13- VIỆC TỰ LUYỆN THÂN VÀ CÁC MỐI NGUY ĐI KÈM

N

hững gì liên quan đến nhà trường như là một tổ chức và như là một môi trường trước hết bao gồm cả tuổi trẻ. Thế nhưng, theo Tôi thì tính cách hùng hồn của những lời Chúa Kitô nói về sự thật được trích dẫn trên đây vẫn liên quan đến chính giới trẻ hơn. Vì cho dù thật sự gia đình có giáo dục cùng với nhà trường có dạy học và giáo huấn giới trẻ đi nữa, thì việc làm của cả gia đình cũng như học đường vẫn thiếu sót, (thậm chí còn vô bổ nữa là đàng khác), nếu mỗi một người trong giới trẻ qúi bạn không đảm nhận lấy việc tự luyện tập sống bản thân mình. Việc giáo dục trong gia đình và tại học đường chỉ có thể cung cấp cho qúi bạn một số yếu tố nào đó cho việc tự luyện tập sống bản thân mình mà thôi.

Về phương diện này, câu Chúa phán: “Qúi vị sẽ nhận biết sự thật và sự thật sẽ giải phóng qúi vị” đã trở thành một  hoạch định thiết yếu. Người ta có thể nói rằng giới trẻ bẩm sinh có một “cảm quan về sự thật”. Và sự thật cần phải được sử dụng cho tự do: giới trẻ cũng tự nhiên có một “ước vọng sống tự do”. Mà sống tự do là gì? Nghĩa là biết sử dụng tự do của mình theo sự thật – mới “thực sự” tự do. Thực sự tự do hoàn toàn không có nghĩa là muốn làm mọi sự như tôi muốn, hay làm những gì tôi muốn làm. Tự do mang trong mình cái tiêu chuẩn của sự thật, cái qui định của sự thật. Thực sự tự do nghĩa là sử dụng tự do của mình để làm những gì thực sự tốt lành. Thế nên, tiếp tục thực sự tự do nghĩa là trở thành một con người có một lương tâm chính trực, nghĩa là có trách nhiệm, nghĩa là trở thành một con người sống “cho kẻ khác”.  

Tất cả những điều này cấu tạo nên chính cốt lõi của những gì chúng ta gọi là giáo dục, nhất là những gì chúng ta gọi là việc tự luyện thân. Phải: đó là việc tự luyện thân! Bởi vì việc kiến tạo nội tại, nơi “sự thật giải phóng qúi vị”, của việc tự luyện thân này không thể nào lại được đắp xây lên “từ bên ngoài”. Mỗi một người phải xây đắp cuộc kiến tạo này “từ bên trong” – xây đắp bằng nỗ lực, kiên trì và nhẫn nại (là những gì không phải lúc nào cũng dễ dàng đối với giới trẻ). Việc kiến tạo này thực sự được gọi là việc tự luyện thân. Chúc Giêsu cũng nói đến điều này khi nhấn mạnh là chỉ “nhờ kiên trì” chúng ta mới có thể: “cứu được linh hồn mình” (x.Lk.21:19). “Để cứu linh hồn mình”, đó là hoa trái của việc tự luyện thân.

Cách nhìn mới mẻ về tuổi trẻ là ở nơi tất cả những điều này. Ở đây chúng ta không còn nói tới một dự án đơn sơ giản dị về cuộc sống cần phải được hoàn thành trong tương lai nữa. Nó cần phải được hoàn thành trong giai đoạn tuổi trẻ rồi vậy, nếu nhờ làm việc, nhờ được giáo dục, nhất là nhờ tự luyện thân, chúng ta làm nên chính cuộc sống, bằng cách xây nền cho việc phát triển liên tục nhân cách của chúng ta. Như thế, chúng ta có thể nói rằng, tuổi trẻ là “một nữ nhân điêu khắc tạc nên toàn khối cuộc sống”, và hình thể mà tuổi trẻ cống hiến cho nhân tính cụ thể của mỗi một người trong qúi bạn được kết thành một toàn khối cuộc sống.

Nếu việc tự luyện thân này có một chiều kích tích cực quan trọng thì, bất hạnh thay, nó cũng có một chiều kích tiêu cực nghiêm trọng. Qúi bạn không thể nào nhắm mắt làm ngơ trước những đe dọa chực chờ qúi bạn trong giai đoạn tuổi trẻ. Những đe dọa này còn có thể để lại vết tích nơi cả cuộc đời của qúi bạn nữa.

