu chưa. Họ: một là con nít chưa biết ǵ,
hai là đang trong cơn hôn mê.
Nếu rồi. Họ: đang nỗ lực vươn lên,
hay đang lăn lộn kêu gào, hoặc đang uể oải
chịu trận.
Nếu sự nặng nề và lạnh cứng, do sự chết
hằng ở trong bạn và sống trong bạn gây ra, làm
cho bạn cảm thấy cuộc đời khổ tâm, khổ
đau, khổ sở thế nào, th́, sự thanh thoát và linh
động, do sự sống tăng trưởng trong bạn,
sẽ làm cho bạn thực sự, tràn đầy và măi măi
hạnh phúc như vậy và hơn vậy.
Sự sống tăng trưởng làm cho ḿnh trở nên
thanh thoát, linh động và được hưởng một
niềm hạnh phúc chân thật, hoàn hảo và bất tận
như thế, không cần chứng minh, chắc bạn cũng
biết sự sống này không phải là sự sống nhân
sinh, mà là sự sống tâm linh.
Nếu hồn thiêng làm cho xác thể sống động và
tăng trưởng thế nào, sự sống tâm linh cũng
thăng hoá và kiện toàn sự sống nhân sinh như vậy.
Nếu Tuổi Trẻ là mức độ tăng trưởng
tṛn đầy nhất của sự sống nhân sinh thế
nào, th́ Tuổi Thành Nhân cũng là tầm vóc phát triển trọn
vẹn nhất của sự sống tâm linh như vậy.
Chắc bạn cũng quá biết, con người của
chúng ta là loài linh ư vạn vật, tức là loài khác với
con vật và hơn hẳn con vật ở chỗ chúng ta có
linh hồn, một yếu tố thiêng liêng, cùng với yếu
tố chất thể là thân xác, làm nên bản tính loài người
của chúng ta. Thiếu một trong hai yếu tố này,
chúng ta sẽ không phải là người nữa, mà một
là loài thuần thần, nếu chúng ta không có xác, hai là loài
thuần thú, nếu chúng ta không có hồn.
Linh hồn của con người gồm có hai tài năng,
trí khôn và ḷng muốn. Trí khôn là tài năng để t́m hiểu
và nhận biết sự chân thật, ở tác động
học hỏi, suy luận và phán đoán. Ḷng muốn là tài
năng xu hướng và khao khát sự thiện hảo, ở
tác động ước ao, chọn lựa và quyết
định.
Càng phán đoán đúng với sự chân thật và càng chọn
lựa hợp với sự thiện hảo bao nhiêu, con
người càng tỏ ra ḿnh khôn ngoan và đạt đến
Tuổi Thành Nhân của ḿnh bấy nhiêu. Sự khôn ngoan là dấu
hiệu phát triển của sự sống tâm linh. Một
đứa nhỏ khôn ngoan, đối với người
lớn, rất đáng gọi là hậu sinh khả úy (kẻ
sinh sau đáng kính) là ở chỗ đó.
Con người, tự bản tính, đă đáng qúi trọng
hơn con vật một trời một vực, nếu cộng
thêm sự khôn ngoan chân thiện này của họ nữa, họ
lại càng đáng tôn, đáng kính và đáng qúi hơn ai hết
và hơn bao giờ hết.
Sự khôn ngoan chân thiện này của con người
đáng qúi hơn hết mọi sự trên trần gian, nhan
sắc, danh giá, chức quyền, giầu sang, sức lực,
tài năng, kể cả ngay chính sự sống nữa. Có
những người khôn ngoan đến nỗi đă dám hy
sinh mạng sống cao qúi nhất trên đời của
ḿnh để tuyên xưng và bảo vệ niềm tin tuyệt
đối tối cao của ḿnh.
Sự khôn ngoan chân thiện này qúi hơn hết mọi sự
trên đời như thế, do đó, không ǵ có thể mua
được nó, chiếm được nó, đổi
được nó. Thực tế đă cho chúng ta thấy
không phải những kẻ thông thái uyên thâm, những kẻ
giầu sang phú qúi, những kẻ nhan sắc mỹ miều,
những kẻ tiếng tăm lừng lẫy, những kẻ
lực lưỡng khỏe mạnh, những kẻ oai
phong quyền bính đều là những kẻ khôn ngoan trên
đời đâu.
Nếu không, Đức Thích Ca Mâu Ni chẳng dại ǵ từ
bỏ đền đài vua chúa và gia đ́nh ấm cúng, ra
đi ngồi thiền ở dưới gốc cây Bồ
Đề cho đến khi đắc đạo, thành Phật
Tổ Như Lai mà làm ǵ!
Nếu không, làm sao Salômôn, ông vua thứ ba của nước
Do Thái, khôi ngô tuấn tú, giầu sang phú qúi, ba trăm thiếp
bảy trăm thê, tiếng tăm lẫy lừng, khôn ngoan
tột bậc, tài năng xuất chúng, người đă
xây thành và đền thánh Giêrusalem, một kỳ quan của
thế giới cách đây 30 thế kỷ, (cho đến
nay vẫn c̣n là trung tâm tôn giáo của cả Do Thái giáo, Kitô
giáo và Hồi giáo), thế mà, vào lúc cuối đời lại
năo nuột thốt lên:
“Phù hoa quả thật phù hoa, Trên đời mọi sự
chỉ là phù hoa”.
Phần chúng ta, sở dĩ tâm hồn chúng ta c̣n bất an,
cuộc đời chúng ta c̣n bấn loạn, số phận
chúng ta c̣n long đong v.v. phải chăng v́ chúng ta chưa
đạt đến tầm vóc Thành Nhân của ḿnh, nghĩa
là chúng ta c̣n ở trong tŕnh độ thiếu thốn,
chưa trọn.
Hai chữ “đói khổ” trong Việt ngữ được
ghép chung với nhau đă diễn tả hết sức chính
xác về t́nh trạng “đói”, biểu hiệu cho sự
thiếu thốn, sẽ làm cho người ta “khổ”. Trái
lại, hai chữ “no thỏa” đă diễn tả thật
trọn vẹn ư nghĩa về t́nh trạng “no”, biểu hiệu
cho sự đầy đủ, hoàn toàn, sẽ làm cho người
ta “thỏa măn”, sung măn, viên măn.
Nếu tâm trí chúng ta hoàn toàn được chiếm đoạt
và ngự trị bởi những ǵ chân thiện nhất, với
trí khôn được sự chân thật làm chủ, và ḷng
muốn được sự thiện hảo tác động,
chắc chắn con người của chúng ta sẽ đạt
đến Tầm Vóc Khôn Ngoan, Tầm Vóc Thành Nhân của nó.
Thế nhưng, làm thế nào biết được
đâu là sự chân thật và thiện hảo hoàn toàn và
đích thực để mà theo, không sợ bị chủ
quan lừa đảo, nhờ đó, chúng ta có thể thực
sự và chắc chắn trở nên khôn ngoan hơn, trong việc
đạt đến Tầm Vóc Thành Nhân của ḿnh, Tầm
Vóc Trọn Hảo và Hạnh Phúc của ḿnh?
“Lương Tâm là Ơn Gọi Làm Người”sẽ là
bước đầu cho tiến tŕnh đạt đến
Tầm Vóc Thành Nhân, Tầm Vóc Trọn hảo và Hạnh Phúc
của con người.