|
CHÚA NHẬT XVII QUANH NĂM
BÀI ĐỌC I: 1
Reg 3:5. 7-12
“Xin ban cho tôi tớ Chúa
tâm hồn khôn ngoan”
Bài trích sách Các Vua quyển thứ nhất.
Trong
những ngày ấy, tại Gabaon, ban đêm Chúa hiện ra cùng Salomon trong giấc mộng, và
phán rằng: “Ngươi muốn ǵ th́ hăy xin, Ta sẽ ban cho ngươi”. Salomon thưa: “Lạy
Chúa là Thiên Chúa, Chúa khiến tôi tớ Chúa cai trị kế vị Đavít thân phụ tôi.
Nhưng tôi chỉ là một trẻ nhỏ, không biết đường đi nước bước. Tôi tớ Chúa đang
sống giữa dân Chúa chọn, một dân đông đảo không thể đếm và ước lượng được. Vậy
xin Chúa ban cho tôi tớ Chúa tâm hồn khôn ngoan để đoán xét dân Chúa, và phân
biệt lành dữ, v́ ai có thể xét xử dân này, một dân của Chúa đông đảo thế này”.
Điều Salomon kêu xin như trên đă đẹp ḷng Chúa, nên Chúa phán cùng Salomon rằng:
“V́ ngươi đă xin điều đó, mà không xin sống lâu, được giầu có, của cải, mạng
sống quân thù, lại xin cho được khôn ngoan để biết xét đoán, th́ đây Ta ban cho
ngươi điều ngươi xin, và ban cho ngươi tâm hồn khôn ngoan minh măn, đến nỗi
trước ngươi không có ai giống ngươi, và sau ngươi không có ai bằng ngươi”.
Lời của Chúa.
Đáp Ca: (Xin mời Cộng đoàn thưa)
Lạy Chúa, tôi yêu chuộng
luật pháp của Chúa biết bao!
1.
Lạy Chúa, tôi xưng thực
kỷ phận của tôi, là tuân giữ những lời ban dạy của Ngài. Đối với tôi, luật pháp
do miệng Chúa đáng chuộng hơn vàng bạc châu báu muôn ngàn.
2.
Xin Chúa tỏ ḷng thương
hầu ủy lạo tôi, theo như lời đă hứa cùng tôi tớ Chúa. Nguyện Chúa xót thương cho
tôi được sống, v́ luật pháp Ngài là sự sung sướng của tôi.
3.
Bởi thế nên tôi yêu quư
chỉ thị Ngài hơn vàng và hơn cả vàng ṛng tinh khiết. Bởi thế nên tôi tự chọn
tất cả huấn lệnh của Ngài, hết thảy đường lối gian tà tôi đều ghét bỏ.
4.
Kỳ diệu thay những lời
Ngài nghiêm huấn, bởi thế linh hồn tôi vẫn tuân theo. Sự mạc khải lời Ngài soi
sáng, và dạy bảo những người chưa kinh nghiệm.
BÀI ĐỌC II: Rom 8:28-30
“Người đă tiền định cho
chúng ta trở nên giống h́nh ảnh Con Người”
Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Rôma.
Anh
em thân mến, chúng ta biết rằng những kẻ yêu mến Thiên Chúa, th́ Người giúp họ
được sự lành, họ là những Người theo dự định của Chúa, được kêu gọi nên thánh.
V́ chưng, những kẻ Chúa đă biết trước, th́ Người đă tiền định cho họ nên giống
h́nh ảnh Con Người, để Ngài trở nên trưởng tử giữa đoàn anh em đông đúc. Nhưng
những ai Người đă tiền định, th́ Người cũng kêu gọi họ, và nhữ ai Người đă kêu
gọi, th́ Người cho họ được vinh quang.
Lời của Chúa.
(Xin mời Cộng đoàn đứng)
Alleluia, alleluia. --- Lời Chúa tồn tại muôn đời, đó là
lời Tin Mừng đăo giảng cho anh em. --- Alleluia.
PHÚC ÂM: Mt 13:45-52
“Anh bán tất cả những ǵ
anh có mà mua thửa ruộng đó”
Bài trích Phúc Âm theo Thánh Matthêô.
Khi
ấy, Chúa Giêsu phán cùng dân chúng rằng: “Nước Trời giống như kho tàng chôn giấu
trong ruộng, người kia t́m được, vội chôn vùi xuống, vui mừng trở về bán tất cả
nhũng ǵ anh có mà mua thửa ruộng ấy. Nước trời cũng giống như người buôn nọ, đi
t́m ngọc quư. T́m được một viên ngọc quư, anh về bán mọi của cải mà mua viên
ngọc ấy. Nước trời lại giống như lưới thả dưới biển, bắt được mọi thứ cá. Lưới
đầy, người ta kéo lên băi, rồi ngồi đó mà lựa chọn: cá tốt th́ bỏ vào giỏ, c̣n
cá xấu th́ ném ra ngoài. Trong ngày tận thế cũng vậy: các thiên thần sẽ đến mà
tách biệt kẻ dữ ra khỏi người lành, rồi ném những kẻ dữ vào ḷ lửa, ở đó sẽ phải
khóc lóc và nghiến răng. Các ngươi có hiểu nhũng điều đó không”? Họ thưa rằng: “Có”.
Người liền bảo họ: Bởi thế, nhũng thầy thông giáo am tường về Nước Trời cũng
giống như chủ nhà kia, hay lợi dụng những cái mới cũ trong kho ḿnh”.
Phúc Âm của Chúa.
------------------------------------------
Cuộc T́m Thấy và T́m Kiếm cần
phải được Trao Đổi
Tiếp theo loạt dụ ngôn về Triều Đại Thiên Chúa từ tuần
trước, tuần này bài Phúc Âm cũng có các dụ ngôn khác về mầu nhiệm Nước Trời. Nếu
tuần trước có ba dụ ngôn, nhưng chỉ có dụ ngôn đầu là dụ ngôn được Giáo Hội nhấn
mạnh thế nào, th́ trong bài Phúc Âm tuần này, dù có 3 dụ ngôn, Giáo Hội cũng chỉ
nhấn mạnh đến hai dụ ngôn đầu mà thôi, đó là dụ ngôn “Triều đại Thiên Chúa giống
như một kho tàng có người t́m thấy trong một thửa ruộng”, và dụ ngôn “Nước Trời
giống như người thương gia đi t́m kiếm những viên ngọc quí”. C̣n dụ ngôn thứ ba
Giáo Hội không buộc đọc, đó là dụ ngôn “Triều đại Thiên Chúa cũng giống như một
rọ lưới được thả dưới hồ để thu góp đủ mọi thứ”. Phải chăng Giáo Hội chỉ nhấn
mạnh vào hai dụ ngôn đầu trong bài Phúc Âm hôm nay là v́ hai dụ ngôn này hợp với
chủ đề Chứng Tá Giáo Hội của Mùa Phụng Vụ Thường Niên Hậu Phục Sinh? Vậy chủ đề
Chứng Tá Giáo Hội trong hai dụ ngôn đầu của bài Phúc Âm này như thế nào và ở chỗ
nào?
Ở đây Chúa Giêsu không cắt nghĩa rơ ràng cho các tông đồ nghe về hai dụ ngôn này,
như Người đă làm với dụ ngôn “người gieo giống” ở bài Phúc Âm Chúa Nhật hai tuần
trước, và dụ ngôn “Triều Đại Thiên Chúa giống như người kia gieo giống tốt trong
thửa ruộng của ḿnh” ở bài Phúc Âm tuần vừa rồi, v́ Người muốn đáp lại lời yêu
cầu của các tông đồ. Phải chăng không hỏi ǵ về các dụ ngôn khác có nghĩa là các
tông đồ đă hiểu được ư nghĩa của các dụ ngôn vắn gọn ấy rồi chăng? Không biết
các tông đồ đă hiểu ra sao về hai dụ ngôn này, nhưng, xét về ư nghĩa, đây là một
cặp dụ ngôn có ư nghĩa giống nhau, như cặp dụ ngôn “hạt cải” và “nắm men” ở bài
Phúc Âm tuần trước vậy. Nếu cặp dụ ngôn “hạt cải” và “nắm men” có ư nghĩa giống
nhau ở chỗ tác dụng của chúng từ bên trong thế nào, th́ cặp dụ ngôn “kho tàng
trong ruộng” và “hạt ngọc quí giá” cũng có ư nghĩa giống nhau ở chỗ trị giá trao
đổi như vậy. Và, nếu cặp dụ ngôn tuần trước, nói đúng hơn nếu cả ba dụ ngôn của
bài Phúc Âm tuần trước, nhấn mạnh đến vai tṛ của người ban phát, như người gieo
giống tốt trong ruộng của ḿnh, người lấy hạt cải gieo trong ruộng của ḿnh, và
người đàn bà lấy men vùi vào ba đấu bột, th́ cặp dụ ngôn tuần này lại nhấn mạnh
đến vai tṛ của người nhận lănh, người t́m được kho tàng chôn giấu trong ruộng,
và người t́m được viên ngọc trai quí giá. Như thế, Triều Đại Thiên Chúa hay
Vương Quốc của Thiên Chúa chẳng những là Mạc Khải Thần Linh, liên quan đến Thiên
Chúa, đến Đấng tỏ ḿnh ra, mà c̣n là “Đức Tin Tuân Phục” (x Rm 1:5, 16:26), liên
quan đến con người lănh nhận Mạc Khải Thần Linh của Ngài nữa.
Đức Tin Tuân Phục, theo tinh thần Phúc Âm, được thể hiện ở chỗ bỏ ḿnh, ở chỗ
trao đổi, thậm chí ở chỗ hy sinh trao đổi cả mạng sống ḿnh v́ đức tin nữa (x Mt
16:25; Jn 12:25). Đó là lư do cặp dụ ngôn chính của bài Phúc Âm hôm nay nhấn
mạnh đến việc trao đổi giữa con người với những sự vật đáng giá, như với thửa
ruộng và với viên ngọc quí. Tuy nhiên, trong cặp dụ ngôn trao đổi của hèn lấy
của trọng ở bài Phúc Âm hôm nay, chúng ta thấy ít là hai chi tiết cần chú ư sau
đây liên quan đến ư nghĩa của chính những ǵ Chúa Giêsu muốn mạc khải cho chúng
ta biết về mầu nhiệm Nước Trời: chi tiết thứ nhất đó là vấn đề liên quan đến tác
động của Đức Tin Tuân Phục nơi thành phần lănh nhận Mạc Khải Thần Linh, và chi
tiết thứ hai liên quan đến đối tượng cần phải được con người lănh nhận Mạc Khải
Thần Linh trao đổi.
Về tác động của Đức Tin Tuân Phục nơi thành phần lănh nhận Mạc Khải Thần Linh.
Nếu ở dụ ngôn thứ nhất, dụ ngôn “kho tàng trong ruộng”, tác động của con người
lănh nhận Mạc Khải Thần Linh là “t́m thấy”, tức bất ngờ khám phá ra những ǵ đă
có sẵn ở đâu đó, th́ ở dụ ngôn thứ hai, dụ ngôn về “hạt ngọc quí giá”, tác động
của con người lănh nhận Mạc Khải Thần Linh là “t́m kiếm”, tức phải mất công t́m
mới thấy, chứ không phải tự nhiên mà vớ được như trường hợp của người trong dụ
ngôn “kho tàng trong ruộng”. Tuy nhiên, dù bất ngờ “t́m thấy” (find), hay phải
vất vả “t́m kiếm” (search for) đi nữa, tác động chung của thành phần lănh nhận
Mạc Khải Thần Linh cần phải thực hiện cũng hoàn toàn giống hệt như nhau, đó là
việc họ cần phải trao đổi, là việc họ cần phải “bán đi tất cả những ǵ ḿnh có
mà mua lấy” những ǵ đáng giá và quí giá ấy. Vậy những ǵ cần phải được trao đổi
ấy đáng giá và quí giá ra sao mà con người lănh nhận Mạc Khải Thần Linh cần phải
thực hiện cách tương xứng mới có thể chiếm hữu?
Về đối tượng cần phải được con người lănh nhận Mạc Khải Thần Linh trao đổi. Hai
báu vật cần phải được trao đổi một cách tương xứng đây là “thửa ruộng” ở dụ ngôn
thứ nhất, và “ngọc quí” ở dụ ngôn thứ hai. Chúng ta nên lưu ư là, ở dụ ngôn thứ
nhất, vật cần phải được trao đổi không phải là chính “kho tàng được chôn giấu
trong ruộng” mà chỉ là “thửa ruộng”. Vậy “thửa ruộng” đây là ǵ, trước hết, nếu
không phải (có thể được hiểu) là nhân tính Chúa Kitô, thửa ruộng chất chứa kho
tàng thần tính vô cùng cao quí của Người, mà “nếu ai chấp nhận Người th́ Người
ban cho họ quyền làm con cái Thiên Chúa” (Jn 1:12). Sau nữa, c̣n (có thể được
hiểu) là các vị thừa sai, thửa ruộng chất chứa trong ḿnh kho tàng Tin Mừng Sự
Sống hay Sứ Điệp Cứu Rỗi được Chúa Kitô trao phó cho họ “trong tăm tối”, “trong
âm thầm” (Mt 10:27), để rồi “ai chấp nhận các con là chấp nhận Thày… ai tiếp
nhận một tiên tri v́ là tiên tri th́ lănh nhận phần thưởng của tiên tri”, như
lời Chúa Giêsu khẳng định với các tông đồ trước khi sai các vị đi rao giảng ở
Phúc Âm Chúa Nhật XIII cách đây 4 tuần về thái độ của thành phần lănh nhận Mạc
Khải Thần Linh.
C̣n “ngọc quí” ở dụ ngôn thứ hai đây là ǵ, trước hết, nếu không phải (có thể
được hiểu) là thành phần “chiên lạc nhà Yến Duyên”, đối tượng được Chúa Kitô sai
các tông đồ đi loan báo “Triều đại Thiên Chúa đă tới”, trong Phúc Âm Chúa Nhật
XI các đây 6 tuần; sau nữa, (c̣n thể thể được hiểu) là thành phần “chiên chưa
thuộc về đàn” (Jn 10:16) là chung nhân loại hay Dân Ngoại cũng vậy, thành phần
cao quí đến nỗi “Thiên Chúa đă không tiếc Con Ḿnh, song đă phó nộp Người v́ tất
cả chúng ta” (Rm 8:32). Chưa hết, “ḥn ngọc quí giá” đây cũng có thể hiểu được
là con chiên thứ 100, con chiên lạc duy nhất trong đàn 100 con (x Lk 15:4-7), là
đồng bạc bị rơi mất song được t́m thấy (x Lk 15:8-10), là đứa con thứ phung phá
gia tài của cha trở về (x Lk 15:11-24), là đứa con cả hoang đàng v́ gần cha mà
lại chẳng hiểu cha ḿnh ǵ cả (x Lk 15:25-32), là tên thu thuế tội lỗi lên đền
thờ đấm ngực cầu nguyện ra về được công chính hóa (x Lk 18:13-14), là người phụ
nữ tội lỗi có tiếng trong thành song yêu nhiều nên được tha nhiều (x Lk
7:36-50), là một trưởng ban thu thuế Zakêu nhận lỗi và đền trả gấp bốn những ǵ
ḿnh đă làm thiệt hại người khác (x Lk 19:1-10), là người trộm lành thống hối và
bênh chữa Chúa Kitô trên thập giá (x Lk 23:40-43) v.v.
Căn cứ vào tác động bất ngờ “t́m thấy” và vất vả “t́m kiếm” này, cũng như căn cứ
vào vị trí (gần gũi và xa cách) của đối tượng cần phải được trao đổi một cách
tương xứng, chúng ta có thể suy đoán ư nghĩa về dụ ngôn “kho tàng trong ruộng”
và “ḥn ngọc quí giá” trong bài Phúc Âm hôm nay như thế này.
Trước hết, tác động bất ngờ “t́m thấy” là tác động của thành phần Dân Do Thái,
v́ họ chỉ cần lấy đức tin chân chính do cha ông họ để lại, được ghi nhận trong
bộ Thánh Kinh (Cựu Ước) của họ, là họ có thể nhận ra ngay được Đấng Thiên Sai họ
đợi trông (x Jn 1:19-22; Mt 11:3), Vị được Gioan Tẩy Giả nói với họ rằng “có một
Đấng ở giữa các người mà các người không biết” (Jn 1:26). Tác động “t́m thấy”
c̣n có thể áp dụng cho cả thành phần Kitô hữu nữa, thành phần cũng phải sống Đức
Tin Tuân Phục mới có thể nhận ra “Thiên Chúa ở cùng chúng ta” (Mt 1:23), mới có
thể nhận ra “Lời đă hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta” (Jn 1:14), để nhờ đó,
như tông đồ Phêrô trước Con Người sống động, họ có thể tuyên xưng “Thày là Đức
Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt 16:16), hay như tông đồ Tôma trước Con Người
phục sinh: “Lạy Chúa tôi, lạy Thiên Chúa tôi” (Jn 20:28).
C̣n tác động vất vả “t́m kiếm” xa xôi là tác động của thành phần Dân Ngoại, như
của trường hợp ba chiêm tinh gia đạo sĩ từ Đông Phương đến để triều bái Vua Dân
Do Thái mới sinh (x Mt 2:1-2, 9-11), hay của người Samaritanô nhân lành đă vội
vàng tận t́nh ra tay cứu giúp kẻ lạ mặt đang ngấp ngoái nửa sống nửa chết bên
đường v́ bị bọn thổ phỉ ra tay cướp đoạt (x Lk 10:30-37). Tác động “t́m kiếm”
này c̣n có thể áp dụng cho cả thành phần Kitô hữu chứng nhân tông đồ, thành phần
sau khi “t́m thấy” kho tàng Lời Chúa được chôn giấu” trong thửa ruộng Thánh Kinh,
“t́m thấy” kho tàng Thánh Thể được chôn giấu nơi Phụng Vụ, đă dấn thân lên đường
để “t́m kiếm” và phục vụ những viên ngọc quí là thành phần “những người anh em
bé mọn nhất” của Chúa Kitô được Người đồng hóa với chính Người trong hoàn cảnh
sống khốn khó nhất trên đời của họ (x Mt 25:40, 45).
Vậy, qua cặp dụ ngôn “kho tàng trong ruộng” và “ḥn ngọc quí giá” trong bài Phúc
Âm hôm nay, chiều hướng Chứng Từ Giáo Hội có thể được hiểu theo ư nghĩa “t́m
kiếm” sau khi “t́m thấy” là như vừa được cảm nhận và chia sẻ. Chung Phụng Vụ Lời
Chúa hôm nay cũng cho thấy, theo chiều hướng của bài đọc một, “kho tàng trong
ruộng” đây là đức khôn ngoan, một kho tàng ở ngay trong bản thân Salomon, được
bộc lộ qua lời nguyện cầu của vua, một kho tàng vua đă phải trao đổi bằng các
phúc lộc trường thọ, giầu sang và thắng trận mà vua có thể được Thiên Chúa ban
cho nếu vua xin; và theo chiều hướng của bài đọc hai, “ḥn ngọc quí giá” đây đó
là h́nh ảnh Con Thiên Chúa, một h́nh ảnh vô cùng cao cảù được “những ai Thiên
Chúa biết trước th́ Ngài cũng tiền định cho được chia sẻ”, một h́nh ảnh họ cũng
cần phải trao đổi bằng việc sẵn sàng chấp nhận tất cả những ǵ xẩy ra ngoài ư
muốn của họ, ở chỗ, họ chẳng những chấp nhận đáp lại tiếng gọi của Thiên Chúa,
mà nhất là c̣n để cho Thiên Chúa tự do công chính hóa họ “theo ư định của Ngài”,
nhờ đó, họ mới có thể thực sự là chứng từ sống động của “h́nh ảnh Con Ngài”.
Thực Hành Sống Đạo:
Thực Hành Sống Đạo
của chúng ta theo ư nghĩa của bài Phúc Âm Chúa Nhật XVII
tuần này là ở chỗ vừa sống nội tâm vừa sống hoạt động. Nếu mở đầu Bài Giảng Trên
Núi, Chúa Giêsu đă kêu gọi thành phần môn đệ của Chúa sống nội tâm trước và hoạt
động sau, khi Người thứ tự truyền dạy các vị rằng: trước hết, “Các con là muối
đất” (Mt 5:13), rồi đến “Các con là ánh sáng thế gian” (Mt 5:14) thế nào, th́
trong bài Phúc Âm liên quan đến cặp dụ ngôn “Kho Tàng trong ruộng” và “Ḥn ngọc
quí báu” cũng thế, Người cũng muốn nhắc nhở các vị phải sống cả nội tâm lẫn hoạt
động, và sống nội tâm trước hoạt động sau. Đó là lư do Người đă nói đến du ỉngôn
“kho tàng trong ruộng” trước, rồi mới tới “viên ngọc quí báu”. Bởi v́, “kho tàng
trong ruộng” đây là ǵ, nếu không phải là kho tàng Thánh Sủng, kho tàng Đức Tin
trong thửa ruộng tâm hồn Kitô hữu, và “viên ngọc quí báu” ở phương xa đây là ǵ,
nếu không phải là các linh hồn, là Đức Bác Ái, mà thành phần thương gia hay lái
buôn, được hiện thân qua tinh thần tông đồ truyền giáo, hay qua bản thân các vị
thừa sai, cần phải hy sinh mọi sự ḿnh có để mua cho bằng được viên ngọc quí đây
này, tức để cứu lấy các linh hồn, để mở mang Nước Chúa là chính viên ngọc quí
báu ấy.
Ư nghĩa của bài Phúc Âm Chúa Nhật XVII tuần này về “kho tàng trong ruộng”
và”viên ngọc quí giá” rất thích hợp với một Châu Âu, một châu lục đă chẳng những
chất chứa kho tàng Phúc Âm trong thửa ruộng Kitô giáo của ḿnh, mà c̣n t́m chiếm
được những viên ngọc quí giá là các Giáo Hội địa phương do họ dấn thân truyền
giáo từ khi có phong trào Tân Thế Giới cuối thế kỷ thứ 15. Tuy nhiên, cho tới
nay, thửa ruộng Kitô giáo tại châu lục này đă trở nên cằn cỗi bởi những luồng
gió văn hóa tử vong, những trận băo lốc Tornado vô thần duy vật. Điển h́nh nhất
là Khối Hiệp Nhất Âu Châu bao gồm 25 quốc gia đă cương quyết chối bỏ căn tính
Kitô giáo làm nên văn hóa Âu Châu của họ, mà chỉ chú trọng tới thứ bánh kinh tế
và chính trị mà thôi. Phải chăng, một khi gạt Thiên Chúa ra ngoài, coi Thiên
Chúa như không có hay như đă chết, châu lục Kitô giáo này đang đi đến chỗ, thay
v́ hiệp nhất với nhau, lại đâm ra chia rẽ nhau, giằng co măi mà vẫn chưa thể
hoàn thành được một bản Hiến Pháp, dù bản Hiến Pháp này chỉ nhắm tới vấn đề
thuần kinh tế, như đă hiển nhiên xẩy ra qua vụ trưng cầu dân ư ở Pháp (vào ngày
29/5/2005) và Ḥa Lan (vào ngày 1/6/2005) là hai quốc gia thành lập khối này
nhưng lại là hai quốc gia đă quay ra bác bỏ bản Hiến Pháp của khối ấụy? Đúng thế,
đây là điều đă được cả Đức Tân Giáo Hoàng Biển Đức XVI lẫn Đức Cố Giáo Hoàng
Gioan Phaolô II công nhận.
Hôm 19/5/2005, Thứ Năm, ĐTC Biển Đức đă gặp vị tân lănh sự Bartolomej Kajtazi
của Nguyên Cộng Ḥa Yogosla xứ Macedonia dịp ông tŕnh ủy nhiệm thư, và ngài đă
nói với ông về vấn đề chính yếu là Âu Châu cần đến các quốc gia vùng Balkins và
các quốc gia này cần đến Âu Châu.
Như vị tiền nhiệm yêu dấu của tôi đă nói một số lần là: Âu Châu cần đến các quốc
gia vùng Balkan, và các quốc gia này cần đến Âu Châu! Việc gia nhập Cộng Đồng Âu
Châu, tuy nhiên, không được hiểu thuần túy như là một thứ phương thuốc cứu chữa
để thắng vượt đối thủ về kinh tế. Trong tiến tŕnh nới rộng Khối Hiệp Nhất Âu
Châu “rất cần phải” nhớ rằng việc nới rộng này “sẽ thiếu bản chất nếu nó bị biến
thành những chiều kích thuần túy về địa dư và kinh tế”. Trái lại, việc hiệp nhất
cần phải “bao gồm trước hết là một hợp đồng về các thứ giá trị… được thể hiện
nơi luật lệ và sinh hoạt của việc hiệp nhất này” (Tông Huấn Giáo Hội Tại Âu Châu,
110). Vấn đề này có lư để đ̣i hỏi mỗi một quốc gia phải có một tổ chức xă hội
biết tự động lấy lại hồn sống của Âu Châu, một hồn sống có được nhờ sự góp phần
quyết liệt của Kitô giáo, trong việc xác nhận phẩm giá siêu việt của con người
cùng với những giá trị sự thật, tự do, dân chủ và hiến định (cf. ibid., 109).
Chúa Nhật, 31/10/2004, trước khi nguyện Kinh Truyền Tin, ĐTC đă ban huấn từ như
sau:
“Hôm Thứ Sáu 29/10/2004, Bản Hiệp Định Về Hiến Pháp của Khối Hiệp Nhất Âu Châu
đă được kư kết ở Capitol tại Rôma đây. Đó là một giây phút hết sức quan trọng
trong việc xây dựng một “Tân Âu Châu”, một châu lục chúng ta tiếp tục đặt niềm
tin tưởng. Nó là một giai đoạn gần nhất của một con đường vẫn c̣n xa xôi và h́nh
như vẫn c̣n gay go hơn bao giờ hết.
“Ṭa Thánh bao giờ cũng ủng hộ việc phát động một Âu Châu hiệp nhất trên căn bản
của những giá trị chung là những ǵ thuộc về lịch sử của nó. Việc nh́n nhận các
căn gốc Kitô giáo của Châu Lục này có nghĩa là thực hiện việc sử dụng một gia
sản thiêng liêng của nó là những ǵ vẫn c̣n thiết yếu cho việc phát triển mai
hậu của Khối Hiệp Nhất ấy.
Bởi thế, Tôi cũng hy vọng rằng trong những tháng năm tới đây, Kitô hữu sẽ tiếp
tục góp phần vào tất cả những phạm vi của các cơ cấu Âu Châu, để men phúc âm trở
thành những ǵ bảo toàn ḥa b́nh cũng như cho việc hợp tác giữa tất cả mọi người
công dân cùng dấn thân phục vụ công ích”.
Hôm Thứ Bảy, 30/10/2004, tức sau ngày 25 quốc gia hội viên thuộc Khối Hiệp Nhất
Âu Châu kư kết vào Bản Hiệp Định Hiến Pháp Âu Châu ở Rôma, ĐTC đă gặp Thủ Tướng
Balan Marek Belka, một kinh tế gia và nguyên bộ trưởng kinh tế trước khi được bổ
nhiệm chức vụ thủ tướng hôm 24/6/2004, ở Vatican và đă bày tỏ nhận định của ḿnh
về nỗ lực của Balan trong việc bảo tŕ căn gốc Kitô giáo nơi bản hiến pháp này.
Trong lời ngỏ của ḿnh với vị thủ tướng Balan, ĐTC cho biết cá nhân Ngài cùng
với Ṭa Thánh ủng hộ tiến tŕnh hiệp nhất ấy, hầu “Âu Châu có thể hoàn toàn thở
hít bằng hai buồng phổi: bằng tinh thần Tây Phương và Đông Phương”.
“Tôi tin tưởng rằng, bất chấp sự kiện là Bản Hiến Pháp Âu Châu thiếu qui chiếu
một cách minh nhiên về các căn gốc Kitô Giáo nơi văn hóa của tất cả mọi quốc gia
làm nên Cộng Đồng này, th́ những giá trị trường tồn được dẫn giải cẩn thận từ
nguồn mạch Phúc Âm bởi những người đi trước chúng ta sẽ tiếp tục tác động những
nỗ lực của những ai mang trách nhiệm h́nh thành dung nhan của châu lục này.
“Tôi hy vọng là cơ cấu này, một cơ cấu tự bản chất là một cộng đồng của các quốc
gia tự do, chẳng những thực hiện những ǵ có thể để đừng làm cho họ bị hụt hang
cái gia sản thiêng liêng của họ, trái lại, c̣n canh giữ nó như là nền tảng của
mối hiệp nhất của nó.
“Không thể xây dựng một mối hiệp nhất bền bỉ bằng việc phân ly các xứ sở của Âu
Châu ra khỏi những căn gốc làm cho họ tăng trưởng, cũng như ra khỏi cái phong
phú dồi dào của nền văn hóa tâm linh ở những thế kỷ đă qua. Sẽ không thể nào có
được một sự hiệp nhất ở Âu Châu cho đến khi sự hiệp nhất này được xây dựng trên
sự hiệp nhất về tinh thần”.
Đó là thái độ và chủ trương của ĐTC GPII trước biến cố Bản Hiến Pháp Âu Châu
được kư kết không minh nhiên nói đến các căn gốc Kitô Giáo là những ǵ thực sự
đă làm nên văn hóa Âu Châu nơi tất cả các nước của Châu Lục này.
ĐTGM Giovanni Lajolo, bí thư của Ṭa Thánh đặc trách liên hệ với các quốc gia,
trong cuộc phỏng vấn với tờ nhật báo La Stampa hôm Thứ Sáu, 29/10/2004, tức vào
chính ngày 25 quốc gia hội viên chính thức kư kết vào bản hiến pháp này ở Rôma,
đă cho biết cảm tưởng của ḿnh như sau:
“Việc đề cập tới các căn gốc của Kitô Giáo của Âu Châu trong lời mở đầu Bản Hiệp
Định Hiến Pháp là những ǵ đă được nhiều Kitô hữu ở châu lục này, như Công Giáo,
Chính Thống Giáo và Tin Lành, hết sức mong muốn.
“Việc này không tác hại, như một số người lo sợ, đến tính cách trần thế, một
tính cách trần thế lành mạnh (!) thuộc cơ cấu chính trị. Trái lại, nó là một
việc cần thiết để làm sống động cái ư thức về căn tính lịch sử thực sự của Âu
Châu cũng như về các giá trị của châu lục này là những ǵ vẫn không bao giờ có
thể bỏ đi được”.
Tờ nhật báo Turin cũng phổ biến những lời của vị TGM này như sau:
“Nếu một tân ‘Âu Châu cổ’ muốn thi hành, trong lịch sử vào những năm tới đây,
một vai tṛ xứng với quá khứ của ḿnh, th́ nó không thể vui vẻ với những thứ hồi
niệm mơ hồ, mà là phải ư thức về những ǵ đặc biệt đă ghi dấu vết tướng mạo
thiêng liêng của nó.
“Người ta lấy làm ngỡ ngàng trước cái thiển cận về văn hóa, hơn là thành kiến
chống Kitô Giáo, một thành kiến không có ǵ là lạ, v́ khi nói ‘những căn gốc
Kitô Giáo’ không có nghĩa là vấn đề hạn chế ư hệ, mà là vấn đề tưởng nhớ đến cái
men được dậy lên trong lịch sử Âu Châu, và từ Âu Châu lan tràn khắp thế giới.
“(Việc gợi lại) cuộc cách mạng lớn nhất về tinh thần mà nhân loại đă biết tới,
không có nghĩa là hy vọng trở về với những thời điểm đă qua, mà là hy vọng hướng
về một tân chủ nghĩa nhân bản là những ǵ sẽ không mất đi sức mạnh của ḿnh bởi
khuynh hướng tương đối hay bị triệt sản bởi kỹ thuật… một tân chủ nghĩa nhân bản
vốn tôn trọng và cởi mở với các thứ văn hóa khác, nhất là hướng về một h́nh thức
văn minh mới mẻ và cao qúi hơn”.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
VIÊN NGỌC QUÍ NƯỚC TRỜI
Trần Mỹ Duyệt
Trong trích đoạn Phúc Aâm Chúa Nhật tuần này, Chúa Giêsu
đă đề cập tới thái độ khôn ngoan của những tay chuyên đi lùng ngọc quí trong
thương trường, và Ngài muốn áp dụng sự khôn ngoan ấy vào việc đầu tư vào nước
trời. Qua h́nh ảnh người thương gia sau khi t́m được viên ngọc quí đang ẩn dấu
trong một thửa ruộng, người ấy sẵn sàng bán tất cả tài sản ḿnh mong sở hữu được
thửa ruộng ấy, v́ ông mong làm chủ được viên ngọc quí.
Trong sự khôn ngoan t́m kiếm viên ngọc quí Nước Trời, Chúa Giêsu cũng đ̣i hỏi
chúng ta một sự chọn lựa dứt khoát, và đôi khi rất nghiệt ngă, đó là sự hy sinh
đến chính mạng sống ḿnh – không phải là gia tài ḿnh – v́ viên ngọc Nước Trời.
Hạnh tích Thánh Giuse Melchoir Garcia Sampedro Xuyên mà Giáo Hội mừng kính cũng
vào Chúa Nhật tuần này đă diễn tả đầy đủ ư nghĩa của một sự chọn lựa rất khó
khăn nhưng cũng đầy khôn ngoan này. Ta có thể nói, Ngài cũng là một tay biết săn
lùng ngọc quí.
Thánh Giám Mục Giuse Metchior Garcia Sampedro Xuyên
Thánh Giuse Sampedro Xuyên với 37 tuổi đời, 9 năm truyền giáo, và 3 năm trong
thiên chức Giám Mục, cai quản một giáo phận lớn nhất vào thời Ngài và cũng là
Giáo Phận chịu nhiều bách hại nhất. Cuộc đời Ngài là một tấm gương sáng ngời của
một người luôn trung thành từ những việc nhỏ mọn nhất đến những việc lớn lao
nhất. Một cuộc đời mô phỏng ư chí chiếm thủ nước trời và các linh hồn - viên
ngọc quí nhất của đời Ngài - đến nỗi không ngần ngại hy sinh chính mạng sống
ḿnh.
Sinh ngày 29 tháng 4 năm 1821 tại San Pedro de Arrojo, thuộc tỉnh Oviedo, Tây
Ban Nha. Tuy thuộc ḍng dơi quí tộc, nhưng gia đ́nh Ngài đến thời thân phụ đă
trở nên khánh kiệt và nghèo nàn. Tuy có chủ ư muốn hiến thân làm linh mục, nhưng
măi đến năm 12 tuổi, ư định Ngài mới được thành h́nh. Ngày ngày phải đi bộ đến
trường để chuẩn bị cho việc học hành, những ngày nghỉ phải giúp việc đồng áng
với cha mẹ.
Tốt nghiệp triết và thần học năm 1844, thầy được chọn làm giáo sư phụ tá dậy
luân lư. Ở vào thời điểm này, thầy vẫn vui vẻ giúp đỡ cha mẹ trong việc đồng áng
mỗi khi có dịp về nghỉ tại quê nhà. Sự chọn lựa của thầy Giuse lúc này đă đến
chỗ dứt khoát. Thầy muốn hiến thân hơn nữa trong sứ mạng tông đồ và t́m kiếm
ngọc báu nước trời. Thầy sẵn sàng hy sinh chiếc ghế giáo sư để gia nhập ḍng
truyền giáo Đa Minh với ước vọng sang truyền giáo tại Việt Nam. Năm 24 tuổi,
thầy nhập Ḍng, và ngày 18 tháng 8 năm 1846, thầy tuyên khấn trọng thể trong
Ḍng Đaminh. Năm sau, ngày 29 tháng 5 năm 1847, thầy lănh chức linh mục, và 9
tháng sau, tân linh mục Giuse Sampedro cùng bốn bạn ḍng sang Phi-luật-tân và ở
đây cha Sampedro lại một lần nữa từ chối chiếc ghế giáo sư để xin được sang
truyền giáo tại Việt Nam.
Tại Việt Nam cha Sampedro học tiếng Việt Nam, và được đặt tên là Xuyên kỷ niệm
nơi cha lần đầu đặt chân tới là Đông Xuyên. Ngày 16 tháng 9 năm 1855, cha được
chọn làm Giám Mục phụ tá cho Đức Giám Mục Sanjurjo An. Lễ tấn phong được cử hành
rất trọng thể tại làng Bùi Chu.
Cuộc đời tông đồ của vị Giám Mục trẻ trung với một giáo phận đông nhất thời đó
không diễn ra mấy huy hoàng như thánh lễ tấn phong, nhưng đă đi vào những ngày
tăm tối của bắt bớ và ruồng rẫy. Sau khi đă lẩn trốn trong cơn cấm cách nhiều
nơi tại Quần Cống, Thôn Đông rồi đến Kiên Lao, ngày 8 tháng 7 năm 1858, Ngài bị
bắt tại Kiên Lao. Những ngày cuối của cuộc đời vị Tử Đạo đă mở màn. Và sau những
tra tấn dă man của quan quân thời đó, Ngài được đưa ra pháp trường Bẩt Mẫu ngày
28 tháng 7 năm 1858 và chịu hành quyết một cách hết sức man rợ bằng h́nh phạt
lăng tŕ. Trước hết vị Tử Đạo bị căng thây giang rộng hai chân, hai tay ra bốn
phía. Tiếp đến năm lư h́nh với 5 thanh gươm thật sắc bắt đầu từng người một chặt
một cái chân, hai cái chân, một cái tay, hai cái tay, và sau cùng mới chặt đầu.
Ngày 29 tháng 4 năm 1951, Đức Thánh Cha Piô XII đă tôn phong Ngài lên hàng Á
Thánh, và ngày 19 tháng 8 năm 1988, cùng với 116 bạn Tử Đạo Việt Nam, Ngài được
Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II tôn phong lên hàng Hiển Thánh, và lễ kính Ngài là
28 tháng 7 hằng năm.
Này bạn thân, bạn nghĩ thế nào về sự chọn lựa và kết quả của việc chọn lựa mà
Thánh Giám Mục Giuse Xuyên đă thực hiện. Có thể là quá đáng không khi bạn và tôi
nghe lời Chúa Giêsu nói ở một nơi khác: “Được lời lăi cả và thế gian mà mất linh
hồn nào được ích ǵ!”
THỬA RUỘNG VÀ
VIÊN NGỌC QUƯ
Trần Mỹ Duyệt
Một mẩu tin nhỏ mà tôi
đă có dịp đọc được từ một tờ nhật báo mà cho đến nay tôi không c̣n nhớ tên, và
nhớ ngày tháng, nhưng nội dung mẩu tin rất phù hợp với h́nh ảnh mà Chúa Giêsu đă
nói tới trong dụ ngôn về Nước Trời đă được Thánh Mátthêu ghi lại. Dụ ngôn nói về
một viên ngọc quí được chôn dấu trong một thửa ruộng, và có người may mắn t́m
được. Người ấy đă đánh đổi thửa ruộng này bằng cả gia tài mà ông ta có. Và mẩu
tin này được tóm lược như sau:
Một người cha của một
gia đ́nh nghèo. Nhân dịp lễ Tạ Ơn, ông đă cố gắng mua một miếng đùi thịt muối
(ham) cho gia đ́nh dùng trong dịp lễ. Dĩ nhiên, ông không có tiền nhiều để chọn
mua miếng thịt to và ngon hơn, mà chỉ là một miếng rẻ tiền với nhiều xương xẩu.
Chiều hôm đó, khi cả nhà
quay quần quanh bàn ăn, ông đă cắt miếng thịt nhưng rồi ông cảm thấy như trong
miếng thịt ấy có một vật ǵ cứng quá sức, đến nỗi dao của ông không thể nào cắt
được. Khi đă lừa chỗ đó ra, và khi miếng thịt đă được cắt hết thịt, th́ ḱa, một
viên ngọc rơi ra trước con mắt bàng hoàng của cả nhà. Người chủ gia đ́nh không
tin vào con mắt ḿnh, và ông đă đem viên ngọc ấy đến khảo giá tại một tiệm kim
hoàn. Kết quả, đấy là một viên ngọc thật, và rất đắt tiền. C̣n ai đă cất dấu
viên ngọc vào cái đùi heo ấy, và bằng cách nào th́ không ai biết.
Trong mẩu tin trên, th́
viên ngọc quí được dấu trong một cái đùi heo mà người mua không biết, và cũng
không có chủ ư thương mại khi mua miếng thịt đó. Nhưng trong dụ ngôn của Tin
Mừng, Chúa Giêsu nói rơ, người mua thửa ruộng th́ biết rơ trong đó có chôn dấu
ngọc quí, nên ông đă dám đánh đổi thửa ruộng bằng cả gia tài của ông.
Thử hỏi trong cuộc sống
chúng ta, cuộc sống của bạn và của tôi đă mấy ai có được cái cơ may như ông bố
nhà nghèo kia! Và cũng mấy ai đă có may mắn t́m được thửa ruộng như dụ ngôn mà
Chúa Giêsu đă nói và được Thánh Mátthêu ghi lại.
Đối với ông bố nhà nghèo,
th́ đấy là một cơ may rất đặc biệt, chắc chắn không thể xẩy ra nhiều lần và
trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Nhưng qua h́nh ảnh thửa ruộng và viên ngọc quí
mà Chúa Giêsu đă nói tới th́ trái ngược lại, ai muốn t́m mua cũng có. V́ nếu
Chúa nói mà việc ấy không sẩy ra, th́ đó không phải là chủ đích của lời ngài
giảng dậy. Và đó cũng không phải là điều mà ngài muốn nhắm tới. Lời Chúa là lời
hằng sống. Chúa nói ra để con người nghe mà được cứu rỗi, do đó, qua ánh mắt đức
tin, và trong thiện chí đáp trả của con người, những thửa ruộng có dấu hạt ngọc
ấy có rất nhiều. Nó có quanh chúng ta, và ngay trong chúng ta, chỉ cần chúng ta
bỏ công t́m kiếm là gặp được ngay.
Thật vậy, thửa ruộng kia
là ǵ nếu không phải là cuộc sống của mỗi người. Sự sống được trao ban cho chúng
ta từ tay Thiên Chúa. Nó chính là thửa ruộng rất quí giá. Một thửa ruộng tinh
thần mà chúng ta được thừa hưởng do gia tài cha mẹ để lại và do Thiên Chúa trao
tặng mỗi người khi chúng ta vào đời.
Thửa ruộng ấy cũng là
những tài năng, và nhất là sự tự do mà mỗi người chúng ta được thừa hưởng. Không
ai có thể coi những tặng phẩm tinh thần này kém giá hơn một thửa ruộng, dù là
thửa ruộng quí nhất trần gian.
C̣n viên ngọc quí kia là
ǵ? Đó là sự sống đời đời được tiềm ẩn ngay trong tâm hồn của chúng ta. Mỗi
người khi sinh ra đều mang trong ḷng ḿnh ư muốn kiếm t́m sự thiện hảo, và đó
là sự sống đời đời, là việc hiểu và chấp nhận Đức Kitô, Đấng đă đến và cứu độ
chúng ta.
Nhưng để t́m ra, khám
phá ra viên ngọc quí ấy, th́ theo Thánh Kinh đă ghi nhận, chúng ta phải mở rộng
ḷng ḿnh, phải lắng nghe, phải đón nhận, và t́m hiểu những dữ kiện, biến cố, và
mọi việc xẩy ra trong cuộc đời ḿnh, và qua đó, khám phá ra sự hiện hữu của
Thiên Chúa qua những sự kiện và biến cố ấy.
Và khi đă t́m ra th́ sao?
Th́ phải như thương gia kia, về nhà tất cả những ǵ ḿnh có để mua lấy. Mà những
ǵ ḿnh có ấy để xứng với Nước Trời, với Tin Mừng được rao giảng, đó là tất cả
con người ḿnh như Chúa Giêsu đă có lần nói: “Hăy yêu mến Chúa là Thiên Chúa
ngươi hết ḷng, hết linh hồn, và hết trí khôn ngươi” (Mc. 12:33).
Thực tế hơn, chúng ta
phải tự ḱm hăm, phải loại bỏ lối sống buông thả, tham lam vật chất, hận thù,
ích kỷ và đam mê chiều theo dục vọng. Nhưng dây trói buộc chúng ta vào với thế
giới vật chất, và làm nô lệ cho Satan. Từ bỏ những thứ ấy, tức là bán đi tất cả
những ǵ thuộc về con người tự nhiên, thế giới tự nhiên, và lối sống tự nhiên,
để đón nhận ánh sáng và sức sống của Chúa Kitô.
Thửa ruộng và viên ngọc.
Nó chính là cuộc đời của mỗi người. Là việc tiếp nhận Tin Mừng Sự Sống. Là cặp
mắt đức tin để khám phá ra Thiên Chúa đang có mặt trong mọi biến cố của cuộc đời
ḿnh. Chúng ta chỉ cần mở rộng tấm ḷng, mở rộng con tim, mở rộng ṿng tay là
chúng ta có thể mua được nó. Tuy nhiên, việc giữ được nó mới là một thách đố lớn
đối với chúng ta, và cái đó c̣n tùy thuộc ở thiện chí và nỗ lực của mỗi người.
|