Tôi đang có ý nói đến, chẳng hạn như, chước cám dỗ về việc phê phán nghiệt ngã như muốn thách đố và duyệt xét lại mọi sự; hay chước cám dỗ ngờ vực về các giá trị cổ truyền là những gì có thể dễ dàng bị giảm thiểu xuống thành một thứ tư kiến cực đoan, khi những giá trị này đụng độ với các vấn đề liên quan tới việc làm, nghề nghiệp, nhất là tới hôn nhân. Chúng ta cũng có thể làm sao câm lặng không nói đến các chước cám dỗ, nhất là ở những xứ sở trù phú hơn, gây ra bởi tình trạng phát triển một ngành thương mại tiêu khiển, khiến con người lơ là việc nỗ lực dấn thân trong cuộc sống và khơi dậy nơi con người một thụ động tính, một cuộc sống vị kỷ và tự cô lập? Qúi bạn trẻ thân mến, qúi bạn đang bị đe dọa bởi các kỹ thuật quảng cáo tệ hại là những gì tác động xu hướng tự nhiên trong việc tránh né cố gắng, và là những gì hứa hẹn cho mọi khát vọng của con người được thỏa mãn nhất thời, kèm theo các kỹ thuật quảng cáo tai hại này còn là một trào lưu hưởng thụ, khêu gợi con người tìm kiếm tự mãn, đặc biệt nơi việc thụ hưởng các sản vật về thể chất. Biết bao nhiêu là giới trẻ, khi bị lôi cuốn theo cái hào nhoáng của các ảo tưởng giả tạo, đã đầu hàng trước sức mạnh buông thả của các bản năng, hay liều mình đi vào những nẻo đường dường như đầy hứa hẹn song thực tế lại thiếu hụt các viễn ảnh nhân bản đích thực! Tôi cảm thấy cần phải lập lại ở đây những gì Tôi đã viết trong Sứ Điệp cho Ngày Hòa Bình Thế Giới mà Tôi có ý nói với qúi bạn, đó là: “Một số trong qúi bạn có thể bị cám dỗ trốn tránh trách nhiệm: nơi những thế giới ảo mộng của men rượu và nghiện hút, nơi những liên hệ xác thịt ngoài trách nhiệm hôn nhân và gia đình, nơi thái độ lạnh lùng dửng dưng, nơi việc coi nhẹ mọi sự và ngay cả nơi bạo lực nữa. Qúi bạn hãy coi chừng đừng để mình bị thế gian lừa dối, muốn khai thác hay đánh lạc hướng việc qúi bạn hăng say và mạnh mẽ tìm kiếm hạnh phúc và ý nghĩa cuộc đời” (Sứ Điệp cho Ngày Hoà Bình Thế Giới Năm 1985, số 3: AAS 77 – 1985 -, 163).

Tôi viết cho qúi bạn tất cả những điều này để nói lên rằng Tôi hết sức quan tâm tới qúi bạn. Vì nếu qúi bạn phải “luôn sẵn sàng trả lời cho người nào đối chất qúi bạn về niềm hy vọng ở nơi qúi bạn” (1Pt.3:15), thì cũng cần phải được lưu tâm đến mọi sự tỏ ra phản lại niềm hy vọng này nơi qúi bạn. Đối với tất cả những ai cố gắng hủy hoại tuổi trẻ của qúi bạn bằng chiêu bài cám dỗ và lừa dối khác nhau, Tôi cần phải nhắc lại với họ những lời của Chúa Kitô nói về gương mù và những ai gây ra gương mù: “Khốn cho kẻ gây ra gương mù làm nên dịp tội! Thà hắn bị buộc cối đá vào cổ mà lộn xuống biển còn hơn là làm cho một trong những kẻ nhỏ nhất này đây sa ngã phạm tội” (Lk.17:1-2).

Những lời thật là nghiêm thẳng! Nghiêm thẳng nhất là từ miệng của Đấng đến để tỏ lòng yêu thương. Thế nhưng, ai cẩn thận đọc kỹ những lời Phúc Âm này chắc chắn sẽ cảm thấy cái đối kháng nẩy lửa giữa sự lành và sự dữ, giữa nhân đức và tội lỗi căng thẳng biết là chừng nào. Thậm chí họ còn thấy rõ hơn nữa tuổi trẻ của mỗi một người trong qúi bạn trước con mắt của Chúa Kitô quan trọng biết bao. Chính tình yêu Người dành cho giới trẻ đã khiến Người thốt ra những lời nghiêm trọng và thẳng ngặt này. Những lời ấy thực sự âm vang xa xa cuộc đối thoại giữa Chúa Kitô và người bạn trẻ trong Phúc Âm được Bức Thư này luôn đề cập tới.