Ngày 27 tháng 4
Thánh Laurenso NGUYỄN VĂN HƯởNG
Linh mục
(1802 - 1856)
Niềm Tin Yêu Cao Quư
“Quá khóa đi! Ta thương và giảm nhẹ án cho”.
Qúa khóa? Làm sao cha Hưởng có thể quá khóa được? V́ sợ h́nh phạt dành cho người
phản bội đạo Chúa? — Vâng. V́ trách nhiệm của một vị đạo trưởng? — Vâng. Nhưng
không phải chỉ có thế. Quá khóa đối với cha c̣n là một điều ǵ kinh khủng hơn
nhiều. Quá khóa, đó là chối bỏ niềm tin cao quư nhất của người tín hữu, chối bỏ
cả ư nghĩa cuộc đời mục tử của ḿnh.
Quan án không hiểu được cha. Các người lính không thể hiểu cha. Những người đồng
đạo cảm thông và kính mến cha. Nhưng có ai cùng cảnh ngộ với cha chăng? Ngay từ
ấu thơ đă phải chịu cảnh bất hạnh nhất của một con người: mồ côi cha mẹ. Lâm vào
cảnh lam lũ vất vả để kiếm sống, con người bất hạnh đó luôn luôn khát khao t́nh
thương của người cha, sự âu yếm của người mẹ, một nổi khát khao lớn lao không
một tấm ḷng trần gian nào có thể lấp đầy. Cuối cùng, người con mồ côi ấy đă
khám phá ra Thiên Chúa chính là Người Cha yêu thương vô bờ bến, và đă dâng hiến
trọn đời ḿnh, trọn đời linh mục cho T́nh Thương cao cả ấy.
Biết nói sao đây? Cha Hưởng chỉ biết đơn sơ trả lời quan án: “Bẩm quan lớn, có
bao giờ con cái dám đạp lên đầu cha mẹ ḿnh chăng?”.
Thế là một lần nữa cha phải trả giá cho ư nghĩa cuộc đời linh mục, và lần này
th́ bằng một giá cao nhất là chính sinh mạng của ḿnh.
Tuổi Xanh Gian Khổ
Cậu bé Laurenso Nguyễn văn Hưởng sinh năm 1802 tại xă Tụy Hiền, xứ Kẻ Sải, tổng
Trinh Tiết thuộc Hà Nội. Gia đ́nh nghèo, mồ côi cha mẹ ngay từ nhỏ. Cậu Hưởng
phải đi chăn trâu cho ông chú ngoại giáo tên là Thang. Thấy cậu hiền lành, ông
rất quư mến và đối xử như con ruột. T́nh thương của ông chú thật đáng quư, nhưng
chẳng thể bù đắp được nỗi bất hạnh do thiếu t́nh yêu cao quư của cha mẹ ruột,
bởi v́ chỉ có t́nh yêu của cha mẹ mới thực sự bao la mà ca dao Việt Nam thường
ví:
Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Cậu Hưởng muốn dâng ḿnh cho Chúa để t́m kiếm một t́nh thương trọn vẹn hơn, nên
đến xin cha Duyệt, chánh xứ Sơn Miêng giúp đỡ. Sau ba năm được cha xứ nuôi dưỡng
ăn học, cậu được gởi vào học tại chủng viện Vĩnh Trụ, thụ giáo với cha chính địa
phận Tây Đàng Ngoài.
Khi vua Minh Mạng ra lệnh cấm đạo nghiêm ngặt, chủng viện Vĩnh Trị phải giải
tán. Cậu về quê làm thuốc viên bán quanh làng độ nhật, và cũng để thăm viếng
giúp đỡ nhiều người. Nhân dịp này, ông chú khuyên cậu nên ở nhà lập gia đ́nh.
Ông c̣n hứa nhường lại gia sản cho cậu. Một quan Tổng có họ hàng với cậu cũng
hứa giúp đỡ tận t́nh. Nhưng cậu Hưởng vẫn cương quyết theo lư tưởng tu tŕ. Ông
chú tức giận đuổi cậu ra khỏi nhà, và cậu liền trở về chủng viện Vĩnh Trị.
Tất Cả V́ Danh Chúa
Măn khóa học, cậu Hưởng được gia nhập bậc thầy giảng, đi giúp xứ Kim Sơn, xứ
Bạch Bát. Trong suốt tám năm trời, thầy Hưởng luôn làm việc tận tụy, sống giản
dị, khiêm tốn và bác ái. Sau đó, Đức cha gọi thầy về học thêm thần học và truyền
chức linh mục cho thầy. Cha Hưởng trở nên một linh mục nhiệt thành, làm phó xứ
Giang Sơn hai năm, rồi sang xứ Lạc Thổ, Yên Lộc, Bạch Bát. ở đâu cha cũng tỏ ra
là vị linh mục siêng năng, nhiệt tâm giảng dạy tín hữu, thường xuyên viếng thăm
những bệnh nhân.
Năm 1855 cha bị bắt trên đường đi thăm kẻ liệt. Khi ấy, cha đang ở trên thuyền,
th́ mấy gia nhân của phó tổng Tùy với gậy gộc la ó rượt theo, cha liền bảo người
lái đ̣ chèo qua bờ bên kia sông rồi bỏ đi. Cha tự nguyện nộp ḿnh, và không muốn
người khác phải liên lụy.
Bị bắt, cha không coi đó là một tai hoạ, nhưng là thánh ư Chúa muốn cho ḿnh
thông phần vào cuộc tử nạn của Đức Kitô, và nhắn với cha già Chất cùng bổn đạo
đừng chạy tiền chuộc.
Sau ba ngày bị giam ở huyện Yên Mô, cha được giải về tỉnh Ninh B́nh. Quan tỉnh
thấy cha có nét chân tu nên hứa: “Nếu ông đạp lên Thánh giá, ta cho đến trụ tŕ
ở chùa Non Nước”. Cha đáp: “Tôi không biết ǵ về thần Phật, làm sao ở chùa
được?”. Quan yêu cầu cha đọc kinh bên đạo, cha đọc Mười Điều Răn. Quan lại thắc
mắc về tin đồn rằng: “Tại sao các ông khoét mắt người bệnh, và không thờ kính tổ
tiên?”. Cha Hưởng b́nh tỉnh giải thích cho quan: “Xin quan đừng nghe những lời
đối đăi sai lạc, chúng tôi chỉ xức dầu trên mắt mũi, tai miệng và tay chân để
xin Chúa tha các tội mà bệnh nhân đă dùng chúng để phạm tội. C̣n với tổ tiên,
chúng tôi hằng cầu nguyện bằng các việc lành, chỉ có điều chúng tôi không cúng
quả, v́ biết rằng cha mẹ chẳng trở về ăn uống thứ ǵ được nữa”.
Với các tín hữu đến thăm, cha an ủi họ:
“Chúng con phải mừng cho cha, v́ cha được chịu khổ v́ Chúa Giêsu”.
Chính Trực Đến Cùng
Sau nhiều lần dụ dỗ không được, các quan Ninh B́nh làm án xin vua cho xử trảm.
Trước đó v́ các quan đă nhận mười nén bạc của giáo hữu, nên t́m cách giảm nhẹ án
cho cha. Họ đề nghị cha khai ḿnh chỉ là một tín hữu thôi, nhưng cha nhất định
không chịu khai man che giấu chức vụ linh mục. Cha viết thư cho Đức cha Retord
Liều: “Xin Đức cha đừng chạy tiền chuộc con làm chi, con sẵn ḷng hy sinh để làm
chứng đạo Chúa Giêsu là đạo thật. Xin Đức cha cầu nguyện cho con được vững vàng
cho đến cùng”.
Cuối cùng vị linh mục được măn nguyện. Trước kia cha đă cương quyết từ chối lời
đề nghị của ông chú, bây giờ cha lại vui mừng đón nhận bản án tử h́nh. Cha hân
hoan chờ đợi bản án như chờ người con yêu. Đúng ngày thi hành bản án, cha Khoan
vào ngục thăm giải tội và trao Ḿnh Thánh lần cuối cùng. Cha Hưởng vui vẻ ra
pháp trường nằm trên vơng giáo hữu đă thuê sẵn. Cha cầm sách nguyện kinh Thần vụ
lần cuối.
Đầu cha rơi xuống, cha Laurenso Hưởng đă vượt qua cuộc đời trần thế để về sum
họp với Cha trên trời ngày 27.4.1856. Các tín hữu đă an táng thi hài chứng nhân
Chúa Kitô tại Vĩnh Trị.
Đức Thánh Cha Piô X suy tôn Chân Phước cho cha Laurenso Nguyễn văn Hưởng ngày
2.5.1909.