Ngày 24 Tháng 10
Thánh Giuse LÊ ĐĂNG THỊ
Cai đội
(1825 - 1860)

Cùng Bạn Về Trời

Đúng ngày bị hành quyết, cai đội Giuse Lê đăng Thị thức dậy rất sớm. Ông đánh thức một tù nhân bị xử tử cùng ngày, rồi đưa anh vào một góc nhà giam. Sau nhiều ngày tận tâm hướng dẫn người bạn dự tòng này, hôm nay (24.10) ông nghiêm trang đổ nước rửa tội cho anh “NHÂN DANH CHA, và CON và THÁNH THẦN”. Thế là ông có một người bạn đồng hành với mình vào quê hương vĩnh phúc trên trời.

Giuse Lê đăng Thị sinh năm 1825 tại xứ Kẻ Văn, làng Văn Quỵ, tỉnh Quảng Trị, trong một gia đình binh nghiệp. Thân phụ anh giữ chức cai đội. Lớn lên, anh cũng theo nghề của cha, xin nhập ngũ và phục vụ trong quân đội nhà vua. Một thời gian sau, anh được thăng Chưởng vệ trông coi lính Hà Tĩnh, rồi được dời vào Nghệ An. Tại đây, anh lập gia đình và sống hạnh phúc với vợ con.

Bão Tố và Niềm Tin

Vua Tự Đức sau một thời gian bách hại đạo gắt gao, đã phát hiện ra lệnh của mình chưa được thi hành đồng loạt, vì ngay trong hàng ngũ lãnh đạo, cũng có người theo đạo Công giáo. Ngày 15.12.1859, nhà vua ra thêm một chiếu chỉ bắt tất cả các quan có đạo đó. “Những quan nào có đạo (theo tà đạo), dù thành thật bỏ đạo cũng phải truất chức. Cần phải điều tra cẩn thận để tìm thêm những viên chức triều đình theo đạo. Những ai không tố giác, hoặc chứa chấp trong nhà mình, cũng bị trừng phạt như chúng...”. Nhà vua còn bắt tất cả các quan quân phải bước qua thánh giá trước khi ra trận đánh giặc Tây. “Ai không bỏ đạo sẽ bị giải ngũ, bị khắc chữ tả đạo vào má và phát lưu”.

Theo lời khuyên của quan trấn thủ, ông cai đội Lê đăng Thị làm đơn xin xuất ngũ lấy cớ bệnh tật. Đơn xin được chấp thuận, ông trở về quê cũ để vợ con ở lại Nghệ An. Tháng 1.1860, chiếu chỉ vua Tự Đức trên đây được áp dụng triệt để trên toàn quốc, ông cai Thị vì có kẻ tố giác, nên bị bắt ngày 29.1, cùng với một số bạn đồng ngũ khác, và bị giải về Quảng Trị. Ông vui vẻ nhận mình là cai đội và là Kitô hữu.

Cuối tháng hai, ông phải ra tòa cùng với ba mươi mốt quân nhân khác. Trong số đó có ba người bỏ đạo. Tất cả đều bị cách chức, một được tha về vì già yếu, còn lại mười người bị thích tự, lưu đầy chung thân, mười bảy người bị án tử hình giam hậu.

Riêng ông cai Lê đăng Thị nhận án xử giảo, nhưng hẹn đến cuối tháng mười mới thi hành. Từ đó ông được đưa về giam ở khám đường Huế. Trong một lá thơ gởi về cho vợ, ông viết: “Anh nghĩ rằng chúng ta không còn gặp nhau nữa, dầu chuyện gì xảy ra, chúng ta vẫn sẽ yêu thương nhau. Anh luôn nhớ đến em và các con mỗi ngày”.

Xứng Danh Huynh Trưởng

Suốt thời gian trong tù, vì là người có cấp bậc cao nhất, ông cai Thị khích lệ các anh hùng đức tin cùng bị giam, bằng lời nói và nhất là bằng mẫu gương trung thành, can đảm. Cũng do chức vụ ấy, ông bị mang một gông rất nặng và đánh đập tra tấn nhiều hơn mọi người. Dù còn trẻ trung sung sức, nhưng trước những cực hình dã man, ông đã ngã bệnh. Khi đó, ông chia sẻ với các bạn tù nỗi lo lắng lớn nhất của mình. Ông nói:

“Tôi không rõ Chúa có cho tôi sống đến ngày tử đạo không. Tôi sợ bệnh tật làm tôi chết sớm hơn. Than ôi chắc vì tội tôi, nên Chúa từ chối cho tôi ơn trọng ấy”.

Một linh mục đã đến thăm và giải tội cho ông. Hôm sau một thầy giảng cũng lẻn vào trao Mình Thánh Chúa cho ông. Ngày 24.10.1860, ông cai bị dẫn đi hành hình. Viên quan đề nghị ông lần cuối cùng xuất giáo, và hứa sẽ xin vua ân xá, nhưng ông cai Thị quyết liệt từ chối. Bản án của ông được ghi như sau:

“Lê đăng Thị, chưởng vệ theo tà đạo, không chịu bỏ đạo, thì y không thể tha thứ được. Y bị kết án xử giảo cuối mùa thu”.

Vạn Phúc

Tại pháp trường An Hòa (Huế), ông cai kính cẩn quỳ trên chiếu cầu nguyện. Một linh mục đứng lẩn trong đám dâm chúng ra dấu và giải tội lần cuối cho ông. Sau đó, ông kêu lớn tiếng: “Vạn phúc, vạn phúc, tôi sắp được tử đạo”. Lý hình quấn một sợi giây vào cổ ông cai đội, rồi chia ra hai bên kéo thật mạnh cho tới khi chứng nhân Chúa Kitô tắt thở. Các tín hữu Phủ Cam tổ chức lễ an táng đông đão tại xứ mình. Hiện nay hài cốt vị tử đạo còn được lưu giữ tại nhà thờ dòng Chúa Cứu Thế Huế.

Đức Giáo Hoàng Piô X suy tôn ông Giuse Lê đăng Thị lên hàng Chân Phước ngày 2.5.1909.

ĐTC Gioan Phaolô II phong hiển thánh ngày 19/6/1988.

Hiếu Trung, OP