Thánh Pedro de San José de Becantur (1626-1667)

Bài Giảng Phong Thánh của ÐTC Gioan Phaolô II

Thánh Lễ Phong Thánh đã được long trọng cử hành tại Trường Đua South Hippodrome của Guatemala Thành vào lúc 9 giờ sáng địa phương, Thứ Ba 30/7/2002, với trên 700 ngàn người tham dự. Cuối Thánh Lễ, vị thị trưởng thành phố và 2 vị đại diện đã trao cho ĐTC các chìa khóa của Cổ Thành Guatemala, nơi vị thánh này đã sống và qua đời. Sau đây là bài giảng của ĐTC trong Thánh Lễ Phong Thánh.

1. “Hãy đến hỡi những kẻ được Cha Ta chúc phúc… Ta nói thật với các người là khi các người làm cho một trong những người anh em hèn mọn nhất của Ta là các người đã làm cho chính Ta” (Mt 25:34,40).

Hôm nay, trong việc thêm tên tuổi của Thày Pedro de San José de Becantur vào sổ bộ các Thánh, Tôi tin tưởng vào tầm quan trọng sứ điệp của Thày. Vị thánh mới này, khi hành trình với duy đức tin và lòng cậy trông vào Thiên Chúa, đã vượt qua Đại Dương Atlantic để đến chăm sóc cho người nghèo cũng như cho thổ dân Mỹ Châu: đầu tiên ở Cuba, sau đó đến Hunduras, và cuối cùng ở mảnh đất diễm phúc Guatemala này, “mảnh đất hứa” của Thày.

2. (ĐTC chào các chức sắc trong đạo ngoài đời, trong đó có 8 vị lãnh tụ quốc gia, và chào cả các thổ dân ở nước này)

3. “Được kiên cường bởi sức mạnh Thần Linh của Người trong lòng, và chớ gì Chúa Kitô ngự trong lòng anh em bằng đức tin… anh em hãy đâm rễ sâu vào tình yêu” (Eph 3:16-17). Những lời của Thánh Phaolô chúng ta nghe hôm nay ấy cho chúng ta thấy việc nội tâm gặp gỡ Chúa Kitô làm cho hữu thể con người được biến đổi ra sao, khiến họ tràn đầy lòng xót thương đối với tha nhân của họ.

Tại nơi sinh trưởng của mình, cũng như qua mọi đoạn đời của mình, Thày Pedro vốn là một con người cầu nguyện, nhất là ở nơi đây, ở nơi ẩn trú Canvê này, Thày đã chuyên chú tìm kiếm ý muốn của Thiên Chúa từng giây từng phút.

Bởi thế Thày là một gương mẫu nổi bật cho Kitô hữu hôm nay, thành phần Thày đã nhắc nhở là việc tập luyện nên thánh “cần phải có một đời sống Kitô hữu nổi bật nhất về nghệ thuật cầu nguyện” (Tông Thư Mở Màn Cho Một Tân Thiên Niên Kỷ, đoạn 32). Do đó, Tôi xin lập lại huấn từ của Tôi cho tất cả mọi cộng đồng Kitô hữu Guatemala, cũng như ở các quốc gia khác, là hãy trở thành những học đường cầu nguyện thực sự, nơi mà tất cả mọi sinh hoạt đều tập trung vào việc cầu nguyện. Một đời sống đạo đức bao giờ cũng phải là một đời sống sinh muôn vàn hoa trái.

Thày Pedro đã làm mô phạm cho linh đạo của mình bằng đường lối này, nhất là bằng việc chiêm ngắm mầu nhiệm Bêlem và Thập Giá. Nếu Thày đã dìm mình vào thời sơ sinh và thơ ấu của Chúa Giêsu, một biến cố khiến Thày thực sự tự nhiên nhận thấy dung nhan của Thiên Chúa nơi con người, thì trong việc suy niệm về Thập Giá, Thày đã tìm được sức mạnh để anh hùng thực thi lòng thương xót với thành phần hèn kém nhất cũng như thành phần bị bỏ rơi nhất.

4. Hôm nay, chúng ta là những chứng nhân về sự thật sâu xa của những lời Thánh Vịnh chúng ta vừa đọc, đó là người công chính “sẽ không lo sợ… Họ tự do phân phát, họ đã ban tặng cho người nghèo, đức công minh của họ muôn đời bền vững” (112:8-9). Thứ công lý bền vững là thứ công lý được thực hành một cách khiêm tốn, biết xót thương thông cảm với số phận của anh em mình, biết gieo rắc tinh thần thứ tha và nhân hậu khắp nơi. Thày Pedro de Becantur đã nổi bật chính là do bởi tinh thần khiêm nhượng và sống đời khổ hạnh, nhờ đó Thày đã biết thực thi tình thương xót. Lời khuyên dụ của Thánh Phaolô sau đây đã ăn sâu vào tâm hồn của Thày: “Bất cứ làm gì, anh em hãy làm hết mình như thể phụng sự Chúa chứ không phải con người” (Col 3:23). Bởi thế, Thày thực sự là người anh em của mọi người sống trong bất hạnh và là người hiến mình cho phần rỗi của họ một cách tha thiết cũng như bằng một tình yêu bao la. Nhờ đó, với cả cuộc sống của mình, những công việc Thày làm đã chứng tỏ cho thấy Thày dấn thân cho người yếu bệnh ở bệnh viện nhở Đức Bà Bêlem, chiếc nôi của Dòng Bêlem.

5. Thày Pedro là hiện thân của “một gia sản không được làm mất đi; chúng ta luôn phải cám ơn về điều này và chúng ta phải lập lại việc chúng ta quyết tâm bắt chước nó” (Tông Thư Mở Màn Cho Một Tân Thiên Niên Kỷ, đoạn 7). Gia sản này phải tác động nơi các Kitô hữu cũng như nơi tất cả mọi người công dân là hãy thực hiện việc biến đổi cộng đồng nhân loại thành một đại gia đình, trong đó, những mối liên hệ về xã hội, chính trị và kinh tế có thể xứng với con người, và trong đó, cái nhân phẩm của con người được cổ võ, bằng việc thực sự công nhận những quyền lợi bất khả xúc phạm của họ.

Tôi xin kết thúc bằng việc lập lại sự kiện là lòng tôn sùng đối với Trinh Nữ Maria đã giúp cho Thày Pedro sống đạo và thực thi lòng xót thương. Chớ gì Mẹ cũng hướng dẫn chúng ta nữa, để thắp sáng bằng tấm gương của “con người đã là đức bác ái”, chúng ta có thể tiến đến với Chúa Giêsu Con Mẹ. Amen.

Chúc tụng Chúa Giêsu Kitô.

(Ðaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, trích dịch theo tài liệu của Tòa Thánh được Zenit phổ biến)

Tiểu Sử

Thánh Phêrô de Betancurt sinh vào đời ngày 19/3/1626 tại Chasna de Vilaflor ở Tenerife thuộc Quần Đảo Canary. Ngài qua đời ngày 25/4/1667 ở Thành Guatemala, Guatemala. Đời sống của Ngài, một cuộc sống được đánh dấu bằng nhân đức anh hùng, là một chứng từ chiếu sáng của lòng trung thành với Phúc Âm. Ngài thuộc giòng dõi của Juan de Betancurt, một trong những người Norman đến chiếm cứ Quần Đảo Canary. Tuy nhiên, gia đình của Ngài rất nghèo và Ngài bắt đầu làm việc như một người chăn nuôi đàn vật nhỏ của gia đình Ngài. Đó là lý do hoàn cảnh thiên nhiên đã tạo cho Ngài có một tâm hồn biết nhìn thấy Thiên Chúa trong tất cả mọi sự chung quanh Ngài.

Khi Thánh nhân nghe thấy những tình trạng sinh sống khổ sở đáng thương của dân chúng West Indies “Da Đỏ Bên Phía Tây” (tức ở phía tây quê hương của Ngài, hay ở Mỹ Châu ngày nay cũng vậy), Ngài cảm thấy mình được kêu gọi để mang sứ điệp Kitô Giáo đến cho miền đất này. Năm 1650, tức năm mới 23 tuổi, Ngài đã lên đường tới Guatemala là nơi một người họ hàng của Ngài đã đến đóng vai trò là thư ký của Vị Tổng Thống Đốc. Ngân quĩ của Ngài cạn kiệt ở Havana nên Ngài phải trang trải cuộc hành trình của Ngài từ đó, bằng cách làm việc trên một chiếc tầu đậu ở Honduras để từ đó đi bộ tới Guatemala Thành.

Thánh nhân bấy giờ nghèo khổ đến nỗi Ngài phải xếp hàng xin bánh ăn trước cửa anh em Dòng Phanxicô, và cũng chính ở đó mà Ngài đã gặp Thày Fernando Espino, một nhà truyền giáo nổi danh, vị trở thành bạn thân của Ngài và trở thành cố vấn suốt đời của Ngài. Thày này đã tìm cho Ngài một việc làm ở một xưởng làm tơ sợi ở địa phương. Năm 1653, Ngài cảm thấy mình muốn vào học viện Dòng Tên địa phương để làm linh mục. Tuy nhiên, quá yếu khả năng, Ngài đã phải rút lui. Nhưng cũng qua dịp này Ngài đã gặp Cha Manuel Lobo, Dòng Tên, Vị đã làm linh mục giải tội cho Ngài.

Thày Fernando đã mời Ngài gia nhập Dòng Phanxicô như một thày trợ sĩ, nhưng Ngài cảm thấy Thiên Chúa muốn Ngài ở thế gian; và vào năm 1655, Ngài đã gia nhập Dòng Ba Phanxicô. Từ đó trở đi, Ngài dốc tất cả thời giờ của mình vào việc xoa dịu những khổ đau của thành phần bất hạnh giữa những vất vả khôn xiết và khó khăn khôn tả. Ngài đã trở thành vị tông đồ cho những người nô lệ Mỹ-Phi Châu, những người Indios phải lao động một cách phi nhân, những người di dân và trẻ em bị bỏ rơi, bằng một lòng quảng đại bao la và với một lòng khiêm nhượng hoàn toàn phó mình theo ý Chúa. Ngài đã trở nên mọi sự cho mọi người bởi lòng bác ái của Chúa Kitô. Năm 1658, Ngài đã thí cho một cái chòi ở, một cái chòi đã được Ngài biến thành một bệnh viện cho người nghèo, thành phần xuất viện từ nhà thương của thành phố song vẫn cần được chăm sóc.

Nhà thương nhỏ bé của Ngài ấy được gọi là “Đức Bà Bêlem”. Ngài cũng thành lập một nơi trú ẩn cho thành phần vô gia cư, một trường học cho người nghèo và trẻ em bị bỏ rơi, cũng như một nguyện đường. Ngài đã nhận được sự giúp đỡ cho những cơ sở này từ cả hai phía thẩm quyền dân sự và tôn giáo. Ngài đã đi ăn xin để trả tiền cử hành Thánh Lễ cho những vị linh mục nghèo và trả cho những Lễ được cử hành sớm cho người nghèo khỏi bị mất lễ. Ngài có những nhà thờ nho nhỏ được xây cất lên ở những khu vực người nghèo, nơi Ngài dạy bảo hướng dẫn cho các trẻ em, Mỗi năm, vào ngày 15/8, Ngài tụ họp trẻ em lại để hát Bảy Niềm Vui của Kinh Mân Côi Phanxicô tôn kính Thánh Mẫu, một thói lệ vẫn còn tiếp tục ở Guatemala cho tới ngày nay.

Có nhiều người nam nữ đã tham gia cộng tác với Ngài, thành phần trở nên Các Sư Huynh Bêlem và Các Sư Tỉ Bêlem, và đã viết một cuốn Qui Luật bao gồm việc chủ động làm việc tông đồ với người nghèo, bệnh nhân và thành phần kém may mắn, bằng một đời sống sâu xa cầu nguyện, chay tịnh và đền tội. Thế là Hội Dòng Bêlem được thiết lập. Ngài chết vào ngày 25/4/1667, lúc mới có 41 tuổi. Cả cuộc đời của mình, Ngài chuyên chú suy niệm về Con Trẻ Bêlem. Ngài lúc nào cũng thấy dung nhan của “Con Trẻ Giêsu” nơi người nghèo, và sốt sắng phục vụ họ. Ngài được gọi là “Thánh Phanxicô của Những Người Châu Mỹ”.