Ngày 25 Tháng 5
Thánh Phêrô ĐOÀN VĂN VÂN
Thầy giảng
(1780 1857)
Người Quản Lư Trung Tín
Ẩn trốn xa nhà xứ chưa được bao lâu, thầy Phêrô Đoàn văn Vân đă thấy bồn chồn lo
lắng, không yên ḷng về các công việc của giáo xứ. Gần trót cuộc đời thầy gắn
liền với trách vụ quản lư nhà xứ. Thầy dành hết nhiệt huyết ḿnh lo chu toàn
nhiệm vụ, luôn cần mẫn miệt mài với công việc, coi đó là sứ vụ Chúa trao phó.
Thầy Cai Vân quyết định trở về nhiệm sở của ḿnh. Quyết định đó, ḷng nhiệt
thành với chức vụ đó, đă đưa thầy vào con đường tử đạo. Thầy bị bắt ở cổng làng
Tiên Cát trên đường đến nhà xứ.
Nhân Đức Như Thầy Cai Vân
Phêrô Đoàn văn Vân sinh năm 1780 tại làng Kẻ Bói, xứ Kẻ Sông, tỉnh Hà Nam. Khi
c̣n nhỏ, cậu ở với cha Thi và được gởi đi học trường Latinh. Năm 25 tuổi, cậu
trở thành thầy giảng và đi giúp các xứ đạo. Sau cùng thầy được cử về làng Bầu
Nọ, tức làng Nỗ Lực sau này, và lo việc quản lư nhà xứ. Thầy tận tụy với công
việc, có ḷng thương người nghèo khó, hiền lành ḥa nhă với mọi người, nhưng lại
nghiêm ngặt với chính ḿnh. Thầy ăn uống thanh đạm, trang phục đơn giản. Ngoài
việc quản lư, thầy c̣n chăm lo đời sống đạo của tín hữu, thăm bệnh nhân, giúp đỡ
người hấp hối chuẩn bị về nhà Cha trên trời, dàn xếp các mối bất ḥa, chia rẽ...
Cuộc sống nhân đức của thầy là tấm gương trong địa phận. Khi khen ngợi một thầy
giảng nào, các tín hữu hay nói: “Ông này nhân đức như thầy Cai Vân”.
Bản Án Đạo Trưởng
Khi đó có hai chức sắc trong làng tên là Tương và Huống bị thua bạc hết cả tiền
đóng thuế của dân, liền kéo nhau vào nhà xứ, xin vay thóc để đến trả. Nghĩ rằng
những người này quá mê bài bạc, thầy Cai Vân từ chối. Thế là họ manh tâm thù oán
và tố cáo với quan là “Làng Nỗ Lực có đạo trưởng, có cả đạo đường và đạo quán
nữa”. Quan liền đem quân vây, nhưng hôm đó không bắt được ai. Mấy ngày sau,
Tương và Huống đón đường bắt trói thầy Cai Vân đem nộp cho quan, và vu cáo thầy
là đạo trưởng.
Trước công trường, quan phủ thấy vị bô lăo đă ngoài thất tuần, chỉ tra vấn thầy
xem có thực là đạo trưởng không. Thầy khiêm tốn trả lời: “Bẩm quan, tôi nói thật
không dám khai man, tôi chỉ là thầy giảng. Quan lớn cho tôi là đạo trưởng th́ đó
là ư quan lớn, chớ tôi không dám nhận”. Quan lại khuyên dụ thầy quá khóa để được
tha, nhưng thầy trả lời: “Bẩm quan lớn, tôi giữ đạo đă bấy nhiêu tuổi đời, lẽ
nào c̣n bỏ đạo”.
Phần Thưởng Người Tôi Trung
Khi án của thầy Cai Vân “Giatô đạo trưởng” được vua châu phê, thầy vui mừng chờ
đợi ngày hồng phúc. Trên đường ra pháp trường, người ta thấy một vị bô lăo 77
tuổi kiệt sức, hai người lính đỡ hai bên gông để thầy khỏi té ngă, một người
lính khác quàng dây thừng vào cổ tử tội lôi đi. Nhưng khuôn mặt thầy luôn luôn
vui tươi b́nh thản.
Đến pháp trường, thầy xin lư h́nh trong thả cho vài phút để cầu nguyện. Sau đó,
thầy cúi đầu chịu chém, lư h́nh vung gươm lên và đầu thầy Cai ĺa khỏi cổ. Thầy
Cai Vân hoàn tất tốt đẹp cuộc đời trần thế. Đời thầy là một cuộc đời gương mẫu
“một người quản lư trung tín, biết phân phát thóc lúa đúng giờ cho gia nhân”.
Hơn nữa, điều quư báu với thầy Cai Vân chính là: “Phúc cho đầy tớ nào khi chủ về
thầy làm như thế”. Thầy Vân đă sống trọn hảo và hiến mạng sống ḿnh v́ sứ vụ
Chúa đă trao ban. Hôm đó là ngày 25.5.1857. Giáo dân làng Bách Lộc đă an táng vị
tử đạo ngay chính nơi xử án. Sau lại chuyển thi hài thầy về mai táng ở nhà thờ
Bách Lộc.
Đức Thánh Cha Piô X suy tôn thầy Phêrô Đoàn văn Vân lên bậc Chân Phước ngày
2.5.1909.