Ngày 29 tháng 4
Thánh Giuse TUÂN (HOAN)
Linh mục ḍng Đaminh
(1811 - 1861)
Chứng Nhân T́nh Thương
“Thiên Chúa vẫn luôn luôn tác tạo những mùa xuân tươi đẹp. Ngài ban cho mùa màng
tiếp tục sinh hoa kết trái. Cũng thế, do bàn tay uy quyền và rộng răi của ngài,
Thiên Chúa sẽ gieo văi trên mỗi thế hệ đang lên đầy đủ những đức tính dịu hiền
nhân ái, để nâng đỡ những người buồn thảm, hỗ trợ những kẻ lâm nguy. Tương lai
sẽ do T́nh thương, v́ không sớm th́ muộn, T́nh thương sẽ thắng sự oán thù” (FX
Ronsin).
Linh mục Giuse Tuân đă sống và chết hiên ngang để làm chứng cho Thiên Chúa, Đấng
sáng tạo muôn loài, mà con người là thụ tạo được Ngài yêu thương hơn cả, đến nỗi
đă ban chính Con Một Ngài là Đức Giêsu Kitô, để cho thế gian được ơn tái sinh
vào sự sống viên măn cùng Ngài (Ga 10:10).
Giuse Tuân chào đời khoảng năm 1811 tại họ Trần Xá, xứ Cao Xá, tỉnh Hưng Yên
(nay là Hải Hưng). Tuy là gia đ́nh nông dân nghèo, nhưng cha mẹ cậu là người đạo
đức và tận tâm giáo dục con cái. Từ cái nôi ấm cúng đó, Giuse Tuân đă lớn lên
trong chân lư đức tin và trong t́nh thương của Thiên Chúa, của cha mẹ và của mọi
người.
Từ thiếu niên, cậu Tuân đă được nhận vào nhà Đức Chúa Trời học tập và sống tinh
thần Phúc Âm. Sau đó cậu được chọn vào học chủng viện, rồi thụ phong linh mục
trở thành người phục vụ Tin mừng trong thời bách hại tàn khốc nhất dưới triều
đại vua Tự Đức, với những cuộc bắt bớ nhằm tiêu diệt các giáo sĩ và giáo dân
trên đất Việt. Để có cơ hội cộng tác chặt chẽ hơn với các thừa sai Đaminh trong
công cuộc truyền giáo, năm 1857 cha Giuse Tuân xin vào ḍng Anh Em Thuyết giáo
(trong ḍng tên gọi cha là Hoan). Năm 1858, cha được tuyên khấn trong ḍng và
trở thành một tu sĩ gương mẫu đạo đức.
Truyền Bá T́nh Thương
Trước cơn bách hại tàn bạo của vua Tự Đức, v́ có thể âm thầm phục vụ cho con cái
trong hoàn cảnh khó khăn này. Đầu năm 1861, khi cha đang giúp ở xứ Ngọc Đồng,
một bà già bị bệnh nặng sai con trai đi mời cha Tuân về ban bí tích sau cùng cho
bà. Không ngờ người con ngỗ nghịch này v́ ham lợi lộc đă trở thành kẻ phản bội.
Hắn đi tố giác với quan huyện để lấy tiền thưởng. Quan liền bắt cha giải lên
tