TÔNG ĐỒ GIỚI TRẺ

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

-3-

Trong Lòng Giới Trẻ

            Nhìn vào giới trẻ hiện nay, giới trẻ trước ngưỡng cửa của Đệ Tam Thiên Niên, nhất là giới trẻ tại Âu Mỹ, dù khách quan và lạc quan mấy đi nữa, người ta cũng khó lòng mà phủ nhận được hiện tượng hiển nhiên này, đó là: "Tuổi trẻ hôm nay chẳng những đang là nạn nhân của xã hội mà còn là tai họa cho xã hội nữa".

Nhận định trên đây chính là nhận định của tôi, đã được phát biểu trong cuốn "Vào Đời" mà tôi viết về giáo dục từ năm 1989. Tuy nhiên, sau khi xuất bản cuốn sách này năm 1990, tôi được dịp phục vụ giới trẻ trong một phong trào Công Giáo Tiến hành ở Tổng Giáo Phận Los Angeles, cho tới nay, suốt năm năm trời trực tiếp và đi sát với họ, càng đi sâu vào "Trong Lòng Giới Trẻ", tôi mới khám phá ra rằng, nhận định của tôi về giới trẻ trên đây, tuy rất chính xác, nhưng thực trạng giới trẻ mà tôi nhận xét ấy hoàn toàn chỉ là một "hiện tượng", và vì tự bản chất là một "hiện tượng" nên thực trạng tuổi trẻ này rồi cũng sẽ biến mất vào "thực tại", chẳng khác gì như màn đêm tăm tối sẽ biến tan trong ánh sáng của ban ngày vậy!

Giới Trẻ: Sức Sống Linh Thiêng

Vâng, chính mắt của tôi, cũng như của một số thành phần người lớn, trong đó có cả các vị linh mục, đã nhìn thấy một rạng đông, đang lên trên bầu trời giới trẻ. Dù mới chỉ le lói, dù mới nhú lên ở một góc trời dưới tầm mắt nhìn hiện tại của chúng tôi. Nhưng qủa thật đã có những tia hy vọng bộc phát từ giới trẻ.

            Họ là giới trẻ hầu hết từ 16 đến 20, nam cũng như nữ, hằng năm rủ nhau đi tham dự khóa tĩnh huấn 3 ngày cuối tuần về Sứ Điệp Fatima. Mỗi năm một đông. 15 bài huấn đức khô khan, 5 bài về Cải Thiện Đời Sống, 5 bài về Lần Hạt Mân Côi, và 5 bài về Tôn Sùng Mẫu Tâm. Thế mà, kinh nghiệm hiển nhiên đã cho thấy, người nghe vẫn không đủ giờ nghe, người giảng cũng không đủ giờ giảng, cho mỗi bài huấn đức kéo dài 45 phút. Khóa tĩnh huấn năm 1995 chẳng hạn, có bài huấn đức của một vị linh mục trên 60 tuổi đã kéo dài đến đúng 1 tiếng 45 phút liền mà các em vẫn còn muốn nghe. Đừng tưởng giới trẻ chỉ ham vui! Họ ngồi lắng nghe, họ hào hứng hỏi, họ nao nức chia sẻ. Tinh thần ham học hỏi cả những gì khô khan như thể lỗi thời ấy là một bài giảng hùng hồn nhất, đánh động cả thành phần đến huấn đức cho họ!

            Thứ Bảy Đầu Tháng nào trong năm, từ các nơi trong Tổng Giáo Phận, giới trẻ của phong trào này cũng kéo nhau tới địa điểm (luân phiên) tổ chức, để cùng nhau Đền Tạ Đức Mẹ và học hỏi thiêng liêng đạo đức. Dù mưa gió xa xôi, và hầu như không có tổ chức sinh hoạt vui nhộn chung gì cả, như họ vốn biết trước, thế mà họ vẫn kéo tớí! Động lực nào đã thúc đẩy họ làm một việc trái nghịch với bản tính và khuynh hướng tự nhiên thích bay nhẩy, tự do phóng khoáng của họ như thế? Chưa hết, vào các tối thứ bảy hằng tuần, lúc mà một số giới trẻ khác đang tưng bừng nhộn nhịp dancing trong ánh đèn huyền ảo ở các tiệm nhẩy, thì tại địa phương sinh hoạt của phong trào giới trẻ này, có từng nhóm thanh thiếu niên tự động họp nhau lại, tại một nhà thờ hay một tư gia, để lần hạt Mân Côi và chia sẻ Lời Chúa.

            Trong giờ cầu nguyện của họ, chính yếu là lần chung với nhau 50 kinh Mân Côi, họ qùi suốt, không ngồi, vừa cầu nguyện, vừa hy sinh. Mãnh lực nào đã lôi cuốn họ trung thành cả mấy năm nay rồi, bỏ đi những lôi cuốn của giới trẻ cùng lứa vào tối thứ bảy, như tụ họp hát hò (Karaoke), rủ nhau nhảy nhót v.v., để đi tìm những sự có vẻ thiêng liêng hão huyền đối với giới trẻ như vậy? Ngoài ra, trong giờ chia sẻ sau đó, chính giới trẻ còn muốn mời và mong gặp những vị người lớn đến mớm cho chúng ăn những ăn thuần túy đạo đức.

Giới trẻ này hình như đói khát chân lý, thèm thuồng thiện hảo. Bởi đó, càng nghe, họ càng thích, càng thỏa, và càng sống đạo tốt lành hơn, được biểu lộ rõ ràng nhất qua việc yêu thương, đoàn kết với nhau phục vụ đoàn sinh nhỏ vào các buổi sinh hoạt hằng tuần trước Thánh Lễ Chúa Nhật, và nhất là qua việc họ lắng nghe tiếng Chúa gọi để hiến thân trong đời sống tu trì. Lý do nào đã làm cho thành phần giới trẻ này chẳng những không sợ người lớn, trái lại, còn thích nghe những bậc lớn tuổi đáng làm ông bà, cha chú, cô dì của mình, còn tự nguyện cởi mở lòng mình ra chia sẻ với các bậc tiền bối để được hướng dẫn đi đường nhân đức trọn lành như vậy?

Phải, tất cả những dẫn chứng trên đây về một nhóm giới trẻ, đối với nhiều người, chắc khó lòng mà tin được. Thế nhưng, đây là một việc hiển nhiên đã bắt đầu phát hiện từ năm 1993, và vẫn còn tiếp diễn cho tới nay, mỗi ngày một "đâm rễ vươn cao"! Trước những con người trẻ này, tôi thường thú nhận và tâm sự như sau: "Nếu tôi bằng tuổi các em, sống trong thời buổi này, chắc chắn tôi không được như các em bây giờ... Đó là do ơn Chúa qua Đức Mẹ ban cho các em. Các em hãy giữ lấy và sống theo ơn Chúa! Tâm hồn các em, tự bản chất, vốn hướng về và tìm kiếm chân thiện mỹ, thì chẳng khác gì như một bình xăng chứa loại xăng 'super unleaded'. Nếu các em ham rẻ đổ loại xăng 'regular' vào, tức những gì không hợp với nó, thì cuộc đời của các em như chiếc xe chỉ chạy được một thời gian là bị hỏng, không chạy được nữa. Cám ơn các em đã tiếp nhận tôi. Để đáp lại, tôi sẽ cố gắng đổ vào tâm hồn các em những chất 'super' linh thiêng cần cho các em..." 

Giới Trẻ: Khát Khao Chân Thiện

Cảm nhận được sức sống linh thiêng mãnh liệt nơi giới trẻ mà tôi đang tiếp xúc và phục vụ này, tôi càng xác tín như sau. Một mặt, sở dĩ giới trẻ tìm kiếm những vui thú mau qua, nhiều khi tội lỗi, là vì chúng đói khát chân thiện mỹ mà chưa thỏa hay không được thỏa, bởi không có mà ăn hay không ai cho ăn. Trái lại, sở dĩ giới trẻ ngang tàng, phá phách, ngông cuồng, phạm pháp, đọa đầy, là vì chúng chẳng những không được mớm cho những chất sinh dưỡng bổ béo như tâm hồn chân chất của chúng vốn khao khát, mà còn lại bị đầu độc bởi những thứ "mật ngọt chết ruồi", hoặc những thứ ăn vào chỉ làm cho đau bụng hay buồn nôn mà thôi. Bởi đó, nếu giới trẻ được giáo dục đàng hoàng, được hướng dẫn đích đáng, được nâng đỡ đến cùng, chúng chẳng những làm người mà còn làm thánh nữa.

            Đúng thế, thánh Auguatinô, sau thời gian trẻ tuổi đi hoang, theo đam mê nhục dục, theo danh vọng trần gian, theo triết thuyết sai lầm, cuối cùng đã phải "Tự Thú" (I,1): "Ôi Chúa, Chúa đã dựng nên chúng con cho chính Chúa, nên lòng chúng con khắc khoải cho tới khi nghỉ yên trong Chúa". Từ cảm nghiệm linh thiêng này ở nơi mỗi một con người, rõ rệt nhất là nơi con người trẻ, thực tế cho thấy, vì con người hướng về và tìm kiếm chân thiện mỹ, mà dù cho họ là ai, có là một tên đại ma đầu, lừa dối được tất cả thế gian này đi nữa, họ cũng không muốn chính mình họ bị đánh lừa, nghĩa là gian dối như họ mà cũng muốn biết sự thật. Điển hình nhất là "ma qủi... cha của những sự dối trá" (Jn.4:44), "tên cám dỗ cả thế gian" (Rev.12:9), thế mà hắn vẫn muốn biết Chúa Kitô là ai: "Nếu ngươi là Con Thiên Chúa" (Mt.4:3,6). Hoặc con người có là một tên đại ác độc, giết hại biết bao mạng sống con người ta, song tự họ vẫn muốn được thương, vẫn muốn không bị ai lấy mạng của mình, vẫn mong được hưởng mọi may lành theo lòng mong ước v.v Điển hình là trường hợp của Cain, sau khi sát hại em mình thì tỏ ra cảm giác sợ bị trả thù (x.Gn.4:14).

            Chính vì mầm mống chân thiện được gieo vào tận đáy lòng của con người ta như vậy, mà một khi còn sống, họ vẫn có thể cải thiện, vẫn có thể nghe thấy tiếng lương tri. Miễn là, vào một lúc nào đó, cho dù là giây phút cuối cùng của cuộc đời chất ngất tội lỗi, nếu còn được đánh động, họ vẫn có thể cảm nhận được thân phận của mình trước Đấng Tối Cao, Đấng Toàn Chân Toàn Thiện. Có lẽ đáng động một con người chai đá thì khó, chứ đáng động một con người trẻ đang lớn, đang hết sức khát vọng chân thiện, thì dể dàng mới phải. Mà cũng chính vì tâm hồn của chung con người và của riêng giới trẻ được Thiên Chúa thượng trí dựng nên phải được đổ bằng những chất liệu "super" (hảo hạng), song lại chứa toàn những thứ "regular" (thông thường), thì máy móc trong con người bị trục trặc và hư hỏng là phải, nếu không sửa chữa không thể nào chạy lại được.

            Căn cứ vào những nguyên tắc tâm linh và viện chứng thực tế trên đây, chúng ta không thể nào phủ nhận được một sự thật phũ phàng đáng thương, đó là: xã hội loài người ngày nay nói chung, và giới trẻ nói riêng, sở dĩ đang băng hoại, đang bị "bankrupcy" (khánh kiệt), mất vốn, mất gốc, là vì, như các đoạn Phúc Âm theo Mathêu 12:29, Marcô 3:27 và Luca 11:21-22 nói đến,ï con người của họ đã bị kẻ gian đột nhập, tự do của họ đã bị trói buộc, và tâm hồn của họ đã bị cướp bóp, bởi "đối phương là ma qủi vây hãm như sư tử gầm gừ rình chực nuốt mồi" (2Pt.5:8).

            Trước một thực trạng thảm bại như vậy, làm sao có thể đánh động được giới trẻ, để chúng đang hoang đàng trở thành ngoan đạo, đang băng đảng trở thành một lực lượng làm tông đồ cho chính giới trẻ của mình?  

Giới Trẻ: Mục Tử Chăn Nuôi

            Đến đây, chúng ta lại trở về với nhận định ban đầu của bài viết này. Nhận định đó là: giới trẻ đang băng hoại hiện nay là một "hiện tượng" mà thôi, chứ không phải là một "thực tại". Đã là một "hiện tượng", tất nhiên, theo bản chất của mình, nó sẽ qua đi, chứ không thể nào vĩnh tồn và vĩnh hằng như chính cái được gọi là "thực tại". Sở dĩ có "hiện tượng" giới trẻ băng hoại ngày nay, là vì mầm mống Chân Thiện, khát vọng Chân Thiện, tận đáy lòng của con người chúng, như cũng đã được nhận định trên, chưa được thỏa hay không được thỏa, trái lại, nhiều khi mầm mống và khát vọng Chân Thiện này còn bị bóp nghẹt, dập tắt, bởi những gian ác của cuộc đời đầu độc. Bởi vậy, muốn cứu vãn giới trẻ, cần phải chiếu sáng Chân Thiện là "thực tại" đời đời mới có thể xua tan "hiện tượng" đêm tối huyền hoặc đang chập chúng bao trùm và vồ vập đám giới trẻ vô tội đáng thương. Vì chỉ có "chân lý", chứ không phải bất cứ một thần tượng hay chủ thuyết trần gian nào, dù là khuynh hướng hiện sinh, khoa học thực nghiệm hay kỹ thuật tân kỳ, mới có khả năng chiếu sáng để hoàn toàn "giải cứu" (Jn.8:32) con người một cách dứt khoát và toàn vẹn mà thôi.

            Đúng thế, cái "giải cứu" con người, "giải cứu" giới trẻ là "chân lý", là Chúa Kitô, chứ không phải chính chúng ta, thành phần Tông Đồ Giới Trẻ đang quan tâm đến giới trẻ, đang lo cho giới trẻ, đang hết mình phục vụ giới trẻ, mà chúng ta không nên sợ rằng, tự chúng ta không thể nào chinh phục được giới trẻ, không thu hút được giới trẻ, không hiểu được giới trẻ, và không đối thoại được với giới trẻ. Chúa Kitô chính là "đường lối" (Jn.14:6) để thành phần Tông Đồ Giới Trẻ chúng ta đến gặp gỡ giới trẻ, và cũng để giới trẻ có thể đến gặp gở chúng ta, cũng như Người luôn là "đường lối" để "Thiên Chúa là Đấng vô hình" (Col.1:15) tỏ mình cho con người, đồng thời để con người "đến cùng Cha" (Jn.14:6).

            Chúa Kitô chẳng những là "đường lối" mà còn là chính "chân lý", là đối tượng khát khao của lòng con người. Do đó, nếu chung con người và riêng giới trẻ không tìm đâu ra "chân lý" ngoài Chúa Kitô, để "được sống viên trọn" (Jn.10:10), thì những người có trách nhiệm giáo dục giới trẻ nói chung, nhất là thành phần phục vụ giới trẻ trong các phong trào Công Giáo Tiến Hành nói riêng, không còn cách nào hơn là "mặc lấy Chúa Giêsu Kitô" (Rm.13:14) mà đến với giới trẻ, để giới thiệu Chúa Kitô cho họ. Bảo đảm giới trẻ sẽ nhận ra Chúa Kitô nơi bạn, và sẽ hết sức "welcome" (tiếp nhận) bạn, cần đến bạn và thích gần gũi với bạn. Bởi vì, "chiên của Ta thì nghe tiếng Ta, Ta biết chúng và chúng theo Ta" (Jn.10:27). Thế nhưng, làm sao để cho giới trẻ nhận ra Chúa Kitô nơi tôi, nghe thấy tiếng Chúa Kitô qua tôi, nhờ đó, họ có thể ngoan ngoãn đi theo Người?

            Kinh nghiệm hoạt động tông đồ nói chung đã cho thấy rằng, nếu không khéo léo thì chính việc tông đồ lành thánh lại làm hại chính vị tông đồ. Nơi công cuộc làm Tông Đồ Giới Trẻ cũng vậy. Không thiếu gì những trường hợp đáng tiếc đã xẩy ra. Đầu tiên các vị Tông Đồ Giới Trẻ đều là thành phần "mục tử tốt lành", đầy thiện chí và đầy nhiệt huyết, cuối cùng hay lưng chừng lại tự nhiên trở nên thành phần "chăn thuê" (Jn.10:13) lúc nào không biết. Đó là lúc đám chiên giới trẻ bắt đầu cảm thấy sợ mình, tránh xa mình, không còn nghe mình nữa, vì mình không còn hay mất tính cách "tốt lành" của một vị mục tử, chỉ nghĩ đến chiên và hy sinh cho chiên.

            Tuy nhiên, không phải vì sợ làm hại đến giới trẻ, thay vì làm lợi cho họ, mà thành phần Tông Đồ Giới Trẻ chúng ta không dám dấn thân phục vụ họ. Chủ trương như thế chẳng khác gì chúng ta cho rằng chính chúng ta, qua việc làm của mình, tài khéo của mình, nỗ lực của mình mà mình chinh phục được giới trẻ, chứ không phải là "chân lý sẽ giải cứu" họ, hay không phải là Chúa Kitô lôi kéo họ! Trái lại, nếu chúng ta phục vụ giới trẻ với tư cách là một "tôi tớ xin vâng" (Lc.1:38), chắc chắn chúng ta sẽ trở thành nơi gặp gỡ giữa Chúa Kitô và giới trẻ, như Mẹ Maria đã là điểm hội ngộ đất trời, giữa Thiên Chúa và loài người, khi "Lời đã hóa thành nhục thể" (Jn.1:14) trong cung lòng trinh nguyên của Mẹ vậy.

            Một khi, nhờ và qua thành phần Tông Đồ Giới Trẻ chúng ta, giới trẻ gặp được Chúa Kitô, thì bấy giờ chính Chúa Kitô sẽ trực tiếp làm việc nơi mỗi một tâm hồn người trẻ. Như thánh Gioan Tiền Hô giới thiệu Chúa Kitô cho các môn đệ của ngài thế nào, phận sự của thành phần Tông Đồ Giới Trẻ chúng ta cũng là việc chỉ cho giới trẻ mà mình có trách nhiệm biết đâu là Chúa Kitô đích thực, để chúng an tâm theo Người mà không sợ đi theo "những tên phản Kitô" (1Jn.2:18). Còn về phần giới trẻ, sau khi nhận ra Chúa Kitô do thành phần Tông Đồ Giới Trẻ chúng ta làm tiền hô giới thiệu, họ tự nhiên sẽ nghe thấy tiếng Chúa Kitô mời gọi "hãy đến mà xem" (Jn.1:39), để mạnh dạn đến ở với Người (x.Jn.1:39), rồi về tìm nhau và rủ nhau cùng đến với Người nữa (x.Jn.1:40-51). "Với lòng hăng say và nhiệt thành của mình, con người trẻ cần được phấn khích để trở nên 'những dũng sĩ truyền bá Phúc Âm và là những tay thủ công tinh xảo trong việc canh tân xã hội' (Tông Huấn Người Tín Hữu Giáo dân, đoạn 46). Như thế, con người trẻ... chẳng những được phúc âm hóa mà còn trở nên chính những nhà truyền bá Phúc Âm cho những người đồng thời với mình, bao gồm cả những người ở ngoài Giáo Hội và những người chưa được nghe Tin Mừng" (Điệp văn của ĐTC Gioan-Phaolô II ngày 8-5-1996 gửi đức hồng y Eduardo Pronio, chủ tìch Hội Đồng Giáo Dân của Toà Thánh, dịp khóa học hội về Những Ngày Giới Trẻ Thế Giới, 13-16/5/1996, tại Balan, đoạn 4)

            Đúng thế, những diễn tiến rất đạo đức và sốt sắng của nhóm thanh thiếu niên mà tôi được phục vụ, như được đề cập đến ở đây, dầu sao, chúng cũng chỉ là một "hiện tượng" bề ngoài, nay còn mai mất, chưa chắc đã bền. Tuy nhiên, giữa một "hiện tượng" đêm tối mù mịt ngập cả bầu trời giới trẻ hiện nay, lại bừng lên một "hiện tượng" sáng sủa từ "Trong Lòng Giới Trẻ" như thế, thì nó phải là một "điềm lạ" hay "dấu lạ" (sign/wonder)!

            Nếu qủa thực "điềm lạ" giới trẻ này phát xuất từ Chúa Kitô là "Ánh Sáng thế gian" (Jn.8:12), "Ánh Sáng sự sống" (Jn.8:12), thì nó sẽ dần dần hiện nguyên vẹn hình hài của một Chúa Kitô phục sinh, một Chúa Kitô toàn thắng tội lỗi và sự chết, một "Chúa Kitô hôm qua, hôm nay và muôn đời vẫn thế" (Heb.13:8), Đấng mà nơi Người "không còn đêm" (Rev.21:25). Đó là một "thực tại" mà tất cả mọi sự sẽ được nên "mới mẻ" (Rev.21:5), trong một "trời mới đất mới" (Rev.21:1), "diễm lệ như cô dâu sửa soạn nghênh đón chồng mình" (Rev.21:2): "Nơi con người trẻ (hăng say và nhiệt thành), Giáo Hội nhận thấy nét trẻ trung của mình như là Hiền Thê của Chúa Kitô (x.Eph.5:22-33)" (ĐTC Gioan-Phaolô II: cùng đoạn Điệp Văn như trên).

            (Chương này trích lại, với đôi chút điều chỉnh, từ bài viết "Trong Lòng Tuổi Trẻ" ở nguyệt san Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, số 117, tháng 4/1996, bài viết theo lời kêu gọi của cha chủ bút cho chủ đề của năm báo 1996: "Thanh Thiếu Niên trong Giáo Dục tại Các Hội Đoàn").