Giáo Dục: Làm Chủ Trái Đất 

 Mục đích của hôn nhân, của việc hai người nam nữ lấy nhau, nên một thân thể với nhau, không phải chỉ để sinh sôi nẩy nở tràn đầy mặt đất.

Nếu chỉ để sinh sôi nẩy nở tràn đầy mặt đất mà thôi thì các loài sinh vật khác, như thực vật hay động vật, cũng có thể làm

được, nhiều khi chúng còn sinh sôi nẩy nở tràn đầy mặt đất nhiều hơn con người nữa kìa.

Ngoài ra, chẳng cần phải cứ lấy nhau, hai người nam nữ mới có thể sinh con đẻ cái. Thiếu gì những đứa con vào đời từ những cuộc hiếp dâm, do những vụng dại của đời con gái, hay bởi những giây phút lửa gần rơm của cha mẹ chúng trước khi chính thức lấy nhau v.v. Do đó, việc sinh sôi nẩy nở tràn đầy mặt đất nơi hôn nhân con người, nói đúng hơn, là con đường dẫn con người đến một mục tiêu chính yếu, mục tiêu xứng với nhân phẩm làm người linh ư vạn vật của họ.

Thật vậy, việc sinh sôi nẩy nở tràn đầy mặt đất của hôn nhân con người chỉ có ý nghĩa và giá trị đích thực khi nó nhắm đến mục tiêu của con người là làm chủ trái đất, đúng như ý định của Đấng Tạo Thành khi dựng nên họ có nam có nữ": Hãy sinh sôi tràn đầy mặt đất và làm chủ nó (Khởi Nguyên 1:28).  Phải, làm chủ trái đất chính là mục tiêu của chung con người, mà đời sống hôn nhân nên một thân thể giữa hai người nam nữ là phương cách thực hiện. Thế nhưng, con người làm sao có thể

làm chủ trái đất, nếu họ cũng duy vật theo bản năng tự nhiên như loài động vật, hay vô vi theo định luật thiên nhiên như

loài thực vật.

Con người làm sao có thể làm chủ trái đất khi trở thành những hải tặc biển Đông, hiếp dâm giữa thanh thiên bạch nhật trước mặt mọi người, cướp của rồi tàn sát một cách rùng rợn khủng khiếp đồng loại đáng thương của mình, những thuyền nhân tị nạn cộng sản Việt Nam, như đã xẩy ra ở vùng biển Thái Lan từ cuối thập niên 1970.

Con người làm sao có thể làm chủ trái đất khi phũ phàng kéo thuyền tị nạn của nhau ra biển, cho sống chết mặc bay, như đã xẩy ra trong giai đoạn thuyền nhân Việt Nam, khởi đầu từ các bờ biển Mã Lai, vào đầu thập niên 80.

Con người làm sao có thể làm chủ trái đất khi thực hiện chính sách thanh lọc và hồi hương những thuyền nhân Việt Nam, những người mà, nếu không có thiên đường treo cộng sản, họ chắc không bao giờ lỡ rời bỏ quê cha đất tổ ngàn đời dấu yêu của mình ra đi, bất chấp tử thần trên biển cả và các hung thần trên đất liền, nơi họ muốn đến tị nạn, mà Hồng Kông là tiêu biểu tiên khởi.

Nếu hôn nhân chỉ có mục đích sinh sôi nẩy nở tràn đầy mặt đất mà thôi thì trái đất sẽ vĩnh viễn là khấu trường trình diễn bi hài kịch Cain vs Abel (xem Khởi Nguyên 4:1-16), qua những màn hải tặc"cá lớn nuốt cá bé, những màn xua đuổi sống chết mặc bay và những màn thanh lọc mạnh được yếu thua như vậy.

Giáo Dục: Tâm Chất Con Cái

 Tuy nhiên, một đứa con học giỏi chưa chắc đã là một đứa con ngoan, một con người thật sự đã thành nhân.  

Vụ thanh toán nhau khủng khiếp của nhóm học sinh trung học ở Orange County, tiểu bang California vào ngay những ngày đầu năm 1993 vừa qua đã chứng minh sự kiện này.

Trừ em người Mễ chậm trí khôn bị lợi dụng làm tay chém giết mướn, ngoài ra, hai em gốc Tầu và 3 em gốc Đại Hàn đều là những học sinh rất xuất sắc về học vấn, lại là con nhà giầu.

Sau khi án mạng xẩy ra, nhóm phụ huynh Đại Hàn đã họp lại và nhận thấy rằng mình không thể chỉ để ý đến vấn đề làm ăn sinh sống mà không chú ý đến con cái mấy, và họ đã quyết định phải có giờ với con cái nhiều hơn.

Ngoài ra, một đứa con không giao du băng đảng (gang), ma túy (drug), bỏ học (drop out), đi hoang (run away), bạo lực (violent) cũng chưa chắc là những đứa con không có gì đáng lo ngại.

Vụ 4 thanh thiếu niên Việt Nam (3 anh em ruột và 1 đồng bạn) ở Sacramento, tiểu bang California, cách đây mấy năm, uy hiếp các khách hàng đang ở tiệm thuê Video The Good Guys, để đòi chính quyền một số điều kiện, một trong những đòi hỏi này là muốn có được củ sâm ngàn năm, (cái mà trong phim chưởng của Tầu vẫn nhắc đến).

Kết quả sau cuộc giằng co lâu dài giữa nhóm thanh thiếu niên này và chính quyền, đã được các đài truyền hình trực tiếp phát hình (live) vào buổi chiều tối hôm đó, có 3 thiếu niên, (trừ người anh 18 tuổi trong 3 anh em chủ mưu), và một số khách hàng đã tử nạn.

Cha mẹ của gia đình có 3 người con trai nạn nhân chủ mưu hết sức ngạc nhiên về việc làm này của chúng, khi họ cho biết con cái họ hằng ngày đi học về chỉ biết ở nhà coi phim Tầu! Chính hôm thực hiện mưu đồ của mình, theo tin tức, chúng còn

đến tận trường xin phép nghỉ học đàng hoàng tử tế nữa!

Đặt trường hợp các thanh thiếu niên Việt Nam, Đại Hàn và Trung Hoa được đề cập đến ở hai trường hợp trên đây, với tính nết hiền lành và trí óc thông minh của họ, mà sống tại quê hương xứ sở của cha mẹ họ, có lễ những vụ án mạng đáng tiếc như vậy chưa chắc đã xẩy ra.

Giáo Dục: Quan Tâm Phụ Huynh

 Tờ Los Angeles Time ra ngày thứ ba mùng 2 tháng 3 năm 1993, ở trang H/6, đã đăng nguyên trang bản cáo trạng với đầu đề to tướng: We Are Outraged! (Chúng tôi căm phẫn!).

Bản cáo trạng căm phẫn bởi những ai?

 Chúng tôi là một nhóm các người mẹ, người cha, ông bà và công dân căm phẫn với việc làm hiện nay của các phim ảnh, các chương trình truyền hình, các băng hình âm nhạc và đĩa nhạc đang làm tổn thương đến con cái, gia đình và xứ sở của chúng tôi.

Bản cáo trạng căm phẫn về những gì?

 Chúng tôi bàng hoàng về con số hiện nay mỗi năm có 1 triệu mốt đứa con gái tuổi từ 15 đến 19 có bầu. Chúng tôi rùng mình khi biết rằng 2 phần 3 vụ sinh nở của thành phần con gái tuổi từ 15 đến 19 là ngoại hôn. Chúng tôi khiếp đảm về đường lối bạo lực và tội ác đang lan tràn khắp nơi, đe dọa con cái, gia đình và nhà cửa của chúng tôi.

Bản cáo trạng căm phẫn ở chỗ nào? 

 Hổ nhục cho kỹ nghệ ca nhạc khi để cho các ca sĩ là thần tượng của con cái chúng tôi phát hành những đĩa nhạc và những băng hình âm nhạc trắng trợn khêu gợi làm tình và 'bảo' con cái chúng tôi là làm tình thích hợp với mọi lứa tuổi ... là mọi người đều 'làm tình' ... và kiêng cữ là cổ hủ.

 Hổ nhục cho Hồ-Ly-Vọng với nguồn phim ảnh vô tận chứa đầy những tục tĩu, khỏa thân, làm tình, bạo lực và tàn sát. Chẳng hạn, cuốn phim hấp dẫn nhất, 'Basic Instinct', trình chiếu những cảnh giết người giữa lúc ngất ngây ân ái, như một tiêu

chuẩn mới của việc làm tình cho ngay cả phim ảnh ngày nay.

 Hổ nhục cho đài truyền hình NBC cho trình chiếu 'Saturday Night Live' mà giới trẻ hâm mộ, qua những tuồng về thủ dâm, về những chuyên viên chôn táng làm tình với người chết v.v. đến độ nôn mửa.

 Hổ nhục cho các thảo trình viên truyền hình muốn sắp xếp và thu hoạch kết quả từ lứa tuổi trung bình 16 khi trình chiếu cho chúng xem hơn 200 ngàn màn bạo lực và 33 ngàn cảnh tàn sát. Còn cảnh bạo lực nào mà không phải là nạn dịch?

 Hổ nhục cho ngành phim ảnh đã từ lâu ngưng phản ảnh giá trị của hầu hết các gia đình và hiện nay đã loại bỏ loại phim 'X', thay vào đó là loại phim 'NC-17' đầy những nhục thể, nhục tính, đổ máu ở những rạp chiếu bóng cộng đồng, trình chiếu không còn dè dặt nữa. Bản cáo trạng căm phẫn nhắm vào ai?

 Nguyên do chính yếu về tình dục, bạo lực, bẩn thỉu, tục tĩu là do các nhà cầm bút, các vị giám đốc, các nhà sản xuất, các ca sĩ, các diễn viên v.v.

Giáo Dục:  Chiều Hướng Học Đường

 Ngoài ra, còn một yếu tố bên ngoài cũng không kém phần trầm trọng trong việc ảnh hưởng đến đời sống tuổi trẻ hiện nay ở thế giới tân tiến như Hoa Kỳ này. Đó là đường hướng giáo dục của học đường.

Ngày nay người ta không còn đề cao đến nhân đức trinh khiết của con người nói chung, và đến tính chất đoan trang nết na của phái nữ nói riêng nữa.

Trái lại, ngay từ tiểu học, người ta đã dạy cho học sinh biết đến việc làm sao để sinh sôi nẩy nở, và ở trình độ trung học, người ta dạy cho học sinh biết cách để làm tình cho an toàn (safe sex), cho khỏi có thai và khỏi bị chứng liệt kháng (AIDS).

Đứa con trai thứ nhất của tôi, niên khóa 1992-1993 vừa rồi học lớp 3 (third grader). Cho dù tốn kém, vợ chồng chúng tôi cũng cố gắng đầu tư con cái vào một trường nào, về phương diện tiêu cực, có vẻ bảo đảm khỏi các tệ nạn cho giới trẻ ngày nay, như drug, gang, condom v.v., và về phương diện tích cực, có kỷ luật và được học cả về tôn giáo nữa. Thế mà, nếu chúng tôi đồng ý, đứa con trai mới hơn 8 tuổi của chúng tôi cũng sẽ được dạy cho biết là, để tạo nên một new baby thì tinh trùng ("sperm") của người cha phải cho vào ("deposit") cửa mình ("vagina") của người mẹ!

Dạy cho học sinh biết cách làm tình an toàn chẳng những không giảm bớt việc có thai, mà còn có tác dụng gián tiếp kích thích tình dục và tò mò của con người nữa. Theo tiết lộ của Học Viện Tiểu Bang Utah về Nghiên Cứu và Thẩm Định vào năm 1986, đã cho biết kết quả của việc giáo huấn tính dục (sex education) là sau 10 năm, các y viện thực hiện chương trình

kế hoạch hóa gia đình (family-planning clinics) đã ghi nhận con số 140 % tăng lên hơn trong thành phần vị thành niên có thai.

Thế mà, vào tháng 3/1993, một trong những sách giáo khoa mang tiêu đề Sex Respect, do Project Respect ở tiểu bang Illinois chủ trương đề cao giữ mình trinh khiết hơn là safe sex, một chiến dịch đã phần nào hạ bớt cơn sốt tính dục nơi học sinh, làm giảm số phần trăm học sinh tham dự Sex Respect có thai xuống, một chương trình được giáo xứ Caddo ở tiểu bang Louissiana sử dụng dạy học, đã bị tòa án liên hệ thẳng tay cấm cản, vì lý do sách giáo khoa này nhấn mạnh đến vấn đề tôn giáo, vi phạm luật tiểu bang.

Giáo Dục: Hoàn Cảnh Gia Đình

 Hoàn cảnh ngoài gia đình tuy có một ảnh hưởng không nhỏ nơi việc giáo dục con cái như vậy, nhưng hoàn cảnh trong gia đình và trong chính mỗi người con mới là những tác nhân quan trọng.

Tại sao, cũng ở trong hoàn cảnh mù một gương xấu phóng toả ra từ các phương tiện truyền thông xã hội và cũng được học đường giáo huấn cho về tính dục một cách tiêu cực hết sức khêu gợi như vậy, mà một thiểu số vẫn còn giữ được mình không bị sa đọa?

Ngay từ ban đầu, hai người con trai đầu tiên của loài người là Cain và Abel, đâu có biết đến phương tiện truyền thông xã hội là gì, (vả lại thuở ăn lông ở lỗ ấy làm gì đã có những thứ văn minh ma quái này), thế mà cảnh sát nhân huynh đệ tương tàn đã hiện hữu.

Thế rồi, sau đó, con người cũng đâu có bị ảnh hưởng đĩa nhạc, truyền hình, phim ảnh hay được giáo huấn tính dục một cách khêu gợi gí mà vẫn tà dâm và loạn luân một cách khủng khiếp, đến nỗi đã bị thanh tẩy toàn diện bởi một trận lụt đại hồng thủy v.v.

Nếu cha mẹ chỉ lo bảo vệ con cái bằng cách tung ra những bản cáo trạng, (với 803.616 chữ ký), như họ đã thực hiện trên tờ Los Angeles Times, để chống lại các phương tiện truyền thông xã hội đang tác hại đến con cái của họ, hay bằng cách phổ biến chiến dịch Sex Respect (Tôn Trọng Tính Dục), đối đầu với chủ trương giáo huấn Safe Sex (Làm Tình An Toàn), mà

chính họ vẫn tiếp tục sống theo cá nhân chủ nghĩa, thể hiện qua việc ly dị vợ chồng, thì bảo đảm con cái của họ khó lòng, nếu không muốn nói là không thể, hoàn toàn thành nhân được, trái lại, chúng còn dễ dàng trở thành nạn nhân của xã hội cũng như trở nên tai họa cho xã hội nữa. 

Thiếu gì những gia đình cha mẹ rất tốt lành, yêu thương nhau, thế mà con vẫn bỏ nhà đi hoang. Như thế phải nói sao về những gia đình cha mẹ suốt ngày hay đụng một tí là cãi nhau, giận nhau, bỏ nhau v.v. Thử hỏi cha mẹ ly dị nhau làm sao có đủ tư cách và thế giá để dạy con cái yêu thương nhau, thông cảm nhau và tha thứ cho nhau được.

Giáo Dục: Bản Chất Đích Thực

 Thế mà, yêu thương lại chính là bản chất tốt lành của con người thành nhân, do đó, yêu thương cũng là chính mục đích của việc giáo dục. 

Thử hỏi, một con người không biết yêu thương có phải là một người tốt lành và trọn lành (thiện hảo) không? Nếu không biết yêu thương không phải là một con người đích thực tốt lành và trọn lành thì kể như họ chưa đạt đến tầm vóc thành nhân của con người. 

Tầm vóc thành nhân của con người chính là tầm vóc một con người cần phải được giáo dục trở nên. Nếu giáo dục không nhắm tới mục tiêu chính yếu, mục đích tối hậu là tầm vóc thành nhân biết yêu thương này thì kể như người có trách nhiệm giáo dục đã giải sai bài toán và sẽ không bao giờ tìm ra được đáp số của nó, ngoài đáp số giáo dục vô nghiệm và vô định.

Sau đây là mấy điều cần lưu ý trong việc giáo dục cho con cái thành nhân.

- Giáo dục không phải chỉ là việc thuần túy yêu thương con cái, mà ở tại việc cách biết yêu thương con cái, làm sao phạt chúng mà chúng vẫn mến thương mình, và chiều chúng mà chúng vẫn không hư.

- Giáo dục không phải chỉ là việc làm sao cho con cái biết ý thức và chu toàn trách nhiệm đối với gia đình trên hết, không cần biết đến đại cuộc đất nước hay đại đồng nhân loại v.v.

- Giáo dục không phải chỉ là việc lo cho con cái được thành tài và thành công, có gia đình và sự nghiệp vững chắc trong xã hội, không bị thua kém người ta, mà phải hơn nhiều người khác v.v.

- Giáo dục không phải chỉ là việc làm sao cho con cái thành nhân như mình, theo như ý nghĩ và ý muốn cá nhân của mình, dễ nghe lời mình mà không biết cộng tác và hòa đồng với người khác v.v.

- Giáo dục chính là sứ mệnh của cha mẹ phải huấn luyện con cái thành nhân, để chúng có thể làm chủ trái đất, mà không làm tôi cho vật chất và vật dục.

- Giáo dục chính là làm sáng tỏ hình ảnh Thần Linh nơi con cái, để chúng có thể trở nên hiện thân đích thực và sống động của Thiên Chúa là Tình Yêu.

- Giáo dục chính là truyền đạt yêu thương cho con cái để chúng có thể yêu tha nhân như chính mình và hơn chính mình, khi chúng biết trở nên như mọi người, của mọi người và cho mọi người.

- Giáo dục, như thế, đích thực chính là huấn luyện con cái thành nhân, làm sao cho chúng có thể phản ảnh Thiên Chúa là Tình Yêu, biết trở nên như mọi người, của mọi người và cho mọi người.

Theo lý thuyết, mọi người ở đây là biểu hiệu cho cả nhân tính của con người. Do đó, khinh người hay ghét người, dù chỉ một người mà thôi, cũng là phạm đến chung nhân tính của con người. Bạn chặt một cánh tay của tôi là phạm đến toàn thân của tôi, đúng hơn, bạn đã phạm đến chính con người tôi.

Về phương diện thực hành, bởi thế, mọi người ở đây phải hiểu là như nhau. Do đó, dù bạn là người yêu tất cả mọi người mà lại khinh hay ghét một người như thế, tình yêu thương đồng loại của bạn cũng mâu thuẫn và không hoàn toàn chân thật.

Giáo Dục: Sống Như Mọi Người.

 Thật ra, theo tự nhiên, con người không thể nào hoàn toàn giống nhau về phẩm chất hay thể chất, bằng nhau về tài năng hay chức phận... Tuy nhiên, con người vẫn có thể trở nên như nhau trong tất cả mọi sự.

Ở chỗ:  

 Thắng không kiêu, bại không nản.

Ở chỗ: 

 Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn. (Ca Dao Việt Nam).

Ở chỗ, như nhà truyền giáo lừng danh Phaolô của Kitô giáo chủ trương:

 Vui với kẻ vui, khóc với kẻ khóc. (Rôma 12:15-16).

Ở chỗ, như Thánh Kinh Kitô giáo viết:

 Có nhiều chi thể nhưng chỉ là một thân thể (1Côrintô 12:20).

Ở chỗ, như gương của Đức Giêsu Kitô, Đấng sáng lập Kitô giáo:

 Mặc dù bản vị là Thiên Chúa, nhưng Ngài đã không coi mình phải ngang hàng với Thiên Chúa mới được, song đã tự hủy ra không, mặc lấy thân phận tôi đòi, trở nên như con người. (Philiphê 2:6-7).

Một đứa con học hành thông giỏi, tài ba lỗi lạc, bằng cấp đầy mình, bảng khen đủ thứ, mà lại tự cao, tự đại, khinh người, thử hỏi người con đó đã thực sự thành nhân chưa.

Hãy dạy cho con cái biết rằng, nếu có gì hơn người, phải nhớ là tất cả đều do Trời ban, cho dù cái hơn người ấy tự bẩm sinh mà có, như nhan sắc hay trí thông minh, hay bởi nỗ lực cá nhân mà được, như tài năng hay công danh sự nghiệp v.v.

Tại sao có nhiều người cũng nỗ lực như mình hay hơn mình, lại không được như mình. Lại rơi vào trường hợp học tài thi phận. Lại lọt thanh lọc một cách ngon lành, dù không có thành tích chính trị, (như trường hợp của hai mẹ con mà tôi biết đã từ Hồng Kông sang Mỹ vào giai đoạn đầu của chính sách hồi hương").

Không thể nào yêu thương nhau được nếu còn chênh lệch nhau và bất đồng với nhau. Thế nhưng, không thể sống bình đẳng và hòa đồng nếu không trở nên như nhau. Bao giờ con cái chúng ta bắt đầu biết làm sao trở nên như mọi người, chúng mới bắt đầu biết yêu thương mọi người, biết hòa hợp với mọi người.

Nếu bình dân và hòa hợp là hai thái độ mà chúng ta dạy cho con cái chúng ta phải tỏ ra trong bước đầu tiến đến tình yêu thương tha nhân, nhờ đó, tầm vóc thành nhân của chúng cũng dần dần được hình thành, thì thông cảm và xây dựng là hai tinh thần mà con cái chúng ta không thể thiếu để có thể trở nên như mọi người.

Để thực hiện được điều này, thực hiện được việc giáo dục cho con cái chúng ta thành nhân trong bước đầu, ở chỗ làm cho chúng trở nên như mọi người, chúng ta phải huấn luyện cho chúng biết tự thích ứng với mọi người chứ đừng bắt mọi người phải thích ứng với chúng, và huấn luyện chúng tự thích ứng không riêng với những người chúng có cảm tình thôi, mà là với tất cả mọi người, kể cả những người không có cảm tình với chúng.

Thánh Kinh Kitô giáo có thuật lại một dụ ngôn mà Đức Giêsu Kitô đã dùng để trả lời câu hỏi của một luật sĩ Do Thái. Câu hỏi đó là:

 - Ai là cận thân (neighbor) của tôi? (Luca 10:29).

Và dụ ngôn đó được gọi là dụ ngôn người Samaritanô nhân lành.

Theo dụ ngôn này, trong ba thành phần được kể đến trong dụ ngôn, hai thành phần trước, có liên hệ cận thân về xứ sở và tôn giáo với nạn nhân bị cướp đang ngấp ngoái bên đường, thấy tình cảnh đáng thương của nạn nhân cần phải cấp cứu như vậy mà họ vẫn dửng dưng bỏ đi như không có gì xẩy ra; còn thành phần thứ ba, tuy xa lạ, không có liên hệ cận thân gì hết với nạn nhân, trái lại, theo truyền thống giữa họ và nạn nhân, còn thù hằn nhau nữa là đàng khác, song lại hết lòng ra tay cứu vớt nạn nhân.

Kết luận, Đức Giêsu Kitô đặt vấn đề với người luật sĩ:

 - Ai trong ba người đó là cận thân của người bị lọt vào tay bọn cướp?

Tất nhiên người luật sĩ đẫsáng suốt nhận định qua câu trai lời:

 - Người đã đối xử nhân hậu với nạn nhân.

Câu hỏi để trả lời này của Đức Giêsu Kitô có nghĩa là gì, nếu không phải Ngài muốn nói với chung nhân loại qua và luật sĩ ấy là: mình phải là cận thân của tha nhân, chứ không thể bắt tha nhân là cận thân của mình; và nếu một khi mình đã là cận thân của tha nhân thì tất cả mọi người tự nhiên sẽ là cận thân của mình, và không ai sẽ là kẻ thù của mình nữa. 

Căn cứ theo nguyên tắc yêu thương ẩn dụ trong câu hỏi để trả lời này của Đức Giêsu Kitô, con người không thể đặt vấn đề với nhau:

 Ai là cận thân của tôi?, như người luật sĩ Do Thái, ngược lại, phải tự vấn:

 Tôi có là cận thân của tha nhân chưa?

Trong tất cả mọi liên hệ giữa con người với nhau, sở dĩ dễ dàng xẩy ra, nhất là trong tình nghĩa vợ chồng, tình trạng đổ vỡ hay chia rẽ nhau, là vì con người đi ngược lại với nguyên tắc then chốt hết sức căn bản này, đó là bắt người khác theo mình trước, thích ứng với mình trước, rồi may ra mới chịu thích ứng với họ sau.

Yêu thương mà còn chủ trương một chính sách như thế thì chỉ là một trò chơi chính trị (politic) và thương mại (business), không hơn không kém.

Vậy thì, tại sao khi bắt đầu yêu thương nhau, chẳng cần người yêu phải đòi hỏi gì cả, tự họ, một khi biết ý người yêu hay khi

người yêu muốn gì là họ chiều theo liền, kể cả những gì khó tính nhất của người yêu họ cũng chấp nhận và hóa giải được như không. Kinh nghiệm tâm lý tự nhiên này đã không rõ ràng chứng tỏ yêu thương nhau là trở nên như nhau hay sao, mà bước đầu tiên là tự thích ứng với nhau đó sao.

Sở dĩ con cái chúng ta phải tự thích ứng trước và phải thích ứng với mọi người không trừ ai là vì chúng từ gia đình nhân loại mà ra và thuộc về gia đình này. Chúng chỉ có thể tồn tại và phát triển khi chúng biết ở trong gia đình này, nên một với gia đình này mà thôi. Bằng không, như cành không biết gắn bó với thân cây, chúng sẽ bị khô héo, tàn tạ và rụng rời.Nếu đã chấp nhận nguyên tắc được chứng minh bằng kinh nghiệm như thế thì có thể kết luận rằng, một khi con cái của chúng ta chưa tự thích ứng với mọi người, nhất là những người mà chúng không thích, không ưa, thì kể như chúng chưa thực sự và hoàn toàn trở nên như mọi người, tức chưa bắt đầu phát triển để thành nhân, do đó, chưa thể tiến sang mức độ thứ hai cao hơn của tiến trình giáo dục là trở nên của nhau, của mọi người.

Để huấn luyện cho con cái mình biết trở nên như nhau, tôi đã lợi dụng chính những dịp chúng bất đồng với nhau, tranh nhau về một cái gì đó, để dạy cho chúng thông cảm và nhường nhịn nhau.

Có một lần, để giải quyết việc hai anh em giành nhau chơi Video Game, tôi đã chia giờ cho mỗi đứa chơi 15 phút. Theo nguyên tắc, lớn phải nhường bé, vì thế, thằng em đã được chơi trước. Khi chơi gần hết game thì đồng hồ điểm báo hết giờ.

Tuy tôn trọng phiên chơi như đã ấn định, thằng em vừa trao máy cho anh vừa nhìn tôi hết sức tiếc nuối, ngụ ý muốn chơi tiếp cho xong.

Phản ứng của tôi bấy giờ là bảo đứa em xin với anh để chơi thêm chút nữa cho hết game đi. Thằng anh ngồi vừa coi em chơi, vừa chờ đến phiên mình. Thấy em mình bị nhỡ game như vậy thì cũng thông cảm, lại còn nghe nó xin mình chơi thêm cho hết game thì đâm ra lúng túng, lưỡng lự.

Tôi liền soi sáng cho chung hai anh em và riêng thằng anh:

 - Nếu con biết nhường cho em thì đến phiên con nếu cũng bị hết giờ mà chưa xong game như nó, nó cũng sẽ cho con chơi tiếp như vậy.

Thằng anh đồng ý. Thằng em chơi xong. Từ đó, cả hai anh em chơi chung với nhau một cách ôn hòa, ít khi tôi phải giải quyết vấn đề tương tự như vậy nữa.

Giáo Dục: Sống Của Mọi Người

Trở nên của mọi người không phải là trở nên một món đồ vật cho người ta tha hồ mà sử dụng, lợi dụng hay hưởng thụ v.v.

Trở nên của mọi người ở đây có nghĩa là thuộc về mọi người.

Nếu mọi người ở đây được biểu hiệu qua hình ảnh một thân thể, thì cá nhân ở đây được tượng trưng qua hình ảnh một chi thể, một chi thể phát xuất từ thân thể, do thân thể mà có và thuộc về thân thể.

Nếu cá nhân là một chi thể thuộc về toàn thân nhân loại như thế, theo nguyên tắc, cá nhân không có toàn quyền trên bản thân mình, ngoài quyền làm chủ mình để xứng đáng thuộc về loài được Đấng Tạo Hóa dựng nên để làm chủ trái đất. 

Nếu cá nhân là một chi thể của toàn thân nhân loại, thuộc về đại đồng nhân loại như thế, thì, trên thực hành, về phương

diện tiêu cực, mọi cá nhân không được làm hại mình, và, về phương diện tích cực, mỗi cá nhân phải trau luyện bản thân để

làm lợi cho toàn thân.

(xin xem tiếp trong sách. Đa tạ)