Chúa Nhật

Ngày 28/12: Các Thánh Anh Hài

Là các nam hài nhi từ 2 tuổi trở xuống ở Bêlem và vùng phụ cận.

Bị Hêrôđê sát hại v́ ông muốn t́m giết

khi nghe ba chiêm vương Đông phương cho biết “Vua Do Thái mới giáng sinh”.

 


CHÚA NHẬT TUẦN BÁT NHẬT GS
LỄ THÁNH GIA THẤT

 

BÀI ĐỌC I: Sir 3:2-6, 12-14
“Ai kính sợ Chúa, th́ thảo kính cha mẹ”

Bài trích sách Đức huấn ca.

Thiên Chúa suy tôn người cha trong con cái, quyền lợi bà mẹ, Người củng cố trên đàn con. Ai yêu mến cha ḿnh, th́ đền bù tội lỗi, ai thảo kính mẹ ḿnh, th́ như người thu được một kho tàng. Ai thảo kính cha ḿnh, sẽ được vui mừng trong con cái. Khi cầu xin, người ấy sẽ được nhậm lời. Ai thảo kính cha ḿnh, sẽ được sống lâu dài. Ai vâng lời cha, sẽ làm vui ḷng mẹ. Hỡi kẻ làm con, hăy gánh lấy tuổi già cha ngươi, chớ làm phiền ḷng người, khi người c̣n sống. Nếu tinh thần người sa sút, th́ hăy rộng lượng, ngươi là kẻ trai tráng, chớ đành khinh dể người. V́ của dâng cho cha, sẽ không rơi vào quên lăng. Của biếu cho mẹ, sẽ đền bù tội lỗi, và xây dựng đức công chính của ngươi.

Lời của Chúa.


Đáp ca: (Xin mời Cộng đoàn thưa)
Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người.

1.      Phúc thay cho những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người! Công quả tay bạn làm ra bạn an hưởng, bạn được hạnh phúc và sẽ gặp may.

2.      Hiền thê bạn như cây nho đầy hoa trái, trong gia thất nội cung nhà bạn, con cái bạn như những chồi non của khóm ô liu, ở chung quanh bàn ăn của bạn. Đó là phúc lộc dành để cho người biết tôn sợ Đức Thiên Chúa.

3.      Nguyện xin Thiên Chúa từ Sion chúc phúc cho bạn, để bạn nh́n thấy cảnh thịnh đạt của Giêrusalem, hết mọi ngày trong đời sống của bạn, và để bạn nh́n thấy lũ cháu đàn con!


BÀI ĐỌC II: Col 3:12-21
“Về đời sống gia đ́nh trong Chúa”

Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Colossê.

Anh em thân mến, như những người được chọn của Thiên Chúa, những người thánh thiện và được yêu thương, anh em hăy mặc lấy những tâm t́nh từ bi, nhân hậu, khiêm cung, ôn ḥa, nhẫn nại, chịu đựng lẫn nhau, và hăy tha thứ cho nhau, nếu người nầy có chuyện phải oán trách người kia. Như Chúa đă tha thứ cho anh em, anh em cũng hăy tha thứ cho nhau. Và trên hết mọi sự, anh em hăy có đức yêu thương, đó là giây ràng buộc điều toàn thiện. Nguyện cho b́nh an của Chúa Kitô làm chủ trong ḷng anh em, sự b́nh an mà anh em đă được kêu gọi tới để làm nên một thân thể. Anh em hăy cảm tạ Thiên Chúa. Nguyện cho lời Chúa Kitô cư ngụ dồi dào trong anh em. Với tất cả sự khôn ngoan, anh em hăy học hỏi và nhủ bảo lẫn nhau. Hăy dùng những bài thánh vịnh, những khúc ca và những bài hát thiêng liêng cùng với ḷng tri ân, để hát mừng Thiên Chúa trong ḷng anh em. Và tất cả những ǵ anh em làm, trong lời nói cũng như trong hành động, tất cả mọi chuyện, anh em hăy làm v́ danh Chúa Giêsu Kitô, nhờ Người mà tạ ơn Thiên Chúa Cha. Hỡi các bà vợ, hăy phục tùng chồng trong Chúa cho phải phép. Hỡi những người chồng, hăy yêu thương vợ ḿnh, đừng đay nghiến nó. Hỡi những người con, hăy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, v́ đó là đẹp ḷng Chúa. Hỡi những người cha, đừng nổi cơn phẫn nộ với con cái, kẻo chúng nên nhát đảm sợ sệt.

Lời của Chúa.


(Xin mời Cộng đoàn đứng)
Alleluia, alleluia. — Nguyện cho b́nh an của Chúa Kitô làm chủ trong ḷng anh em. Nguyện cho lời Chúa Kitô cư ngụ dồi dào trong anh em. — Alleluia.


PHÚC ÂM: Lc 2:51-52
“Hai ông bà gặp Chúa Giêsu đang ngồi giữa các thầy tiến sĩ”

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.

Hằng năm cha mẹ Chúa Giêsu có thói quen lên Giêrusalem để mừng lễ Vượt Qua. Lúc bấy giờ Chúa Giêsu lên mười hai tuổi, cha mẹ Người đă lên Giêrusalem, theo tục lệ mừng ngày lễ Vượt Qua. Và khi những ngày lễ đă hoàn tất, hai ông bà ra về, trẻ Giêsu đă ở lại Giêrusalem mà cha mẹ Người không hay biết. Tưởng rằng Người ở trong nhóm các khách đồng hành, hai ông bà đi được một ngày đàng, mới t́m kiếm Người trong nhóm bà con và những kẻ quen biết. Nhưng không gặp thấy Người, nên hai ông bà trở lại Giêrusalem để t́m Người. Sau ba ngày, hai ông bà gặp thấy Người trong đền thờ đang ngồi giữa các thầy tiến sĩ, nghe và hỏi các ông. Tất cả những ai nghe Người nói, đều ngạc nhiên trước sự hiểu biết và những câu Người đáp lại. Nh́n thấy Người, hai ông bà đă ngạc nhiên, và mẹ Người bảo Người rằng: “Con ơi, sao con làm cho chúng ta như thế? Ḱa cha con và mẹ đây, đă đau khổ t́m con”. Người thưa với hai ông bà rằng: “Mà tại sao cha mẹ t́m con? Cha mẹ không biết rằng con phải lo công việc của Cha con ư?” Nhưng hai ông bà không hiểu lời Người nói. Bấy giờ Người theo hai ông bà trở về Nagiarét, và Người vâng phục hai ông bà. Maria mẹ Người ghi nhớ những việc đó trong ḷng. C̣n Chúa Giêsu th́ tiến tới trong sự khôn ngoan, tuổi tác và ân sủng, trước mặt Thiên Chúa và người ta.

Phúc Âm của Chúa.

 

SUY NIỆM

THÁNH GIA VÀ ĐƯỜNG LỐI
GIÁO DỤC GIA Đ̀NH
 

“Người theo hai ông bà về Nagiarét. Và Người vâng phục hai ông bà” (Luc 2: 51). 

Như vậy là Con Thiên Chúa hạ sinh làm người trước mặt thế gian đă có một mái gia đ́nh, trong đó có cha là Giuse, mẹ là Maria. Kitô hữu gọi gia đ́nh này là “gia đ́nh thánh” – thánh gia – v́ những phần tử trong gia đ́nh là những đấng Thánh: Gia trưởng là Thánh Giuse. Mẹ là Maria, Mẹ Thiên Chúa, Nữ Vương trời đất. Con là Giêsu, Con Thiên Chúa mặc xác phàm cũng là Thiên Chúa.  

Mới nh́n qua các thành phần trong gia đ́nh này, ai cũng phải nghĩ rằng đây là một gia đ́nh tuyệt vời. Một gia đ́nh rất mực hạnh phúc. Một gia đ́nh mà trong đó sẽ không bao giờ có h́nh bóng của những hiểu lầm, va chạm, và khó chịu. Những hiểu lầm và va chạm thường gây nên sự đổ vỡ trong các gia đ́nh.  

Thế nhưng thực tế không phải vậy. Trong gia đ́nh Nagiarét vẫn có những khó khăn, những va chạm, những hiểu lầm, và những vấn đề cần phải chịu đựng. Một trong những vấn đề nhức nhối ấy là “người con” trong gia đ́nh nay đang chuẩn bị bước vào tuổi vị thành niên. Luca đă ghi lại tương đối cách đầy đủ khi viết về cuộc lạc mất và hội ngộ của gia đ́nh này trong lần tham dự lễ Vượt Qua lúc Giêsu được 12 tuổi.   

Theo tâm lư phát triển khi một em nhỏ bước vào tuổi 12 hoặc 13, là thời kỳ phát triển bắt đầu nở rộ. Từ thể lư đến tâm sinh lư, tất cả đều có những đổi mới. Thân h́nh phát triển nhanh, tiếng nói ồ ề, mặt mụn trứng cá lấm tấm. Nhưng có một điều đổi mới nhất là ở tuổi này là các em bắt đầu phô diễn cá tính độc lập trong cái nh́n về con người và tương lai, cũng như những lối giải quyết vấn đề của ḿnh. Đó là tất cả những ǵ các em gom góp lại trong suốt quăng thời gian từ lúc c̣n trong ḷng mẹ cho đến bây giờ. Kinh nghiệm bao gồm những yếu tố di truyền, ảnh hưởng giáo dục của cha mẹ, dinh dưỡng, khí hậu và môi trường chung quanh. Bởi đó, người Việt Nam ta có câu: “Cha mẹ sinh con, Trời sinh tính” cũng phần nào nói lên sự phát triển và ảnh hưởng của tâm lư nhiều khi ngoài tầm kiểm soát của cha mẹ.   

Và hôm nay, qua ng̣i bút của Luca, chúng ta thấy Đức Maria, Thánh Giuse đă “đụng phải” cá tính này của Trẻ Giêsu: “Mà tại sao cha mẹ t́m con” (Luc 2:49). Câu nói dường như không xứng với nỗi lo âu và sự vất vả của Thánh Giuse và Mẹ Maria trong 3 ngày lặn lội, hồi hộp và lo lắng: “Con ơi! Sao con làm cho chúng ta như thế? Ḱa cha con và mẹ đây đă đau khổ t́m con” (Luc 2:.48). Cũng qua mẩu đối thoại này, chúng ta thấy đă có sự hiểu lầm, đă có những va chạm của cá tính xuất hiện. Nhất là đă có những “đau khổ” trong mối tương quan và liên lạc giữa cha mẹ và con cái.  Luca đă kín đáo ghi lại: “Maria mẹ Người ghi nhớ những việc đó trong ḷng” (Luc 2:51).  

Nhưng điều mà những cha mẹ Kitô hữu chúng ta có thể t́m hiểu và học hỏi ở đây là ǵ? Phải chăng thái độ mà Thánh Giuse và Mẹ Maria đối với Chúa Giêsu trong biến cố này là một mô phạm cho tất cả mọi cha mẹ khi đối diện với những thắc mắc, bướng bỉnh, và những điều mà con cái làm cho họ phải đau khổ? Đúng thế, có ba điều rất tâm lư và cũng rất thực hành mà chúng ta cần suy ngắm và áp dụng theo gương Thánh Giuse và Đức Mẹ: 

Thứ nhất là sự im lặng trong tư cách một người cha có quyền nhưng b́nh tĩnh và hiểu biết của Thánh Giuse. Trước những điều Trẻ Giêsu đă gây ra, và trong suốt 3 ngày vất vả t́m kiếm, cũng như ngay khi gặp được Giêsu trong Đền Thờ và nghe những điều Giêsu nói, Ngài vẫn im lặng. Tâm lư học gọi đây là tư cách của những cha mẹ tự tin, có quyền và ư thức trách nhiệm. 

Thái độ thứ hai là t́nh thương dịu ngọt và sự tế nhị của một người Mẹ: “Cha mẹ đau khổ t́m con”. Một câu nói như vậy, nếu Chúa Giêsu hiểu được th́ cũng đă đau ḷng lắm, v́ nó c̣n hơn một lời trách móc!  Ở đây, thái độ tự tin và ư thức trách nhiệm cũng đă không cho phép Đức Mẹ im lặng, nhưng đă nói lên tiếng nói của người làm cha mẹ. Chúa Giêsu chắc phải hiểu điều này.   

Tuy nhiên, vẫn có những điều mà chính cha mẹ cũng không hiểu nổi con cái ḿnh: “Và ông bà không hiểu lời Ngài nói ǵ” (Luc 2:50). Những lúc như thế, thái độ của Mẹ Maria là thái độ học hỏi và t́m hiểu: “C̣n Mẹ Ngài th́ ghi nhận những việc đó trong ḷng” (Luc 2:51). Qua biến cố lạc rồi lại t́m thấy Con này, hẳn Mẹ và Thánh Giuse cũng phải suy nghĩ thêm về vai tṛ làm cha mẹ, cũng như phải chuẩn bị để đối diện với những ǵ sẽ xẩy ra cho Con trong tương lai; điều mà những cha mẹ có trách nhiệm và ư thức về bổn phận của ḿnh luôn luôn làm. 

Do sự nhẫn nại, chịu đựng, và hiểu biết ấy của Thánh Giuse và Mẹ Maria, Chúa Giêsu không c̣n phản ứng ǵ khác hơn ngoài việc mà Luca đă ghi nhận là: “Bấy giờ Người theo hai ông bà về Nagiarét, vâng phục hai ông bà” (Luc 2:51).  Như vậy, Thánh Giuse và Mẹ Maria đă thành công, đă làm được điều mà ḿnh muốn làm là giáo dục và thương yêu con ḿnh. Trong đời sống gia đ́nh, cha mẹ không có ǵ vui hơn khi thấy con ḿnh: “Tiến tới trong sự khôn ngoan, tuổi tác và ân sủng trước mặt Thiên Chúa và người ta” (Luc 2: 52).  

Chúa Giêsu, v́ mặc xác phàm con người, sống như con người, ngoại trừ tội lỗi như Thánh Phaolô đă diễn tả. V́ muốn lột tả cách trung thực thân phận con người, nên Ngài cũng không đi xa khỏi những hệ lụy của ảnh hưởng tâm lư chung. Đúng hơn, Ngài muốn dùng nó để chỉ cho nhân loại, cho những người làm cha mẹ, và cho các bạn trẻ sau này cái khuôn mẫu để giải hóa vấn đề trong tiến tŕnh phát của con người mà trong tŕnh thuật hôm nay Luca đă hé mở: Về phía cha mẹ cần phải b́nh tĩnh, t́m hiểu, lắng nghe và nhất là rộng lượng hơn trước những lỗi lầm của con cái. C̣n về phía con cái, th́ phương cách tốt nhất làm vui ḷng cha mẹ vẫn là “vâng lời các đấng ấy”. Chỉ khi đó, một em bé mới “tiến tới sự khôn ngoan, tuổi tác và ân sủng trước mặt Thiên Chúa và con người” (Luc 2:52).
 

Trần Mỹ Duyệt

 

Thiên Chúa Nhập Thể – Đường Vào Trần Gian

 

Theo Phụng Vụ của Giáo Hội, chúng ta đang ở vào thời điểm của Chúa Nhật trong Tuần Bát Nhật sau Đại Lễ Giáng Sinh. Cũng theo Phụng Niên của Giáo Hội, tuần bát nhật như thế này chỉ được cử hành sau hai Đại Lễ Giáng Sinh và Phục Sinh mà thôi. Chẳng những thế, trước hai Đại Lễ này c̣n có một thời gian dọn ḿnh đặc biệt nữa, đó là Tuần Thánh bảy ngày trước Chúa Nhật Phục Sinh và Tuần Áp Lễ Giáng Sinh từ ngày 17 đến 24. Trong Tuần Bát Nhật sau Đại Lễ Giáng Sinh, Giáo Hội bao giờ cũng cử hành một số lễ đặc biệt liên quan đến Mầu Nhiệm Nhập Thể, như Lễ Kính Thánh Stêphanô, vị tử đạo tiên khởi, vào ngày 26, Lễ Kính Thánh Gioan Tông Đồ Thánh Kư Phúc Âm Thứ Bốn, Người Môn Đệ được Chúa Giêsu yêu, vào ngày 27, Lễ Kính Các Thánh Anh Hài vào ngày 28, các em nhỏ đă chịu chết thay cho Hài Nhi Giêsu bị Hêrôđê lùng giết khi mới sinh ra, nhất là Giáo Hội cử hành Lễ Thánh Gia vào Chúa Nhật sau Lễ Giáng Sinh và Lễ Mẹ Thiên Chúa vào chính ngày kết Tuần Bát Nhật Giáng Sinh, 1/1, Ngày Đầu Năm Dương Lịch cũng là Ngày Ḥa B́nh Thế Giới được Giáo Hội cử hành từ thời Đức Phaolô VI vào năm 1968 cho đến nay.

Bởi thế, trong bài chia sẻ cho Chúa Nhật tuần này, chúng ta sẽ cùng nhau hướng về Thánh Gia, về Mẹ Thiên Chúa và về Ngày Ḥa B́nh Thế Giới. Về Thánh Gia, chúng ta sẽ cùng nhau ư thức chân lư gia đ́nh thực sự là cửa ngơ cho Thiên Chúa Nhập Thể Làm Người; về Mẹ Thiên Chúa, chúng ta cũng sẽ cùng nhau cảm nghiệm thực tại chỉ có loài người trong toàn thể tạo vật mới được diễm phúc trở thành mẹ của Thiên Chúa, và về Ngày Ḥa B́nh Thế Giới, chúng ta sẽ cùng nhau lắng nghe Sứ Điệp của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II gửi toàn thể thế giới cho năm nay 2003.

Lễ Thánh Gia: gia đ́nh của loài người tạo vật chúng ta thực sự là cửa ngơ để Thiên Chúa vào đời

Mỗi lần nghĩ đến Thánh Gia hay cử hành lễ Thánh Gia hằng năm là tôi lại bồi hồi xúc động khi nghĩ đến chân lư gia đ́nh của loài người tạo vật chúng ta thực sự là cửa ngơ để Thiên Chúa vào đời. Thật thế, nếu trái đất chúng ta đang sống đây được Thiên Chúa Nhập Thể Làm Người cách đây 2003 năm là cung thánh của toàn thể vũ trụ hầu như vô biên bất tận này, như những ǵ tôi đă chia sẻ ỏ tuần trước, th́ phải nói rằng gia đ́nh chính là Nhà Tạm trên Cung Thánh Thế Gian vậy. Bởi v́ Vị Thiên Chúa Làm Người đă thực sự ngự trong Nhà Tạm Gia Đ́nh này 30 năm trường trước khi tỏ ḿnh ra cho nhân loại. Nếu bản tính của con người đă được thần linh hóa nhờ việc Thiên Chúa là Thần Linh mặc lấy nó khi hóa thân làm người thế nào, th́ gia đ́nh cũng được thánh hóa như vậy, cũng trở thành linh thiêng như vậy, khi Thiên Chúa được loài người thụ thai, cưu mang, sinh hạ, dưỡng nuôi và hướng dẫn. Chính v́ gia đ́nh là cơ cấu đă được thánh hóa, được liêng thiêng hóa nhờ Thiên Chúa Nhập Thế như thế, mà gia đ́nh nhân loại chúng ta đă trở thành nơi Thiên Chúa tỏ ḿnh ra, như Chúa Kitô đă tỏ vinh quang của Người ra lần đầu tiên cho các môn đệ thấy ở tiệc cưới Cana (x Jn 2:11).

Tuy không phải là mộỉt chuyên viên tâm lư hành nghề tham vấn hay trị liệu đối với những trục trặc về đời sống hôn nhân gia đ́nh đang bị khủng hoảng hiện nay, tôi cũng được nghe rất nhiều tâm sự riêng tư của các gia đ́nh, từ của nhiều người vợ và của ít người chồng. Tất nhiên, tâm sự tôi được nghe từ nhiều người vợ hay từ ít chồng này thường là những ǵ tiêu cực về người họ muốn kể cho tôi nghe và hỏi ư kiến của tôi để giải quyết vấn đề cho họ. Trước hết bao giờ tôi cũng cám ơn họ v́ đă tin tưởng tâm sự với tôi những điều tư riêng thầm kín của hai vợ chồng họ. Sau đó, tôi vốn có thói quen cố gắng giúp họ làm một cuộc tự vấn để họ nhận thấy họ đang ở đâu và phải đi về đâu, tức làm sao để họ cảm thấy họ cần phải tự ḿnh giải quyết cách nào cho tốt đẹp. Cuộc tự vấn này bao gồm bảy vấn nạn sau đây:

Vấn nạn thứ nhất - Nếu về phần tiêu cực, người vợ hay người chồng được họ kể cho tôi nghe có những điều làm họ bất măn và bực tức như thế, th́ về phần tích cực, người bạn đời của họ có những ưu điểm như thế nào?

Vấn nạn thứ hai – Nếu người bạn đời của họ có những yếu điểm tiêu cực và ưu điểm tích cực như vậy th́ trên bàn cân bên nào nặng hơn: bên tiêu cực hay bên tích cực?

Vấn nạn thứ ba - Nếu bên tiêu cực nặng hơn th́ họ thực sự mong đợi ǵ hay mong muốn những ǵ nơi người bạn đời của họ?

Vấn nạn thứ bốn – Nếu họ mong đợi hay mong muốn người bạn đời của họ như thế th́ người bạn đời của họ đă đáp ứng những mong đợi của họ được bao nhiêu phần trăm?

Vấn nạn thứ năm – Nếu họ mong muốn nơi người bạn đời của họ như vậy th́ trái lại họ có biết được người bạn đời của họ mong đợi ǵ nơi họ hay chăng?

Vấn nạn thứ sáu – nếu họ không biết được người bạn đời của họ mong đợi những ǵ nơi họ mà chỉ biết được những ǵ họ mong muốn nơi người bạn đời th́ vấn đề trục trặc vợ chồng đă được sáng tỏ phần nào, ở chỗ họ chưa hiểu được người bạn đời của họ.

Vấn nạn thứ bảy – nếu họ đă hiểu được người bạn đời của họ mong muốn ǵ nơi họ mà họ chưa đáp ứng được, thậm chí không chịu đáp ứng với đủ mọi thứ lư lẽ, mà lư lẽ sâu xa nhất đó là v́ không hợp với họ, nhưng họ lại hết sức đ̣i người bạn đời của họ phải đáp ứng nhiều bao nhiêu có thể và nhanh bao nhiêu có thể những ǵ họ mong đợi, th́ vấn đề trục trặc đă hoàn toàn sáng tỏ.

Nếu vợ chồng không thể tự giải quyết được những trục trặc giữa vợ chồng với nhau th́ làm sao có thể giải quyết được vấn đề cho con cái. Mẹ Maria và Thánh Giuse là hai người bạn đời thánh hảo mà c̣n gặp “trục trặc” với Con Thiên Chúa Chí Thánh, khi Người lên 12 tuổi, th́ làm sao cha mẹ phàm nhân thoát khỏi những trục trặc với con cái.

Bài Phúc Âm Thánh Luca hôm nay cũng cho chúng ta thấy Chúa Giêsu đă tỏ vinh quang của Người ra cho chính cha mẹ trần gian của Người nữa, khi tuyên bố với nhị vị rằng: “Cha mẹ t́m Con làm chi? Cha mẹ không biết rằng Con phải ở trong nhà Cha của Con hay sao?” Trước vinh quang của Vị Thiên Chúa Làm Người tỏ ra như thế, Phúc Âm hôm nay tiết lộ cho biết, Mẹ Maria và Thánh Giuse “cả hai đă không hiểu Người nói ǵ” (Lk 2:50). Bởi thế, nếu hôn nhân và gia đ́nh là nơi Thiên Chúa tỏ ḿnh ra, th́ thành phần làm chồng làm cha, làm vợ làm mẹ, làm con làm cháu, dù có những vô ư ngay lành, như trường hợp Thánh Giuse và Mẹ Maria không hay biết ǵ về việc Chúa Giêsu ở lại trong đền thờ, hay thậm chí có những thiếu sót và khiếm khuyết trong phận sự của ḿnh đi nữa, như trong trường hợp thiếu rượu ở tiệc cưới Cana, cũng hăy an tâm, v́ đó là cớ, là dịp để Thiên Chúa tỏ ḿnh ra. Và một khi được Thiên Chúa tỏ ḿnh ra, một là chúng ta phải nhận biết Thiên Chúa, như những người giúp tiệc cưới Cana (x Jn 2:9), hai là chúng ta phải chấp nhận Thiên Chúa, như trường hợp Mẹ Maria t́m thấy Chúa Giêsu và nghe Người trả lời song chẳng hiểu ǵ trong Phúc Âm hôm nay (x Lk 2:51).

Trường hợp Đức Mẹ t́m thấy Chúa Giêsu và nghe Người trả lời song chẳng hiểu ǵ trong Phúc Âm hôm nay cho chúng ta thấy lư do tại sao Chúa Giêsu trả lời cho một người đàn bà lên tiếng khen Mẹ Maria trước mặt Chúa: “Phúc thay cho ḷng đă cưu mang Thày và vú đă cho Thày bú” là “Phúc hơn cho kẻ nghe lời Thiên Chúa mà giữ lấy” (Lk 11:28). Ư nghĩa sâu xa lời Chúa Giêsu nói với người đàn bà ấy là như thế này, trước hết, Người xác nhận Mẹ Maria thật sự đă sinh ra Người theo bản tính loài người, qua việc Mẹ đă cưu mang Người và cho Người bú mớm, thứ hai, Người khen Mẹ Maria đă thực sự làm Mẹ Người chẳng những là một Con Người mà c̣n là một Vị Thiên Chúa nữa, bởi v́ Mẹ đă luôn luôn nghe và giữ lời Thiên Chúa. Đó là lư do, cũng theo Phúc Âm Thánh Luca thuật lại, vào một lần trước đó Chúa Giêsu đă khẳng định với những ai báo cho Người biết có Mẹ Người và anh chị em Người đến muốn gặp Người rằng: “Mẹ của Tôi và anh em của Tôi là những người nghe lời Thiên Chúa mà giữ lấy” (Lk 8:21). Thế nhưng, trong một khóa tĩnh huấn cho giới trẻ ở Riverside California vào cuối tuần Lễ Tạ Ơn, Thứ Bảy 30/11/1996, một vị giảng huấn nữ đă công khai nói với các em rằng Mẹ Maria chỉ là Mẹ của Chúa Giêsu mà thôi chứ không phải là Mẹ của Thiên Chúa, bằng không Mẹ Maria là Mẹ của cả Chúa Cha và Chúa Thánh Thần nữa.

Lễ Mẹ Thiên Chúa: thân phận của loài người đối với Thiên Chúa như thân phận của một người nữ

Với tư cách là người phụ trách khóa này, tôi chưa kịp phản ứng ǵ th́ một em nữ đă đặt lại vấn đề tín lư này với vị giảng huấn ngay lập tức. Có điều trùng hợp là, ngay trong tuần lễ ấy, tức vào ngày Thứ Tư 27/11/1996, ở buổi triều kiến chung vào hằng tuần, Đức Thánh Cha đă tiếp tục loạt bài Giáo Lư về Thánh Mẫu của Ngài, bài giáo lư đă được phổ biến trên tờ Tuần San L’Osservatore Romano phát hành ngày 4/12/1996, trong đó, ở đoạn 3 có câu minh định dứt khoát về thiên Chúa Mẹ Thiên Chúa của Mẹ Maria như sau: “Trong việc công bố Maria là ‘Mẹ Thiên Chúa’, Giáo Hội do đó muốn xác nhận rằng Người là ‘Mẹ của Lời Nhập Thể, Đấng là Thiên Chúa’. Tuy nhiên, vai tṛ làm mẹ của Mẹ không bao gồm cả Ba Ngôi, mà chỉ bao gồm Ngôi Hai, tức Ngôi Con, Đấng khi trở thành nhục thể đă mặc lấy bản tính nhân loại từ Mẹ. Vai tṛ làm mẹ là một mối liên hệ giữa người với người, ở chỗ, một người mẹ không phải chỉ là mẹ của thân thể hay là mẹ của tạo vật về thể lư do bà sinh ra, mà là mẹ của con người bà hạ sinh nữa. Vậy, v́ hạ sinh ra con người Giêsu về nhân tính, Đấng cũng là một ngôi vị thần linh, mà Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa”. Tôi đă phóng ảnh bài giáo lư này, gạch vàng đoạn trên đây, và gửi cho vị giảng huấn.

Chúng ta đều biết có tất cả bốn Tín Điều về Đức Mẹ được Giáo Hội tuyên bố, thứ nhất là tin điều Mẹ Maria là Mẹ Thiên Chúa, một đặc ân là nguồn gốc và bao gồm các đặc ân khác của Mẹ, được Công Đồng Chung Êphêsô tuyên nhận năm 431; thứ hai là tín điều Mẹ Maria trọn đời đồng trinh, cả trước khi, đang khi và sau khi sinh Chúa Giêsu, liên quan đến thân xác của Mẹ, được Công Đồng Chung Latêranô tuyên xưng năm 649; thứ ba là tín điều Mẹ Maria đầu thai Vô Nhiễm Nguyên Tội, liên quan đến linh hồn của Mẹ, được Đức Thánh Cha Piô IX long trọng tuyên bố ngày Lễ Mẹ Vô Nhiễm 8/12/1854; và thứ tư là tín điều Mẹ Maria được Mông Triệu về trời cả hồn lẫn xác liên quan đến cả hồn và xác của Mẹ, được Đức Thánh Cha Piô XII long trọng tuyên bố vào ngày Lễ Các Thánh 1/11/1950. Riêng về việc Giáo Hội tuyên tín Mẹ Maria là Mẹ Thiên Chúa, v́ muốn bác bỏ lạc thuyết Nestôriô là lạc thuyết chủ trương Mẹ Maria chỉ là Mẹ của Chúa Kitô mà thôi, tức là mẹ của Chúa Kitô về nhân tính. Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo số 495 đă xác nhận đức tin của ḿnh về Mẹ Thiên Chúa như sau: “Thật thế, Đấng Mẹ thụ thai như một con người bởi Chúa Thánh Thần đă thực sự trở nên Con của Mẹ theo xác thể cũng chính là Con hằng hữu của Thiên Chúa, ngôi hai trong Ba Ngôi Thiên Chúa. Bởi thế Giáo Hội mới tuyên xưng Maria thực sự là ‘Mẹ Thiên Chúa’ vậy”. Tóm lại, nếu Trinh Nữ Maria nhờ quyền phép Chúa Thánh Thần thực sự đă thụ thai và hạ sinh một con người lịch sử mang tên Giêsu, Đấng Kitô hữu chúng ta tuyên xưng “là Thiên Chúa thật và là người thật”, chứ không phải chỉ là một con người thuần túy như chúng ta, hay là một con người được thần linh hóa như Gioan Tẩy Giả ngay từ trong ḷng thai mẫu, đến nỗi đă làm cho dân Do Thái tưởng thánh nhân là Đấng Thiên Sai (x Jn 1:19-25), th́ Mẹ Maria thực sự vừa là Mẹ của Chúa Giêsu vừa là Mẹ Thiên Chúa vậy.

Mỗi lần nghĩ đến Thiên Chức Mẹ Maria là Mẹ Thiên Chúa, tôi cảm thấy thân phận loài người chúng ta thật sự là một thân phận có phúc hơn hết mọi tạo vật, kể cả loài thiên thần thiêng liêng sáng láng tốt lành hơn chúng ta về bản tính tự nhiên, đến nỗi, như Sách Khải Huyền ở đoạn 12, câu 4 cho thấy, đă làm cho vị thiên thần thượng đẳng phải ghen tức, dám ngang nhiên đứng lên chống lại Thiên Chúa. Vai tṛ Mẹ Maria là loài người được làm Mẹ Thiên Chúa và có thể làm Mẹ Thiên Chúa cho chúng ta thấy một thực tại hết sức cao cả mà lại hiển nhiên, đó là thực tại về thân phận của loài người chúng ta đối với Thiên Chúa chẳng khác ǵ như thân phận của một người nữ vậy, tức là một thân phận đóng vai tṛ thụ nhận tất cả những ǵ Thiên Chúa muốn thông ban cho tạo vật của Ngài, bằng việc loài người chúng ta thụ thai ơn Chúa ban, cưu mang lời Chúa dạy, và hạ sinh chứng thần linh, tức là việc chúng ta làm sao để có thể trung thực và sống động phản ảnh Thiên Chúa, v́ loài người tạo vật chúng ta đă được Ngài dựng nên theo h́nh ảnh Ngài, nhờ đó, chúng ta trở nên giống như Chúa Giêsu Kitô “là h́nh ảnh Thiên Chúa vô h́nh” (Col 1:15), “là phản ảnh vinh hiển Cha, là hiện thân đích thực của bản thể Cha” (Heb 1:3), và cũng nhờ đó, chúng ta hạ sinh Chúa Kitô ra nơi các linh hồn, hay nói cách khác, tức là làm cho Chúa Kitô được thế gian nhận biết và yêu mến, nhờ đó các linh hồn được cứu rỗi, được sự sống trường sinh.

Tuy nhiên, để có thể thụ thai, cưu mang và hạ sinh Con Đấng Tối Cao, Mẹ Maria đă là một Trinh Nữ Xin Vâng thế nào, Kitô hữu chúng ta chẳng những phải hoàn toàn tinh tuyền không biết đến nam nhân như Mẹ, tức không biết đến, không quyến luyến bất cứ tạo vật nào ngoài Chúa, mà c̣n phải liên lỉ thần hiệp với Thiên Chúa, sẵn sàng tuân phục Thánh Ư Chúa trong mọi sự nữa. Đúng thế, như Chúa Giêsu khẳng định trong Phúc Âm Thánh Luca đoạn 8 câu 21, mẹ của Người là những ai nghe lời Thiên Chúa mà giữ lấy, th́ một khi chúng ta sống đời Xin Vâng như Mẹ chúng ta quả thực cũng là Mẹ Chúa Kitô, tức cũng có liên hệ thần linh với Con Thiên Chúa, ở chỗ nên một với Người trong Thánh Ư Cha của Người, nhờ đó chúng ta có khả năng thần linh để sinh Người ra cho các linh hồn được ơn cứu độ.

Tóm lại, thân phận và ơn gọi của loài người nói chung và của phụ nữ nói riêng đă được hoàn toàn sáng tỏ nơi vai tṛ Mẹ Maria làm Mẹ Thiên Chúa, tức là loài người chúng ta được dựng nên là để lănh nhận hay để thông phần vào Sự Sống Thần Linh của Thiên Chúa qua các Bí Tích Thánh, cũng như được kêu gọi để chia sẻ Sự Sống Thần Linh này ra cho các linh hồn, bằng Chứng Từ Đức Tin của ḿnh. Thật vậy, nếu trong Mầu Nhiệm Tạo Dựng, Thiên Chúa đóng vai chủ động trong việc tự ư tạo thành và loài người đóng vai nam nhân nơi Adong xuất hiện một cách thụ động, th́ trái lại, trong Mầu Nhiệm Nhập Thể và Cứu Thế, Thiên Chúa đóng vai thông ban một cách nhưng không và loài người đóng vai nữ nhân nơi Maria một cách chủ động và tích cực cộng tác. Ôi, cao cả biết bao, mầu nhiệm biết bao, tuyệt vời biết bao: thân phận con người được dựng nên để được làm Mẹ Thiên Chúa! Vậy, cùng với Mẹ Maria chúng ta hăy dâng lời “Ngợi Khen” ”Thiên Chúa là Đấng toàn năng đă làm cho tôi những điều trọng đại, Danh Ngài là Thánh” (Lk 1:49).

Bà Alice Von Hildebrand, ở New Rochelle, New York, phu nhân của triết gia Dietrich Von Hildebrand và là tác giả cuốn “Đặc Ân được Làm Phụ Nữ”, do Sapientia xuất bản, một tác phẩm cho thấy chính bà cũng là một triết gia, bà lấy bằng tiến sĩ triết ở Đại Học Fordham và hiện là giáo sư hưu trí ở Hunter College thuộc Đại Học Thành Phố Nữu Ước. Trong cuộc phỏng vấn với màn điện toán Zenit, (bài phỏng vấn đă được phổ biến ngày 26/11/2003), bà đă chia sẻ cảm nhận của ḿnh về phong trào nữ giới trong một thế giới đang bị tục hóa này, và cho biết người phụ nữ cần phải được nhắc nhở là việc họ làm trọn vai tṛ thân mẫu của họ có một giá trị khôn cùng trước nhan Thiên Chúa, tuy nhiên, họ chỉ t́m thấy sức mạnh thiêng liêng nơi những ǵ nữ giới nhận thấy ḿnh yếu kém, cũng như nơi việc lấy Mẹ Maria làm gương mẫu cho nữ tính của ḿnh.

“Người phụ nữ được một đặc ân hết sức lớn lao trong việc được cùng phái tính với vị diễm phúc, đó là Mẹ Maria, vị thánh hảo nhất trong tất cả mọi thụ tạo. Trào lưu phụ nữ được bắt đầu từ các quốc gia Tin Lành, v́ lư do rơ ràng đó là họ đă quay lưng lại với Mẹ của Chúa Kitô, như thể Đấng Cứu Thế cảm thấy bị hụt hẫng trong việc được tôn kính hướng về người Mẹ dấu yêu của Người vậy. Mẹ Maria, vị đă được ám chỉ đến một cách hiển vinh trong Sách Khải Huyền, là mô phạm của nữ giới. Chính việc hướng về Mẹ, cầu nguyện với Mẹ và chiêm ngắm các nhân đức của Mẹ mà phụ nữ mới t́m lại được con đường trở về với vẻ đẹp cũng như với phẩm vị sứ vụ của ḿnh”.

Về Ngày Ḥa B́nh Thế Giới (1/1/2004) - chủ đề về việc giảng dạy ḥa b́nh: sau đây là những điểm chính yếu trong giáo huấn Sứ Điệp Ḥa B́nh 2004 của ĐTC GP II, chủ đề về việc giảng dạy ḥa b́nh, chẳng những về phương diện lư thuyết liên quan đến công lư (luật lệ) mà cả phương diện thực hành liên quan đến bác ái (yêu thương) nữa. Sau đây là những trích dẫn nguyên văn những lời ĐTC nhận định và huấn dụ trong Sứ Điệp của ḿnh.

“Trong Sứ Điệp cho Ngày Ḥa B́nh Thế Giới 1/1/1979, Tôi đă kêu gọi là: để tiến đến ḥa b́nh th́ hăy giảng dạy ḥa b́nh. Ngày nay, lời kêu gọi này trở nên khẩn trương hơn bao giờ hết, v́ con người nam nữ trước những thảm cảnh tiếp tục hành hạ nhân loại đang có khuynh hướng trở thành cuồng tín, như thể ḥa b́nh là một lư tưởng bất khả đạt.

“Trong việc giảng dạy ḥa b́nh này, có một nhu cầu đặc biệt khẩn trương trong việc dẫn dắt cá nhân cũng như các dân tộc đến chỗ tôn trọng trật tự quốc tế và tôn trọng những quyết định của các thẩm quyền hợp pháp thay mặt họ. Ḥa b́nh và luật lệ quốc tế gắn bó chặt chẽ với nhau ở chỗ luật lệ là những ǵ thuận lợi cho ḥa b́nh.

“Trọng tâm của tất cả các nguyên tắc phổ quát làm nền tảng và chi phối luật lệ của các quốc gia, những nguyên tắc chú trọng tới việc hiệp nhất và ơn gọi chung của gia đ́nh nhân loại phải là nguyên tắc ‘pacta sunt servanda’, tức là cần phải tôn trọng các thứ ḥa ước đă được tự do kư kết… Cần phải nhắc lại qui luật căn bản này, nhất là ở vào những lúc thiên về một thứ luật lệ của quyền lực hơn là một thứ quyền lực của luật lệ…

“Cuộc chiến chống khủng bố không thể chỉ giới hạn nguyên vào những hoạt động đán áp và thanh trừng… Cuộc chiến chống khủng bố cần phải được thực hiện ở cả lănh vực chính trị và giáo dục nữa: một mặt bằng việc loại trừ đi những căn nguyên sâu xa của những t́nh trạng bất công là những ǵ thường thúc đẩy dân chúng đến những hành động tuyệt vọng và bạo lực, mặt khác, bằng việc nhấn mạnh đến một thứ giáo dục hướng chiều về việc tôn trọng sự sống con người trong hết mọi hoàn cảnh.

“Trong bất cứ trường hợp nào, các chính quyền dân chủ đều thừa biết là việc sử dụng vơ lực chống lại những tay khủng bố không thể biện minh cho việc loại bỏ những nguyên tắc thuộc qui chuẩn luật lệ. Những quyết định chính trị sẽ không thể nào chấp nhận được nếu chúng chỉ t́m kiếm thành đạt mà chẳng quan tâm ǵ tới các thứ quyền lợi căn bản của con người, bởi mục đích không thể biện minh cho phương tiện.........

“Luật lệ quốc tế cần phải bảo đảm là luật của kẻ mạnh không phải là thứ luật chủ chốt”.

Chắc chắn luật lệ là đường lối đầu tiên dẫn đến ḥa b́nh, và dân chúng cần phải được dạy cho biết tôn trọng luật lệ này. Tuy nhiên, người ta không thể tiến đến cùng đích của đạo lộ này trừ phi công lư được yêu thương bổ khuyết cho… Tự ḿnh, công lư không đủ. Thật vậy, nó có thể phản bội chính ḿnh, trừ phi nó biết hướng về một thứ mănh lực sâu xa hơn đó là yêu thương.

Ḥa b́nh không thể nào có nếu thiếu thứ tha!.. T́nh trạng khủng hoảng liên miên ở Palestine và Trung Đông: sẽ không thể nào t́m được một giải pháp cho các thứ vấn đề rắc rối nghiêm trọng gây khổ đau dai dẳng cho các dân ở vùng này cho tới khi thực hiện một quyết định vượt trên lư lẽ của một thứ công lư căn bản và hướng về lư lẽ của ḷng thứ tha.

Chỉ có một thứ nhân loại được chủ trị bởi “nền văn minh yêu thương” mới có thể hoan hưởng một nền ḥa b́nh chân thực và bền vững mà thôi. Câu châm ngôn cổ thời là “Onmia vincit amor” - T́nh yêu thắng được tất cả mọi sự.

(Xin xem toàn bộ sứ điệp rất quan trọng này ở Màn Điện Toán www.thoidiemmaria.net, phần "Ánh Sáng Thế Gian", mục "Theo Vị Chủ Chiên", trang "Sứ Điệp Ḥa B́nh", bài "Sứ Điệp Ḥa B́nh 2004").

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL