|
|
“Tôi đă không
giấu mặt mũi tránh những lời nhạo cười, nhưng tôi biết tôi sẽ không phải hổ
thẹn” Chúa đă ban cho tôi miệng lưỡi đă được huấn luyện, để tôi biết dùng lời nói nâng đỡ kẻ nhọc nhằn. Mỗi sáng Người đánh thức tôi, Người thức tỉnh tai tôi, để nghe lời Người giáo huấn. Thiên Chúa đă mở tai tôi, mà tôi không cưỡng lại và cũng chẳng thối lui. Tôi đă đưa lưng cho kẻ đánh tôi, đă đưa má cho kẻ giật râu, tôi đă không che giấu mặt mũi tránh những lời nhạo cười và những người phỉ nhổ tôi. V́ Chúa nâng đỡ tôi, nên tôi không phải hổ thẹn; nên tôi trơ mặt chai như đá, tôi biết tôi sẽ không phải hổ thẹn. Lời của Chúa.
Ôi Thiên Chúa! Ôi Thiên Chúa! sao Chúa đă bỏ tôi? 1. Bao người thấy tôi đều mỉa mai tôi, họ bỉu môi, họ lắc đầu: “Hắn tin cậy Chúa, xin Ngài cứu hắn, xin Ngài giải gỡ hắn, nếu Ngài yêu thương”. 2. Đứng quanh tôi là đàn ưng khuyển, một lũ côn đồ bao bọc lấy tôi. Chân tay tôi chúng đều chọc thủng, tôi có thể đếm được mọi đốt xương tôi. 3. Phần chúng th́ nh́n xem tôi và vui vẻ, đem y phục của tôi chia sẻ với nhau, c̣n tấm áo dài, th́ chúng rút thăm... Phần Ngài, lạy Chúa xin chớ đừng xa tôi, ôi Đấng phù trợ tôi, xin kíp ra tay nâng đỡ. 4. Tôi sẽ tường thuật danh Chúa cho các anh em, giữa nơi công hội tôi sẽ ngợi khen Người. “Chư quân là người tôn sợ Chúa, xin hăy ca khen Chúa, toàn thể miêu duệ nhà Giacób, hăy chúc tụng Người, hăy tôn sợ Người, hết thảy ḍng giống Israel!”
“Người đă tự hạ
ḿnh; v́ thế Thiên Chúa đă tôn vinh Người” Chúa Giêsu Kitô tuy là thân phận Thiên Chúa, đă không nghĩ phải dành cho được ngang hàng với Thiên Chúa; trái lại, Người hủy bỏ chính ḿnh mà nhận lấy thân phận tôi đ̣i, đă trở nên giống như loài người, với cách thức bề ngoài như một người phàm. Người đă tự hạ ḿnh mà vâng lời cho đến chết, và chết trên thập giá. V́ thế, Thiên Chúa đă tôn vinh Người, và ban cho Người một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu, để khi nghe tên Giêsu, mọi loài trên trời dưới đất và trong địa ngục phải qú gối xuống và mọi miệng lưỡi phải tuyên xưng Đức Giêsu Kitô là Chúa để Thiên Chúa Cha được vinh quang. Lời của Chúa.
“Sự Thương Khó
Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta” Đến giờ, Chúa Giêsu vào bàn ăn với mười hai tông đồ và bảo các ông: _+_ “Thầy đă tha thiết ước ao ăn lễ Vượt Qua này với các con trước khi chịu khổ nạn. Thầy bảo các con, Thầy sẽ chẳng bao giờ ăn lễ nầy nữa, cho đến khi lễ nầy được thực hiện trong nước Thiên Chúa”. _C_ Rồi người cầm chén, tạ ơn và phán: _+_ “Các con hăy lănh nhận chén nầy mà chia cho nhau; Thầy bảo cho các con biết: Thầy sẽ không uống thứ nho này nữa cho đến khi nước Thiên Chúa đến!” _C_ Đoạn Người cầm bánh và tạ ơn, bẻ ra và trao cho các ông mà phán: _+_ “Nầy là Ḿnh Ta hiến ban v́ các con, các con hăy làm việc nầy mà nhớ đến Ta”. _C_ Cùng một thể thức ấy, sau bữa ăn tối, Người cầm lấy chén mà phán: _+_ “Chén nầy là Tân ước trong Máu Ta sẽ đổ ra v́ các con. Vả lại nầy tay kẻ nộp Ta đang ở gần Ta, ngay trên bàn nầy. Đành rằng Con Người sẽ ra đi như đă được ấn định, nhưng vô phúc cho kẻ nộp Người!” _C_ Bấy giờ các ông bắt đầu hỏi nhau xem ai trong nhóm họ là kẻ làm điều đó. Giữa các ông cũng xảy ra một cuộc tranh dành xem ai trong họ được coi là cao trọng hơn hết. Nhưng Người bảo: _+_ “Vua chúa các dân ngoại th́ thống trị dân và những kẻ có quyền hành trên dân th́ bắt dân gọi ḿnh là ân nhân. Phần các con, th́ không như thế, v́ ai cao trọng hơn các con th́ hăy trở thành như người nhỏ nhất, và kẻ làm đầu, hăy trở thành như người hầu bàn. V́ người ngồi ăn và kẻ hầu hạ, ai trọng hơn, nào chẳng phải là người ngồi ăn ư? Thế mà Thầy, Thầy ở giữa các con như người hầu hạ. C̣n các con các con đă kiên tŕ với Thầy trong các cơn gian nan của Thầy, và Thầy xếp đặt nước trời cho các con như Cha thầy đă xếp đặt cho Thầy, để các con sẽ được ăn uống đồng bàn trong nước Thầy, và được ngồi trên ṭa xét xử mười hai chi tộc Israel!” _C_ Rồi Chúa nói: _+_ Simon, Simon, nầy ma quỷ đă đ̣i sàng các con như sàng gạo, nhưng Ta đă cầu nguyện để con khỏi mất đức tin. Và phần con, khi đă trở lại, con hăy làm cho anh em con vững tin”. _C_ Ông thưa Người: _S_ “Lạy Thầy, con sẵn sàng theo Thầy, dù vào tù hay đi chịu chết”. _C_ Nhưng Người đáp: _+_ “Phêrô, Thầy bảo cho con biết; Hôm nay khi gà chưa gáy con đă chối rằng: không biết Thầy”. _C_ Và Người bảo các ông: _+_ “Khi Thầy sai các con đi không mang theo túi tiền, không bị, không giày dép, nào các con có thiếu thốn sự ǵ không?” _C_ Các ông thưa: _S_ “Không thiếu ǵ cả”. _C_ Vậy Người nói: _+_ “Nhưng bây giờ ai có túi tiền, hăy cầm lấy, ai có bị, cũng hăy làm như vậy, và ai không có gươm, th́ hăy bán áo choàng ḿnh mà mua lấy gươm. V́ Thầy bảo các con hay: c̣n điều nầy chép về Thầy cũng cần phải được ứng nghiệm: Người đă bị liệt vào số những kẻ gian ác. V́ mọi điều đă chép về Thầy phải được hoàn tất”. _C_ Các ông thưa Người: _S_ “Thưa Thầy, nầy có hai thanh gươm đây”. _C_ Và Người bảo: _+_ “Đủ rồi”. _C_ Đoạn Người ra đi lên núi cây ô liu như thường lệ. Các môn đệ cũng đi theo Người. Đến nơi Người bảo các ông: _+_ Các con hăy cầu nguyện để khỏi sa chước cám dỗ”. _C_ Rồi Người đi xa các ông một quăng bằng ném một ḥn đá và qú gối cầu nguyện rằng: _+_ “Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin Cha cất chén nầy xa con. Nhưng xin đừng theo ư con muốn, một theo ư Cha”. _C_ Bấy giờ có thiên thần từ trời hiện ra an ủi Người, và Người lâm cơn hấp hối, Người cầu nguyện thiết tha hơn, và mồ hôi Người chảy ra như những giọt máu rơi xuống đất. Cầu nguyện xong, Người đứng dậy, trở lại chỗ các môn đệ và thấy các ông c̣n đang ngủ v́ buồn sầu. Người liền bảo: _+_ “Các con ngủ ư? Hăy dậy và cầu nguyện, kẻo sa chước cám dỗ”. _C_ Người c̣n đang nói, th́ nầy đây một lũ đông, và một người trong nhóm Mười Hai là Giuđa dẫn đầu. Hắn lại gần Chúa Giêsu để hôn Người. Chúa Giêsu bảo hắn: _+_ “Giuđa, ngươi lấy cái hôn để nộp Con Người ư?” _C_ Thấy các sự sắp xảy ra, những kẻ đứng chung quanh Người liền hỏi: _S_ “Thưa Thầy, chúng tôi có nên dùng gươm mà chém không?” _C_ Và một người trong các ông chém tên đầy tớ thầy thượng tế đứt tai phải. Nhưng Chúa Giêsu lên tiếng bảo: _+_ “Thôi, đủ rồi”. _C_ Và Người sờ vào tai người đầy tớ ấy mà chữa cho y lành lại. Rồi Chúa Giêsu bảo các kẻ đến bắt Người gồm các thượng tế, trưởng vệ binh đền thờ và kỳ lăo rằng: _+_ “Các ngươi cầm gươm giáo gậy gộc đi bắt Ta như bắt tên cướp ư? Hằng ngày Ta ngồi trong đền thờ giữa các ngươi mà các ngươi không bắt Ta. Nhưng đây là giờ của các ngươi và của quyền lực tối tăm”. _C_ Chúng liền bắt Người và điệu tới nhà thầy thượng tế. C̣n Phêrô đi theo xa xa. _C_ Họ đốt lửa ngay giữa sân và ngồi ṿng quanh, Phêrô cũng ngồi lẫn với họ. Một đứa đầy tớ gái thấy ông ngồi gần lửa, th́ nh́n kỹ ông và bảo: _S_ “Cả ông nầy cũng theo hắn”. _C_ Nhưng ông chối và nói: _S_ “Nầy chị, tôi đâu quen biết người ấy”. _C_ Một lát sau, có người khác nh́n ông và nói: _S_ “Chính ông cũng là người trong bọn đó”. _C_ Nhưng Phêrô đáp: _S_ Nầy anh, đâu có phải tôi”. _C_ Chừng một giờ sau, một người khác quả quyết rằng: _S_ “Đúng ông nầy cũng theo người ấy: V́ ông ta cũng là người xứ Galilêa”. _C_ Phêrô đáp: _S_ “Nầy anh, tôi không biết anh muốn nói ǵ?” _C_ Khi ông c̣n đang nói, th́ lập tức gà liền gáy. Chúa Giêsu quay lại nh́n Phêrô. Bấy giờ Phêrô mới sực nhớ lời Chúa đă bảo ông trước: Khi gà gáy, con đă chối Thầy ba lần. Phêrô liền ra ngoài và khóc lóc thảm thiết. Những kẻ canh giữ người, nhạo cười và đánh đập Người. Chúng che mặt Người, vả mặt mà hỏi Người rằng: _S_ “Hăy đoán xem ai đánh ngươi đó”. _C_ Và chúng c̣n thốt ra nhiều lời khác nhục mạ Người. Vừa sáng ngày, các kỳ lăo trong dân, các thượng tế và các luật sĩ hội lại và cho điệu Người ra trước công nghị mà nói: _S_ “Nếu ông là Đấng Kitô, hăy nói cho chúng tôi hay”. _C_ Người trả lời: _+_ “Tôi có nói, các ông cũng chẳng tin tôi, và nếu tôi có hỏi, các ông cũng chẳng trả lời và cũng chẳng tha tôi. Nhưng từ giờ đây, Con Người sẽ ngự bên hữu Thiên Chúa toàn năng”. _C_ Mọi người đều hỏi lại: _S_ “Vậy ông là Con Thiên Chúa ư?” _C_ Người đáp: _+_ “Các ông nói đúng, Ta là Con Thiên Chúa”. _C_ Bấy giờ họ nói: _S_ “Chúng ta c̣n cần chứng cớ chi nữa? V́ chính chúng ta cũng nghe y nói”. _C_ Đoạn (khi ấy) tất cả bọn họ đứng dậy và giải Người đến Philatô. _C_ Họ bắt đầu tố cáo Người rằng: _S_ “Chúng tôi đă thấy người này xúi dục dân nổi loạn, ngăn cản nộp thuế cho Cêsarê, và c̣n tự xưng là Kitô Vua”. _C_ Philatô bảo các thượng tế và đám đông rằng: _S_ “Ta không thấy người này có tội ǵ”. _C_ Nhưng họ cố nài rằng: _S_ “Người này đă làm náo động dân chúng, giảng dạy khắp xứ Giuđêa, bắt đầu từ xứ Galilêa đến đây”. _C_ Philatô vừa nghe nói đến Galilêa, liền hỏi cho biết có phải đương sự là người xứ Galilêa không? Và khi đă biết Người thuộc thẩm quyền Hêrôđê, quan liền sai giải Người cho Hêrôđê cũng có mặt tại Giêrusalem trong những ngày ấy. Hêrôđê thấy Chúa Giêsu th́ mừng rỡ lắm: v́ từ lâu, ông ao ước thấy Người, bỏ đă nghe nói về Người rất nhiều, và hy vọng xem Người làm một vài phép lạ. Nhà vua hỏi Người rất nhiều lời, nhưng Người không đáp ǵ hết. Trong khi ấy, các thượng tế và luật sĩ ở đó tố cáo Người dữ dội. C̣n Hêrôđê cùng các quân lính th́ khinh dể và nhạo báng Người, đoạn khoác cho Người một áo choàng trắng và gởi trả Người cho Philatô. Chính ngày đó, Hêrôđô và Philatô trở thành bạn hữu, v́ trước kia họ là thù địch với nhau. _C_ Bấy giờ Philatô triệu tập các thượng tế, các thủ lănh và dân chúng lại, rồi bảo họ: _S_ “Các ngươi dăi nộp cho ta người này như một kẻ xúi giục dân làm loạn, nhưng đây ta đă tra xét trước mặt các ngươi, và ta không thấy người nầy phạm tội nào trong những tội các ngươi tố cáo. Cả vua Hêrôđê cũng thấy như vậy, v́ ta đă cử các ngươi đến nhà vua và nhà vua cũng không thấy có chi đáng tội chết cả. Vậy ta sẽ cho sửa phạt, rồi tha đi”. _C_ Mỗi dịp lễ, quan tổng trấn phải phóng thích cho họ một người tù. Vậy toàn dân đồng thanh kêu lên: _S_ “Hăy giết người nầy, và tha Baraba cho chúng tôi”. _C_ Tên nầy v́ dấy loạn trong thành và giết người, nên đă bị tống ngục. Nhưng Philatô muốn tha Chúa Giêsu, nên lại nói với dân chúng. Nhưng chúng càng la to hơn và nói: _S_ “Hăy đóng đinh nó, hăy đóng đinh nó vào thập giá”. _C_ Lần thứ ba, quan lại nói với dân chúng: _S_ “Người nầy đă làm ǵ xấu. Ta không thấy nơi ông ấy có lư do để lên án tử h́nh. Vậy ta sẽ trừng phạt rồi tha đi”. _C_ Chúng lại la lớn tiếng nhất định đ̣i đóng đinh Người vào thập giá, và tiếng la hét của chúng càng dữ dội hơn. Philatô liền tuyên án theo lời chúng yêu cầu. Vậy quan phóng thích tên đă bị cầm tù v́ dấy loạn và giết người, là kẻ mà chúng đă xin tha, c̣n Chúa Giêsu th́ quan trao phó để mặc ư chúng. _C_ Khi điệu Người đi, chúng bắt một người xứ Xyrênê tên Simon ở ngoài đồng về, chúng bắt ông vác thập giá theo sau Chúa Giêsu. Đám đông dân chúng theo Người, có cả mấy người phụ nữ khóc thương Người. Nhưng Chúa Giêsu ngoảnh mặt lại bảo họ rằng: _+_ “Hỡi con gái Giêrusalem, đừng khóc thương Ta, hăy khóc thương chính các ngươi và con cái các ngươi. V́ nầy, sắp đến ngày người ta sẽ than rằng: “Phúc cho người son sẻ, phúc cho những ḷng không sinh nở và những vú không nuôi con”. Bấy giờ người ta sẽ lên tiếng với núi non rằng: “Hăy đổ xuống đè chúng tôi” và nói với các g̣ nổng rằng: “Hăy che lấp chúng tôi đi. V́ nếu cây tươi c̣n bị xử như vậy, th́ gỗ khô sẽ ra sao?” _C_ Cùng với Người, chúng c̣n điệu hai tên gian ác nữa đi xử tử. Khi đă đến nơi gọi là Núi Sọ, chúng đóng đinh Người vào thập giá cùng với hai tên trộm cướp, một đứa bên hữu và một đứa bên tả Người. Bấy giờ Chúa Giêsu than thở rằng: _+_ “Lạy Cha, xin tha cho chúng, v́ chúng không biết việc chúng làm”. _C_ Rồi chúng rút thăm mà chia nhau áo Người. Dân chúng đứng đó nh́m xem và các thủ lănh th́ cười ngạo Người mà rằng: _S_ “Nó đă cứu được kẻ khác th́ hăy tự cứu ḿnh đi, nếu nó thật là Đấng Kitô, người Thiên Chúa tuyển chọn”. _C_ Quân lính đều chế diễu Người và đưa dấm cho Người uống và nói: _S_ “Nếu ông là vua dân Do Thái, ông hăy tự cứu ḿnh đi”. _C_ Phía trên đầu Người có tấm bảng đề chữ Hy Lạp, La Tinh và Do Thái như sau: “Người nầy là vua dân Do Thái”. Một trong hai kẻ trộm bị đóng đinh trên thập giá cũng sỉ nhục Người rằng: _S_ “Nếu ông là Đấng Kitô, ông hăy tự cứu ông và cứu chúng tôi nữa”. _C_ Đối lại tên kia mắng nó rằng: _S_ “Mi cũng chịu đồng một án mà mi chẳng sợ Thiên Chúa sao. Phần chúng ta, như thế này là đích đáng, v́ chúng ta chịu xứng với việc chúng ta đă làm, c̣n ông nầy, ông có làm ǵ xấu đâu?” _C_ Và anh ta thưa Chúa Giêsu rằng: _S_ “Lạy Ngài, khi nào về nước Ngài, xin nhớ đến tôi”. _C_ Chúa Giêsu đáp: _+_ “Quả thật, Ta bảo ngươi: ngay hôm nay, ngươi sẽ ở trên thiên đàng với Ta”. _C_ Lúc đó vào khoảng giờ thứ sáu, tối tăm liền bao trùm cả mặt đất cho đến giờ thứ chín. _C_ Mặt trời trở nên u ám, màn trong đền thờ xé ra làm đôi ngay chính giữa. Lúc đó Chúa Giêsu kêu lớn tiếng rằng: _+_ “Lạy Cha, Con phó linh hồn Con trong tay Cha”. _C_ Nói đoạn, Người trút hơi thở. (Qùi gối thinh lặng trong giây lát) _C_ Thấy sự việc xảy ra, viên sĩ quan ca tụng Thiên Chúa rằng: _S_ “Ông nầy quả thật là người công chính” _C_ Và tất cả dân chúng có mặt thấy cảnh tượng đó, và chứng kiến những sự việc xảy ra, liền đấm ngực trở về. Đứng xa xa, có những kẻ quen biết Người, và mấy phụ nữ đi theo Người từ xứ Galilêa, họ cũng chứng kiến. Tuy nhiên, có một công nghị viên tên là Giuse, người tốt lành và công chính. Ông này đă không đồng ư với mưu toan và hành động của các công nghị viên khác, ông quê ở thành Arimathia trong xứ Giuđêa, chính ông cũng trông đợi nước Chúa. Ông đến gặp Philatô và xin xác Chúa Giêsu. Đoạn ông hạ xác Người xuống, liệm trong khăn và táng trong mồ đá đục sẵn, nơi chưa táng xác ai. Hôm đó là ngày chuẩn bị và sắp bước sang ngày Sabbat. Trong khi đó, những người phụ nữ đă đi với Người từ xứ Galilêa, cũng theo đến xem mồ và xác Người được táng như thế nào. Rồi các bà về sửa soạn thuốc thơm và dầu thơm. Nhưng trong ngày Sabbat, các bà nghỉ theo đúng luật.
Ai là Thủ Phạm? Kẻ nào có thể giết được Con Thiên Chúa?
Biến Cố Khổ Nạn và Phụng Vụ
Theo Phụng Niên, nếu kể từ Thứ Tư Lễ Tro, ngày mở màn cho Mùa Chay, th́ hôm nay là đúng 40 ngày của Mùa Chay, ngày kết thúc Mùa Chay, cũng là Ngày mở đầu Tuần Thánh, một thời điểm quan trọng nhất của cả một Năm Phụng Vụ, v́ là thời điểm Giáo Hội cử hành Mầu Nhiệm Vượt Qua của Chúa Kitô, tức cử hành Biến Cố Tử Nạn và Phục Sinh của Người.
Nếu Dân Do Thái cử hành biến cố Vượt Qua của họ hằng năm long trọng thế nào th́ Kitô hữu chúng ta cũng tưởng niệm Biến Cố Vượt Qua của Chúa Kitô vào mỗi Ngày Chúa Nhật trọng thể như vậy và hơn vậy, đến nỗi, Chúa Nhật là Ngày Lễ Buộc liên quan đến phần rỗi đời đời của Kitô hữu. V́ Biến Cố Vượt Qua trong Cựu Ước liên quan đến cuộc giải phóng Dân Do Thái khỏi cảnh nô lệ của họ thế nào, th́ Biến Cố Vượt Qua của Chúa Kitô cũng liên quan đến cuộc giải phóng linh hồn của loài người nói chung và của thành phần Kitô hữu nói riêng khỏi tội lỗi và sự chết như vậy. Đó là lư do, theo thứ tự thời gian, tuy chưa tới thời điểm kỷ niệm Biến Cố Tử Nạn là biến cố được Giáo Hội cử hành vào Thứ Sáu trong Tuần Thánh, nhưng v́ Biến Cố Tử Nạn là một biến cố vô cùng trọng đại, một biến cố chính thức mở màn cho Cuộc Vượt Qua và là một Cuộc Vượt Qua được kết thúc ở việc Chúa Kitô Phục Sinh vào Ngày Thứ Nhất trong tuần, nên Giáo Hội luôn cử hành Biến Cố Tử Nạn vào Ngày Chúa Nhật, bởi thế, Chúa Nhật Lễ Lá cũng chính là và c̣n được gọi là Chúa Nhật Thương Khó.
Nói về Biến Cố Tử Nạn của Chúa Kitô, chúng ta có rất nhiều điều phải suy tư, chẳng hạn, tại sao dân Do Thái vừa hoan hô nghênh đón Chúa Kitô Con Vua Đavít vào đền thánh Giêrusalem, một biến cố chúng ta cũng cử hành trong Ngày Chúa Nhật Lễ Lá hôm nay, ở phần đầu lễ, sau đó lại quay ra đả đảo Người và gào thét đ̣i đóng đanh Người cho bằng được, một biến cố chúng ta cũng đồng thời nghe thuật lại trong Thánh Lễ Chúa Nhật Thương Khó hôm nay, cũng như vào chính Ngày Thứ Sáu Tuần Thánh? Dân Do Thái rất tỉnh táo và cố t́nh giết Đấng đă tự nhận ḿnh là Con Thiên Chúa trước Hội Đồng Do Thái như thế nhưng tại sao Con Thiên Chúa làm người lại cho rằng họ lầm không biết việc họ làm? Đây là một thảm kịch lịch sử, một vụ án cứu độ liên quan đến cả dân Do Thái lẫn Dân Ngoại nói chung và liên quan đặc biệt đến vấn đề ai thực sự là chính đao thủ phủ giết chết Con Thiên Chúa!
Vẫn biết trong Vụ Án Giêsu, Con Thiên Chúa làm người bị quyền bính loài người, cả giáo quyền là Hội Đồng Do Thái lẫn chính quyền là Nhà Cầm Quyền Đế Quốc Rôma lên án và xử tử Người một cách hết sức oan ức và bất công. Thế nhưng, dù có quyền minh án cho ḿnh và có khả năng thoát thân như những lần khác, Chúa Kitô vẫn không làm, vẫn không tự ḿnh xuống khỏi thập giá như lời thách thức của thành phần đầu năo và dân chúng Do Thái, v́ đă đến giờ của Người, giờ Cha Người làm cho Người được vinh hiển, cũng là giờ nhờ đó Người làm cho Cha được hiển vinh, như Người đă minh định điều này trong Lời Nguyện cuối Bữa Tiệc Ly ở Phúc Âm Thánh Gioan đoạn 17 câu 1.
Biến Cố Khổ Nạn và Nạn Nhân
Đúng thế, nếu Chúa Kitô là tất cả mạc khải của Thiên Chúa, th́ cuộc khổ nạn và tử giá của Người là tột đỉnh của mạc khải này, v́ tất cả những ǵ Người tỏ ra cho dân Do Thái cũng như môn đệ của Người biết khi Người c̣n sống giữa họ và ở với họ, được kết thúc nơi Vụ Án Giêsu, một vụ án Người đă tỏ hết thân phận của Người ra, một thân phận dân Do Thái rất muốn biết và là một thân phận liên quan đến phần rỗi của cả dân ngoại, tức đến chung loài người nữa. Thân phận đó là ǵ, nếu không phải, theo tôi, đó là tất cả sự thật về Người, một sự thật như Người đă tuyên bố với tổng trấn Philatô trong Phúc Âm Thánh Gioan là Người sinh ra và đến thế gian để làm chứng, làm chứng ở chỗ Người tỏ hết thân phận đích thực của Người ra: Người thực sự là ai hay Người từ đâu đến? Thân phận của nhân vật Giêsu Nazarét thực sự là một mầu nhiệm chẳng những đối với dân Do Thái nói chung mà cả với thành phần môn đệ thân cận với Người nữa, chưa hết, thân phận của Người chẳng những mầu nhiệm đối với thành phần đương thời của Người bấy giờ 2001 năm trước đây, mà c̣n với tất cả con người thời nay nói chung và Kitô hữu nói riêng nữa, như trong Tuyên Ngôn “Chúa Giêsu” của Thánh Bộ Tín Lư Đức Tin ban hành ngày 5/9/2000 đă chứng thực điều này.
Có một lần dân Do Thái cũng hết sức sốt ruột trách cứ Chúa Giêsu trong Phúc Âm Thánh Gioan ở đoạn 10 câu 24 và 25: “’Ông c̣n để chúng tôi mập mờ tới bao giờ? Nếu ông thực sự là Đức Kitô th́ hăy nói thẳng ra đi?’. Chúa Giêsu trả lời: ‘Tôi đă nói với quí vị rồi mà quí vị không tin. Những việc Tôi nhân danh Cha Tôi mà làm đều chứng tỏ về Tôi, song quí vị không chịu tin…’”. Thậm chí Chúa Giêsu c̣n cảnh giác họ, cũng trong Phúc Âm Thánh Gioan ở đoạn 8 câu 21 thế này: “Tôi sẽ ra đi. Quí vị sẽ t́m Tôi song quí vị sẽ chết trong tội của ḿnh. Nơi Tôi đi quí vị không thể nào đến được”.
Lời cảnh giác và tiên báo này quả thực đă hoàn toàn ứng nghiệm khi Chúa Giêsu ra đi ở chỗ để cho Hội Đồng Do Thái bắt và tra vấn thân phận của Người, như Phúc Âm Thánh Luca hôm nay thuật lại: “Ngươi hăy nói cho chúng tôi biết ngươi có phải là Đấng Thiên Sai không?” Và họ đă thực sự chết trong tội của họ chính ngay lúc họ t́m kiếm Người, đúng hơn ngay lúc họ được thấy sự thật, v́ sau khi nghe Người xác nhận thân phận thật sự về Người, th́, cũng theo Phúc Âm Luca thuật lại, “bấy giờ toàn thể công hội vùng lên dẫn Người đến với Philatô”.
Vậy thân phận của nhân vật Giêsu Nazarét đây là ai, nếu không phải, Người là Con Thiên Chúa và là một Vị Quân Vương. Người đă tỏ ḿnh là Con Thiên Chúa cho giáo quyền Do Thái và là một Vị Quân Vương cho chính quyền Rôma. Chúng ta nên để ư là, không bao giờ Chúa Kitô trực tiếp tự xưng ḿnh là Con Thiên Chúa hay là Vua, mà Người chỉ công nhận lời người khác nói về Người như thế mà thôi, như Người đă công nhận lời của Hội Đồng Do Thái hỏi Người có phải là Con Thiên Chúa không, hay thừa nhận lời của Philatô hỏi Người có phải là vua không! Bởi v́, nếu Người tự động tuyên bố ḿnh như thế, như xưng ḿnh Ta là Con Thiên Chúa, sẽ đụng đến niềm tin Độc Thần của dân Do Thái, hay xưng ḿnh Ta là Vua sẽ đụng đến Vua Cêsa của chính quyền đế quốc Rôma.
Tuy nhiên, không phải v́ thế mà Người không biết ḿnh là ai và từ đâu đến. Theo các Phúc Âm thuật lại, th́ Người chẳng những biết ḿnh là ai, từ đâu đến, mà c̣n dám làm chứng minh Người là Con Thiên Chúa, là Vua nữa, chẳng những bằng lời nói khôn ngoan xuất chúng, bằng quyền năng chữa trị và trừ quỉ của ḿnh trong ba năm xuất thân độ thế, mà c̣n bằng việc làm, như Thánh Phaolô tuyên nhận trong thư gửi giáo đoàn Philiphê đoạn 2 câu 8 và 9: “Người đă vâng lời cho đến chết và chết trên thập giá, bởi thế, Thiên Chúa đă tôn vinh Người và ban cho Người một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu… Giêsu Kitô là Chúa!”. Nghĩa là, chính việc Người tỏ ra hoàn toàn và tuyệt đối vâng lời Đấng đă sai Người mà Người đă chứng tỏ Người thực sự là Con Thiên Chúa, mà một khi Người đă thực sự là Con Thiên Chúa th́ Người cũng chính là Vua muôn dân, muôn nước, muôn loài vậy.
Thật thế, là một vương đế, Người đă hiển ngự trên ngai ṭa Thập Giá của Người, như tấm bảng Philatô viết gắn trên đầu thập giá của Người được Phúc Âm hôm nay ghi nhận: “Người này là Vua Dân Do Thái”. Và chính lúc ở trên ngai ṭa này, Người đă được thần dân nhận biết, đám thần dân thuộc cả thành phần Do Thái, tiêu biểu là người trộm bị đóng đanh bên phải của Người, lẫn thành phần dân ngoại, điển h́nh là viên đại đội trưởng dân ngoại Rôma. Đó là lư do, sau khi sống lại từ trong kẻ chết, Chúa Giêsu Phục Sinh đă tuyên bố với các tông đồ trong Phúc Âm Thánh Mathêu ở đoạn 28 câu 18: “Thày được toàn quyền trên trời dưới đất”: quyền trên trời là quyền của một Người Con Thiên Chúa và quyền dưới đất là quyền một Quân Vương.
Qua bài Phúc Âm Thương Khó cho Chúa Nhật Lễ Lá mở đầu Tuần Thánh, chúng ta ư thức được những ǵ cần phải sống đạo như sau: Thứ nhất, Thiên Chúa có thể lợi dụng tất cả mọi sự, kể cả sự dữ và nhất là sự dữ, như Vụ Án Giêsu vô cùng oan nghiệt, để tỏ ḿnh ra; thứ hai, có những lúc được Thiên Chúa tỏ ḿnh ra cho, mà bởi tư kiến (như trường hợp của Hội Đồng Do Thái) và tư lợi (như trường hợp của Philatô), chúng ta đă không nhận ra Ngài; thứ ba, có những việc chúng ta nhân danh Chúa mà làm, điển h́nh là Hội Đồng Do Thái nhân danh Thiên Chúa chất vấn Chúa Kitô, mà lại đi giết Con Thiên Chúa, như lúc chúng ta không tôn thờ Thiên Chúa trong tinh thần và chân lư, mà chỉ theo thiên kiến của ḿnh; thứ bốn, có những lúc chúng ta đi t́m chân lư, điển h́nh là cả Hội Đồng Do Thái lẫn quan tổng trấn Philatô đều muốn biết chân lư là ǵ, song lại ra tay sát hại chân lư là Chúa Kitô, như trường hợp chúng ta biết rơ điều tốt mà không làm hay biết rơ điều xấu mà cứ làm; thứ năm, dấu hiệu chúng ta để có thể nhận ra ai thực sự từ Thiên Chúa mà đến, nhất là vào những thời buổi (có thể là lúc này đây) được cảnh giác có nhiều tiên tri giả và kitô giả xuất hiện, không phải ở việc họ nói tiếng lạ hay chữa lành, mà là ở việc họ có biết hoàn toàn tuân phục và chịu nhục cho đến cùng như một Giêsu khổ nạn và tử giá chăng?
Biến Cố Khổ Nạn và Thủ Phạm
Bắt đầu vào Mùa Chay 2004, tức vào Ngày Thứ Tư Lễ Tro 25/2/2004, ở Hoa Kỳ, người ta đă đông đảo rủ nhau đi xem cuốn phim Cuộc Khổ Nạn Của Chúa Kitô (Passion) do nhà biên soạn kiêm đạo diễn Mel Gibson dốc hết tiền bạc và tâm hồn để thực hiện, một cuốn phim ăn khách nhất và hốt bạc nhất trong Mùa Chay này, với số vốn là 25 triệu đă thu vào 125 triệu trong 5 ngày đầu tiên, nhất là đă làm cho nhiều người (nhất là nữ giới) không cầm được nước mắt. Hầu như phản ứng chung chung sau khi xem phim này đều cho rằng “violent” quá! Dữ tợn quá! Tàn ác quá! Thậm chí làm cho người Do Thái cảm thấy guilty, có tội, và đă lên tiếng phản đối cuốn phim mang tích cách tuyên truyền nạn bài Do Thái vốn đă có từ trước đến nay. Tuy nhiên, có người lại đặt vấn đề ai là người phải chịu trách nhiệm về cái chết của Con Thiên Chúa làm người này?
Trước hết, về vấn đề “violent” quá. Tôi thấy rằng đó mới chỉ là một phần trăm của những ǵ khủng khiếp nhất, rùng rợn nhất, của những ǵ thật sự đă xẩy ra cho Chúa Kitô, những ǵ mà chỉ có một Vị Thiên Chúa làm người vô cùng toàn năng và toàn hảo mới có thể chịu đựng và trải qua mà thôi. Bởi v́, đối với Vị Thiên Chúa Làm Người này, về bản tính nhân loại, cái kinh hoàng nhất và khủng khiếp nhất của Người trong cuộc khổ nạn này, cái mà cuốn phim Passion không thể nào lột tả nổi, không một ai cảm thấu đủ, kể cả Đức Maria Mẹ Người, đó là cái buồn sầu đến nỗi chết được, đến đổ mồ hôi máu trong Vườn Cầu Nguyện đêm hôm Thứ Năm Tuần Thánh, một nỗi buồn đă lên đến tột độ qua tiếng than vô cùng năo nuột trên thập tự giá: “Sao Cha lại nỡ bỏ rơi Con”. Sở dĩ Người buồn đến nỗi chết được, đến nỗi cảm thấy ḿnh bị bỏ rơi, là v́ Người phải chịu khổ nạn vô cùng đớn đau và nhục nhă như thế song vẫn không cứu được tất cả mọi linh hồn, trái lại, cuộc khổ nạn của Người c̣n trở nên h́nh phạt cho một số linh hồn bất hạnh nữa.
Vả lại, việc Người chịu khổ nạn cả hồn lẫn xác một cách phi thường như thế không phải là bị bắt buộc mà là hoàn toàn t́nh nguyện, như Người đă tuyên bố trong Phúc Âm Thánh Gioan ở đoạn 10 câu 17-18: “Không ai lấy được mạng sống của Tôi. Tôi tự ḿnh bỏ nó đi và có quyền lấy nó lại”. Bởi thế, nếu Người không cho phép, không tự nộp ḿnh, như Phúc Âm Thánh Gioan cho thấy khi Người xưng ḿnh “Ta đây” (18:5-12), một chi tiết hết sức quan trọng đă bị cuốn phim Passion bỏ qua, th́ chẳng có quyền lực trần gian nào, dù là Hội Đồng Do Thái hay đế quyền Rôma có thể làm ǵ được Người. Vậy, có thể kết luận rằng, không có đao thủ phủ nào trong cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu ngoài chính Con Thiên Chúa đă “tự hiến để họ được thánh hóa trong chân lư” (Jn 17:19), tức để môn đệ của Người nói riêng, cũng như để dân Do Thái cũng như Dân Ngoại (được tiêu biểu qua viên đại đội trưởng Rôma) nói chung, nhận biết Người là Đấng Thiên Sai của Dân Do Thái, và là Đấng Cứu Chuộc Nhân Trần của nhân loại.
Trên thực tế quả thực đế quyền Rôma sở dĩ hạ lệnh giết Người là v́ bị áp lực của dân Do Thái. Và dân Do Thái sở dĩ muốn giết Người là v́ họ cho rằng Người chỉ là một con người thuần túy như họ, một nhân vật vô danh tiểu tốt mang danh Giêsu ở Nazarét, thế mà dám tự xưng ḿnh là Con Thiên Chúa, dám phạm đến lề luật thánh và đến đền thờ của họ, một con người lộng ngôn phạm thượng phá đạo như thế thật đáng chết ngàn lần, cần phải nhân danh Thiên Chúa mà tiêu diệt đi. Nếu họ thực sự tin rằng nhân vật Giêsu Nazarét là Con Thiên Chúa, như Trinh Nữ Maria Mẹ Người, th́ đời nào họ dám giết Người (x 1Cor 2:8). Các môn đệ thân tín nhất của Người, thành phần được Người tuyển chọn và tỏ ḿnh riêng cho, thế mà cuối cùng c̣n chối Người, c̣n phản bội Người, c̣n bỏ Người tẩu tán, th́ thử hỏi dân Do Thái nói chung và đặc biệt là thành phần lănh đạo của họ làm sao có thể chấp nhận được một Người Con Thiên Chúa vô cùng bất lực không thể xuống khỏi thập giá như thế! Vậy, xét về chính trị và thể lư th́ dân Do Thái và đế quyền Rôma chính là thủ phạm đă giết chết một nhân vật tên Giêsu ở Nazarét chứ không phải hạ sát Con Thiên Chúa. Đó là lư do Người đă xin Cha tha cho họ v́ họ lầm không biết việc họ làm.
Tuy nhiên, dầu sao cũng thể phủ nhận được về phương diện luân lư, nguyên nhân chính làm cho Con Thiên Chúa phải chết như thế đó là v́ tội lỗi của con người nói chung. Bởi thế, theo Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo, người Do Thái nói chung không phải là kẻ sát hại Chúa Giêsu (số 597), chính các tội nhân hay nói đúng hơn toàn thể loài người sa phạm, ngoại trừ một ḿnh Đấng Đầy Ơn Phúc Vô Nhiễm Tội, mới là thành phần đă nhúng tay vào cái chết của Người (số 598): “Tội nhân là thủ phạm và là tác nhân gây ra tất cả mọi khổ đau Đấng Cứu Chuộc thần linh phải chịu”.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL |
