CHÚA NHẬT LỄ LÁ
 

BÀI ĐỌC I: Is 50:4-7
“Tôi đã không giấu mặt mũi tránh những lời nhạo cười, nhưng tôi biết tôi sẽ không phải hổ thẹn”

Bài trích sách Tiên Tri Isaia.

Chúa đã ban cho tôi miệng lưỡi đã được huấn luyện, để tôi biết dùng lời nói nâng đỡ kẻ nhọc nhằn. Mỗi sáng Người đánh thức tôi, Người thức tỉnh tai tôi, để nghe lời Người giáo huấn. Thiên Chúa đã mở tai tôi, mà tôi không cưỡng lại và cũng chẳng thối lui. Tôi đã đưa lưng cho kẻ đánh tôi, đã đưa má cho kẻ giật râu, tôi đã không che giấu mặt mũi tránh những lời nhạo cười và những người phỉ nhổ tôi. Vì Chúa nâng đỡ tôi, nên tôi không phải hổ thẹn; nên tôi trơ mặt chai như đá, tôi biết tôi sẽ không phải hổ thẹn.

Lời của Chúa.

Đáp ca: (Xin mời Cộng đoàn thưa)
Ôi Thiên Chúa! Ôi Thiên Chúa! sao Chúa đã bỏ tôi?

1.      Bao người thấy tôi đều mỉa mai tôi, họ bỉu môi, họ lắc đầu: “Hắn tin cậy Chúa, xin Ngài cứu hắn, xin Ngài giải gỡ hắn, nếu Ngài yêu thương”.

2.      Đứng quanh tôi là đàn ưng khuyển, một lũ côn đồ bao bọc lấy tôi. Chân tay tôi chúng đều chọc thủng, tôi có thể đếm được mọi đốt xương tôi.

3.      Phần chúng thì nhìn xem tôi và vui vẻ, đem y phục của tôi chia sẻ với nhau, còn tấm áo dài, thì chúng rút thăm... Phần Ngài, lạy Chúa xin chớ đừng xa tôi, ôi Đấng phù trợ tôi, xin kíp ra tay nâng đỡ.

4.      Tôi sẽ tường thuật danh Chúa cho các anh em, giữa nơi công hội tôi sẽ ngợi khen Người. “Chư quân là người tôn sợ Chúa, xin hãy ca khen Chúa, toàn thể miêu duệ nhà Giacób, hãy chúc tụng Người, hãy tôn sợ Người, hết thảy dòng giống Israel!”

BÀI ĐỌC II: Phil 2:6-11
“Người đã tự hạ mình; vì thế Thiên Chúa đã tôn vinh Người”

Bài trích thơ Thánh Phaolồ Tông đồ gởi tín hữu Philipphê.

Chúa Giêsu Kitô tuy là thân phận Thiên Chúa, đã không nghĩ phải dành cho được ngang hàng với Thiên Chúa; trái lại, Người hủy bỏ chính mình mà nhận lấy thân phận tôi đòi, đã trở nên giống như loài người, với cách thức bề ngoài như một người phàm. Người đã tự hạ mình mà vâng lời cho đến chết, và chết trên thập giá. Vì thế, Thiên Chúa đã tôn vinh Người, và ban cho Người một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu, để khi nghe tên Giêsu, mọi loài trên trời dưới đất và trong địa ngục phải quì gối xuống và mọi miệng lưỡi phải tuyên xưng Đức Giêsu Kitô là Chúa để Thiên Chúa Cha được vinh quang.

Lời của Chúa.

Câu Xướng Trước Phúc Âm: (Xin mời Cộng đoàn đứng)
Chúa Kitô vì chúng ta, đã vâng lời cho đến chết và chết trên thập giá. Vì thế, Thiên Chúa đã tôn vinh Người, và ban cho Người một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu.

PHÚC ÂM: Bài dài Lc 22:14—23:56
“Sự Thương Khó Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta”

_C_ Bài Thương Khó Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, theo Thánh Luca.

Đến giờ, Chúa Giêsu vào bàn ăn với mười hai tông đồ và bảo các ông: _+_ “Thầy đã tha thiết ước ao ăn lễ Vượt Qua này với các con trước khi chịu khổ nạn. Thầy bảo các con, Thầy sẽ chẳng bao giờ ăn lễ nầy nữa, cho đến khi lễ nầy được thực hiện trong nước Thiên Chúa”. _C_ Rồi người cầm chén, tạ ơn và phán: _+_ “Các con hãy lãnh nhận chén nầy mà chia cho nhau; Thầy bảo cho các con biết: Thầy sẽ không uống thứ nho này nữa cho đến khi nước Thiên Chúa đến!” _C_ Đoạn Người cầm bánh và tạ ơn, bẻ ra và trao cho các ông mà phán: _+_ “Nầy là Mình Ta hiến ban vì các con, các con hãy làm việc nầy mà nhớ đến Ta”. _C_ Cùng một thể thức ấy, sau bữa ăn tối, Người cầm lấy chén mà phán: _+_ “Chén nầy là Tân ước trong Máu Ta sẽ đổ ra vì các con. Vả lại nầy tay kẻ nộp Ta đang ở gần Ta, ngay trên bàn nầy. Đành rằng Con Người sẽ ra đi như đã được ấn định, nhưng vô phúc cho kẻ nộp Người!” _C_ Bấy giờ các ông bắt đầu hỏi nhau xem ai trong nhóm họ là kẻ làm điều đó. Giữa các ông cũng xảy ra một cuộc tranh dành xem ai trong họ được coi là cao trọng hơn hết. Nhưng Người bảo: _+_ “Vua chúa các dân ngoại thì thống trị dân và những kẻ có quyền hành trên dân thì bắt dân gọi mình là ân nhân. Phần các con, thì không như thế, vì ai cao trọng hơn các con thì hãy trở thành như người nhỏ nhất, và kẻ làm đầu, hãy trở thành như người hầu bàn. Vì người ngồi ăn và kẻ hầu hạ, ai trọng hơn, nào chẳng phải là người ngồi ăn ư? Thế mà Thầy, Thầy ở giữa các con như người hầu hạ. Còn các con các con đã kiên trì với Thầy trong các cơn gian nan của Thầy, và Thầy xếp đặt nước trời cho các con như Cha thầy đã xếp đặt cho Thầy, để các con sẽ được ăn uống đồng bàn trong nước Thầy, và được ngồi trên tòa xét xử mười hai chi tộc Israel!” _C_ Rồi Chúa nói: _+_ Simon, Simon, nầy ma quỷ đã đòi sàng các con như sàng gạo, nhưng Ta đã cầu nguyện để con khỏi mất đức tin. Và phần con, khi đã trở lại, con hãy làm cho anh em con vững tin”. _C_ Ông thưa Người: _S_ “Lạy Thầy, con sẵn sàng theo Thầy, dù vào tù hay đi chịu chết”. _C_ Nhưng Người đáp: _+_ “Phêrô, Thầy bảo cho con biết; Hôm nay khi gà chưa gáy con đã chối rằng: không biết Thầy”. _C_ Và Người bảo các ông: _+_ “Khi Thầy sai các con đi không mang theo túi tiền, không bị, không giày dép, nào các con có thiếu thốn sự gì không?” _C_ Các ông thưa: _S_ “Không thiếu gì cả”. _C_ Vậy Người nói: _+_ “Nhưng bây giờ ai có túi tiền, hãy cầm lấy, ai có bị, cũng hãy làm như vậy, và ai không có gươm, thì hãy bán áo choàng mình mà mua lấy gươm. Vì Thầy bảo các con hay: còn điều nầy chép về Thầy cũng cần phải được ứng nghiệm: Người đã bị liệt vào số những kẻ gian ác. Vì mọi điều đã chép về Thầy phải được hoàn tất”. _C_ Các ông thưa Người: _S_ “Thưa Thầy, nầy có hai thanh gươm đây”. _C_ Và Người bảo: _+_ “Đủ rồi”.

     _C_ Đoạn Người ra đi lên núi cây ô liu như thường lệ. Các môn đệ cũng đi theo Người. Đến nơi Người bảo các ông: _+_ Các con hãy cầu nguyện để khỏi sa chước cám dỗ”. _C_ Rồi Người đi xa các ông một quãng bằng ném một hòn đá và quì gối cầu nguyện rằng: _+_ “Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin Cha cất chén nầy xa con. Nhưng xin đừng theo ý con muốn, một theo ý Cha”. _C_ Bấy giờ có thiên thần từ trời hiện ra an ủi Người, và Người lâm cơn hấp hối, Người cầu nguyện thiết tha hơn, và mồ hôi Người chảy ra như những giọt máu rơi xuống đất. Cầu nguyện xong, Người đứng dậy, trở lại chỗ các môn đệ và thấy các ông còn đang ngủ vì buồn sầu. Người liền bảo: _+_ “Các con ngủ ư? Hãy dậy và cầu nguyện, kẻo sa chước cám dỗ”. _C_ Người còn đang nói, thì nầy đây một lũ đông, và một người trong nhóm Mười Hai là Giuđa dẫn đầu. Hắn lại gần Chúa Giêsu để hôn Người. Chúa Giêsu bảo hắn: _+_ “Giuđa, ngươi lấy cái hôn để nộp Con Người ư?” _C_ Thấy các sự sắp xảy ra, những kẻ đứng chung quanh Người liền hỏi: _S_ “Thưa Thầy, chúng tôi có nên dùng gươm mà chém không?” _C_ Và một người trong các ông chém tên đầy tớ thầy thượng tế đứt tai phải. Nhưng Chúa Giêsu lên tiếng bảo: _+_ “Thôi, đủ rồi”. _C_ Và Người sờ vào tai người đầy tớ ấy mà chữa cho y lành lại. Rồi Chúa Giêsu bảo các kẻ đến bắt Người gồm các thượng tế, trưởng vệ binh đền thờ và kỳ lão rằng: _+_ “Các ngươi cầm gươm giáo gậy gộc đi bắt Ta như bắt tên cướp ư? Hằng ngày Ta ngồi trong đền thờ giữa các ngươi mà các ngươi không bắt Ta. Nhưng đây là giờ của các ngươi và của quyền lực tối tăm”. _C_ Chúng liền bắt Người và điệu tới nhà thầy thượng tế. Còn Phêrô đi theo xa xa.

     _C_ Họ đốt lửa ngay giữa sân và ngồi vòng quanh, Phêrô cũng ngồi lẫn với họ. Một đứa đầy tớ gái thấy ông ngồi gần lửa, thì nhìn kỹ ông và bảo: _S_ “Cả ông nầy cũng theo hắn”. _C_ Nhưng ông chối và nói: _S_ “Nầy chị, tôi đâu quen biết người ấy”. _C_ Một lát sau, có người khác nhìn ông và nói: _S_ “Chính ông cũng là người trong bọn đó”. _C_ Nhưng Phêrô đáp: _S_ Nầy anh, đâu có phải tôi”. _C_ Chừng một giờ sau, một người khác quả quyết rằng: _S_ “Đúng ông nầy cũng theo người ấy: Vì ông ta cũng là người xứ Galilêa”. _C_ Phêrô đáp: _S_ “Nầy anh, tôi không biết anh muốn nói gì?” _C_ Khi ông còn đang nói, thì lập tức gà liền gáy. Chúa Giêsu quay lại nhìn Phêrô. Bấy giờ Phêrô mới sực nhớ lời Chúa đã bảo ông trước: Khi gà gáy, con đã chối Thầy ba lần. Phêrô liền ra ngoài và khóc lóc thảm thiết. Những kẻ canh giữ người, nhạo cười và đánh đập Người. Chúng che mặt Người, vả mặt mà hỏi Người rằng: _S_ “Hãy đoán xem ai đánh ngươi đó”. _C_ Và chúng còn thốt ra nhiều lời khác nhục mạ Người. Vừa sáng ngày, các kỳ lão trong dân, các thượng tế và các luật sĩ hội lại và cho điệu Người ra trước công nghị mà nói: _S_ “Nếu ông là Đấng Kitô, hãy nói cho chúng tôi hay”. _C_ Người trả lời: _+_ “Tôi có nói, các ông cũng chẳng tin tôi, và nếu tôi có hỏi, các ông cũng chẳng trả lời và cũng chẳng tha tôi. Nhưng từ giờ đây, Con Người sẽ ngự bên hữu Thiên Chúa toàn năng”. _C_ Mọi người đều hỏi lại: _S_ “Vậy ông là Con Thiên Chúa ư?” _C_ Người đáp: _+_ “Các ông nói đúng, Ta là Con Thiên Chúa”. _C_ Bấy giờ họ nói: _S_ “Chúng ta còn cần chứng cớ chi nữa? Vì chính chúng ta cũng nghe y nói”. _C_ Đoạn (khi ấy) tất cả bọn họ đứng dậy và giải Người đến Philatô.

     _C_ Họ bắt đầu tố cáo Người rằng: _S_ “Chúng tôi đã thấy người này xúi dục dân nổi loạn, ngăn cản nộp thuế cho Cêsarê, và còn tự xưng là Kitô Vua”. _C_ Philatô bảo các thượng tế và đám đông rằng: _S_ “Ta không thấy người này có tội gì”. _C_ Nhưng họ cố nài rằng: _S_ “Người này đã làm náo động dân chúng, giảng dạy khắp xứ Giuđêa, bắt đầu từ xứ Galilêa đến đây”. _C_ Philatô vừa nghe nói đến Galilêa, liền hỏi cho biết có phải đương sự là người xứ Galilêa không? Và khi đã biết Người thuộc thẩm quyền Hêrôđê, quan liền sai giải Người cho Hêrôđê cũng có mặt tại Giêrusalem trong những ngày ấy. Hêrôđê thấy Chúa Giêsu thì mừng rỡ lắm: vì từ lâu, ông ao ước thấy Người, bỏ đã nghe nói về Người rất nhiều, và hy vọng xem Người làm một vài phép lạ. Nhà vua hỏi Người rất nhiều lời, nhưng Người không đáp gì hết. Trong khi ấy, các thượng tế và luật sĩ ở đó tố cáo Người dữ dội. Còn Hêrôđê cùng các quân lính thì khinh dể và nhạo báng Người, đoạn khoác cho Người một áo choàng trắng và gởi trả Người cho Philatô. Chính ngày đó, Hêrôđô và Philatô trở thành bạn hữu, vì trước kia họ là thù địch với nhau.

     _C_ Bấy giờ Philatô triệu tập các thượng tế, các thủ lãnh và dân chúng lại, rồi bảo họ: _S_ “Các ngươi dãi nộp cho ta người này như một kẻ xúi giục dân làm loạn, nhưng đây ta đã tra xét trước mặt các ngươi, và ta không thấy người nầy phạm tội nào trong những tội các ngươi tố cáo. Cả vua Hêrôđê cũng thấy như vậy, vì ta đã cử các ngươi đến nhà vua và nhà vua cũng không thấy có chi đáng tội chết cả. Vậy ta sẽ cho sửa phạt, rồi tha đi”. _C_ Mỗi dịp lễ, quan tổng trấn phải phóng thích cho họ một người tù. Vậy toàn dân đồng thanh kêu lên: _S_ “Hãy giết người nầy, và tha Baraba cho chúng tôi”. _C_ Tên nầy vì dấy loạn trong thành và giết người, nên đã bị tống ngục. Nhưng Philatô muốn tha Chúa Giêsu, nên lại nói với dân chúng. Nhưng chúng càng la to hơn và nói: _S_ “Hãy đóng đinh nó, hãy đóng đinh nó vào thập giá”. _C_ Lần thứ ba, quan lại nói với dân chúng: _S_ “Người nầy đã làm gì xấu. Ta không thấy nơi ông ấy có lý do để lên án tử hình. Vậy ta sẽ trừng phạt rồi tha đi”. _C_ Chúng lại la lớn tiếng nhất định đòi đóng đinh Người vào thập giá, và tiếng la hét của chúng càng dữ dội hơn. Philatô liền tuyên án theo lời chúng yêu cầu. Vậy quan phóng thích tên đã bị cầm tù vì dấy loạn và giết người, là kẻ mà chúng đã xin tha, còn Chúa Giêsu thì quan trao phó để mặc ý chúng.

     _C_ Khi điệu Người đi, chúng bắt một người xứ Xyrênê tên Simon ở ngoài đồng về, chúng bắt ông vác thập giá theo sau Chúa Giêsu. Đám đông dân chúng theo Người, có cả mấy người phụ nữ khóc thương Người. Nhưng Chúa Giêsu ngoảnh mặt lại bảo họ rằng: _+_ “Hỡi con gái Giêrusalem, đừng khóc thương Ta, hãy khóc thương chính các ngươi và con cái các ngươi. Vì nầy, sắp đến ngày người ta sẽ than rằng: “Phúc cho người son sẻ, phúc cho những lòng không sinh nở và những vú không nuôi con”. Bấy giờ người ta sẽ lên tiếng với núi non rằng: “Hãy đổ xuống đè chúng tôi” và nói với các gò nổng rằng: “Hãy che lấp chúng tôi đi. Vì nếu cây tươi còn bị xử như vậy, thì gỗ khô sẽ ra sao?” _C_ Cùng với Người, chúng còn điệu hai tên gian ác nữa đi xử tử. Khi đã đến nơi gọi là Núi Sọ, chúng đóng đinh Người vào thập giá cùng với hai tên trộm cướp, một đứa bên hữu và một đứa bên tả Người. Bấy giờ Chúa Giêsu than thở rằng: _+_ “Lạy Cha, xin tha cho chúng, vì chúng không biết việc chúng làm”. _C_ Rồi chúng rút thăm mà chia nhau áo Người. Dân chúng đứng đó nhìm xem và các thủ lãnh thì cười ngạo Người mà rằng: _S_ “Nó đã cứu được kẻ khác thì hãy tự cứu mình đi, nếu nó thật là Đấng Kitô, người Thiên Chúa tuyển chọn”. _C_ Quân lính đều chế diễu Người và đưa dấm cho Người uống và nói: _S_ “Nếu ông là vua dân Do Thái, ông hãy tự cứu mình đi”. _C_ Phía trên đầu Người có tấm bảng đề chữ Hy Lạp, La Tinh và Do Thái như sau: “Người nầy là vua dân Do Thái”. Một trong hai kẻ trộm bị đóng đinh trên thập giá cũng sỉ nhục Người rằng: _S_ “Nếu ông là Đấng Kitô, ông hãy tự cứu ông và cứu chúng tôi nữa”. _C_ Đối lại tên kia mắng nó rằng: _S_ “Mi cũng chịu đồng một án mà mi chẳng sợ Thiên Chúa sao. Phần chúng ta, như thế này là đích đáng, vì chúng ta chịu xứng với việc chúng ta đã làm, còn ông nầy, ông có làm gì xấu đâu?” _C_ Và anh ta thưa Chúa Giêsu rằng: _S_ “Lạy Ngài, khi nào về nước Ngài, xin nhớ đến tôi”. _C_ Chúa Giêsu đáp: _+_ “Quả thật, Ta bảo ngươi: ngay hôm nay, ngươi sẽ ở trên thiên đàng với Ta”. _C_ Lúc đó vào khoảng giờ thứ sáu, tối tăm liền bao trùm cả mặt đất cho đến giờ thứ chín.

     _C_ Mặt trời trở nên u ám, màn trong đền thờ xé ra làm đôi ngay chính giữa. Lúc đó Chúa Giêsu kêu lớn tiếng rằng: _+_ “Lạy Cha, Con phó linh hồn Con trong tay Cha”. _C_ Nói đoạn, Người trút hơi thở.

(Qùi gối thinh lặng trong giây lát)

     _C_ Thấy sự việc xảy ra, viên sĩ quan ca tụng Thiên Chúa rằng: _S_ “Ông nầy quả thật là người công chính” _C_ Và tất cả dân chúng có mặt thấy cảnh tượng đó, và chứng kiến những sự việc xảy ra, liền đấm ngực trở về. Đứng xa xa, có những kẻ quen biết Người, và mấy phụ nữ đi theo Người từ xứ Galilêa, họ cũng chứng kiến. Tuy nhiên, có một công nghị viên tên là Giuse, người tốt lành và công chính. Ông này đã không đồng ý với mưu toan và hành động của các công nghị viên khác, ông quê ở thành Arimathia trong xứ Giuđêa, chính ông cũng trông đợi nước Chúa. Ông đến gặp Philatô và xin xác Chúa Giêsu. Đoạn ông hạ xác Người xuống, liệm trong khăn và táng trong mồ đá đục sẵn, nơi chưa táng xác ai. Hôm đó là ngày chuẩn bị và sắp bước sang ngày Sabbat. Trong khi đó, những người phụ nữ đã đi với Người từ xứ Galilêa, cũng theo đến xem mồ và xác Người được táng như thế nào. Rồi các bà về sửa soạn thuốc thơm và dầu thơm. Nhưng trong ngày Sabbat, các bà nghỉ theo đúng luật.

SUY NIỆM

ĐÁM RƯỚC
 

Đám rước hôm đó có nhiều người tham dự, và tôi cũng là người có mặt trong đám đông hôm ấy. Tôi đã vui vẻ đi giữa mọi người và hô hoán một cách nồng nhiệt: “Vạn tuế đức vua, đấng nhân danh Chúa mà đến. Bình an và vinh quang trên các tầng trời” (Luc 19:38). Đó là một đám rước biểu dương ảnh hưởng và sự thu hút của quần chúng dành cho một người được coi là ngoại hạng, một đại tiên tri, miêu duệ vua Đavít, Đấng nhân danh Thiên Chúa. Người đó là Giêsu Nazareth, Đấng Cứu Thế của nhân loại.

Đám rước này cũng nhắc lại cho tôi một đám rước tương tự mà tôi đã tham dự sau đó ít ngày. Đám rước lần này không tiến vào Giêrusalem với những cành thiên tuế và lời tung hô, vạn tuế, nhưng khởi đầu từ dinh Philatô dẫn đến đồi Golgotha. Đám rước được trang bị bằng gậy gộc, giáo mác, bằng những tiếng chửi bới, quát tháo xen lẫn tiếng khóc thương và cười nhạo.

Nếu bạn hỏi tôi về cảm tưởng hai đám rước ấy, tôi thật sự thấy lúng túng và rất khó trả lời. Cho đến nay, nhiều khi tôi vẫn chưa phân biệt được cảm tưởng của mình. Dĩ chí, vai trò của tôi khi tham dự những đám rước ấy. Và nếu bạn hỏi tôi cái gì làm cho tôi phải phân vân, do dự, thì câu trả lời chính là con người đó: Giêsu Nazareth. Chính Ngài đã làm tôi phải phân vân, do dự. Lúc thì ngồi trên lưng lừa, oai phong, lẫm liệt. Không những thế, khi vào đền thờ, Ngài còn rút giây lưng ra xua đuổi bọn con buôn, xô đổ bàn ghế chúng mà không ai dám phản đối nửa lời. Nhưng rồi, cũng con ngươi ấy lại ngậm miệng làm thinh đi trong những tiếng chửi rủa, vai vác thập giá, mình đầy vết thương đau đớn. Hơn thế, còn phải chịu đóng đinh trên thập tự giá. Con người ấy thật khó hiểu. Hành động của Ngài làm cho tôi thấy nhiều lúc không hiểu nổi.

Đúng thế, ai còn lại gì Giêsu Nazareth. Và ai còn lạ gì những giáo huấn và lời giảng dậy của Ngài. Ngay những kẻ theo Ngài cũng đã cảm thấy khó chịu: “Lời gì chói tai thế. Ai tin cho được” (Gio 6:60). Và trước sự rút lui của nhiều người, Ngài đã phải lên tiếng với nhóm còn lại: “Phần anh em có định bỏ thầy không?” (Gio 6:67).

Như phần đông những người tham dự hai đám rước hôm đó, tôi cũng để mình bị cuốn hút bởi sức mạnh và ảnh hưởng quần chúng. Những lời hoan hô hay đả đảo, những nụ cười rạng rỡ hay những cánh tay giơ cao biểu lộ sự căm phẫn, những cảm tình nồng nhiệt hay những bực tức khó chịu...Tất cả đều dựa theo quần chúng. Nhiều lúc tôi cũng chẳng biết mình hoan hô và đả đảo ai. Cũng chẳng biết tại sao tôi lại hoan hô hay đả đảo. Hoặc tại sao tôi lại hãnh diện, sung sướng theo Ngài hay bực tức, khó chịu và xấu hổ đi theo Ngài. Có thể nói thái độ của tôi và cảm tình của tôi dành cho Ngài là những thái độ và cảm tình bất nhất dựa theo quần chúng. Quần chúng hoan hô, tôi hoan hô. Quần chúng đả đảo, tôi đả đảo. Quần chúng cười, tôi cười theo. Quần chúng khóc, tôi khóc theo. Quần chúng giận dữ, tôi giận dữ theo. Nói một cách khác, tôi không hiểu Ngài, không thực sự biết Ngài, và không mến Ngài. Chính vì thế, khi Ngài vào Giêrusalem hay vác thập giá lên Golgotha phản ứng của tôi cũng bình thường như phản ứng của đám đông những người tham dự.

Nhưng hôm nay, tôi dứt khoát phải có một thái độ khác khi suy về biến cố Chúa Giêsu vào Giêrusalem cũng như ít ngày sau Ngài tiến lên đồi Golgotha. Tôi muốn tự hỏi mình rằng Chúa Giêsu có thực ở trong tâm trí tôi, trong lòng tôi, và trong hành động của tôi không? Ngài vào thành thánh, Ngài lên núi Sọ, và Ngài phục sinh cho tôi hay cho ai? Và tôi đã đón nhận những biến cố này như thế nào trong đời sống Kitô hữu của mình.

Trong đám rước vào Giêrusalem phần đông người ta cầm ngành thiên tuế, nhưng chỉ có ít người trải áo mình trên lưng lừa cho Chúa cỡi hoặc trải trên đường cho Chúa đi qua. Đó cũng là lý do tại sao nhiều người thích theo Ngài trong những lúc vinh quang, thành công, dễ dàng và được may mắn, nhưng lại xa Ngài khi gặp chống đối, bắt bớ, đau thương và thử thách. Vì hành động cởi áo mình và sẵn sàng để mất đi chiếc áo vì Chúa ám chỉ thái độ thực tình, hy sinh và biết rõ Ngài là ai. Còn hành động cằm một cành lá rồi sau đó vất bỏ chính là một thái độ hời hợt và thờ ơ bên ngoài.

Cũng trong đám rước hôm đó, Chúa Giêsu chọn ngồi trên lưng một con lừa con mà không chọn ngồi trên một con ngựa. Đấy cũng là thái độ của Ngài muốn nói với tôi về ý nghĩa của cuộc đời theo Ngài. Con ngựa, người ngồi trên lưng ngựa trong bối cảnh ấy hiển nhiên mang hình ảnh một kẻ chiến thắng, một người thống trị, hay một kẻ có quyền. Chúa Giêsu, Con Vua Đavít, Đấng nhân danh Thiên Chúa dĩ nhiên có đủ quyền hành và tư cách ngồi trên lưng một con chiến mã để tiến vào Giêrusalem. Nhưng Ngài đã không hành động như thế. Ngài đã chọn ngồi trên lưng một con lừa con. Điều này đã nói lên tấm lòng của Ngài hết sức nhân từ, hiền lành, và khiêm nhượng. Ngài không muốn tôi có cảm tưởng rằng mình đang theo phò một lãnh Chúa, một đại đế đầy quyền uy. Nhưng Ngài chỉ muốn tôi biết rằng theo Ngài là phải khiêm tốn, hiền lành, đơn sơ và trong sạch.

Đám rước hôm nay và đám rước sau đó ít hôm không phải là đám rước mà tôi tham dự để hoan hô hay đả đảo một người. Nhưng đó phải là đám rước của suốt hành trình đức tin của tôi. Chúa Giêsu phải là Đấng ngự trị trong tâm trí, trong trái tim, và trong cuộc sống của tôi dù Ngài là một Chúa Giêsu vinh hiển tiến vào thành thánh hay một Chúa Giêsu nhục nhã, vai vác thập giá đi lên núi Sọ.

Trần Mỹ Duyệt

Ai là Thủ Phạm?
Kẻ nào có thể giết được Con Thiên Chúa?
 

Biến Cố Khổ Nạn và Phụng Vụ

Theo Phụng Niên, nếu kể từ Thứ Tư Lễ Tro, ngày mở màn cho Mùa Chay, thì hôm nay là đúng 40 ngày của Mùa Chay, ngày kết thúc Mùa Chay, cũng là Ngày mở đầu Tuần Thánh, một thời điểm quan trọng nhất của cả một Năm Phụng Vụ, vì là thời điểm Giáo Hội cử hành Mầu Nhiệm Vượt Qua của Chúa Kitô, tức cử hành Biến Cố Tử Nạn và Phục Sinh của Người.

Nếu Dân Do Thái cử hành biến cố Vượt Qua của họ hằng năm long trọng thế nào thì Kitô hữu chúng ta cũng tưởng niệm Biến Cố Vượt Qua của Chúa Kitô vào mỗi Ngày Chúa Nhật trọng thể như vậy và hơn vậy, đến nỗi, Chúa Nhật là Ngày Lễ Buộc liên quan đến phần rỗi đời đời của Kitô hữu. Vì Biến Cố Vượt Qua trong Cựu Ước liên quan đến cuộc giải phóng Dân Do Thái khỏi cảnh nô lệ của họ thế nào, thì Biến Cố Vượt Qua của Chúa Kitô cũng liên quan đến cuộc giải phóng linh hồn của loài người nói chung và của thành phần Kitô hữu nói riêng khỏi tội lỗi và sự chết như vậy. Đó là lý do, theo thứ tự thời gian, tuy chưa tới thời điểm kỷ niệm Biến Cố Tử Nạn là biến cố được Giáo Hội cử hành vào Thứ Sáu trong Tuần Thánh, nhưng vì Biến Cố Tử Nạn là một biến cố vô cùng trọng đại, một biến cố chính thức mở màn cho Cuộc Vượt Qua và là một Cuộc Vượt Qua được kết thúc ở việc Chúa Kitô Phục Sinh vào Ngày Thứ Nhất trong tuần, nên Giáo Hội luôn cử hành Biến Cố Tử Nạn vào Ngày Chúa Nhật, bởi thế, Chúa Nhật Lễ Lá cũng chính là và còn được gọi là Chúa Nhật Thương Khó.

Nói về Biến Cố Tử Nạn của Chúa Kitô, chúng ta có rất nhiều điều phải suy tư, chẳng hạn, tại sao dân Do Thái vừa hoan hô nghênh đón Chúa Kitô Con Vua Đavít vào đền thánh Giêrusalem, một biến cố chúng ta cũng cử hành trong Ngày Chúa Nhật Lễ Lá hôm nay, ở phần đầu lễ, sau đó lại quay ra đả đảo Người và gào thét đòi đóng đanh Người cho bằng được, một biến cố chúng ta cũng đồng thời nghe thuật lại trong Thánh Lễ Chúa Nhật Thương Khó hôm nay, cũng như vào chính Ngày Thứ Sáu Tuần Thánh? Dân Do Thái rất tỉnh táo và cố tình giết Đấng đã tự nhận mình là Con Thiên Chúa trước Hội Đồng Do Thái như thế nhưng tại sao Con Thiên Chúa làm người lại cho rằng họ lầm không biết việc họ làm? Đây là một thảm kịch lịch sử, một vụ án cứu độ liên quan đến cả dân Do Thái lẫn Dân Ngoại nói chung và liên quan đặc biệt đến vấn đề ai thực sự là chính đao thủ phủ giết chết Con Thiên Chúa!

Vẫn biết trong Vụ Án Giêsu, Con Thiên Chúa làm người bị quyền bính loài người, cả giáo quyền là Hội Đồng Do Thái lẫn chính quyền là Nhà Cầm Quyền Đế Quốc Rôma lên án và xử tử Người một cách hết sức oan ức và bất công. Thế nhưng, dù có quyền minh án cho mình và có khả năng thoát thân như những lần khác, Chúa Kitô vẫn không làm, vẫn không tự mình xuống khỏi thập giá như lời thách thức của thành phần đầu não và dân chúng Do Thái, vì đã đến giờ của Người, giờ Cha Người làm cho Người được vinh hiển, cũng là giờ nhờ đó Người làm cho Cha được hiển vinh, như Người đã minh định điều này trong Lời Nguyện cuối Bữa Tiệc Ly ở Phúc Âm Thánh Gioan đoạn 17 câu 1.

Biến Cố Khổ Nạn và Nạn Nhân

Đúng thế, nếu Chúa Kitô là tất cả mạc khải của Thiên Chúa, thì cuộc khổ nạn và tử giá của Người là tột đỉnh của mạc khải này, vì tất cả những gì Người tỏ ra cho dân Do Thái cũng như môn đệ của Người biết khi Người còn sống giữa họ và ở với họ, được kết thúc nơi Vụ Án Giêsu, một vụ án Người đã tỏ hết thân phận của Người ra, một thân phận dân Do Thái rất muốn biết và là một thân phận liên quan đến phần rỗi của cả dân ngoại, tức đến chung loài người nữa. Thân phận đó là gì, nếu không phải, theo tôi, đó là tất cả sự thật về Người, một sự thật như Người đã tuyên bố với tổng trấn Philatô trong Phúc Âm Thánh Gioan là Người sinh ra và đến thế gian để làm chứng, làm chứng ở chỗ Người tỏ hết thân phận đích thực của Người ra: Người thực sự là ai hay Người từ đâu đến? Thân phận của nhân vật Giêsu Nazarét thực sự là một mầu nhiệm chẳng những đối với dân Do Thái nói chung mà cả với thành phần môn đệ thân cận với Người nữa, chưa hết, thân phận của Người chẳng những mầu nhiệm đối với thành phần đương thời của Người bấy giờ 2001 năm trước đây, mà còn với tất cả con người thời nay nói chung và Kitô hữu nói riêng nữa, như trong Tuyên Ngôn “Chúa Giêsu” của Thánh Bộ Tín Lý Đức Tin ban hành ngày 5/9/2000 đã chứng thực điều này.

Có một lần dân Do Thái cũng hết sức sốt ruột trách cứ Chúa Giêsu trong Phúc Âm Thánh Gioan ở đoạn 10 câu 24 và 25: “’Ông còn để chúng tôi mập mờ tới bao giờ? Nếu ông thực sự là Đức Kitô thì hãy nói thẳng ra đi?’. Chúa Giêsu trả lời: ‘Tôi đã nói với quí vị rồi mà quí vị không tin. Những việc Tôi nhân danh Cha Tôi mà làm đều chứng tỏ về Tôi, song quí vị không chịu tin…’”. Thậm chí Chúa Giêsu còn cảnh giác họ, cũng trong Phúc Âm Thánh Gioan ở đoạn 8 câu 21 thế này: “Tôi sẽ ra đi. Quí vị sẽ tìm Tôi song quí vị sẽ chết trong tội của mình. Nơi Tôi đi quí vị không thể nào đến được”.

Lời cảnh giác và tiên báo này quả thực đã hoàn toàn ứng nghiệm khi Chúa Giêsu ra đi ở chỗ để cho Hội Đồng Do Thái bắt và tra vấn thân phận của Người, như Phúc Âm Thánh Luca hôm nay thuật lại: “Ngươi hãy nói cho chúng tôi biết ngươi có phải là Đấng Thiên Sai không?” Và họ đã thực sự chết trong tội của họ chính ngay lúc họ tìm kiếm Người, đúng hơn ngay lúc họ được thấy sự thật, vì sau khi nghe Người xác nhận thân phận thật sự về Người, thì, cũng theo Phúc Âm Luca thuật lại, “bấy giờ toàn thể công hội vùng lên dẫn Người đến với Philatô”.

Vậy thân phận của nhân vật Giêsu Nazarét đây là ai, nếu không phải, Người là Con Thiên Chúa và là một Vị Quân Vương. Người đã tỏ mình là Con Thiên Chúa cho giáo quyền Do Thái và là một Vị Quân Vương cho chính quyền Rôma. Chúng ta nên để ý là, không bao giờ Chúa Kitô trực tiếp tự xưng mình là Con Thiên Chúa hay là Vua, mà Người chỉ công nhận lời người khác nói về Người như thế mà thôi, như Người đã công nhận lời của Hội Đồng Do Thái hỏi Người có phải là Con Thiên Chúa không, hay thừa nhận lời của Philatô hỏi Người có phải là vua không! Bởi vì, nếu Người tự động tuyên bố mình như thế, như xưng mình Ta là Con Thiên Chúa, sẽ đụng đến niềm tin Độc Thần của dân Do Thái, hay xưng mình Ta là Vua sẽ đụng đến Vua Cêsa của chính quyền đế quốc Rôma.

Tuy nhiên, không phải vì thế mà Người không biết mình là ai và từ đâu đến. Theo các Phúc Âm thuật lại, thì Người chẳng những biết mình là ai, từ đâu đến, mà còn dám làm chứng minh Người là Con Thiên Chúa, là Vua nữa, chẳng những bằng lời nói khôn ngoan xuất chúng, bằng quyền năng chữa trị và trừ quỉ của mình trong ba năm xuất thân độ thế, mà còn bằng việc làm, như Thánh Phaolô tuyên nhận trong thư gửi giáo đoàn Philiphê đoạn 2 câu 8 và 9: “Người đã vâng lời cho đến chết và chết trên thập giá, bởi thế, Thiên Chúa đã tôn vinh Người và ban cho Người một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu… Giêsu Kitô là Chúa!”. Nghĩa là, chính việc Người tỏ ra hoàn toàn và tuyệt đối vâng lời Đấng đã sai Người mà Người đã chứng tỏ Người thực sự là Con Thiên Chúa, mà một khi Người đã thực sự là Con Thiên Chúa thì Người cũng chính là Vua muôn dân, muôn nước, muôn loài vậy.

Thật thế, là một vương đế, Người đã hiển ngự trên ngai tòa Thập Giá của Người, như tấm bảng Philatô viết gắn trên đầu thập giá của Người được Phúc Âm hôm nay ghi nhận: “Người này là Vua Dân Do Thái”. Và chính lúc ở trên ngai tòa này, Người đã được thần dân nhận biết, đám thần dân thuộc cả thành phần Do Thái, tiêu biểu là người trộm bị đóng đanh bên phải của Người, lẫn thành phần dân ngoại, điển hình là viên đại đội trưởng dân ngoại Rôma. Đó là lý do, sau khi sống lại từ trong kẻ chết, Chúa Giêsu Phục Sinh đã tuyên bố với các tông đồ trong Phúc Âm Thánh Mathêu ở đoạn 28 câu 18: “Thày được toàn quyền trên trời dưới đất”: quyền trên trời là quyền của một Người Con Thiên Chúa và quyền dưới đất là quyền một Quân Vương.

Qua bài Phúc Âm Thương Khó cho Chúa Nhật Lễ Lá mở đầu Tuần Thánh, chúng ta ý thức được những gì cần phải sống đạo như sau: Thứ nhất, Thiên Chúa có thể lợi dụng tất cả mọi sự, kể cả sự dữ và nhất là sự dữ, như Vụ Án Giêsu vô cùng oan nghiệt, để tỏ mình ra; thứ hai, có những lúc được Thiên Chúa tỏ mình ra cho, mà bởi tư kiến (như trường hợp của Hội Đồng Do Thái) và tư lợi (như trường hợp của Philatô), chúng ta đã không nhận ra Ngài; thứ ba, có những việc chúng ta nhân danh Chúa mà làm, điển hình là Hội Đồng Do Thái nhân danh Thiên Chúa chất vấn Chúa Kitô, mà lại đi giết Con Thiên Chúa, như lúc chúng ta không tôn thờ Thiên Chúa trong tinh thần và chân lý, mà chỉ theo thiên kiến của mình; thứ bốn, có những lúc chúng ta đi tìm chân lý, điển hình là cả Hội Đồng Do Thái lẫn quan tổng trấn Philatô đều muốn biết chân lý là gì, song lại ra tay sát hại chân lý là Chúa Kitô, như trường hợp chúng ta biết rõ điều tốt mà không làm hay biết rõ điều xấu mà cứ làm; thứ năm, dấu hiệu chúng ta để có thể nhận ra ai thực sự từ Thiên Chúa mà đến, nhất là vào những thời buổi (có thể là lúc này đây) được cảnh giác có nhiều tiên tri giả và kitô giả xuất hiện, không phải ở việc họ nói tiếng lạ hay chữa lành, mà là ở việc họ có biết hoàn toàn tuân phục và chịu nhục cho đến cùng như một Giêsu khổ nạn và tử giá chăng?

Biến Cố Khổ Nạn và Thủ Phạm

Bắt đầu vào Mùa Chay 2004, tức vào Ngày Thứ Tư Lễ Tro 25/2/2004, ở Hoa Kỳ, người ta đã đông đảo rủ nhau đi xem cuốn phim Cuộc Khổ Nạn Của Chúa Kitô (Passion) do nhà biên soạn kiêm đạo diễn Mel Gibson dốc hết tiền bạc và tâm hồn để thực hiện, một cuốn phim ăn khách nhất và hốt bạc nhất trong Mùa Chay này, với  số vốn là 25 triệu đã thu vào 125 triệu trong 5 ngày đầu tiên, nhất là đã làm cho nhiều người (nhất là nữ giới) không cầm được nước mắt. Hầu như phản ứng chung chung sau khi xem phim này đều cho rằng “violent” quá! Dữ tợn quá! Tàn ác quá! Thậm chí làm cho người Do Thái cảm thấy guilty, có tội, và đã lên tiếng phản đối cuốn phim mang tích cách tuyên truyền nạn bài Do Thái vốn đã có từ trước đến nay. Tuy nhiên, có người lại đặt vấn đề ai là người phải chịu trách nhiệm về cái chết của Con Thiên Chúa làm người này?

Trước hết, về vấn đề “violent” quá. Tôi thấy rằng đó mới chỉ là một phần trăm của những gì khủng khiếp nhất, rùng rợn nhất, của những gì thật sự đã xẩy ra cho Chúa Kitô, những gì mà chỉ có một Vị Thiên Chúa làm người vô cùng toàn năng và toàn hảo mới có thể chịu đựng và trải qua mà thôi. Bởi vì, đối với Vị Thiên Chúa Làm Người này, về bản tính nhân loại, cái kinh hoàng nhất và khủng khiếp nhất của Người trong cuộc khổ nạn này, cái mà cuốn phim Passion không thể nào lột tả nổi, không một ai cảm thấu đủ, kể cả Đức Maria Mẹ Người, đó là cái buồn sầu đến nỗi chết được, đến đổ mồ hôi máu trong Vườn Cầu Nguyện đêm hôm Thứ Năm Tuần Thánh, một nỗi buồn đã lên đến tột độ qua tiếng than vô cùng não nuột trên thập tự giá: “Sao Cha lại nỡ bỏ rơi Con”. Sở dĩ Người buồn đến nỗi chết được, đến nỗi cảm thấy mình bị bỏ rơi, là vì Người phải chịu khổ nạn vô cùng đớn đau và nhục nhã như thế song vẫn không cứu được tất cả mọi linh hồn, trái lại, cuộc khổ nạn của Người còn trở nên hình phạt cho một số linh hồn bất hạnh nữa.

Vả lại, việc Người chịu khổ nạn cả hồn lẫn xác một cách phi thường như thế không phải là bị bắt buộc mà là hoàn toàn tình nguyện, như Người đã tuyên bố trong Phúc Âm Thánh Gioan ở đoạn 10 câu 17-18: “Không ai lấy được mạng sống của Tôi. Tôi tự mình bỏ nó đi và có quyền lấy nó lại”. Bởi thế, nếu Người không cho phép, không tự nộp mình, như Phúc Âm Thánh Gioan cho thấy khi Người xưng mình “Ta đây” (18:5-12), một chi tiết hết sức quan trọng đã bị cuốn phim Passion bỏ qua, thì chẳng có quyền lực trần gian nào, dù là Hội Đồng Do Thái hay đế quyền Rôma có thể làm gì được Người. Vậy, có thể kết luận rằng, không có đao thủ phủ nào trong cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu ngoài chính Con Thiên Chúa đã “tự hiến để họ được thánh hóa trong chân lý” (Jn 17:19), tức để môn đệ của Người nói riêng, cũng như để dân Do Thái cũng như Dân Ngoại (được tiêu biểu qua viên đại đội trưởng Rôma) nói chung, nhận biết Người là Đấng Thiên Sai của Dân Do Thái, và là Đấng Cứu Chuộc Nhân Trần của nhân loại.

Trên thực tế quả thực đế quyền Rôma sở dĩ hạ lệnh giết Người là vì bị áp lực của dân Do Thái. Và dân Do Thái sở dĩ muốn giết Người là vì họ cho rằng Người chỉ là một con người thuần túy như họ, một nhân vật vô danh tiểu tốt mang danh Giêsu ở Nazarét, thế mà dám tự xưng mình là Con Thiên Chúa, dám phạm đến lề luật thánh và đến đền thờ của họ, một con người lộng ngôn phạm thượng phá đạo như thế thật đáng chết ngàn lần, cần phải nhân danh Thiên Chúa mà tiêu diệt đi. Nếu họ thực sự tin rằng nhân vật Giêsu Nazarét là Con Thiên Chúa, như Trinh Nữ Maria Mẹ Người, thì đời nào họ dám giết Người (x 1Cor 2:8). Các môn đệ thân tín nhất của Người, thành phần được Người tuyển chọn và tỏ mình riêng cho, thế mà cuối cùng còn chối Người, còn phản bội Người, còn bỏ Người tẩu tán, thì thử hỏi dân Do Thái nói chung và đặc biệt là thành phần lãnh đạo của họ làm sao có thể chấp nhận được một Người Con Thiên Chúa vô cùng bất lực không thể xuống khỏi thập giá như thế! Vậy, xét về chính trị và thể lý thì dân Do Thái và đế quyền Rôma chính là thủ phạm đã giết chết một nhân vật tên Giêsu ở Nazarét chứ không phải hạ sát Con Thiên Chúa. Đó là lý do Người đã xin Cha tha cho họ vì họ lầm không biết việc họ làm.

Tuy nhiên, dầu sao cũng thể phủ nhận được về phương diện luân lý, nguyên nhân chính làm cho Con Thiên Chúa phải chết như thế đó là vì tội lỗi của con người nói chung. Bởi thế, theo Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo, người Do Thái nói chung không phải là kẻ sát hại Chúa Giêsu (số 597), chính các tội nhân hay nói đúng hơn toàn thể loài người sa phạm, ngoại trừ một mình Đấng Đầy Ơn Phúc Vô Nhiễm Tội, mới là thành phần đã nhúng tay vào cái chết của Người (số 598): “Tội nhân là thủ phạm và là tác nhân gây ra tất cả mọi khổ đau Đấng Cứu Chuộc thần linh phải chịu”.


Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL