"T́m đạt Chân-Thiện-Mỹ măi mà không được không phải là v́ không có Chân-Thiện-Mỹ, hay Chân-Thiện-Mỹ chỉ là một địa chỉ ma, không có trong bản đồ cuộc sống của con người. Do đó, càng sống buông thả như không có Chân-Thiện-Mỹ, con người càng ch́m đắm và mất tích trong một cuộc sống hoang đường" (trang 175).

 

Tổng Kết

Hành Trang Lên Đường

 

            "Đức bác ái cũng phải là một đại lộ dẫn chúng ta đến đích điểm của Đại Năm Thánh. Để đến được điểm hẹn này, chúng ta cần phải làm sao đối diện với chính ḿnh và thực hiện một cuộc khảo sát gắt gao lương tâm của ḿnh, một điều kiện không thể châm chước cho việc cải thiện sâu xa, một việc cải thiện có thể làm biến đổi đời sống của chúng ta và ban cho nó một ư nghĩa đích thực, khiến thành phần tín hữu yêu mến Thiên Chúa hết ḷng, hết linh hồn và hết sức ḿnh, cùng yêu thương tha nhân như bản thân ḿnh (x.Lk.10:27)".

            Lời kêu gọi của Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II trên đây, trong sứ điệp ngài gửi cho giới trẻ Ngày Giới Trẻ Thế Giới lần thứ 11 tổ chức tại các giáo phận địa phương, chính là lời hiệu triệu và hiệu lệnh cho Giới Trẻ Lên Đường, bằng cách "đối diện với chính ḿnh và thực hiện một cuộc khảo sát gắt gao lương tâm của ḿnh".

 

Định Hướng

            Cuộc đời của con người trên trần gian, từ khi mở mắt chào đời cho đến khi nhắm mắt ĺa đời, là một cuộc hành tŕnh đi về vĩnh cửu, là một cuộc t́m đạt Chân-Thiện-Mỹ.

            Đối với con người hữu h́nh và hữu hạn, một cuộc hành tŕnh tiến về một đích điểm có vẻ mờ mịt như thế chính là một Hành Tŕnh Đức Tin, một hành tŕnh đầy tối tăm và cạm bẫy, tối tăm cho tâm linh hướng hạ của con người, và cạm bẫy cho bản chất yếu đuối của con người.

            Mang một bản tính vừa bất toàn lại bất lực như thế, lư trí th́ mù ḷa, ư chí th́ yếu nhược, t́nh cảm th́ lệnh lạc, con người không thể nào tự ḿnh đi trọn cuộc Hành Tŕnh Đức Tin này mà không bị lầm lạc, vấp phạm và sa ngă.

            Lầm lạc trong cuộc Hành Tŕnh Đức Tin có nghĩa là đi măi mà cứ luẩn quẩn một chỗ, cứ dậm chân tại chỗ, cứ chứng nào tật ấy, nhiều khi càng ngày lại càng xa hay mất đích điểm cần phải đến, thậm chí không c̣n phân biệt được lành với dữ.

            Khi bị lầm lạc, con người cần phải dừng chân đúng lại, để biết ḿnh đang ở đâu mới có thể t́m ra đúng hướng đi. Có ra khỏi cái ṿng lẩn quẩn hay tệ trạng của ḿnh, con người mới vững tâm tiếp tục đi cho đến cùng cuộc Hành Tŕnh Đức Tin của ḿnh.

            Tĩnh tâm là một chặng dừng chân cuộc đời, để lấy lại sức thiêng và định hướng đi chính xác cho cuộc Hành Tŕnh Đức Tin của ḿnh.

            Một con người lầm lạc là một con người làm những điều không xứng hợp với thân phận, với phẩm giá hay với ơn gọi làm người của ḿnh. Trong t́nh trạng lầm lạc này, con người chẳng khác nào như người nằm mơ (nếu nhẹ), một người say rượu (nếu vừa), một người điên khùng (nếu nặng), tức là những thành phần làm các điều ngớ ngẩn, trẻ con, nguy hại, mà nếu tỉnh táo, chắc chắn họ đă không dám làm như vậy.

            Thế nên, biết ḿnh là t́nh trạng tỉnh táo của con người, là lúc con người ư thức được ḿnh, để thấy được rằng ḿnh đang ở đâu và đang làm ǵ, đúng hay sai, tốt hay xấu, lành hay dữ, thiện hay ác, lợi hay hại, khôn hay dại v.v. Biết ḿnh bởi đó là khởi điểm của Hành Tŕnh Đức Tin, là điều kiện cải thiện đời sống, để có thể đạt đến Chân-Thiện-Mỹ, đích điểm của đời sống làm người.

            Cuộc sống của con người là một khám phá liên lỉ bản thân ḿnh. Thế nhưng, cho đến chết, con người cũng không thể nào hoàn toàn biết ḿnh cho trọn vẹn. Bằng cớ là, c̣n sống con người c̣n lầm lạc, lỗi phạm, mê man, nghĩa là c̣n cần phải cải thiện, c̣n cần phải được đánh thức dậy.

            Cải thiện đời sống là thức giấc biết ḿnh, để sống đúng với ơn gọi làm người của ḿnh, trong cuộc hành tŕnh đi về vĩnh cửu, một hành tŕnh t́m gặp Chân-Thiện-Mỹ, Thần Tượng của con người và Tuyệt Đích của đời sống.

 

           

Con Người Là Ai?

        Là một tạo vật duy nhất trên đời có cả hồn lẫn xác, vừa hữu h́nh vừa vô h́nh, vừa linh thiêng vừa vật chất, trong mầu nhiệm tạo dựng, con người là một tổng hợp đất trời, và là một tụ điểm trong trời đất.

            Thế nhưng, con người vẫn không phải là trung tâm điểm của vũ trụ, vẫn phải tự ḿnh xoay vần lấy ḿnh và c̣n phải quay chung quanh mặt trời nữa mới có thể tồn tại. Thực tế đă cho thấy, bao lâu c̣n biết lắng nghe tiếng lương tâm chân chính, theo hấp lực của Mặt Trời Chân-Thiện-Mỹ tối cao bất biến, th́ con người, cá nhân cũng như xă hội, mới có thể sinh tồn trong b́nh an thịnh đạt. Bằng không, sống bất họa hợp với định luật thiên nhiên của trời đất, nhất là với qui luật luân lư phổ quát của tâm ĺnh, con người chỉ gặp toàn bất trắc và bất hạnh, mà nếu không kịp thời cải thiện, chính con người sẽ trở thành một tận điểm tự diệt vong!

            Cũng có thân xác như con vật, nhưng h́nh thức cấu trúc nơi thân xác của con người khác hẳn với của con vật, thân xác của con người đă là một ấn tích làm người của họ, và cả hồn xác của con người là một bí tích hiệp thông của trời đất.

            Về thể chất và theo h́nh thức, con người chẳng khác ǵ con vật. Nhưng về nội dung, con người chẳng những có lư trí để t́m kiếm Sự Chân Thật, có ḷng muốn để t́m kiếm Sự Thiện Hảo, có t́nh căm để t́m kiếm Sự Mỹ Lệ, mà c̣n có cả lương tâm để nhận thức Chân-Thiện-Mỹ và có tinh thần để có thể đạt đến Chân-Thiện-Mỹ cũng như để hiệp thông với Chân-Thiện-Mỹ nữa.

            Phải chăng v́ thế mà:

            Thân của con người không nằm ngang, song song với mặt đất như thân thể của con vật, làm như con người cũng chỉ có một giá trị ngang hàng với vật chất, mà là thẳng đứng trên mặt đất, hoàn toàn vượt trên vật chất.

            Đầu của con người không hướng hạ, chúi xuống mặt đất, như vật chất là cùng đích của ḿnh, mà là hướng thượng, vươn thẳng lên trời cao, như hướng về quê hương vĩnh cửu của ḿnh.

            Mắt của con người không nh́n xuống mặt đất, như mặt đất là đối tượng ḿnh phải đạt đến, mà là nh́n thẳng về phía trước mặt, như hướng về và t́m kiếm một tương lai vĩnh cửu, một hạnh phúc trường sinh bất diệt.

            Bụng của con người không nằm sát với mặt đất, như thể sống để mà ăn, nhưng được đặt trên đôi chân đạp mặt đất, như con người bao giờ cũng phải làm chủ mặt đất, sử dụng vật chất chứ không làm tôi lệ thuộc vật chất.

            Tay của con người không phải để ḅ như một cặp chân phụ giống con vật, loài dùng bốn chân đi kiếm ăn, mà được dùng để làm việc canh tác trái đất và phục vụ tha nhân đồng loại của ḿnh.

            Chính v́ thế:

            Con người là một tạo vật cao cả vươn lên, chứ không phải là một loài thấp kém thường hèn. V́ thân của con người thẳng đứng như một cây mọc trên mặt đất. Chân như rễ cây đâm sâu xuống ḷng đất, để hút lấy từ ngoại giới một kinh nghiệm làm nhựa sống cho tâm linh của ḿnh, nhờ đó, càng bước đi trên mặt đất, con người lại càng từng trải trong cuộc Hành Tŕnh Đức Tin.

            Con người là một tạo vật hướng thượng, chứ không phải là một loài hướng hạ. V́ đầu của con người hướng thẳng lên trời như hướng về một cơi siêu linh cao cả, với mớ tóc tư tưởng khôn ngoan như hoa lá, trổ sinh từ trí óc suy luận của con người khoa học, để được kết trái thành qủa là một nền văn hóa nhân bản cho cuộc sống nhân sinh.

            Con người là một tạo vật của vô biên vĩnh cửu, chứ không phải là một loài của vật chất hiện sinh. V́ đôi mắt của con người nh́n thẳng trước mặt, như hướùng về một tương lai với bao ước mơ và hy vọng, và sẽ luôn luôn t́m kiếm cho đến khi được viên măn. Nằm ngửa mà ngủ, con người như đợi chờ một cuộc sống trường sinh bất diệt.

            Con người là một tạo vật được dựng nên để làm chủ, chứ không phải là một loài hiện hữu để làm tôi. Bụng của con người được đặt trên đôi chân đạp mặt đất, như con người ăn để mà sống. Đôi tay của con người thong dong không bám sát mặt đất như đôi chân, để có thể tạo nên cho ḿnh một nền văn minh nhân sinh, bằng cách sử dụng tất cả mọi khả năng của ḿnh trong việc khai thác tất cả mọi tài nguyên thiên nhiên, trong việc khám phá hữu ích về khoa học thực nghiệm, và trong việc sáng chế những tiện nghi, làm thoải mái đời sống làm người của ḿnh trên mặt đất.

            Con người đúng là một Hạt Giống Thần Linh được gieo vào mặt đất trần gian, mà thân xác của con người là lớp vỏ, cần phải bị mục nát đi theo định luật tự nhiên, để hồn thiêng là nhân sự sống có thể nẩy mầm, phát triển và sinh hoa kết trái, một sản phẩm thần linh bất diệt của Chân-Thiện-Mỹ.

 

                       

Sống Để Làm Ǵ?

 

        Nếu con người thực sự biết ḿnh, con người tất nhiên sẽ biết được ư nghĩa của cuộc đời: Sống để làm ǵ?

            Biết ḿnh chính là con mắt của con người nh́n vào cuộc đời và nhận diện cuộc đời. Cho dù cuộc đời tự nó có sáng đẹp mấy đi nữa, nếu con người bị mù loà ở chỗ không biết ḿnh, th́ đối với họ, cuộc đời chỉ là một màn đêm tăm tối, chỗ nào cũng có thể là cạm bẫy chụp bắt họ, là cản trở làm cho họ sa ngă, là hố thẳm làm cho họ bị diệt vong...

            Thực ra, đời sống ngay từ ban đầu vốn tốt lành song đă bị con người sa đọa biến nó từ một Thiên Thai Địa Đường thành "đời là một bể khổ", là một băi tha ma chết chóc. Do đó, càng không biết ḿnh, con người càng dễ bị tử thần bắt cóc, và càng dễ trở thành những bóng ma quái trên trần gian, gây ra những gương mù, lôi kéo những kẻ yếu vía đi vào cơi chết ngàn thu.

            Chính v́ thế, nếu không được Quyền Năng Tuyệt Đối giải cứu, sống trên đời, con người sẽ vĩnh viễn bị ch́m ngập trong bể khổ, cuối cùng là thối nát trong nấm mồ sự chết. Con người không đă và đang không sống trong nấm mồ sự chết là ǵ, khi họ liên lỉ sống trong t́nh trạng hoàn toàn bất toàn, bất lực, bất măn và bất an.

            Con người bất toàn: ở chỗ, họ muốn những điều không được làm. Con người bất lực: ở chỗ, họ không làm được những điều họ muốn hay tránh những được những bất trắc xẩy ra, dù đă hết sức đề pḥng. Con người bất măn: ở chỗ, họ muốn những điều như ư lại gặp những điều trái ư. Con người bất an: ở chỗ, họ muốn cả những điều làm hại cho chính bản thân của họ, nhất là dù biết trước hậu qủa của nó mà vẫn cứ nhào vô, vẫn không thể nào bỏ được...

            Bởi đó, cuộc sống của con người trên trần gian này chính là một cuộc vượt qua sự chết mà vào Sự Sống, vượt qua lănh giới tự nhiên mà vào lănh giới siêu nhiên, vượt qua thân phận làm người để nên giống như Thần Linh.

            Mọi sinh vật sống động theo bản tính tự nhiên của ḿnh. Con vật chỉ có xác, nên chúng chỉ sống để mà ăn. Con người có cả xác lẫn hồn, nên không nguyên sống bởi bánh mà c̣n sống bởi những lời Thần Linh, sống theo những chân lư đời đời.

            Con người bề ngoài chẳng những có xác thịt như con vật, bề trong c̣n có hồn thiêng như bản tính của thần linh. Mà yếu tố chính yếu làm nên con người, đồng thời cũng là yếu tố làm cho con người khác với con vật, đó là linh hồn của họ. Thế nên, sống theo bản năng là con người sống như con vật, sống theo tâm linh khôn ngoan, con người mới tỏ ra ḿnh thực sự là người và làm người.

            Con người chỉ bắt đầu làm người, khi biết dùng trí khôn để t́m kiếm Sự Chân Thật, biết dùng ḷng muốn để t́m kiếm Sự Thiện Hảo, và biết dùng t́nh cảm để t́m kiếm Sự Mỹ Lệ.

            Con người càng ngày càng tỏ ra ḿnh trưởng thành, khi biết suy tư và phán đoán theo Sự Chân Thật, biết chọn lựa và quyết định theo Sự Thiện Hảo, biết thông cảm và phản ứng một cách khôn ngoan đẹp đẽ (Sự Mỹ Lệ).

            Đạt đến Chân-Thiện-Mỹ, đích điểm của cuộc đời, chính là và phải là mục đích tối hậu và trên hết của con người sống trên trần gian. Một khi chưa đạt được đích điểm của thân phận làm người này, con người sẽ không thôi khao khát, sẽ c̣n khắc khoải cho đến khi hoàn toàn được b́nh an vui sống.

 

 

Đâu Là Sự Thật?

             Một con người dù có lừa dối được tất cả mọi người, nhưng họ vẫn không bao giờ muốn bị ai lừa dối. Bởi v́, con người vốn hướng về và t́m kiếm Sự Chân Thật duy nhất, đối tượng của lư trí con người, có thể làm con người phán đoán chính trực.

            Một con người dù có ác độc làm hại hết mọi người, nhưng họ vẫn không muốn bị ai làm hại. Bởi v́, con người vốn hướng về và t́m kiếm Sự Thiện Hảo tối thượng, đối tượng của ḷng muốn con người, có thể làm con người hoàn toàn thỏa măn,

            Một con người dù quê mùa dốt nát đến đâu, cũng có thể bất chấp thủ đoạn để được mọi sự như ư muốn. Bởi v́, con người vốn hướng về và t́m kiếm Sự Mỹ Lệ tuyệt vời, đối tượng của t́nh cảm con người, có thể làm con người khôn ngoan khéo léo.

            Thế nhưng, trên con đường thiên định một chiều tiến về chân trời Chân-Thiện-Mỹ, cuộc sống của con người vốn có khuynh hướng ngược chiều chắc chắn sẽ khó ḷng mà tránh được tai nạn... Khi gặp tai nạn có thể, con người có thể sẽ trở nên như một hạt giống bị hư nhân, không bao giờ c̣n nẩy mầm để mọc lên được nữa, và đời đời sẽ bị chôn vùi dưới ḷng đất tuyệt vọng đầy hư ảo.

            Cho dù con người là một hạt giống mà nhân của nó có c̣n lành mạnh đi nữa, cũng không thể tự ḿnh nẩy mầm và phát triển được, để đạt đến tầm vóc đích thực của ḿnh, nếu nó không có đủ điều kiện thuận lợi.

            Do đó, không lạ ǵ, trong khi đi t́m Sự Chân Thật, con người cứ tưởng những ǵ ḿnh nghĩ là đúng. Trong khi đi t́m Sự Thiện Hảo, con người cứ tưởng những ǵ ḿnh muốn là tốt. Trong khi đi t́m Sự My Lệơ, con người cứ tưởng những ǵ ḿnh cảm xúc là đúng, ḿnh phản ứng là hay. Nhưng cuộc đời của họ, trước con mắt chứng nhân của một lương tri c̣n chân chính, lại chỉ toàn trổ sinh hoa bất măn và trái bất an  

            T́m đạt Chân-Thiện-Mỹ măi mà không được không phải là v́ không có Chân-Thiện-Mỹ, hay Chân-Thiện-Mỹ chỉ là một địa chỉ ma, không có trong bản đồ cuộc sống của con người. Do đó, càng sống buông thả như không có Chân-Thiện-Mỹ, con người càng ch́m đắm và mất tích trong một cuộc sống hoang đường.

            Chân-Thiện-Mỹ là một Thực Tại Tối Cao Siêu Việt, chỉ có Lương Tâm chân chính mới có thể cảm nghiệm. Chân-Thiện-Mỹ là một Thựa Tại Thần Linh Tuyệt Đối, chỉ có Đức Tin thuần túy mới có thể giao tiếp. Chân-Thiện-Mỹ là một Thực Tại Viên Măn Bất Tận, chỉ có T́nh Yêu cao cả mới có thể hiệp thông.

            Bởi thế, trong cuộc Hành Tŕnh Đức Tin của con người hướng về và t́m kiếm vĩnh cửu: Sống động là phát triển tầm vóc; lương tri là ơn gọi làm người; niềm tin là văn hóa thần linh; tự do là làm chủ cuộc đời; b́nh an là tràn đầy sức sống; yêu thương là bản tính hoàn thiện; hạnh phúc là viên măn yêu thương. (Bảy câu tâm huyết trên đây là nhan đề của bảy chương làm nên cuốn "Đời Thênh Thang Sống", một cuốn sách mà tôi đă viết cho riêng giới trẻ và đă được phổ biến trong năm 1993, dịp Ngày Giới Trẻ Thế Giới lần thứ 8, được tổ chức tại Denver, Colorado, Hoa Kỳ)

            Tuy nhiên, con người không thể nào xoay vần trong qũi đạo nhân sinh của ḿnh, nếu không có mặt trời hiện hữu và không được mặt trời thu hút. Mặt Trời luôn Tỏ Ḿnh cho con người đây chính là Đấng Tối Cao, Đấng thu hút con người bằng Ân Sủng Toàn Năng của Ngài, và xoay vần con người theo Thần Linh Chí Thánh của Ngài.

 

 

Hoàn tất tại TGP/LA ngày 21-11-1996,

Lễ Bé Maria Dâng Ḿnh Vào Đền Thánh.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL