CHÚA NHẬT XXII QUANH NĂM

BÀI ĐỌC I: Sir 3:17-20, 28-29

“Con hãy hạ mình, thì con sẽ được đẹp lòng Chúa”
Bài trích sách Đức Huấn Ca.

Hỡi con, con hãy thi hành công việc con cách hiền hòa, thì con sẽ được người đẹp lòng Chúa quý chuộng. Càng làm lớn, con càng phải hạ mình trong mọi sự, thì con sẽ được đẹp lòng Chúa; vì chỉ có một mình Thiên Chúa có quyền năng cao cả, và mọi kẻ khiêm nhường phải tôn vinh Chúa. Tai họa dành cho kẻ kiêu căng thì vô phương cứu chữa, vì mầm mống tội lỗi đã ăn sâu vào lòng chúng mà chúng không biết. Người thông minh suy ngắm trong lòng lời dụ ngôn, chăm chỉ nghe là kỳ vọng của người khôn ngoan.

Lời của Chúa.

Đáp Ca: (Xin mời Cộng đoàn thưa)

Ôi Thiên Chúa, do lòng nhân hậu, Chúa đã chuẩn bị chỗ định cư cho kẻ cơ bần.

1.      Những người hiền đức mừng rỡ hỉ hoan, trước nhan Thiên Chúa họ mừng vui sung sướng. Hãy hát mừng Thiên Chúa, hãy đàn ca dưới Người, hãy sửa sang đường lối cho Đấng ngự giá qua hoang địa.

2.      Là Cha kẻ mồ côi, là Đấng bênh vực người quả phụ, Thiên Chúa ngự trong thánh điện của Người. Thiên Chúa tạo nhà cửa cho những người bị bỏ rơi, dẫn đưa những người tù tội ra nơi thịnh đạt.

3.      Ôi Thiên Chúa, Ngài làm mưa ân huệ xuống cho dân Ngài, và khi họ mệt mỏi, Ngài đã bổ dưỡng cho. Ôi Thiên Chúa, đoàn chiên Ngài định cư trong xứ sở, mà do lòng nhân hậu, Ngài chuẩn bị cho kẻ cơ bần.

BÀI ĐỌC II: Hebr 12: 18-19, 22-24a

“Anh em tiến đến núi Sion và thành trì của Thiên Chúa hằng sống”
Bài trích thơ gởi tín hữu Do Thái.

Anh em thân mến, không phải anh em tiến tới một ngọn núi có thể sờ được, hay là lửa cháy, gió lốc, mây mù, bão táp, hoặc tiếng kèn, và tiếng gầm thét, khiến cho người nghe xin tha đừng nói với họ lời nào nữa. Trái lại, anh em tiến đến núi Sion và thành trì của Thiên Chúa hằng sống là Giêrusalem trên trời, tiến đến giữa muôn ngàn thiên thần và cộng đoàn các trưởng tử đã được ghi sổ trên trời và đến cùng Thiên Chúa Đấng phán xét mọi người, đến cùng các linh hồn những người công chính hoàn hảo, đến cùng Đấng trung gian của giao ước mới là Đức Giêsu.

Lời của Chúa.
 

(Xin mời Cộng đoàn đứng)
Alleluia, alleluia. — Lạy Chúa, xin hãy phán, vì tôi tớ Chúa đang lắng tai nghe; Chúa có lời ban sự sống đời đời. — Alleluia.

PHÚC ÂM: Lc 14:1, 7-14

“Hễ ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống, và ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên”
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.

Khi ấy, Chúa Giêsu vào nhà một thủ lãnh các người biệt phái để dùng bữa và họ dò xét Người. Người nhận thấy cách những kẻ được mời, chọn chỗ nhất, nên nói với họ dụ ngôn nầy rằng: “Khi có ai mời ngươi dự tiệc cưới, ngươi đừng ngồi vào chỗ nhất kẻo có người trọng hơn ngươi cũng được mời dự tiệc với ngươi, và chủ tiệc đã mời ngươi và người ấy, đến nói với ngươi rằng: “Xin ông nhường chỗ cho người nầy”. Bấy giờ ngươi sẽ phải xấu hổ đi ngồi vào chỗ rốt hết. Nhưng khi ngươi được mời, hãy đi ngồi vào chỗ rốt hết, để khi người mời ngươi đến, nói với người rằng: “Hỡi bạn, xin mời bạn lên trên”. Bấy giờ ngươi sẽ được danh dự trước mặt những người dự tiệc. Vì hễ ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống, và ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên”. Rồi Người lại nói với kẻ đã mời Người rằng: “Khi ông dọn bữa cơm trưa hay tối, thì đừng mời bạn bè, anh em, bà con hay láng giềng giàu có, kẻo đến lượt họ cũng mời ông, và như thế ông đã được trả lễ rồi. Nhưng khi làm tiệc, hãy mời những người nghèo khó tàn tật, què quặt, và đui mù; ông sẽ có phúc, bởi họ không có gì trả lễ. Vì ông sẽ được trả lễ khi những người công chính sống lại”.

Phúc Âm của Chúa.

----------------------------------

Tại sao Chúa Giêsu không nói “hãy chọn chỗ thấp nhất mà ngồi”, song lại bảo: “hãy đến ngồi vào chỗ thấp nhất”

Bài Phúc Âm Chúa Nhật XXII Mùa Thường Niên theo Phúc Âm Thánh Luca tuần này, có thể nói, tiếp theo bài Phúc Âm tuần trước và làm sáng tỏ thêm ý nghĩa của bài Phúc Âm tuần trước. Thật vậy, nếu bài Phúc Âm Chúa Nhật XXI Mùa Thường Niên theo Phúc Âm Thánh Luca tuần trước thuật lại dụ ngôn Chúa Giêsu giải quyết vấn nạn về con số người được cứu rỗi, trong đó, thành phần bị loại trừ biện minh rằng: “Chúng tôi đã ăn uống chung với Ngài. Ngài đã dạy dỗ chúng tôi nơi phố xá”, thì bài Phúc Âm Chúa Nhật XXII Mùa Thường Niên theo Phúc Âm Thánh Luca tuần này thuật lại việc “Chúa Giêsu đến dùng bữa ở nhà của một trong những lãnh tụ người Pharisiêu vào ngày hưu lễ”, và cho thấy thành phần ăn uống chung với Người tỏ thái độ không thể được cứu độ, thái độ hoàn toàn bất xứng với Nước Trời là một thực tại thần linh chỉ giành cho những ai “hoán cải và trở nên như trẻ nhỏ” (Mt 18:3).

Ở đây, Phúc Âm không cho chúng ta biết rõ lý do tại sao có bữa ăn này: chẳng hạn như đó là một bữa ăn mừng lễ hay mừng kỷ niệm của gia chủ nên Chúa Giêsu được mời đến như là một trong những thành phần khách vậy thôi, hay chỉ vì Người là Đấng đáng kính phục nên mới có bữa ăn và cũng vì Người là một thượng khách mà những người khác cũng được chủ nhà mời đến dùng bữa để cùng ông long trọng đón tiếp Người. Tuy không biết chắc lý do có bữa ăn này, chúng ta vẫn có thể suy đoán được thành phần đến dự bữa ăn, thành phần trước hết toàn là bạn bè thân thiết với chủ nhà, chứ không phải thành phần xa lạ, bất hạnh, tội nghiệp đáng thương như lời Chúa Giêsu khuyên vị chủ nhà mời Người là hãy mời cả “những kẻ ăn xin và thành phần què quặt, thành phần khập khễnh và mù lòa… không thể đáp lễ”; sau nữa, thành phần bạn bè nghĩa thiết này không ai khác ngoài thành phần thuộc nhóm Pharisiêu, vì chủ nhà, như Phúc Âm cho biết, là “một trong những lãnh tụ người Pharisiêu”. Nếu đọc kỹ bài Phúc Âm, chúng ta cũng có thể cho rằng, sở dĩ có bữa ăn này là vì nhóm Pharisiêu muốn tìm dịp bắt lỗi Chúa Giêsu, do đó, “một trong những lãnh tụ người Pharisiêu” mới mời Người đến “dùng bữa vào ngày hưu lễ”, chứ không phải vào một ngày thường trong tuần, mà dùng bữa, dù không phải là một bữa tiệc, song lại là một bữa ăn đông đảo khách tham dự, chứ không phải chỉ một mình Người với chủ nhà. Để làm gì, nếu không phải như Phúc Âm nhận định: “họ đã cẩn thận quan sát Người”?

Tuy chúng ta chỉ suy đoán về lý do Chúa Giêsu được “một trong những lãnh tụ người Pharisiêu” mời đến dùng bữa, và chỉ suy đoán về thành phần dùng bữa, nhưng thái độ “ăn trên ngồi trước” của khách dùng bữa như Chúa Giêsu nhận thấy trong bài Phúc Âm cũng cho chúng ta thêm dấu hiệu chứng tỏ thành phần dự tiệc này thuộc về nhóm Pharisiêu, thành phần đã bị Chúa Giêsu nhận định và thậm tệ trách móc là “đồ giả hình”, cũng trong Phúc Âm Thánh Luca đoạn 11 câu 43: “Khốn cho Pharisiêu các người! Các người thích những ghế cao trong hội đường và được trọng vọng nơi công cộng”.

Thật ra, chúng ta cũng chẳng cần biết thành phần dùng bữa với Chúa Giêsu là ai, mà chỉ cần biết là, nếu ai tỏ ra thích “ăn trên ngồi trước”, “thích những ghế cao trong hội đường và được trọng vọng nơi công cộng”, thì khó có thể, nếu không muốn nói là không thể, vào dự tiệc trong nước trời, như diễm phúc của thành phần được Chúa Giêsu nói đến ở bài Phúc Âm tuần trước, thành phần “từ đông sang tây, từ bắc chí nam đến ngồi vào chỗ của mình trong bữa tiệc vương quốc Thiên Chúa”. Nếu thành phần “thích những ghế cao trong hội đường và được trọng vọng nơi công cộng” ấy, sau khi nghe lời Chúa Giêsu khuyên dạy trong bài Phúc Âm tuần này, là “khi các người được mời thì hãy đến ngồi vào chỗ thấp nhất”, mà vẫn không chịu thực hành, thì dù họ có gân cổ biện hộ rằng “chúng tôi đã ăn uống chung với Ngài. Ngài đã dạy dỗ chúng tôi nơi phố xá”, Chúa Giêsu cũng đành phải trả lời với họ, như đã trả lời với thành phần trong dụ ngôn của bài Phúc Âm tuần trước là: “Ta không biết các ngươi từ đâu mà tới, hỡi những kẻ làm điều gian ác, hãy lui ra khỏi mặt Ta”. Thật thế, không phải cứ được ăn uống chung với Chúa Giêsu và nghe lời Người dạy dỗ, như những người dự bữa ăn với Người trong bài Phúc Âm tuần này, là nắm chắc phần rỗi đời đời đâu, mà còn phải thực sự nhận biết Người nữa, ở chỗ, thực hành lời Người khuyên dạy “hãy gắng mà vào qua cửa hẹp”, tức “hãy gắng sống đức tin”, như chúng ta đã chia sẻ với nhau tuần trước. Vấn đề “hãy gắng mà vào qua cửa hẹp” hay “hãy gắng sống đức tin” như thế nào của bài Phúc Âm tuần trước, đã được Chúa Giêsu dẫn giải rõ ràng hơn trong bài Phúc Âm tuần này, qua lời Người khuyên bảo: “khi các người được mời, hãy đến ngồi vào chỗ thấp nhất”.

Thế nhưng, “chỗ thấp nhất” đây là gì? Làm sao biết được “chỗ thấp nhất” ở đâu mà ngồi? Nếu chỉ có một “chỗ thấp nhất” thì chẳng lẽ lại giành cho duy một người ngồi hay sao, còn những người khác muốn thực hành lời Chúa, vì không còn “chỗ thấp nhất”, nên được quyền ngồi chỗ cao hơn hay sao?

Đúng thế, nếu “chỗ thấp nhất” là do chúng ta chọn thì chỉ có một chỗ, song nếu do Chúa đã sắp định thì lại có rất nhiều chỗ và đủ chỗ. Chúa Giêsu đã chẳng trấn an các tông đồ trong Bữa Tiệc Ly ở Phúc Âm Thánh Gioan đoạn 14 câu 1 và 2 hay sao: “Lòng các con đừng bối rối. Hãy tin vào Thiên Chúa và hãy tin vào Thày. Trong nhà Cha Thày có nhiều chỗ ở”. Như thế, “chỗ thấp nhất” đây không phải là chỗ chúng ta chọn lấy cho mình mà là chỗ Chúa chọn sẵn cho chúng ta. Bởi vậy Chúa Giêsu mới nói: “hãy đến ngồi vào chỗ thấp nhất” “khi các người được mời” mà thôi. Nếu không được mời mà cứ đến tất nhiên sẽ không có chỗ cho mình, chứ đừng nói đến “chỗ thấp nhất”, vì chủ nhà mời ai thì đã tính đủ chỗ cho số khách được mời đến tham dự rồi. Chính vì “chỗ thấp nhất” là chỗ Chúa chọn cho mình chứ không phải mình tự chọn mà trong bài Phúc Âm tuần trước, Chúa Giêsu mới nói đến “chỗ của mình” qua lời tiên báo: “người ta sẽ từ đông sang tây, từ bắc chí nam đến ngồi vào chỗ của mình trong bữa tiệc vương quốc Thiên Chúa”. Đó là lý do Chúa Giêsu đã khẳng định với các tông đồ trong bữa tiệc ly ở Phúc Âm Thánh Gioan đoạn 15 câu 16: “Không phải các con chọn Thày, mà là chính Thày đã chọn các con”. Chính vì thế, trong bài Phúc Âm tuần này Chúa Giêsu không nói “hãy chọn chỗ thấp nhất mà ngồi”, mà chỉ bảo: “hãy đến ngồi vào chỗ thấp nhất”, tức đến ngồi vào “chỗ của mình”, chỗ được sắp xếp sẵn cho mình thôi.

Cũng chính vì “chỗ thấp nhất” là chỗ Chúa chọn cho chúng ta, chứ không phải chỗ chúng ta tự chọn lấy cho mình, mà chúng ta chỉ cần “theo” Chúa là chúng ta đã thực sự chọn “chỗ thấp nhất” rồi vậy.

Đó là lý do các Phúc Âm cho chúng ta thấy không một vị tông đồ nào đã tự mình đến chọn Chúa Giêsu, bằng cách tự động đến xin theo Người, mà các vị chỉ có thể “bỏ mọi sự lại”, sau khi nghe Người kêu gọi “hãy theo Thày” mà thôi, như trường hợp điển hình của hai cặp anh em Anrê-Phêrô và Giacôbê-Gioan, được ghi nhận trong Phúc Âm Thánh Marcô đoạn 1 câu 17-18, hay như trường hợp của Mathêu trong Phúc Âm Luca đoạn 5 câu 27-28. Trường hợp Mẹ Maria cũng thế, “chỗ thấp nhất” của Mẹ không phải ở chỗ Mẹ chọn cho mình những gì Mẹ cho rằng xứng với Mẹ, hơn là chỗ Thiên Chúa đã chọn cho Mẹ. Giả sử Mẹ cứ khăng khăng từ chối ý định Thiên Chúa muốn chọn Mẹ làm Mẹ Lời Nhập Thể, lấy lý rằng mình vô cùng bất xứng, mình chỉ là một “tỳ nữ” (Lk 1:38) hết sức hèn hạ, vả lại, mình đã giữ mình đồng trinh hoàn toàn hiến mình cho Chúa, “không hề biết đến nam nhân” (Lk 1:34), thì thử hỏi Mẹ đã “đến ngồi vào chỗ thấp nhất”, “chỗ của mình” chưa, hay là Mẹ đã tự động chọn lấy cho mình một chỗ ngồi, chỗ Mẹ muốn, chỗ ý riêng của Mẹ, một chỗ hoàn toàn không có trong “nhà Cha”. Như thế, nếu “chỗ thấp nhất” là chỗ Thiên Chúa chọn cho mình, cũng là “chỗ của mình” trong ý định của Thiên Chúa hay theo ý định của Thiên Chúa, thì “chỗ cao trọng” mà Chúa Giêsu khuyên dặn thành phần dự bữa với Người trong bài Phúc Âm tuần này “đừng ngồi”, “khi các người được mời đến dự tiệc cưới”, chính là chỗ con người chọn lấy cho mình, hay chính là chỗ con người sống theo ý riêng của mình vậy, một chỗ không có trong “nhà Cha”, tức là chỗ hoàn toàn bị loại trừ, đúng như lời Chúa Giêsu khẳng định trong bài Phúc Âm tuần trước: “Ta không biết các ngươi từ đâu mà tới, hỡi những kẻ làm điều gian ác, hãy lui ra khỏi mặt Ta”.

Như thế, căn cứ vào những gì vừa được chia sẻ, lời Chúa Giêsu khuyên dạy “khi được mời, hãy đến ngồi vào chỗ thấp nhất”, trong bài Phúc Âm Chúa Nhật XXII Mùa Thường Niên Năm C Hậu Phục Sinh tuần này, có thể được chuyển dịch là “hãy ngồi vào chỗ của mình trong nhà Cha”, nghĩa là hãy sống đúng với ơn gọi của mình như được Thiên Chúa tuyển chọn. Có như thế, có sống trọn vẹn theo ý muốn của Thiên Chúa, tức có sống như “ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời”, thành phần con cái của Cha trên trời chúng ta mới thực sự ước nguyện và làm cho “danh Cha cả sáng, nước Cha trị đến” vậy, cho tới khi Chúa Kitô đến trong vinh quang.

Chúa Giêsu khuyên dạy chúng ta trong bài Phúc Âm tuần này là “khi được mời, hãy đến ngồi vào chỗ thấp nhất”, để nhờ đó chúng ta có thể được mời lên chỗ cao hơn và được vẻ vang hơn trước mặt thiên hạ. Nếu hiểu lệch lạc lời khuyên này, chúng ta có thể cắt nghĩa là, đừng trực tiếp hay đừng ra mặt tìm chỗ cao mà hãy gián tiếp và khéo léo chiếm chỗ cao bằng cách tỏ vẻ nhún nhường, khiêm tốn. Thực tế sống đạo và giao tế cũng cho chúng ta thấy, có một số người đã được khen là tốt lành thánh thiện, vì sống khiêm tốn, hết sức ẩn lánh, hầu như hiếm người biết đến họ, và khi cần lộ diện hay bị điểm mặt thì họ ăn nói rất nhu mì. Thế nhưng, nếu sống gần người đó, chúng ta mới khám phá ra những thái độ bất thường của họ: ở chỗ, trong lòng họ thường xét đoán và khó chịu với những gì người khác làm không được như ý nghĩ hay ý thích của họ, đến nỗi, có dịp họ cũng không ngại lên tiếng phê bình chỉ trích riêng tư với một ai đó; trái lại, nếu cần đến sự cộng tác của họ, họ lại không chịu ra cộng tác, dù hoàn cảnh và khả năng của họ cho phép. Chúng ta nghĩ sao về thành phần “ngồi chỗ thấp nhất” với ngầm ý để được mời lên chỗ cao hơn này?

Căn cứ vào Phúc Âm, vào gương Chúa Mẹ và các thánh, một con người khiêm nhượng thật, một con người thực lòng chọn chỗ cuối thật sự, chính là và phải là con người 1) luôn tìm ý Chúa, 2) sẵn sàng bỏ mình đi để làm theo ý Chúa, 3) qua việc họ mau mắn tuân phục những vị làm đầu, dù ý nghĩ của họ có hay mấy và tốt mấy đi nữa; 4) họ không bao giờ dám lên mặt khinh ai và qua mặt ai, trái lại, 5) coi đức bác ái hơn tất cả mọi sự, cho dù họ có bị thiệt hại về danh giá và vật chất.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL