THÁNH JUAN DIEGO

Bài Giảng Phong Thánh của ÐTC Gioan Phaolô II cho Vị Thụ Khải Juan Diego

1. “Con tạ ơn Cha… vì Cha đã giấu kẻ khôn ngoan tri thức những điều này và Cha đã tỏ chúng cho những kẻ bé mọn” (Mt 11:25-26).

Anh Chị Em thân mến,

Những lời Chúa Giêsu nói đây trong bài Phúc Âm hôm nay là một lời rất đặc biệt mời gọi chúng ta hãy ca ngợi và tạ ơn Thiên Chúa về tặng ân có một vị Thánh bản xứ Mỹ Châu.

Tôi hết sức vui mừng được hành hương tới Đền Thờ Đức Mẹ Guadalupe, một trung tâm Thánh Mẫu của Mễ Tây Cơ và Mỹ Châu, để công bố thánh đức của Juan Diego Cuauhtlatoatzin, một người Da Đỏ đơn sơ khiêm tốn đã được chiêm ngưỡng dung nhan dịu dàng và uy nghi của Đức Bà Tepeyac rất thân yêu của nhân dân Mễ Tây Cơ.

2. (ĐTC cám ơn và chào các chức sắc trong đạo ngoài đời và cả dân bản xứ)

3. Juan Diego (JD) được ví giống như gì? Tại sao Thiên Chúa lại nhìn đến Ngài? Sách Sirach, như chúng ta vừa nghe, dạy chúng ta rằng chỉ có Thiên Chúa mới là Đấng “toàn năng; Ngài được vinh danh bởi thành phần thấp hèn” (3:20). Những lời của Thánh Phaolô, cũng được công bố trong lễ hôm nay, đã làm sáng tỏ đường lối thần linh trong việc Thiên Chúa thực hiện ơn cứu độ của Ngài: “Thiên Chúa đã chọn những gì hèn kém và bị khinh thường trên thế gian…. Để không ai có thể huyênh hoang trước mặt Thiên Chúa” (1Cor 1:28-29).

Thật là cảm động khi đọc câu truyện được viết lên một cách tinh tế và dễ thương về Đức Mẹ Guadalupe. Nơi câu truyện này, Đức Trinh Nữ Maria, người tỳ nữ, Vị “tôn vinh Chúa” (Lk 1:46), đã tỏ mình cho JD như Mẹ thật của Thiên Chúa. Để làm bằng chứng, Mẹ đã cho JD những hoa hồng quí giá, và khi JD tỏ cho vị giám mục biết thì JD mới khám phá ra chiếc áo khoác của mình có thánh ảnh Đức Mẹ.

Như Hàng Giáo Phẩm Mễ Tây Cơ đã cho thấy: “Biến cố Guadalupe đã mở màn cho cuộc truyền bá phúc âm hóa với một nguồn sinh lực ngoài lòng mong ước. Sứ điệp qua Mẹ của Người, đã tiếp nhận những yếu tố chính nơi văn hóa bản xứ, thanh tẩy chúng và ban cho chúng ý nghĩa cứu độ tối hậu” (14/5/2002, đoạn 8). Như thế, Guadalupe và JD mang một ý nghĩa sâu xa về Giáo Hội và truyền giáo, và là một khuôn mẫu cho việc truyền bá phúc âm hóa hoàn toàn hội nhập văn hóa.

4. “Chúa từ trời nhìn xuống, Ngài thấy tất cả mọi con cái loài người” (Ps 33:13), chúng ta cùng với vị Tác Giả Thánh Vịnh đọc những lời này để một lần nữa tuyên xưng đức tin của chúng ta nơi Thiên Chúa, Đấng không phân biệt chủng tộc hay văn hóa. Trong việc chấp nhận sứ điệp của Chúa Kitô mà không đánh mất căn tính bản xứ của mình, JD đã khám phá thấy sự thật sâu xa về một nhân loại mới, đó là chúng ta được kêu gọi trở nên con cái Thiên Chúa. Như thế, ngài đã làm cho cuộc gặp gỡ tốt đẹp giữa hai thế giới thành dễ dàng, và ngài trở nên một nhà cải cách cho một thứ căn tính mới của Mễ Tây Cơ gắn liền với Đức Mẹ Guadalupe, Đấng có một bộ mặt lai, bộc lộ cho thấy vai trò từ mẫu thiêng liêng ôm ấp tất cả mọi người Mễ Tây Cơ của Mẹ. Đó là lý do tại sao cái chứng từ Ngài đã sống phải được tiếp tục là nguồn hứng khởi trong việc xây dựng một đất nước Mễ Tây Cơ, trong việc phấn khích tình huynh đệ nơi tất cả mọi con cái của nước này, và giúp vào việc hòa giải nước Mễ Tây Cơ với các gốc rễ, giá trị và truyền thống của nó.

Công việc cao cả xây dựng một nước Mễ Tây Cơ tốt đẹp hơn, công chính và đoàn kết hơn, đòi tất cả mọi người phải hợp tác với nhau. Đặc biệt, hôm nay đây, cần phải hỗ trợ các thành phần dân bản xứ theo khát vọng của họ, tôn trọng và bênh vực những giá trị chân chính của mỗi một nhóm thiểu số. Mễ quốc cần đến những người dân bản xứ này và những người dân bản xứ này cần đến Nước Mễ!

Anh Chị Em của mọi sắc tộc Mễ Quốc và Mỹ Châu thân mến, hôm nay, trong việc ca tụng JD người Da Đỏ, tôi muốn bày tỏ cho tất cả mọi người trong anh chị em thấy được sự gắn bó của Giáo Hội cũng như của vị Giáo Hoàng này, ở chỗ yêu thương ấp ủ anh chị em và phấn khích anh chị em hãy tin tưởng thắng vượt những lúc khó khăn anh chị em gặp phải.

5. Ở vào giây phút quyết liệt của lịch sử Mễ Quốc đây, một lịch sử đã bước qua ngưỡng cửa của ngàn năm thứ ba, Tôi ký thác cho lời cầu bầu quyền năng của Thánh JD các niềm vui và hy vọng, những nỗi sợ hãi và lo âu của nhân dân Mễ Quốc, một nhân dân Tôi ôm ấp trong lòng.

Hỡi Vị JD diễm phúc, một con người Kitô hữu Da Đỏ tốt lành, vị được người đời thường gọi là thánh! Chúng tôi xin ngài hãy đồng hành với Giáo Hội trong cuộc lữ hành ở Mễ Quốc, để Giáo Hội mỗi ngày có thể truyền bá phúc âm hóa hơn và truyền giáo hơn. Xin hãy phấn khích các vị giám mục, nâng đỡ các linh mục, khơi lên những ơn gọi mới và thánh hảo, giúp cho tất cả những ai hiến đời mình cho Chúa Kitô và cho việc truyền bá Nước Trời.

Hỡi Vị JD hạnh phúc, một con người chân thực và thành tín! Chúng tôi ký thác cho ngài anh chị em giáo dân của chúng tôi, để khi cảm nhận được ơn gọi nên thánh của mình, họ có thể làm cho mọi lãnh vực sinh hoạt xã hội được thấm nhuần tinh thần Phúc Âm. Xin ngài chúc lành cho các gia đình, hãy làm cho các cặp vợ chồng kiên cường sống đời hôn nhân của họ, xin hãy nâng đỡ những nỗ lực của các bậc phụ huynh trong việc dưỡng dục con cái thành người Kitô hữu. Xin ngài hãy đoái nhìn đến nỗi thương đau của những ai đang khổ sở về phần xác hay trong tinh thần, đến những ai bị nghèo túng, lẻ loi, bị bỏ rơi hay bị quên lãng. Chớ gì tất cả mọi người, các vị lãnh đạo dân sự và thường dân, luôn luôn tác hành theo những đòi hỏi của công lý và tôn trọng nhân phẩm mỗi người, nhờ đó hòa bình được vững chắc.

Hỡi Vị JD yêu dấu, “con đại bàng phát ngôn”! Xin hãy tỏ cho chúng tôi con đường dẫn tới “Vị Trinh Nữ Đen”, Tepeyac, để Người nhận lấy chúng tôi trong thâm tâm của Người, vì Người là Mẹ ưu ái, xót thương, Đấng dẫn chúng tôi đến cùng Vị Thiên Chúa chân thật. Amen.

(Nguyên ngữ Tây Ban Nha, do Vatican Press Office phổ biến, bản tiếng Anh của Màn Điện Toán Zenit; Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch sang Việt Ngữ)
 

Tiểu Sử Thánh Juan Diego và Đền Thờ Đức Mẹ Guadalupe
 

Juan Diego (JD) sinh năm 1474, với tên là Cuautlatoatzin, nghĩa là “đại bàng phát ngôn”, không phải là người nô lệ, có đất xây nhà, là nông dân và làm chăn mền để bán. Sau khi Thày Toribio de Benavente giảng dạy cho những người Da Đỏ, Cuautlatoatzin đã trở lại Kitô giáo cùng với vợ của mình vào giữa năm 1524-1525. Bấy giờ Cuautlatoatzin mới lấy tên là Juan Diego và vợ là Maria Lucia; sau khi vợ chết năm 1529, JD đã đến ở với ông chú của mình là Juan Bernardino ở Tolpetlac, 14 cây số cách đền thờ Tlatilolco ở Tenochtitlan.

Vào ngày 1/12/1531, trong một cuộc cuốc bộ từ nhà tới Tenochtitlan, băng qua các cánh rừng và làng mạc, JD đã được Đức Mẹ hiện ra lần đầu tiên, nói chujyện với ông bằng thổ ngữ Nahuatl ở ngay địa điểm ngày nay gọi là Nguyện Đường của Ngọn Đồi Nhỏ”. Đức Mẹ đã xin ông xây tại chỗ ấy một thánh đường tôn kính Mẹ để Mẹ có thể tỏ tình yêu thương, ban ơn trợ giúp và tỏ lòng xót thương con người ta. Theo lời yêu cầu của Mẹ, JD đã trình lên Đức Giám Mục, nhưng ngài không tin trừ phi có chứng cớ. Ba ngày sau, Đức Mẹ lại hiện ra với ông một lần nữa và bảo ông hãy lên đỉnh núi Tepeyac là nơi ông sẽ thấy hoa hồng ở Castilla vốn không mọc trên núi, để mang về cho ĐGM. Khi JD mở vạt áo khoác đựng các bông hoa hồng ra trước mặt ĐGM thì thấy hiện lên hình Đức Mẹ lạ lùng in ở trên vạt áo, tấm hình đã được tôn kính gần 500 năm ở Đền Thánh Guadalupe.

JD chết năm 1548 thọ 74 tuổi, sau 37 năm được Đức Mẹ hiện ra. Năm 1737, Đức Mẹ Guadalupe được công bố là Quan Thày Nước Mễ và nằm 1919 làm Quan Thày của cả Mỹ Châu. Năm 1935, Phi Luật Tân cũng nhận Mẹ Guadalupe làm Quan Thày của họ. ĐTC Gioan Phaolô II đã phong chân phước cho JD nằm 1990.

Đền Thờ Đức Mẹ Guadalupe ở cách Thành Phố Mễ Tây Cơ 15 cây số, cũng tại địa điểm của đền thờ cũ hồi thế kỷ 16. Hội Đồng Giám Mục Mễ tây Cơ, khi thấy nền đền thờ lung lay có thể gây nguy hiểm cho khách hành hương liền quyết định xây lại, và đặt viên đá đầu tiên vào ngày 12/12/1974, do kiến trúc sư Pedro Ramirez Vasquez và được khánh thành sau đó 2 năm. Đền Thờ Đức Mẹ Guadalupe ngày nay là một đền thờ lớn nhất và được viếng thăm nhiều nhất trên thế giới. Mỗi năm có 20 triệu người hành hương. Nhìn bên ngoài, đền thờ này trông giống như một chiếc lều tròn trong sa mạc để nhớ đến lều tạm của Moisen ở chân Núi Sinai, và được viền bằng những tấm đồng xanh lá cây đậm (mầu áo khoác của Đức Mẹ). Bên trong đền thờ được phủ bằng thông Canada (rộng 6 ngàn thước vuông), nền bằng cẩm thạch Mễ Tây Cơ và ở hàng giữa lòng đền thờ là một mảnh áo khoác của Thánh Juan Diego có hình Đức Mẹ.