CHÚA NHẬT LỄ PHỤC SINH

BÀI ĐỌC I: Act 10:34a, 37-43

“Chúng tôi đã ăn uống với Người, sau khi Người từ cõi chết sống lại”
Bài trích sách Tông đồ Công vụ.

Trong những ngày ấy, Phêrô lên tiếng nói rằng: “Như anh em biết điều đã xảy ra trong toàn cõi Giuđêa, khởi đầu từ Galilêa, sau khi Gioan rao giảng phép rửa: ấy là Chúa Giêsu thành Nagiarét. Thiên Chúa đã dùng Thánh Thần và quyền năng mà xức dầu cho Người. Người đi khắp nơi, ban bố ơn lành và chữa mọi người bị quỉ ám, bởi vì Thiên Chúa ở cùng Người. Và chúng tôi, chúng tôi là chứng nhân tất cả những gì Người đã làm trong nước Do Thái, và tại Giêrusalem, Người là Đấng người ta đã giết treo Người trên thập giá. Nhưng ngày thứ ba, Thiên Chúa đã cho Người sống lại và hiện ra không phải với toàn dân, mà là với chúng tôi là nhân chứng Thiên Chúa đã tuyển chọn trước, chính chúng tôi đã ăn uống với Người sau khi Người từ cõi chết sống lại. Và Người đã truyền cho chúng tôi rao giảng cho toàn dân và làm chứng rằng chính Người đã được Thiên Chúa tôn làm quan án xét xử kẻ sống và kẻ chết. Mọi tiên tri đều làm chứng về Người rằng: Tất cả những ai tin vào Người, thì nhờ danh Người mà được tha tội.

Lời của Chúa.

Đáp Ca: (Xin mời Cộng đoàn thưa)

Đây là ngày Chúa đã lập ra, chúng ta hãy mừng rỡ hân hoan về ngày đó.

1.      Hãy cảm tạ Chúa, vì Chúa hảo tâm, vì đức từ bi của Người muôn thuở. Hỡi nhà Israel, hãy xướng lên: “Đức từ bi của Người muôn thuở”.

2.      Tay hữu Chúa đã hành động mãnh liệt, tay hữu Chúa đã cất nhắc tôi lên. Tôi không chết, nhưng tôi sẽ sống, và tôi sẽ loan truyền công cuộc của Chúa.

3.      Phiến đá mà những người thợ xây loại bỏ, đã biến nên tảng đá góc tường. Việc đó đã do Chúa làm ra, việc đó kỳ diệu trước mặt chúng ta.

BÀI ĐỌC II: Col 3:1-4

“Anh em hãy tìm những sự trên trời, nơi Đức Kitô ngự”
Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Côlossê.

Anh em thân mến, nếu anh em đã sống lại với Đức Kitô, anh em hãy tìm những sự trên trời, nơi Đức Kitô ngự bên hữu Thiên Chúa. Anh em hãy nghĩ đến những sự trên trời, chớ đừng nghĩ đến những sự dưới đất. Vì anh em đã chết, và sự sống anh em được ẩn giấu với Đức Kitô trong Thiên Chúa. Khi Đức Kitô là sự sống anh em xuất hiện, bấy giờ anh em sẽ xuất hiện với Người trong vinh quang.

Lời của Chúa.

CA TIẾP LÊN

Các Kitô hữu hãy tiến dâng
lời khen ngợi hy lễ Vượt Qua.
Chiên con đã cứu chuộc đoàn chiên mẹ:
Đức Kitô vô tội đã hòa giải tội nhân với Chúa Cha.
Sống và chết hai bên song đấu cách diệu kỳ,
tướng lãnh sự sống đã chết đi,
nhưng vẫn sống mà cai trị.
Hỡi Maria, hãy nói cho chúng tôi nghe
bà đã thấy gì trên quãng đường đi?
Tôi đã thấy mồ Đức Kitô đang sống
và vinh quang của Đấng phục sinh,
thấy các thiên thần làm chứng, thấy khăn liệm và y phục.
Đức Kitô là hy vọng của tôi đã phục sinh,
Người đi trước chư vị tới xứ Galilêa.
Chúng tôi biết Đức Kitô đã sống lại thật từ cõi chết!
Lạy Chúa, Vua chiến thắng, xin thương xót chúng tôi.

(Xin mời Cộng đoàn đứng)

Alleluia, alleluia. — Lễ Vượt Qua của chúng ta là Đức Kitô đã hiến tế; vậy chúng ta hãy mừng lễ trong Chúa. — Alleluia.

PHÚC ÂM: Joan 20:1-9

“Người phải sống lại từ cõi chết”
Bài trích Phúc Âm theo Thánh Gioan.

Ngày đầu tuần, Maria Mađalêna đi ra mồ từ sáng sớm khi trời còn tối và bà thấy tảng đá đã được lăn ra khỏi mồ, bà liền chạy về tìm Simon-Phêrô và người môn đệ khác được Chúa Giêsu yêu mến, bà nói với các ông rằng: “Người ta đã lấy xác Thầy khỏi mồ, và chúng tôi không biết người ta đã để Thầy ở đâu”. Phêrô và môn đệ kia ra đi đến mồ. Cả hai cùng chạy, nhưng môn đệ kia chạy nhanh hơn Phêrô, và đến mồ trước. Ông cúi mình xuống thấy những khăn liệm để đó, nhưng ông không vào trong. Vậy Simon-Phêrô theo sau cũng tới nơi, ông vào trong mồ và thấy những dây băng nhỏ để đó, và khăn liệm che đầu Người trước đây, khăn nầy không để lẫn với dây băng, nhưng cuộn lại để riêng một chỗ. Bấy giờ môn đệ kia mới vào dù ông đã tới mồ trước. Ông thấy và ông tin, vì chưng các ông còn chưa hiểu rằng, theo Kinh Thánh, thì Người phải sống lại từ cõi chết.

Phúc Âm của Chúa.

SUY NIỆM LỜI CHÚA

LỄ CHÚA KITÔ PHỤC SINH

(Bài giảng Lễ Phục Sinh của Thánh giám mục Melito of Sardis: Cap. 2-7:100-103: SC 123: 60-64, 120-122)

Anh em thân mến, chúng ta phải hiểu rằng mầu nhiệm vượt qua là mầu nhiệm vừa cũ lại vừa mới, vừa chuyển tiếp vừa vĩnh hằng, vừa khả diệt vừa bất diệt, vừa chết chóc vừa bất tử. Về khía cạnh Lề Luật thì mầu nhiệm này là cũ, về khía cạnh Ngôi Lời thì lại là mới. Theo hình ảnh của mình thì mầu nhiệm này đã qua rồi, về ân sủng thì lại là vĩnh hằng. Mầu nhiệm này khả diệt nơi hy tế của con chiên, lại bất diệt nơi sự sống đời đời của Chúa Kitô. Mầu nhiệm này chết chóc nơi việc Người bị chôn táng, lại bất tử nơi việc Người phục sinh từ trong cõi chết.

Lề Luật thật sự là cũ, nhưng Ngôi Lời là mới. Kiểu mẫu thì chuyển tiếp, nhưng ân sủng thì vĩnh hằng. Con chiên thì khả diệt, nhưng Chúa Kitô thì bất diệt. Người bị sát hại như là một con chiên; Người đã sống lại như Thiên Chúa. Người đã như con chiên bị bị dem đi làm thịt, nhưng Người không phải là một con chiên. Người đã im lặng như một chiên con, nhưng Người không phải là một chiên con. Kiểu mẫu đã qua đi; thực tại đã xuất hiện. Chiên con hiến chỗ cho Thiên Chúa, con chiên nhường chỗ cho con người, và con người là Chúa Kitô, Đấng tràn đầy toàn thể tạo vật. Hy tế của chiên con, việc cử hành của Lễ Vượt Qua, cùng với những qui định của Lề Luật đã được nên trọn nơi Chúa Giêsu Kitô. Theo Lề Luật cũ, và còn hơn nữa, theo sự phân phối mới, thì mọi sự phải qui về Người.

Cả Lề Luật lẫn Ngôi Lời đều từ Sion và Giêrusalem mà tới, nhưng Lề Luật đã nhường chỗ cho Ngôi Lời, cũ nhường cho mới. Giới răn đã trở thành ân sủng, kiểu mẫu thành thực tại. Chiên con trở thành Người Con, con chiên thành con người và con người thành Thiên Chúa.

Mặc dù là Thiên Chúa, Chúa đã làm người. Người đã chịu khổ vì những ai chịu khổ, Người đã bị ghì trói vì những ai bị trói buộc, Người đã bị lên án vì kẻ lỗi phạm, đã bị chôn táng vì những ai nằm trong mồ mả; nhưng Người đã sống lại từ trong cõi chết và đã lớn tiếng kêu lên rằng: Ai sẽ chống lại Ta đây? Hãy để cho họ đối đầu với Ta. Ta đã giải thoát kẻ bị kết án, làm cho kẻ chết hồi sinh, làm cho con người sống lại từ trong mồ mả. Ai nói điều gì phản lại Ta đây? Ta, Người phán, là Đức Kitô; Ta đã hủy diệt sự chết, đã chiến thắng kẻ thù, đã chà đạp hỏa ngục, đã trói buộc kẻ dũng mãnh, và đã đưa con người lên trời cao thẳm: Ta là Đức Kitô.

Vậy tất cả mọi dân nước các ngươi hãy đến, hãy lãnh nhận ơn thứ tha về những tội lỗi đã làm các ngươi ra ô nhơ. Ta là ơn tha thứ của các ngươi. Ta là Sự Vượt Qua làm phát sinh ơn cứu độ. Ta là chiên con đã bị sát tế vì các ngươi. Ta là giá chuộc của các ngươi, sự sống của các ngươi, sự phục sinh của các ngươi, ánh sáng của các ngươi, Ta là ơn cứu độ và là vua của các ngươi. Ta sẽ mang các ngươi lên trời cao thẳm. Ta sẽ nâng các ngươi lên bằng bàn tay phải của Ta, và Ta sẽ tỏ cho các ngươi thấy Chúa Cha hằng hữu.

(Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, dịch từ The Office of Readings, Saint Paul Editions, 1983, trang 494-495)

VINH QUANG BA NGÔI NƠI VIỆC CHÚA KITÔ PHỤC SINH

1-         Đích điểm cuối cùng trong cuộc hành trình suốt cả cuộc đời của Chúa Kitô không phải là ngôi mộ tăm tối mà là bầu trời sáng ngời Phục Sinh. Đức tin Kitô Giáo được xây trên mầu nhiệm này (x 1Cor 15:1-20), như Giáo Lý Giáo Hội Công Giáo đã nhắc lại cho chúng ta thấy: “Việc Phục Sinh của Chúa Giêsu là chân lý tuyệt đỉnh của niềm tin chúng ta đặt nơi Chúa Kitô, một niềm tin được cộng đồng Kitô hữu tiên khởi tin tưởng và sống như là một chân lý chính yếu; được Truyền Thống chuyển đạt như là một chân lý nền tảng; được các văn kiện Tân Ước thiết lập; và được rao giảng như là một phần chính yếu của mầu nhiệm vượt qua đi liền với thập giá” (số 638).

Một tác giả thần bí Tây Ban Nha thuộc thế kỷ 16 đã nói: “Càng căng buồm lướt sóng người ta càng khám phá thấy trong Thiên Chúa những vùng biển cả” (Friar Luis de Léon). Giờ đây chúng ta muốn thực hiện một cuộc hải trình đi vào vùng biển mênh mông của mầu nhiệm này, hướng tới ánh sáng hiện diện của Thiên Chúa Ba Ngôi trong những biến cố Phục Sinh. Việc hiện diện này kéo dài cả 50 ngày sau Phục Sinh.

2-         Không giống như các bản văn ngụy kinh, các bản Phúc Âm được Giáo Hội công nhận không trình bày biến cố Phục Sinh lẻ loi một mình mà là với việc Chúa Kitô phục sinh hiện diện một cách mới mẻ và khác nhau giữa các môn đệ của Người. Chính tính cách mới mẻ này đã làm nên đặc tính của cảnh tượng đầu tiên là những gì chúng ta đang muốn suy tư đây. Đó là lần xuất hiện diễn ra tại một thành Giêrusalem vào lúc vẫn còn mờ nhạt ánh sáng rạng đông, ở chỗ, một người phụ nữ là Maria Mai Linh và một người đàn ông đã gặp nhau tại một nghĩa trang. Thoạt tiên người phụ nữ không nhận ra người đàn ông đang tiến lại gần mình, song người đó lại là chính Giêsu Nazarét, Đấng chị đã nghe lời Người nói và là Đấng đã làm thay đổi cuộc đời của chị. Để nhận ra Người, chị cần phải có một nguồn kiến thức khác với lý trí và cảm quan của chị. Đó là đường lối đức tin đã mở ra cho chị khi chính chị nghe thấy gọi đích danh tên của mình (x Jn 20:11-18). Chúng ta hãy chú ý tới cảnh tượng này, đến những lời của Đấng Phục Sinh. Người nói: “Thày đang về cùng Cha Thày cũng là Cha của các con, cùng Thiên Chúa của Thày cũng là Thiên Chúa của các con” (Jn 20:17), như thế là Người tỏ cho thấy Cha trên trời, Đấng mà Chúa Kitô, khi thân thưa “Cha ơi”, muốn nhấn mạnh đến mối liên hệ đặc biệt chuyên nhất của Người, khác với mối liên hệ giữa Chúa Cha và các môn đệ của Người: “Cha của các con”. Nguyên trong Phúc Âm theo Thánh Mathêu mà thôi, Chúa Giêsu đã 17 lần gọi Thiên Chúa là “Cha ơi”. Thánh ký thứ bốn sử dụng hai từ ngữ Hy Lạp khác nhau, một là hyios để nói lên vai trò con cái hoàn toàn và trọn vẹn của Chúa Kitô, và chữ kia là tekna để ám chỉ về việc chúng ta là con cái thực sự của Thiên Chúa song không phải là con cái chính cống.

3-         Cảnh tượng thứ hai đưa chúng ta từ Giêrusalem tới một ngọn núi ở phía bắc xứ Galilêa. Ở đó đã xẩy ra một cuộc Kitô hiển, tức là việc Đấng Phục Sinh tỏ mình ra cho các Vị Tông Đồ (x Mt 28:16-20). Đây là một biến cố long trọng của việc mạc khải, nhận biết và sứ vụ. Bằng quyền toàn năng cứu độ của mình, Người đã truyền cho Giáo Hội phải loan báo Phúc Âm, rửa tội và giảng dạy các dân nước để nhờ đó họ sống theo các giới luật của Người. Chúa Ba Ngôi đã hiện lên nơi những lời chính yếu này, những lời được lập lại nơi công thức Rửa Tội Kitô Giáo qua thừa tác của Giáo Hội: “Các con hãy rửa tội cho họ (tất cả mọi dân nước) nhân danh Cha và Con và Thánh Thần” (Mt 28:19).

Một cây bút Kitô Giáo xưa kia là Theodore Mopsuestia (ở vào thế kỷ thứ bốn sang thế kỷ thứ năm) đã chú giải như sau: “Những lời nhân danh Cha và Con và Thánh Thần tỏ cho thấy rằng ai mới chính là tác nhân ban cho chúng ta các ơn lành của Phép Rửa: như ơn tái sinh, ơn canh tân, ơn bất tử, ơn bất hoại, ơn bất ải, ơn được giải cứu khỏi sự chết, khỏi bị làm nô lệ cũng như khỏi tất cả mọi sự dữ, ơn được hưởng tự do và tham dự vào những phúc lợi sau này. Đó là lý do tại sao chúng ta được rửa tội! Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần được kêu cầu để anh em nhận ra nguồn mạch những ơn lành của Phép Rửa” (Bài giảng II Về Phép Rửa, 17).

4-         Giờ đây chúng ta bước sang cảnh tượng thứ ba để suy tưởng. Cảnh này đưa chúng ta về lại thời gian Chúa Giêsu còn bước đi trên những con đường của Đất Thánh, với những lời Người nói và việc Người làm. Trong lễ Lều Tạm vào mùa thu của nước Do Thái bấy giờ, Người đã loan báo rằng: “Ai có khát thì hãy đến với Tôi mà uống. Ai tin vào Tôi thì, như Thánh Kinh đã viết, ‘từ lòng họ những giòng sông chảy nước sự sống sẽ tuôn ra’” (Jn 7:37-38). Thánh Ký Gioan đã giải thích những lời này một cách xác đáng theo ý nghĩa của vinh quang Phục Sinh cũng như theo tặng ân Thánh Linh thế này: “Người nói điều này về Thần Linh, Đấng mà những ai tin vào Người cần phải được lãnh nhận; Thần Linh chưa được thông ban là vì Chúa Giêsu chưa được vinh hiển” (Jn 7:39).

Vinh quang Phục Sinh đã được thông ban và cùng với vinh quang này là tặng ân Thần Linh trong ngày Lễ Ngũ Tuần, ngày Chúa Giêsu báo trước cho các Vị Tông Đồ của Người biết vào ngay buổi tối ngày Người Phục Sinh. Hiện ra trên Căn Thượng Lầu, Người thở hơi trên các vị mà phán: “Các con hãy nhận lấy Thánh Linh” (Jn 20:22).

5-         Như thế là Chúa Cha và Thần Linh hiệp nhất với Chúa Con vào giây phút tuyệt đỉnh của Việc Cứu Chuộc. Đó là những gì Thánh Phaolô xác nhận ở một đoạn hết sức rõ ràng trong Bức Thư gửi Giáo Đoàn Rôma, một đoạn thánh nhân nhắc lại việc Chúa Ba Ngôi thực sự có liên quan tới Cuộc Phục Sinh của Chúa Kitô cũng như cuộc phục sinh của tất cả chúng ta: “Nếu Thần Linh của Đấng phục sinh Chúa Giêsu từ trong kẻ chết ở trong anh em thì Đấng đã phục sinh Đức Kitô… từ trong kẻ chết cũng sẽ ban sự sống cho thân xác chết chóc của anh em, nhờ cùng một Thần Linh của Ngài là Đấng ngự trong anh em” (Rm 8:11).

Điều kiện để thực hiện lời hứa này cũng đã được Thánh Tông Đồ cho biết trong cùng Bức Thư trên: “Nếu môi miệng anh em tuyên xưng rằng Giêsu là Chúa và lòng trí anh em tin rằng Thiên Chúa đã phục sinh Người từ trong kẻ chết thì anh em sẽ được cứu độ” (Rm 10:9). Khía cạnh Ba Ngôi trong việc tuyên xưng đức tin hợp với bản chất Ba Ngôi nơi biến cố Phục Sinh. Thật vậy, “không có Thánh Linh không ai có thể nói ‘Giêsu là Chúa’” (1Cor 12:3), và những ai nói điều này, tuyên xưng điều này đều là để “cho vinh quang của Thiên Chúa là Cha” (Phil 2:11).

Vậy chúng ta hãy chấp nhận đức tin của mầu nhiệm vượt qua và niềm vui từ đó mà ra, bằng việc lấy chính bản thánh ca Vọng Phục Sinh của Giáo Hội Đông Phương như là của mình để xướng lên rằng: “Ôi Chúa, tất cả mọi sự đã được việc Chúa Phục Sinh soi chiếu, và thiên đàng lại được mở ra. Tất cả mọi tạo vật chúc tụng Chúa và mỗi ngày hiến dâng lên Chúa một bản thánh ca. Tôi tôn vinh quyền năng của Chúa Cha và của Chúa Con; tôi chúc tụng quyền bính của Chúa Thánh Thần, Ba Ngôi Thiên Chúa bất phân chia, tự hữu và đồng bản thể, Đấng hiển trị muôn muôn đời” (Kinh nguyện của Thánh Gioan Đamascênô, Thứ Bảy Tuần Thánh, giọng thứ ba).

(Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, Bài Giáo Lý hằng tuần của ĐTC Gioan Phaolô II Thứ Tư 10/5/2002, dịch từ tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 17/5/2000)

“Người Đã Sống Lại Từ Trong Kẻ Chết”

Biến Cố Phục Sinh chính là Chứng Từ Thần Linh tối hậu

Nếu Mầu Nhiệm Chúa Kitô là trọng tâm và là cốt lõi của phụng vụ, và việc cử hành phụng vụ là “làm việc này mà nhớ đến Thày” (Lk 22:19), ở chỗ: “Lạy Chúa, chúng tôi loan truyền việc Chúa chịu chết và tuyên xưng việc Chúa sống lại cho tới khi Chúa lại đến” (lời tung hô sau giây phút truyền phép), thì quả thực Cuộc Vượt Qua của Chúa Kitô được hiện thực hóa nơi mỗi một Thánh Lễ, nhất là nơi Thánh Lễ Chúa Nhật, đặc biệt và long trọng nhất là nơi Thánh Lễ Phục Sinh. Biến Cố Phục Sinh là giai đoạn quan trọng nhất và là yếu tố quyết liệt nhất trong toàn thể Mầu Nhiệm Chúa Kitô. Nếu Chúa Kitô không sống lại thì Người không phải là Đức Kitô Thiên Sai, là Con Thiên Chúa, từ đó cũng không có hay không còn nữa Đức Tin Kitô Giáo: “Thày là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt 16:16).

Thật vậy, cả cuộc đời trần thế của Chúa Giêsu “là để làm chứng cho chân lý” này (Jn 18:37), chân lý Người “là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Chính vì thế, cho dù có thể xuống khỏi thập giá, Người cũng không làm. Bởi vì, việc xuống khỏi thập giá này, về mặt tiêu cực, chẳng những có thể là một việc tìm cách tránh né đau khổ, sợ hãi sự dữ, (sự dữ đệ nhất đó là làm theo ý riêng mình, chứ không theo ý Đấng đã sai), mà tự việc xuống khỏi thập giá này, về mặt tích cực, cũng không phải là chứng từ tuyệt diệu nhất, mãnh liệt nhất có thể chứng thực Người “là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Đúng thế, chỉ sau khi hoàn toàn chết đi, tức sau khi hoàn toàn để cho (xem Jn 10:18) sự dữ thắng thế trên nhân tính của mình. Ở chỗ, Người đã để cho sự dữ luân lý là tội lỗi của loài người lấy mạng sống thể lý của mình đi, Con Người Giêsu mới có thể chứng thực Người “là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”, khi Người từ trong cõi chết sống lại, sống lại với cùng một nhân tính ấy, một thân xác ấy (xem Lk 24:39-43), một thân xác còn in những dấu vết tử giá (xem Jn 20:20, 27).

Biến Cố Phục Sinh chính là Chứng Từ Thần Linh tối hậu trong việc làm sáng tỏ “tất cả sự thật” (Jn 16:13) “Thày là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Chính thành phần thân cận nhất của Con Người Giêsu này cũng chỉ thực sự trở thành những chứng nhân tiên khởi của Người và chính thức có thể làm chứng nhân cho Người (xem Lk 24:48), hay cũng chỉ được Người sai đi rao giảng tin mừng cho tất cả mọi tạo vật (xem Mk 16:15), sau khi các vị chấp nhận “tất cả sự thật” về Thày của các vị mà thôi, tức sau khi các vị đã minh nhiên tuyên xưng như tông đồ Tôma: “Lạy Chúa tôi. Lạy Thiên Chúa tôi” (Jn 20:28). Có thể nói, chứng từ của Biến Cố Phục Sinh, không phải chỉ là chính thân xác phục sinh của Chúa Kitô, mà còn là chính các vị chứng nhân tiên khởi tông đồ này vậy. Bởi vì, vào ngay giây phút Đức Kitô Thiên Sai Con Thiên Chúa tự mình sống lại từ trong cõi chết và ra khỏi mồ, không một ai tận mắt chứng kiến thấy. Thế nhưng, còn hơn thế nữa, họ được chứng kiến thấy tường tận, thấy chính “sự thật” của Biến Cố Phục Sinh đó là thấy chính Đấng đã chết đi trên thập giá, thấy chính Đấng “tất cả mọi người (trong các vị) đã tẩu thoát” sau khi Người bị bắt giải đi trong vườn Cây Dầu (xem Mk 14:50). Đấng Tử Giá ấy đã thực sự hiện ra ngay trước mặt các vị, cho dù các vị bấy giờ có đang ru rú ở trong một gian nhà đóng kín cửa (xem Jn 20:19, 26). Người đã thực sự sống lại, chẳng những đúng như lời Người đã loan báo trước cho các vị hay (xem Mt 16:21, 17:22, 20:18), mà còn hoàn toàn hợp với các lời Thánh Kinh nữa (xem Lk 24:27, 44-45).

Chứng từ của Biến Cố Phục Sinh còn là chính các vị tông đồ

Chính vì các vị tông đồ phải trở thành những chứng nhân cho Chúa Kitô Phục Sinh, đúng hơn, cho “sự thật” “Thày là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”, mà các vị đã đóng vai trò rất quan trọng trong Biến Cố Phục Sinh này. Ở chỗ, Đấng Phục Sinh đã không hiện ra với tất cả mọi người để tất cả có thể nhận biết Người đã sống lại, chẳng hạn vào dịp thuận tiện nhất và đông đảo nhất là vào Ngày Lễ Ngũ Tuần cách Lễ Vượt Qua 50 ngày. Hay hiện ra với từng người đã trực tiếp dính dáng đến bản án tử giá của Người, như với thượng tế Anna và Caipha, với đám thuộc hạ của Hội Đồng Do Thái, với những kẻ tố gian Người trước Hội Đồng Do Thái, với Philatô và Hêrôđê, với đám lính Rôma hành quyết Người, v.v. Chúng ta có thể đặt vấn đề Chúa Giêsu Phục Sinh hiện ra cho hết mọi người thấy một cách gọn gàng như thế, tuy nhiên, chúng ta cũng đừng quên rằng, các tông đồ là thành phần thân cận với Người mà còn mãi mới chấp nhận được “sự thật” Thày mình đã phục sinh, huống hồ là những người này, trong đó có đám thuộc hạ canh mồ Chúa cùng với thành phần lãnh đạo tinh thần dân chúng chủ mưu phao tin đồn thất thiệt về sự kiện mồ trống (xem Mt 28:11-15). Các tông đồ còn đóng vai trò quan trọng trong Biến Cố Phục Sinh của Chúa Kitô ở chỗ, Người cũng không hiện ra với các vị ngay sau khi sống lại, mà là với nhóm phụ nữ vẫn theo hầu cận Người, để nhờ các bà báo tin cho các vị hay. Phải chăng phụ nữ là thành phần nhạy cảm và dễ tin hơn nam nhân (xem Mt 28:9 so sánh với Lk 24:36-45), một thứ tâm lý tự nhiên của phụ nữ đã được rắn quỉ tinh khôn khám phá ra và lợi dụng trong vườn địa đường ngay từ ban đầu (xem Gen 3:1-6)?

Chúa Giêsu đã dọn lòng cho các tông đồ bằng ba lần tiên báo vệ cuộc Vượt Qua của Người, để họ có thể chấp nhận “sự thật” Tử Giá vô cùng kinh hoàng hết sức tối tăm đối với trí khôn thiển cận của con người trần gian. Cũng thế, để sửa soạn cho các tông đồ có thể từ từ chấp nhận được “sự thật” Phục Sinh vô cùng huy hoàng, song cũng hết sức chói lọi có thể làm lòa mắt tâm trí trần gian của con người các vị, Chúa Giêsu cũng phải như ánh sáng hiện lên dần dần như vậy: trước hết bằng việc các phụ nữ báo tin cho các vị biết rằng Thày đã sống lại, (như bài Phúc Âm Lễ Vọng Phục Sinh của cả ba chu kỳ A, B, C, nhất là Phúc Âm Thánh Luca cho thấy), sau đó đến việc hai tông đồ chính là Phêrô và Gioan chạy đến mồ xem sự thật như thế nào, (như bài Phúc Âm theo Thánh Gioan cho Thánh Lễ Phục Sinh sáng đề cập đến), sau hết là việc hai môn đệ đi Emmau về báo tin, (như bài Phúc Âm theo Thánh Luca cho Thánh Lễ Phục Sinh buổi chiều cho biết). Và chỉ sau ba sự việc sửa soạn này, Chúa Giêsu Phục Sinh mới hiện ra với chung 11 Vị, như bài Phúc Âm theo Thánh Gioan cho Chúa Nhật Thứ Hai Phục Sinh tuần tới trình thuật, trong đó có cả sự kiện tông đồ Tôma chấp nhận “sự thật” Thày Phục Sinh, bằng lời tuyên xưng: “Lạy Chúa tôi. Lạy Thiên Chúa tôi”.

Tính cách “vọng” trong Phúc Âm Lễ Vọng Phục Sinh

Sự kiện các phụ nữ đến mồ Chúa được bộ ba Phúc Âm Nhất Lãm thuật lại và được Giáo Hội sắp xếp vào Thánh Lễ Vọng Phục Sinh thật là hết sức ý nghĩa. Vì “Vọng” đây nghĩa là mới hướng về, chứ chưa có “thật” hay xẩy ra “thật”. Do đó, trong ba bài Phúc Âm cho ba chu kỳ A, B, C khác nhau của Lễ Vọng Phục Sinh, chúng ta chưa thấy Chúa Giêsu Phục Sinh “thật sự” hiện ra hay hiện ra “hoàn toàn”. Riêng Phúc Âm Thánh Mathêu Năm A có thuật lại chi tiết Chúa Giêsu hiện ra với các bà khi các bà theo lời Thiên Thần bảo ở ngoài mồ đang trên đường chạy về báo tin cho các tông đồ. Tuy nhiên, việc Chúa Giêsu hiện ra với các bà đây cũng chỉ có tính cách “vọng” mà thôi. “Vọng” ở chỗ Chúa Giêsu hiện ra trên đường đi vội vã, chứ không phải trong Căn Tiệc Ly đàng hoàng như khi Người hiện ra với các tông đồ sau này. “Vọng” ở đây còn được thể hiện qua việc hướng về thành phần “anh em” của Người, thành phần chính Người đã nhờ các bà báo tin cho biết, như Thiên Thần của Người đã căn dặn các bà.

Kể cả trong chính việc Chúa Giêsu Phục Sinh hiện ra một cách vội vã với các phụ nữ này đi nữa, chúng ta cũng thấy tính cách “vọng” trong đó. Vì hiện ra một cách vội vã và không chính thức, do đó, như trên vừa nói “chúng ta chưa thấy Chúa Giêsu hiện ra ‘hoàn toàn’”. Ở chỗ, Người chưa có dịp tỏ hết mình ra một cách rõ ràng về mọi chi tiết cần thiết ở nơi chính thân xác phục sinh của Người. Chẳng hạn Người đã không tỏ cho các bà thấy những gì sau này Người sẽ tỏ cho các tông đồ thấy, như tỏ cho thấy tay chân của Người, cũng như tỏ cho thấy thân xác của Người là thân xác thật, cũng biết ăn uống, chứ không phải là ma. Chính lời của cả Thiên Thần lẫn của Chúa Giêsu căn dặn các phụ nữ là hãy báo tin cho các tông đồ biết rằng các vị hãy về Galilêa để gặp Chúa Giêsu (xem Mt 28:7,10), trong bài Phúc Âm theo Thánh Mathêu cho Lễ Vọng Phục Sinh Năm A không có trong hai Phúc Âm cho lễ Vọng Phục Sinh Năm B và C, cũng nói lên tính cách “vọng” ấy, tính cách ngưỡng “vọng” đến việc “thực” sự gặp được, “thực” sự thấy Thày Phục Sinh.

Còn về lý do tại sao Chúa Giêsu lại hẹn hò gặp gỡ các tông đồ tại Galilêa, chúng ta sẽ tìm thấy câu trả lời ở cùng Phúc Âm Thánh Mathêu cho Lễ Thăng Thiên của Chu Kỳ Phụng Vụ Năm A.

Vấn đề thực hành sống đạo:

Chúa Giêsu sống lại từ trong kẻ chết và đã làm cho các tông đồ tin rằng Người đã Phục Sinh để các vị có thể làm chứng nhân cho Người cho đến tận cùng trái đất. Kitô hữu hậu sinh chúng ta sở dĩ tin Chúa Kitô là nhờ và bởi chứng từ tông truyền này. Tuy nhiên, như các tông đồ đã theo Chúa Kitô và được Người tỏ mình ra cho đến tột đỉnh mạc khải là Cuộc Vượt Qua của Người thế nào, nếu trung thành theo Người, Kitô hữu hậu sinh chúng ta cũng được Người tỏ mình ra cho chúng ta như vậy, cho đến khi chúng ta Vượt Qua với Người. Ở chỗ, đức tin tông truyền của chúng ta cũng “vượt qua sự chết mà vào sự sống” (Jn 5:24), được Chúa Kitô dần dần làm cho chúng ta thực sự cảm nghiệm được quyền lực phục sinh mãnh liệt của Người nơi chúng ta, để chúng ta có thể chẳng những mạnh mẽ tin vào Người hơn mà còn sống động làm chứng cho Người nữa. Kinh nghiệm sống đạo của các thánh cho chúng ta thấy, các ngài đã cảm nghiệm được quyền lực phục sinh của Chúa Kitô hiển nhiên nhất nơi những lúc các ngài thực sự cảm thấy mình bất lực, nhưng lại làm được những việc ngoài sức tự nhiên nhất, nhưng lại chịu được những thử thách khủng khiếp nhất, thắng được quyền lực tối tăm nhất. Bởi thế, mỗi lần gặp đau khổ thử thách, chúng ta hãy nhớ rằng, dấu vết đau khổ đã được vinh quang sáng ngời nơi thân xác phục sinh của Chúa Kitô, và là dấu chứng tỏ Người thực sự đã phục sinh. Qua bí tích rửa tội, chúng ta đã được mai táng và sống lại với Chúa Kitô (xem Rm 6:3-4), nên con người mới Kitô hữu chúng ta chỉ thực sự sống lại khi sự sống của Người được tỏ hiện nơi thân xác của chúng ta (xem 2Cor 4:10).

(Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, www.thoidiemmaria.net)

ĐẤNG ĐANG SỐNG TRONG KẺ CHẾT

Trần Mỹ Duyệt
 

Chúa đã sống lại. Alleluia. Ngài Phục Sinh từ cõi chết. Alleluia! Alleluia! Alleluia!. Toàn thể Giáo Hội Công Giáo hân hoan mừng đại lễ Chúa Phục Sinh. Nói theo từ ngữ của Tin Mừng và dựa theo sự diễn đạt của ngôn ngữ có thể hiểu được, là sau khi bị người đồng hương đóng đanh trên thập giá, bị táng trong mồ 3 ngày, Chúa Giêsu đã sống lại.
 

Biến cố phục sinh của Ngài đã được ghi lại đầy đủ trong Thánh Kinh. Biến cố này không còn là một đề tài tranh cãi hoặc thắc mắc đối với nhiều người. Nhưng ý nghĩa và sứ điệp sống lại thì cho đến nay 2000 năm sau, vẫn còn nhiều người chưa tiếp nhận, hoặc tiếp nhận rồi mà không thực hành. Trong Thánh kinh ghi lại, vào tảng sáng ngày đầu tuần vài phụ nữ đã ra thăm mộ, nơi an táng Chúa Giêsu và họ rất đỗi kinh ngạc vì ngôi mộ đã trống. Hiểu được nỗi hoang mang và sợ hãi nhưng cũng đầy tò mò của các phụ nữ này, thiên thần Chúa đã nói với các bà: “Sao các bà lại tìm Người Sống ở giữa kẻ chết” (Luc 24:5) - bản dịch của nhóm Các Giờ Kinh Phục Vụ, 1994 do Đức Tổng Giám Mục Phaolô Nguyễn Văn Bình, cố Tổng Giám Mục Sàigon, phê chuẩn. Hoặc :”Tại sao các bà tìm người sống nơi những kẻ chết” – Bản dịch của Uỷ Ban Phụng Vụ Việt Nam do Đức Giám Mục Giuse Phạm Văn Thiên, cố Giám Mục Phú Cường phê chuẩn năm 1971. Hoặc: ”Why do you search for the Living One among the dead” (tại sao các bà tìm kiếm Đấng Đang Sống giữa kẻ chết)  - của nhà xuất bản St. Joseph và được Đức Hồng Y Patrick O’boyle, Tổng Giám Mục Washington phê chuẩn năm 1970.

Ý nghĩa của từ ngữ “đang sống” (Living One) trong bản dịch Anh Ngữ mang một ý nghĩa tâm linh và hết sức quan trọng. Nó diễn tả một thực thể là Chúa Giêsu thực sự đang sống, Ngài không chết bao giờ. Cái chết thể lý chỉ là cái giá Ngài phải trả cho sự sống lại và ơn cứu độ của mỗi người chúng ta. Vì thế sau này Thánh Phaolô đã viết: “Nếu Chúa Giêsu không sống lại, thì niềm tin của chúng ta nào có ích gì!”. Chính vì thế, đối với những ai tin nhận Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, là Đấng Cứu Độ trần gian thì lập tức hình ảnh của một Đấng Thiên Sai bị đánh đòn, bị khinh bỉ, bị đóng đinh, chết treo trên thập giá, được an táng và sống lại đã trở nên hình ảnh cần thiết để chúng ta nhận diện Ngài. Nhưng Đấng ấy lại là Con Thiên Chúa Hằng Sống và chính Ngài cũng là Thiên Chúa nữa thì không có sự chết nào bén bảng tới Ngài được. Do đó, ý nghĩa của Phục Sinh chính là chúng ta tìm gặp qua cái chết thân xác của Chúa Giêsu hình ảnh sự sống vĩnh hằng, và qua sự Phục Sinh của thân xác ấy, thôi thúc và tăng cường Đức Tin nơi chúng ta.

Nhưng điều quan trọng mà chúng ta cần tự hỏi mình là có bao giờ chúng ta mau mắn, tìm kiếm, và sốt sắng đối với sự vắng mặt của Chúa Giêsu trong cuộc đời mình như các phụ nữ đã được ghi nhận trong Thánh Kinh hôm nay không? Hoặc có bao giờ chúng ta mau mắn, hăng hái như Gioan, như Phêrô đã nhanh nhẩu chạy ra mồ tìm gặp Chúa không? Đi vào thực tại rất con người, tức là chúng ta trong cuộc sống có luôn luôn mang Chúa trong mình không? Hoặc có bao giờ chúng ta để lòng mình bị chị phối và nghi ngờ về sự phục sinh và ơn thánh sủng Chúa nơi cuộc đời chúng ta không? Nhất là sau mỗi lần lầm lỡ, sa ngã và làm điều tội lỗi, chúng ta có mau mắn tìm gặp Ngài và xin Ngài ban lại sự sống tâm linh cho chúng ta không?!

“Đấng đang sống giữa những người chết”. Cũng trở thành một suy tư cần thiết cho cuộc đời tâm linh của mỗi người nữa. Đối với Chúa Giêsu, Ngài là Đấng đang sống giữa người chết. Còn chúng ta liệu có ai nhìn thấy chúng ta là những người đang sống giữa một xã hội đang chết về luân lý, về đạo đức và niềm tin không? Chúng ta chẳng thường ngày phải hít thở bầu khí u uẩn và sặc mùi tử khí của một nền văn minh và văn hóa sự chết như Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolo II đã nhận định sao. Điều mà trong cuộc sống thường ngày mỗi người chúng ta đang phải đối diện, được nghe nói tới nhiều là hiện tượng phá thai, tiền dâm hậu thú, ly dị, đồng tính luyến ái. Hiện tượng nghiện hút, hoang dâm, vô độ của cả giới cao niên, trung niên lẫn giới trẻ. Hoặc táo bạo hơn là cloning – sản sinh vô tính – con người.

Chính những xáo trộn tâm lý và đạo đức hiện nay đang là một đề tài cho các nhà tâm lý, tâm lý giáo dục, tâm lý xã hội, xã hội học và đạo đức học tranh cãi. Riêng về mặt tâm lý, hiện tượng xã hội thiếu quân bình về tâm linh đang là một căn nguyên cho rất nhiều những chứng tâm bệnh. Con người ngày nay mất ngủ nhiều hơn, bẳn gắt nhiều hơn, hốt hoảng và sợ hãi nhiều hơn, mất tự tin nhiều hơn, và mất bằng an nhiều hơn, tìm cầu câu trả lời về tương lai của mình qua bói quẻ, cầu cơ nhiều hơn. Về mặt xã hội và luật pháp, cái gì cũng phải đề phòng, cũng phải bảo hiểm. Bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xe, bảo hiểm nhà. Có những người bảo hiểm đôi chân, cặp mắt, bộ ngực và đôi bàn tay của mình. Đâu đâu cũng phải e dè. Một em bé hàng xóm qua chơi nhà là chủ nhà cũng phải e sợ. Sợ rằng em bé té ngã là mình bị liên lụy. Gặp một cụ già vấp ngã ngoài đường cũng không dám cứu, sợ bị thưa ngược lại bởi con cháu những người này. Thấy một người thất thế, sa cơ cũng không dám giúp đỡ vì sợ liên lụy tới luật pháp. Một ca mổ chỉ mất 30 phút mà bệnh nhân phải điền, phải ghi, phải ký giấy tờ lâu la đến 3 giờ. Đó chính là một cách thế để bảo vệ bệnh viện, bảo vệ các y tá và bác sĩ. Tóm lại, cõi chết tâm linh đang bao trùm cuộc sống của con người thời đại chúng ta. Nhưng ngược lại, ít ai nhìn thấy ánh sáng phục sinh nơi những con người đang di động, đang sinh hoạt trong bóng tối ấy. Điều này khiến chúng ta – những Kitô hữu - cần phải suy nghĩ. Chúng ta cần xác tín rằng Chúa Giêsu không ở đâu xa, Ngài không phải là Thiên Chúa của kẻ chết. Điều này còn có nghĩa là nếu chúng ta muốn làm con Thiên Chúa thì phải là những người sống, sống tâm linh và sống trong ân sủng. Bằng không, người ngoài thật khó lòng nhận diện chúng ta mặc dù chính thân xác mình đang sống và đang di động. 

NGÀI ĐÃ PHỤC SINH

Trần Mỹ Duyệt



Các Thánh Ký khi nói về biến cố Phục Sinh của Chúa Giêsu đều diễn tả bằng những hình ảnh vui tươi và linh thánh. Sự vui mừng hiển lộ trên khuôn mặt của những phụ nữ mới sáng tinh sương ra thăm mộ.

Nỗi lo sợ, hồi hộp chen lẫn chút nghi ngờ của những phụ nữ này khi nhìn thấy tấm đá lớn che ngôi mộ được mở sẵn, thấy thiên thần trong mộ, thấy các dấu vết khăn liệm và khăn phủ mặt Chúa được cất xếp gọn ghẽ. Không những các bà, mà cả Phêrô và Gioan cũng có cùng một cảm nhận như vậy khi hai ông vội vàng chạy đến mồ sau khi đã nghe các bà kể lại những gì họ đã thấy và đã nghe. Tất cả đều làm chứng một điều là Chúa Giêsu đã sống lại: “Đừng sợ. Các bà tìm Chúa Giêsu Nazaréth, người đã bị đóng đinh. Ngài đã sống lại. Ngài không ở đây. Hãy nhìn xem nơi đã an táng Ngài” (Mc 16:6). Thánh Luca đã nhấn mạnh với các phụ nữ ấy như sau: “Đừng tìm người sống nơi kẻ chết” (Lc 24:5).

Chúa đã sống lại và phục sinh từ cõi chết. Cũng như Ngài đã chết cho mỗi người và từng người chúng ta, Ngài đã sống lại cho tất cả nhân loại và cho mọi người. Ngài hấp hối trong vườn Giệtsimani, vì nhìn thấy tội lỗi nhân loại qua mọi thời đại xúc phạm đến Thiên Chúa. Ngài bị tra tấn, cực hành và đội mão gai trong dinh Philatô, vì muốn cảm nhận nỗi đau tột cùng và sự xỉ nhục mà con người xúc phạm đến Thiên Chúa. Ngài vác lấy thập giá, vì muốn mang vác tội lỗi nhân loại lên núi Sọ để thánh hiến và đền bù. Và khi Ngài bị đóng đinh vào thập giá, là Ngài đã đóng đinh tất cả những tội lỗi của nhân loại vào thập giá Cứu Độ, để Thiên Chúa không còn nhìn thấy mà tha thứ cho nhân loại tội tình. Nhưng khi Ngài sống lại từ cõi chết, là Ngài muốn phục sinh nhân loại trong đời sống ân sủng, tình thương và cứu độ.

Theo Thánh Phaolô, nếu Chúa đã chết là chết cho tội lỗi con người, mà nếu Chúa sống lại, là phục hồi sự sống trường sinh cho con người. Đây là cốt lõi của mầu nhiệm Phục Sinh, của việc Chúa sống lại. Cũng theo Thánh Phaolô, nếu Chúa không sống lại như lời Ngài đã hứa, thì việc chúng ta tin vào Ngài đều trở thành vô nghĩa.

Nhưng Chúa đã chết, đã được mai táng trong mồ, và đã sống lại. Sự sống lại của Ngài là niềm vui, tin tưởng, hy vọng và sự sống cho những ai tin nhận ở nơi Ngài. Cái chết và sự sống lại của Ngài không những chỉ mang sự vui mừng, kinh ngạc cho nhiều người, nó chính là một mầu nhiệm sự sống đưa con người đi vào nguồn sức sống sung mãn và ánh sáng phục sinh của Thiên Chúa.

Nhân loại mãi sẽ đi trong tăm tối dưới quyền lực của Satan, nếu không được Chúa Cứu Thế cứu chuộc và giải thoát. Ánh sáng phục sinh của Ngài đã xua tan bóng đêm tội lỗi. Ánh sáng đó chiếu sáng tới đâu là có sự đổi mới về con người, về tâm linh, về xã hội, và toàn thể văn minh nhân loại. Sự giải thoát mà con người nhìn thấy ngày nay không chỉ riêng về tâm linh, nó còn đi vào những đổi mới của thế giới nhờ tư tưởng và ảnh hưởng của Kitô Giáo. Phẩm giá con người được tôn trọng hơn. Giá trị luân lý và đạo đức được củng cố hơn. Tình thương và bác ái được thực hiện giữa con người với con người. Công bằng xã hội được phổ biến và tôn trọng.

Aũnh hưởng của biến cố Phục Sinh, do đó, là một ảnh hưởng trực tiếp đi vào cuộc đời con người và nếp sống con người trong mọi góc cạnh của môi trường gia đình, và xã hội. Nó là sức sống và sự đổi mới. Thiên Chúa không phải là Chúa của sự chết như lời Thánh Kinh đã nói. Ngài cũng không phải là Thiên Chúa của những tâm hồn chết trong tội lỗi. Ngài muốn hiển trị nơi các tâm hồn sống động và mang trong mình sức sống của Ngài như Ngài đã nói với Philatô: “Ta là vua. Ta đến trong thế gian này là để làm vua. Nhưng nước ta không thuộc về thế gian này” (Gio 18:36).

Mầu nhiệm Phục Sinh - Mầu nhiệm Ánh Sáng - phải là mầu nhiệm của sự sống đổi mới nơi mỗi Kitô hữu. Nó đòi hỏi chúng ta phải hòa nhập vào với sức sống mới, vào đời sống mới mà Chúa Giêsu đã phục hồi qua cái chết và sự phục sinh của Ngài. Nhưng để được đổi mới, con người phải chết đi cho quá khứ tội lỗi và đam mê, dục vọng bất chính. Đây là những đòi hỏi cần thiết để con người có thể đón nhận được ánh sáng Phục Sinh, và sống trong sự sáng của Ngài. Nếu không biến cố Phục Sinh vẫn chỉ là một hoài nghi lớn lao, và là một thắc mắc không có câu trả lời của trí khôn con người. Hoặc nó cũng chỉ là một nghi lễ mang tính chất hình thức và tưởng niệm. Nếu Chúa Giêsu không sống lại, thì niềm tin của chúng ta không có ích gì. Nhưng nếu Chúa đã sống lại mà chúng ta không sống lại với Ngài thì đời sống tâm linh, đức tin của chúng ta sẽ không giúp gì cho phần rỗi của chúng ta.

Chúa Giêsu đã phục sinh. Ngài đã sống lại, chúng ta cũng phải phục sinh tư tưởng và nếp sống của mình sao cho phù hợp với Tin Mừng đã được loan báo. Sao cho phù hợp với ơn Cứu Độ mà Ngài đã đánh đổi cho chúng ta bằng cuộc Nhập Thể và Tử Nạn của Ngài.