CHÚA NHẬT LỄ HIỂN LINH

BÀI ĐỌC I: Is 60:1-6

“Vinh quang Chúa xuất hiện trên trời”
Bài trích sách Tiên tri Isaia.

Hăy đứng lên, hăy tỏa sáng ra, hỡi Giêrusalem! V́ sự sáng của ngươi đă tới, và vinh quang của Chúa đă bừng dậy trên ḿnh ngươi. Ḱa tối tăm đang bao bọc địa cầu, và u minh phủ kín các dân, nhưng trên ḿnh ngươi Chúa đang đứng dậy, và vinh quang của Ngài xuất hiện trên ḿnh ngươi. Chư dân sẽ lần bước t́m về sự sáng của ngươi, và các vua hướng về ánh b́nh minh của ngươi. Hăy ngước mắt lên chung quanh, và hăy nh́n coi: tất cả những người đó đang tập họp, đang t́m đến với ngươi; các con trai của ngươi tự đàng xa đi tới, và các con gái ngươi đứng dậy từ khắp bên hông. Bấy giờ ngươi sẽ nh́n coi, và ngươi trở nên rực rỡ, tim ngươi sẽ rạo rực và sẽ phồng lên. Bởi v́ những kho tàng bể khôi tuôn đến với ngươi, nguồn phú túc của chư dân sẽ tới tay ngươi. Những con lạc đà tràn ngập vây phủ lấy ngươi, những lạc đà một bướu tự xứ Mađian và Epha. Tất cả những ai từ Saba đi tới, họ sẽ tuyên rao lời ca ngợi Chúa.

Lời của Chúa.

Đáp Ca: (Xin mời Cộng đồn thưa)

Lạy Chúa mọi dân tộc trên địa cầu đều thờ lạy Chúa.

1.      Lạy Chúa, xin ban quyền xét đốn khôn ngoan cho đức vua, và ban sự công chính cho hoàng tử, để người đoán xét dân Chúa cách công minh, và phân xử người nghèo khó cách chính trực.

2.      Sự công chính và nền ḥa b́nh viên măn sẽ triển nở trong triều đại người cho đến khi mặt trăng không c̣n chiếu sáng. Và người sẽ thống trị từ biển nọ đến biển kia, từ sông cái đến tận cùng trái đất.

3.      V́ người sẽ giải thoát kẻ nghèo khó khỏi tay kẻ quyền thế, và sẽ cứu người bất hạnh không ai giúp đỡ. Người sẽ thương xót kẻ yếu đuối và người thiếu thốn, và cứu thoát mạng sống kẻ cùng khổ.

4.      Chúc tụng danh người đến muôn đời, danh người c̣n tồn tại lâu dài như mặt trời. V́ người, các chi họ đất hứa sẽ được chúc phúc, và các dân nước sẽ ca ngợi người.

BÀI ĐỌC II: Eph 3:2-3a, 5-6

“Bây giờ được tỏ ra rằng các dân ngoại được đồng thừa tự lời hứa”
Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Êphêsô.

Anh em thân mến, anh em đă nghe biết rằng: Thiên Chúa đă ban cho tôi việc phân phát ân sủng cho anh em, là theo ơn mạc khải cho tôi biết, tôi đă được thấu hiểu mầu nhiệm mà con cái loài người các thế hệ khác không được biết nhưng nay đă mạc khải cho các Thánh Tông đồ của Người, và cho các vị tiên tri, nhờ Thánh Thần. Và nhờ Tin Mừng, các dân ngoại được nên đồng thừa tự, đồng một thân thể, và đồng thông phần với lời hứa của Người trong Chúa Giêsu Kitô.

Lời của Chúa.

(Xin mời Cộng đồn đứng)
Alleluia, alleluia. — Chúng tôi đă nhận thấy ngôi sao của Người ở Đông phương, và chúng tôi đến để triều bái Người. — Alleluia.

PHÚC ÂM: Mt 2:1-12

“Chúng tôi từ phương Đông đến thờ lạy đức Vua”
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêô.

Khi Chúa Giêsu sinh hạ tại Bêlem thuộc xứ Giuđa, trong đời vua Hêrôđê, có mấy nhà Đạo sĩ từ Đông phương t́m đến Giêrusalem. Các ông nói: “Vua người Do Thái mới sinh ra hiện đang ở đâu? Chúng tôi đă nhận thấy ngôi sao của Người ở Đông phương, và chúng tôi đến để triều bái Người”. Nghe nói thế, vua Hêrôđê bối rối, và tất cả Giêrusalem cùng với nhà vua. Vua đă triệu tập tất cả các đại giáo trưởng và luật sĩ trong dân, và hỏi họ cho biết nơi mà Đức Kitô sinh hạ. Họ tâu nhà vua rằng: “Tại Bêlem thuộc xứ Giuđa, v́ đó là lời do Đấng Tiên tri đă chép: Cả ngươi nữa, hỡi Bêlem, đất Giuđa, không lẽ ǵ ngươi bé nhỏ hơn hết trong các thành tŕ của Giuđa, v́ tự nơi ngươi sẽ xuất hiện một thủ lănh, Người đó sẽ chăn nuôi Israel dân tộc của Ta”. Bấy giờ Hêrôđê ngầm triệu tập mấy nhà Đạo sĩ tới, cặn kẽ hỏi han họ về thời giờ ngôi sao đă hiện ra. Rồi vua đă phái họ đi Bêlem và dặn rằng: “Các khanh hăy đi điều tra cẩn thận về Hài nhi, rồi khi đă gặp thấy hăy báo tin lại cho trẫm, để cả trẫm cùng đến triều bái Người”. Nghe nhà vua nói, họ lên đường. Và ḱa ngôi sao họ xem thấy ở Đông phương, lại đi trước họ, măi cho tới nơi và đậu lại trên chỗ Hài nhi ở. Lúc nh́n thấy ngôi sao, họ hết sức vui mừng. Và khi tiến vào nhà, họ đă gặp thấy bà Maria mẹ Người, và họ đă qú gối xuống, sụp lạy Người. Rồi mở kho tàng ra, họ đă dâng tiến Người lễ vật: vàng, nhũ hương và mộc dược. Và khi nhận được lời mộng báo “đừng trở lại với Hêrôđê”, họ đă qua đường khác, trở về xứ sở ḿnh.

Phúc Âm của Chúa.

SUY NIỆM

BA CHÂN LƯ TRONG LỄ HIỂN LINH

Nếu tột đỉnh của Mùa Chay và Tuần Thánh là Lễ Phục Sinh th́ tột đỉnh của Mùa Vọng và Mùa Giáng Sinh là Lễ Hiển Linh, Lễ Hài Vương Giêsu tỏ ḿnh ra cho Dân Ngoại, thành phần được hiện thân nơi Ba Vị Chiêm Vương Gia Đông Phương đến bái thờ Người.

Qua bài Phúc Âm về Lễ Hiển Linh, chúng ta thấy được ít là ba chân lư sau đây:

Chân lư thứ nhất, kiến thức tự nhiên là những ǵ dẫn đến đức tin chứ không nghịch lại với đức tin, như trường hợp ba nhà đạo sĩ phương đông chiêm tinh gia đă nhận ra ngôi sao lạ, và các vị đă theo ngôi sao lạ này cho tới khi gặp được đích điểm của nó là Hài Vương Kitô mới giáng sinh.

Chân lư thứ hai, để con người có thể nhận biết ḿnh, “Thiên Chúa là Thần Linh” (Jn 4:24) cũng cần sử dụng những dấu hiệu, những dấu chỉ thời đại, như trường hợp ngôi sao dẫn đường cho Ba Vị Chiêm Vương Gia Đông Phương, để lôi kéo các con người thiện tâm vốn khao khát chân thiện mỹ này đến với Ngài.

Chân lư thứ ba, muốn thực sự gặp được Thiên Chúa là Thần Linh, những dấu chỉ thời đại được Ngài tỏ ra cho biết trong cuộc đời mỗi người, đúng hơn, kiến thức tự nhiên của con người trong việc nhận biết Thiên Chúa qua những sự vật hay sự kiện trần gian, c̣n phải am hợp với chính Mạc Khải Thần Linh của Ngài nữa. Đó là lư do ngôi sao lạ đă không biến khuất trước mắt các nhà đạo sĩ chiêm tinh gia Đông phương ở một nơi nào khác, mà là ngay tại Thành Giêrusalem là giáo đô của dân Do Thái, và chỉ sau khi được Mạc Khải Cựu Ước của thành phần Dân được Tuyển Chọn này cho biết Chúa Kitô sinh ra tại đâu, ngôi sao lạ mới tái xuất hiện để dẫn họ đến tận nơi được Mạc Khải Thần Linh cho biết ấy.

Đúng thế, về chân lư thứ nhất và thứ hai ở đây, ba vị chiêm tinh gia Đông Phương này không hề biết đến mạc khải thần linh như dân Do Thái, ấy thế mà lại từ xa đă t́m đến với Đấng Cứu Thế, trong khi các nhà thông luật Do Thái biết được Người sinh ra ở Bêlem Xứ Giuđêa mà vẫn không chịu đến với Người, trái lại, c̣n t́m giết Người v́ họ cho Người là một Đấng Thiên Sai về chính trị. Phải chăng chính đức tin mới làm con người nhận biết Thiên Chúa, và phải chăng để con người có thể nhận biết ḿnh, “Thiên Chúa là Thần Linh” (Jn 4:24) cần phải dùng những dấu hiệu, những dấu chỉ thời đại, như trường hợp ngôi sao dẫn đường cho Ba Vị Chiêm Vương Gia Đông Phương trong bài Phúc Âm Lễ Hiển Linh, nhờ đó con người thiện tâm mới có thể đáp lại ư định và tiếng gọi của Ngài.

Và về chân lư thứ ba, kiến thức khoa học của ba vị này, trước khi gặp được Vị Thiên Chúa Làm Người, Mạc Khải Thần Linh của Thiên Chúa, họ cần phải qua cửa ngơ dân Do Thái, qua Mạc Khải Cựu Ước, nơi Vị Thiên Chúa đă tỏ ḿnh ra cho riêng dân Do Thái qua Lịch Sử Cứu Độ của họ. Bằng không, họ sẽ không thể nào nhận ra Vị Thiên Chúa Làm Người. Bởi đó, sau khi nghe thấy mạc khải Cựu Ước của dân Do Thái, ba vị tiêu biểu cho Dân Ngoại này mới có thể đến cùng Đấng Thiên Sai của dân này cũng là Đấng Cứu Thế của nhân loại đă được Thiên Chúa hứa ngay từ ban đầu sau biến cố nguyên tội, Đấng đến thế gian để tỏ ḿnh nơi phần đất Do Thái nhưng sẽ sai môn đệ đi khắp muôn dân để truyền bá Tin Mừng Sự Sống của Người.

Như thế, căn cứ vào tŕnh thuật về ba Chiêm Tinh Vương Gia, chúng ta thấy, muốn gặp Vị Thiên Chúa đă hóa thân Làm Người, loài người, trước hết cần phải có thiện tâm khao khát và t́m kiếm Người, sau nữa, phải chuyên tâm lắng nghe tiếng của Người được tỏ hiện qua những dấu chỉ thời đại, thế nhưng, sau hết, những dấu chỉ thời đại ấy lại cần phải phản ảnh mạc khải thần linh nữa mới chân thực và đích xác, tức mới dẫn con người thực sự đến gặp Người, như kiến thức về chiêm tinh của ba vị ấy đă nhờ Mạc Khải của dân Do Thái mới biết chỗ của Người và đến gặp Người.

Phải, như Phụng Vụ Lời Chúa trong Chúa Nhật Thứ Hai sau Lễ Giáng Sinh đă tỏ bầy, và Lời Chúa trong chính Lễ Hiển Linh này cũng lập lại, đó là "chúng ta đă được thấy vinh hiển của Người" trước hết phát ra từ dân Do Thái: "Hỡi Gia-Liêm, hăy chỗi dậy trong quang sáng! Ánh sáng của ngươi đă đến, vinh quang của Chúa chiếu tỏa trên ngươi. Ḱa, tối tăm bao phủ trái đất, và những đám mây mù đang che lấp các dân' thế nhưng, trên ngươi Chúa đang chiếu sáng và nơi ngươi vinh quang của Ngài xuất hiện. Các dân tộc sẽ bước đi nhờ ánh quang rực rỡ của ngươi" (bài đọc 1).

Lời Thánh Kinh Cựu Ước của dân Do Thái này đă hoàn toàn ứng nghiệm nơi sự việc: "Sau khi Chúa Giêsu được sinh ra ở Bêlem xứ Giuđêa trong triều đại vua Hêrôđê, có các nhà chiêm tinh từ phương đông đến Gia-Liêm" (Phúc Âm). Bởi v́: "Dự án kín mật của Thiên Chúa... đó là trong Chúa Giêsu Kitô, các Dân Ngoại nay cũng được thừa tự với những người Do Thái, họ là những phần thể của cùng một thân thể, và nhờ việc rao giảng Phúc Âm mà họ cũng là các người thừa tự của lời hứa" (bài đọc 2).

"Lời đă hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta" đă tỏ hiện vinh hiển của Người ra cho Dân Ngoại thấy qua "ngôi sao của Người" (Phúc Âm). Và Dân Ngoại quả thực "đă thấy... nên chúng tôi đến để triều bái Người" (Phúc Âm). Qua "các nhà chiêm tinh từ phương đông", Dân Ngoại đă "tiến vào nhà (tác động biểu hiệu cho việc gia nhập Giáo Hội, nơi Chúa ngự trên thế gian), họ thấy con trẻ với Mẹ Người là Maria" (Phúc Âm).

Thế nhưng, sự kiện Lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa bao giờ cũng được Giáo Hội sắp xếp theo ngay sau Lễ Hiển Linh chắc chắn cho thấy hai lễ này phải có ǵ rất liên hệ với nhau. Bởi v́, hai lễ này có dính dáng với nhau một cách mật thiết, ở chỗ là cả hai đều cho thấy Chúa Kitô Hiển Linh, Người hiển linh trước thành phần Dân Ngoại, tiêu biểu là Ba Vua, và Ngài cũng hiển linh trước Dân Chúa, đại diện là Gioan Tiền Hô, vị đă thú rằng ḿnh đă nhận ra Người khi thấy Thần Linh xuống trên Người (x Jn 1:33).

Theo ư nghĩa Năm Phụng Vụ, Lễ Hiển Linh là thời điểm kết thúc Mùa Giáng Sinh, Mùa Phụng Vụ Giáo Hội cử hành Mầu Nhiệm Thiên Chúa Hóa Thân Làm Người để tỏ ḿnh ra cho chung loài người, chứ không riêng ǵ Dân Do Thái, v́ Ngài đă thực sự mặc lấy bản tính chung của loài người. Tuy nhiên, nhân tính loài người Ngài mặc lấy ấy lại mang huyết tộc Do Thái, một dân tộc được Thiên Chúa tuyển chọn để trực tiếp đón nhận Đấng Cứu Thế Thiên Sai như Ngài hứa ban theo gịng lịch sử của họ. Do đó, theo lịch tŕnh thực hiện Dự Án Cứu Độ của Thiên Chúa, trước hết, Ngài đă tỏ ḿnh cho Dân Do Thái, rồi sau đó, qua họ Ngài mới tỏ ḿnh cho tất cả loài người biết, đúng như lời Ngài hứa với tổ phụ Abraham của họ xưa là “tất cả mọi dân nước sẽ được chúc phúc nơi gịng dơi của ngươi” (Gen 22:18). Theo tôi, nếu “Thiên Chúa muốn mọi người được cứu rỗi và nhận biết chân lư”, như Vị Tông Đồ Dân Ngoại đă xác tín trong Thư Thứ Nhất gửi Timôthêu ở đoạn 2 câu 4, th́ việc cử hành mầu nhiệm Thiên Chúa Hóa Thân Làm Người hơn hai ngàn năm trước đây trong Mùa Giáng Sinh hằng năm đúng là phải được kết thúc hay lên đến tuyểt đỉnh ở Lễ Ba Vua, Ngày Lễ Chúa Kitô tỏ ḿnh Hiển Linh cho Dân Ngoại.

Chính v́ Thiên Chúa muốn tỏ ḿnh ra cho chung loài người qua Dân Do Thái mà, để mở đầu cho Mùa Thường Niên nói chung, Giáo Hội đă cử hành Lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa, tức cử hành việc Chúa Kitô bắt đầu sứ vụ Thiên Sai của ḿnh nơi xă hội Do Thái, cũng là việc Người tỏ ḿnh là Đấng Thiên Sai cho Dân Chúa biết và như họ trông chờ. Đó là lư do tại sao Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo số 528 mới cảm nhận về Lễ Ba Vua có liên quan đến vị trí và vai tṛ của Dân Do Thái như sau: “Biến cố Hiển Linh là việc Chúa Giêsu tỏ ḿnh ra như là một Đấng Thiên Sai của dân Yến Duyên, là Con Thiên Chúa và là Đấng Cứu Tinh của thế giới… Việc các nhà đạo sĩ đến Gialiêm để tôn kính vua dân Do Thái chứng tỏ là họ, theo ánh sáng thiên sai của ngôi sao thuộc gịng tộc Đavít, muốn t́m kiếm nơi dân Yến Duyên một Đấng sẽ làm vua cai trị các dân tộc (x Mt 2:2; Num 24:17-19; Rev 22:16). Việc họ đến với Chúa Giêsu ngụ ư là dân ngoại có thể nhận ra Chúa Giêsu và tôn thờ Người như là Con Thiên Chúa và như là Đấng Cứu Tinh của thế giới, ở chỗ họ chỉ việc hướng về dân Do Thái và lănh nhận từ nơi dân tộc này lời hứa thiên sai được chất chứa ở trong Cựu Ước (x Jn 4:22; Mt 2:4-6)…”.

Theo tôi nhận định qua mạc khải Phúc Âm, Chúa Kitô bao giờ cũng tỏ ḿnh cho Dân Do Thái như là một Đấng Thiên Sai của họ, cho đến cuối cùng Người cho họ thấy Đấng Thiên Sai ấy chính là Con Thiên Chúa, như Người tỏ ḿnh ra cho Hội Đồng Do Thái biết và v́ thế đă bị họ lên án tử (x Mt 26:63-66), c̣n Dân Ngoại th́ Người tỏ ḿnh cho họ thấy như là một Đức Vua, rơ ràng nhất là lúc trước mặt tổng quyền Philatô (x Jn 18:33-37), và quyết liệt nhất là vào lúc Người từ kẻ chết sống lại để sai các tông đồ đi tuyển mộ môn đồ nơi tất cả mọi dân tộc với lời mở đầu: “Thày được toàn quyền trên trời dưới đất” (Mt 28:18). Tóm lại, Đấng mà Ba Vua Phương Đông được thấy chính là Đấng Thiên Sai của Dân Do Thái, Người thực sự là Con của Thiên Chúa cũng là Vua của muôn dân và muôn loài tạo vật vậy.

Tuy nhiên, tại sao các nhà thông thái của Dân Do Thái, căn cứ vào việc truy tầm Sách Thánh, biết được rơ ràng Chúa Kitô thực sự sinh ra ở đâu, “ở Bêlem xứ Giuđêa” (Mt 2:5), và đă tâu lên quận vương Hêrôđê như ông hỏi, nhờ đó Ba Vua Dân Ngoại lạc vào thành Gialiêm bấy giờ mới biết được nơi Chúa Kitô sinh ra để đến triều bái Người, th́ tại sao chính dân Do Thái lại không đến với Người, mà Ba Vua Phương Đông không hề được mạc khải ǵ về Người trước đó như trường hợp Dân Do Thái lại nhận ra ngôi sao của Người mà đến với Người? Phải chăng thông Thánh Kinh cũng chưa chắc đă nhận ra và gặp được Chúa Kitô, trái lại, chỉ cần có một tầm mức hiểu biết thường thức, như Ba Vua biết coi điềm trời là ngôi sao lạ, cộng với thiện tâm, là có thể gặp được Người. Nơi trường hợp Ba Vua thành tâm này, khoa học dẫn các vị đến đức tin chứ khoa học không phản lại đức tin, như nơi một số khoa học gia ngày nay, hay như phi hành gia người Nga sau chuyến thám hiểm không gian ngay từ đầu khi trở về đă tuyên bố chẳng thấy Thiên Chúa đâu cả!

Lạy Cha chúng con ở trên trời, Cha là "Thiên Chúa đă chọn chúng (con) trong Người (Đức Giêsu Kitô) trước khi thế gian hiện hữu, để (chúng con được) nên thánh hảo và vô t́ tích trước nhan (Cha), cho (chúng con) đươc tràn đầy t́nh yêu" (bài đọc 2 Chúa Nhật Thứ Hai sau Lễ Giáng Sinh) - Xin Cha cho chúng con, như các chiêm gia đông phương, sau khi đă "được nh́n thấy vinh hiển của Người" th́ "phục xuống thờ lạy Người. Đoạn mở kho báu của ḿnh ra, dâng cho Người các lễ vật là vàng bạc (biểu hiệu  vương quyền tuyệt đối của Người trên tất cả mọi sự), nhũ hương (biểu hiệu thiên chức thượng tế đời đời của Người để làm trung gian duy nhất giữa Cha và loài người), và mộc dược (biểu hiệu hiến tế của Người dâng lên Cha để cứu chuộc loài người)" (Phúc Âm). Ôi, "lạy Chúa, mọi dân tộc trên địa cầu đều thờ lạy Chúa" (đáp ca). 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

CHÚNG TÔI ĐĂ THẤY NGÔI SAO NGÀI XUẤT HIỆN

Trần Mỹ Duyệt

“Khi Chúa Giêsu sinh hạ tại Belem thuộc xứ Giuđa, trong đời vua Hêrôđê, có mấy nhà đạo sỹ từ Đông phương t́m đến Giêrusalem. Các ông nói: “Vua người Do Thái mới sinh ra hiện đang ở đâu? Chúng tôi đến để triều bái Ngài” (Mt 2: 1-2).

Biến cố 3 Đạo Sỹ Đông phương t́m đến triều bái Hài Nhi Giêsu, hay cũng được gọi là biến cố hiển linh – Thiên Chúa tỏ ḿnh ra – cho nhân loại. Không như việc Ngài tỏ ḿnh cho các mục đồng trong đêm Ngài giáng trần, cho tiên tri Simêon và Ana trong ngày Ngài được dâng trong đền thánh. Mục đồng, các tiên tri đó là đại diện cho dân Do Thái, dân của Thiên Chúa, dân của Giao Ước mới. Lần tỏ ḿnh – hiển linh – này Thiên Chúa có ư đi tới mọi dân tộc mà 3 Đạo Sỹ là những người đại diện.

Cũng trong lần tỏ ḿnh ra này, Thiên Chúa đă dùng 3 Đạo Sỹ là những người vị vọng, thức giả, và hiểu biết. Ngài làm như vậy v́ sợ rằng trong hoàn cảnh và tâm lư xă hội thời ấy, những tin tức và hướng dẫn về một niềm tin đối với thành phần ít kiến thức có thể dễ đi đến chỗ ngộ nhận, mê tín hoặc bị bỏ rơi.

Do t́m hiểu, nghiên cứu, ba Đạo Sỹ đă thấy có sự xuất hiện của một v́ sao lạ, ám chỉ có vị đế vương chào đời. Sự thu hút để t́m kiếm và ra đi của ba Đạo Sỹ nói lên rằng, ấu chúa ấy không phải là một hoàng đế tầm thường, nhưng là một Thiên Chúa toàn năng như lời tiên tri đă nói về Ngài: “Này đây Chúa thống trị ngự đến, nắm trong tay quyền vương đế toàn năng” (Mal 3:4). Ngay cả Giêrusalem tượng trưng cho thánh đô và vương quyền của Ngài cũng được tỏa sáng trước ánh hào quang rạng ngời của Ngài: “Hăy đứng lên, hăy tỏa sáng ra, hỡi Giêrusalem! V́ sự sáng của ngươi đă tới, và vinh quang của Chúa đă bừng dậy trên ḿnh ngươi” (Isaia 60:1).

Nhưng ở vào những phút chót của cuộc hành tŕnh, ba Ba Đạo Sỹ chút nữa đă bị bỏ cuộc. Lư do, v́ ánh sao vẫn dẫn đường cho các ngài nay tự nhiên vụt tắt. Các ngài thật sự cảm thấy hoang mang. Tại sao trong suốt hành tŕnh trải qua bao nhiêu chặng đường gian khổ, vượt suối băng rừng, ngôi sao lạ vẫn có đó để dẫn đường, nhưng khi đến Giêrusalem th́ lại vụt tắt. Và theo Thánh Kinh ghi nhận, ngôi sao ấy chỉ chiếu sáng dẫn lối cho ba Đạo Sỹ khi các ông rời khỏi Giêrusalem: “Sau khi từ giă nhà vua, họ lên đường. Và ḱa ngôi sao họ xem thấy ở Đông phương lại đi trước họ, măi cho tới nơi và đậu lại trên chỗ Hài Nhi ở” (Mt 2:9).

Sự kiện ba Đạo Sỹ t́m gặp Hêrôđê đă diễn tả phần nào tâm trạng con người, là vẫn tin và yêu những ǵ thuộc về trần thế, địa vị, quyền bính và danh vọng. Và cũng có thể v́ thế mà vừa khi đến Giêrusalem, ngôi sao đă không c̣n chiếu sáng nữa. Điều này nói lên rằng Chúa Giêsu không sinh ra ở hoàng cung, hay ở Giêrusalem. Ngài sinh ra ở hang ḅ lừa và ở đồng quê Belem. Cũng như sau này khi Philatô hỏi Ngài có phải là vua không, Chúa Giêsu đă không ngần ngại cho ông biết Ngài sinh ra là để làm vua, nhưng vương quốc Ngài không thuộc về trần thế này.

Sự kiện ngôi sao vụt tắt trên bầu trời Giêrusalem – thành của Thiên Chúa, cũng c̣n nói lên rằng, Thiên Chúa không có mặt ngay cả những nơi lễ hội, đ́nh đám, rước sách, và kinh kệ dài ḍng. Nơi mà con người làm những việc ấy cốt chỉ để phô trương và t́m cầu danh vọng hơn là t́m Chúa và v́ Chúa. Những hành động mà sau này Chúa Giêsu đă có lần phải nói: “Dân này làm tôi ta bằng môi bằng miệng, c̣n ḷng chúng th́ xa ta” (Mt 15:8).   

Hơn 2000 năm ánh sao dẫn đường cho ba Đạo Sỹ đến t́m gặp Giêsu. Và cũng như nó đă bị mất dạng trong lúc ba ngài đi vào Giêrusalem t́m gặp Hêrôđê. Trong tầm nh́n của nhiều người, ngôi sao ấy lúc này cũng đang mất dạng, bởi v́ đối với họ, Giêsu phải được sinh ra ở hoàng cung và ở Giêrusalem. Ngài không thể bị sinh ra ở một cái chuồng ḅ tại một miền quê nghèo khó. Do sự khác biệt ấy mà nhiều người thay v́ gặp Chúa đă gặp phải Hêrôđê. Thay v́ triều bái Chúa giáng trần, lại triều bái Hêrôđê.

Họ không thể nào có thể chấp nhận cho Chúa ḿnh phải sinh ra nghèo hèn và vất vả như thế. Họ không muốn có một Thiên Chúa nghèo. Một Thiên Chúa lấy máng ḅ lừa ăn làm ngai vàng, lấy hang ḅ lừa làm hoàng cung. Lư do là v́ họ sợ sẽ phải sống theo tấm gương ấy. Họ sợ không muốn đối diện và chấp nhận sự thật về cuộc đời của ḿnh. Họ không muốn sống nghèo. Họ không muốn sống như người không có địa vị. Họ không muốn bị khinh chê và coi thường. Nguợc lại, họ muốn được danh giá, được đề cao, được trọng vọng, và được mọi điều hợp với ư ḿnh.

Hêrôđê đại diện cho những thế lực và danh vọng trần thế. Giêrusalem đại diện cho những vinh quang vật chất. V́ thế, mà họ chỉ nh́n thấy ánh sao trên những đoạn đường vất vả, cực nhọc và có khi nguy hiểm, chứ tuyệt nhiên không nh́n thấy ánh sáng của ngôi sao khi ở Giêrusalem và trong đền Hêrôđe. Do đó, nếu tôi cũng muốn t́m gặp Chúa ở những nơi giầu sang, quyền quí, và danh giá, tôi cũng giống như ba Đạo Sỹ sẽ bị lạc hướng, v́ tôi không nh́n thấy ánh sáng soi đường của Thiên Chúa.

Chúa Giêsu không sinh ra trong thành Giêrusalem. Ngài cũng không sinh ra ở cung điện Hêrôđê. Nhưng Ngài sinh ra trong hang ḅ lừa ở miền quê Belem. Ngài sinh ra khó nghèo, và túng thiếu. Chưa thấy ai dù nghèo mấy đă phải sinh ra trong chuồng ḅ và được đặt nằm trong chiếc máng ḅ lừa ăn cỏ. Nhưng đó lại là ngai vàng, là cung điện của Chúa Cứu Thế khi Ngài giáng trần.

Ngôi sao, như Thánh Kinh ghi chép, chỉ dừng lại ở hang Belem. Vậy nếu tôi muốn gặp được Chúa th́ chắc chắn một điều là tôi sẽ không thấy Ngài ở đâu ngoài hang ḅ lừa ở Belem, có nghĩa là ngay trong cái nghèo hèn, cực nhọc, vất vả, và yếu đuối của chính tôi, của kiếp người. Trong bệnh tật, trong bắt bớ, tù đày. Chính ở những nơi này ánh sao đă ngừng lại. Ngừng lại để tôi suy nghĩ, để tôi tâm niệm, và để tôi nh́n thấy sự hiện diện của Thiên Chúa bằng cặp mắt tâm linh.

Có nghĩa là Ngài ở đây, ngay trong chính cuộc sống của chính tôi. Ngài ở trong cái nghèo hèn của tôi. Ngài ở trong cái địa vị thấp kém của tôi. Ngài ở trong công việc vất vả của tôi. Ngài ở trong bệnh tật của tôi. Và bằng một cái nh́n mang tính chất thần học, Ngài có mặt ngay trong những yếu đuối và lầm lỡ của chính tôi. Tóm lại, những ǵ thuộc về tôi, làm thành con người của tôi, tôi đều có thể nh́n ra Ngài. V́ đó là hang nghèo hèn của tôi mà trong đó Ngài đă chọn để sinh ra. Và như ba Đạo Sỹ, để tôi thờ lậy, và yêu mến chính Đấng đă trở nên nghèo hèn, và yếu đuối v́ yêu tôi.

“Chúng tôi đă thấy ngôi sao Ngài xuất hiện”. Ánh sao dẫn đường cho ba Đạo Sỹ đă xuất hiện và vẫn c̣n đang chiếu sáng trên ṿm trời tâm linh để dẫn lối cho những ai thành tâm muốn t́m gặp Thiên Chúa. Sự tỏ hiện của Ngài đang xẩy ra ngay chính trong cuộc đời của mỗi chúng ta. Nó đang dừng lại ngay trên những khó nghèo, vất vả, và hèn mọn của cuộc sống như nó đă dừng lại trên hang đá Belem, ở đó ba Đạo Sỹ đă t́m gặp Chúa.

THIÊN CHÚA TỎ M̀NH CHO DÂN NGOẠI, HALLELUIA!

I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ       

     Hiển Linh có nghĩa là Thiên Chúa tỏ ḿnh ra. Lễ Hiển Linh c̣n được gọi là Lễ Ba Vua, v́ nhắc lại sự tích ba Vua hay ba nhà Chiêm tinh Phương Đông đến Giêrusalem và Bêlem t́m kiếm Chúa Hài Nhi mới sinh ra. Sự kiện này có ư nghĩa rất quan trọng, thậm chí có thể nói đó là ư nghĩa cốt yếu của Kitô giáo, v́ từ trước tới giai đoạn này, người Do Thái quan niệm rằng Thiên Chúa là Chúa của Israel là dân riêng mà thôi. Chân lư được giấu kín nay mới được bộc lộ là Thiên Chúa là Chúa của muôn dân, muôn nước và Ơn Cứu độ Chúa ban là Ơn Cứu độ phổ quát nghĩa là dành cho hết mọi người, không phân biệt mầu da, chủng tộc, giai tầng xă hội….

     Chúng ta hăy mở rộng tầm nh́n và tâm hồn để hiểu và sống ư nghĩa của Lễ Hiển Linh.

 II. LẮNG NGHE & T̀M HIỂU LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH 

2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong ba bài Thánh Kinh 

(1) Bài đọc 1: Is 60,1-6:  Vẻ huy hoàng của Giêrusalem.

      (1) Đứng lên, bừng sáng lên ! Vì ánh sáng của ngươi đến rồi. Vinh quang của ĐỨC CHÚA như bình minh chiếu tỏa trên ngươi. (2) Kìa bóng tối bao trùm mặt đất, và mây mù phủ lấp chư dân; còn trên ngươi ĐỨC CHÚA như bình minh chiếu toả, vinh quang Người xuất hiện trên ngươi. (3) Chư dân sẽ đi về phía ánh sáng của ngươi, vua chúa hướng về ánh bình minh của ngươi mà tiến bước. (4) Đưa mắt nhìn tứ phía mà xem, tất cả đều tập hợp, kéo đến với ngươi: con trai ngươi từ phương xa tới, con gái ngươi được ẵm bên hông. (5) Trước cảnh đó, mặt mày ngươi rạng rỡ, lòng ngươi rạo rực, vui như mở cờ, vì nguồn giàu sang sẽ đổ về từ biển cả, của cải muôn dân nước sẽ tràn đến với ngươi. (6) Lạc đà từng đàn che rợp đất, lạc đà Mađian và Êpha: tất cả những người từ Sơva kéo đến, đều mang theo vàng với trầm hương, và loan truyền lời ca tụng ĐỨC CHÚA. 

(2) Bài đọc 2: Ep 3,2-3a.5-6: Thánh Phaolô là người phục vụ nhiệm cục Kitô.

        (2) Thưa anh em, hẳn anh em đă được nghe biết về kế hoạch ân sủng mà Thiên Chúa đă ủy thác cho tôi, liên quan đến anh em. (3) Người đă mặc khải để tôi được biết mầu nhiệm Đức Kitô. (5) Mầu nhiệm này, Thiên Chúa đă không cho những người thuộc các thế hệ trước được biết, nhưng nay Người đă dùng Thần Khí mà mặc khải cho các thánh Tông đồ và Ngôn sứ của Người. (6) Mầu nhiệm đó là: trong Đức Kitô Giêsu và nhờ Tin Mừng, các dân ngoại được cùng thừa kế gia nghiệp với người Do Thái, cùng làm thành một thân thể và cùng chia sẻ điều Thiên Chúa hứa ban.  

(3) Bài Tin Mừng: Mt 2,1-12: Các nhà chiêm tinh đến bái lạy Đức Giêsu Hài Nhi

     (1) Khi Đức Giêsu ra đời tại Bêlem, miền Giuđê, thời vua Hêrôđê trị vì, có mấy nhà chiêm tinh từ Phương Đông đến Giêrusalem, (2) và hỏi : "Đức Vua dân Do Thái mới sinh, hiện ở đâu? Chúng tôi đã thấy vì sao của Người xuất hiện bên Phương Đông, nên chúng tôi đến bái lạy Người." (3) Nghe tin ấy, vua Hêrôđê bối rối, và cả thành Giêrusalem cũng xôn xao. (4) Nhà vua liền triệu tập tất cả các thượng tế và kinh sư trong dân lại, rồi hỏi cho biết Đấng Kitô phải sinh ra ở đâu. (5) Họ trả lời: "Tại Bêlem, miền Giuđê, vì trong sách ngôn sứ, có chép rằng: (6) 'Phần ngươi, hỡi Bêlem, miền đất Giuđa, ngươi đâu phải là thành nhỏ nhất của Giuđa, vì ngươi là nơi vị lãnh tụ chăn dắt Israel dân Ta sẽ ra đời."

     (7) Bấy giờ vua Hêrôđê bí mật vời các nhà chiêm tinh đến, hỏi cặn kẽ về ngày giờ ngôi sao đã xuất hiện. (8) Rồi vua phái các vị ấy đi Bêlem và dặn rằng: "Xin quý ngài đi dò hỏi tường tận về Hài Nhi, và khi đã tìm thấy, xin báo lại cho tôi, để tôi cũng đến bái lạy Người." (9) Nghe nhà vua nói thế, họ ra đi. Bấy giờ ngôi sao họ đã thấy ở Phương Đông, lại dẫn đường cho họ đến tận nơi Hài Nhi ở, mới dừng lại. (10)  Trông thấy ngôi sao, họ mừng rỡ vô cùng. (11) Họ vào nhà, thấy Hài Nhi với thân mẫu là bà Maria, liền sấp mình thờ lạy Người. Rồi họ mở bảo tráp, lấy vàng, nhũ hương và mộc dược mà dâng tiến. (12) Sau đó, họ được báo mộng là đừng trở lại gặp vua Hêrôđê nữa, nên đã đi lối khác mà về xứ mình.

 2.2 Trong ba bài Thánh Kinh trên, chúng ta khám phá ra Thiên Chúa là Đấng nào?    

      (1) Thiên Chúa mà ngôn sứ Isaia công bố là một Đấng Thiên Chúa đem niềm hân hoan và ánh sáng chan ḥa, đem giầu sang và vinh quang đến cho thành Giêrusalem, thủ đô của Israel. Giêrusalem được nhân cách hóa thành một con người và con người này đă được biến đổi hoàn toàn, thậm chí trở thành điểm tập trung của muôn dân muôn nước, nhờ sự kiện Thiên Chúa đến trần gian, trong nhà Giacóp.  

      (2) Thiên Chúa mà Thánh Phaolô muốn giới thiệu với tín hữu Êphêsô và mọi người là một Đấng Thiên Chúa đă giao phó cho Phaolô sứ mạng rao giảng Kế hoạch hay Nhiệm cục Cứu độ của Người: đó là dân ngoại cùng được thừa kế như/với người Do Thái để cùng làm thành một thân thể và cùng chia sẻ điều Thiên Chúa hứa ban là Ơn Cứu độ trong/nơi/nhờ Chúa Kitô Giêsu. Nói cách khác Phaolô được giao sứ mạng loan truyền một bí mật xưa rày vẫn được giấu kín của Thiên Chúa. Đó là, v́ yêu thương, Thiên Chúa sẽ cứu độ hết mọi người, không phân biệt mầu da, sắc tộc, ngôn ngữ, nguồn gốc hay địa vị xă hội, có đạo hay lương dân.

       (3) Thiên Chúa mà Thánh Matthêu muốn thế giới nhận ra là Thiên Chúa đă giáng sinh làm người và làm một trẻ sơ sinh được bọc tă nằm trong máng cỏ; nhưng lại là Đấng thu hút và đón tiếp hết mọi người, từ kẻ chăn chiên nghèo hèn (theo con mắt phàm trần) đến hạng quan quyền vua chúa (cũng theo con mắt phàm trần) như ba nhà chiêm tinh từ Phương Đông. Thái độ và cử chỉ (sấp mình thờ lạy) cũng như lễ vật (vàng, nhũ hương, mộc dược) của ba nhà chiêm tinh Phương Đông dành cho Hài Nhi Giêsu, hé mở cho chúng ta thấy chân dung đích thực của Trẻ Sơ Sinh: Người là Vua, là Chúa và là Đấng sẽ tự hiến thành Lễ Vật toàn thiêu cứu độ muôn dân muôn nước.

 2.3 Qua ba bài Thánh Kinh trên, Thiên Chúa muốn gửi sứ điệp ǵ cho chúng ta?    

      Sứ điệp của Lời Chúa hôm nay gồm hai phần:

     Một là chúng ta hăy nh́n nhận, đón rước Hài Nhi Giêsu với tư cách Người là Vua, là Chúa, là Đấng Cứu Chuộc hết mọi người trong nhân loại, không phân biệt nguồn gốc, địa vị xă hội.  

     Hai là, cũng như Thánh Phaolô, chúng ta được Thiên Chúa giao một sứ mạng cao cả là làm cho người ta biết kế hoạch của Thiên Chúa là Ngôi Lời đến trần gian để cứu chuộc hết mọi người, giáo cũng như lương, để mọi người, mọi dân, mọi nước làm thành một Thân Thể, một Gia Đ́nh, một Cộng Đồng duy nhất. V́ thế chúng ta có sứ mạng làm chứng cho Tin Mừng và rao giảng Tin Mừng cho những người chung quanh.

     III. SỐNG LỜI CHÚA HÔM NAY  

   Là khi chúng ta thực hiện hai việc cơ bản sau:

    1. Cảm tạ, ngợi khen, chúc tụng, nh́n nhận và đón rước Hài Nhi Giêsu là Vua, là Chúa, là Đấng Cứu độ nhân loại. 

    2. Đặc biệt yêu thương những người chưa nhận biết Thiên Chúa và Chương Tŕnh Cứu độ của Người mà ra sức giúp mọi người nhận biết Chúa và đón nhận Kế hoạch và Ơn Cứu độ Phổ quát của Người.

 IV. CẦU NGUYỆN  

      Lạy Chúa Hài Đồng Giêsu, ba nhà Chiêm tinh Phương Đông đă dâng lên Chúa vàng, nhũ hương và mộc dược để bày tỏ ḷng quy phục đối với Chúa là Vua, là Chúa và là Đấng sẽ được mai táng trong mồ. Chúng con cũng quy phục và nh́n nhận Chúa là Vua là Chúa là Đấng cứu chuộc chúng con bằng khổ nạn phục sinh. Nhưng chúng con không có vàng, nhũ hương và mộc dược để dâng tiến Chúa. Chúng con xin dâng lên Chúa Của Lễ riêng của chúng con. Vàng là ḷng tin yêu son sắt. Nhũ Hương là đời sống bác ái chứng nhân. Và Mộc Dược là tất cả những hy sinh, hăm ḿnh và từ bỏ đối với của cải, chức quyền, danh vọng và lạc thú trần gian. Chúng con xin Chúa hăy làm Vua, làm Chúa và làm Đấng Cứu độ chúng con!

       Lạy Chúa Hài Đồng Giêsu, Chúa tỏ ḿnh ra với ba nhà Chiêm tinh từ Phương Đông t́m đến nh́n nhận và thờ lạy Chúa. Chúa cũng muốn tỏ ḿnh ra và đón nhận hết mọi người, mọi dân trong Nhà/Gia đ́nh của Chúa, v́ Chúa là Đấng Cứu độ muôn dân, muôn loài. Xin Chúa ban cho chúng con Ḷng Nhiệt Thành Tông Đồ để chúng con dũng cảm làm chứng cho Chúa trong mọi môi trường sống và lao động của chúng con. Amen.

      Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.   

       Sàig̣n ngày 24.12.2005.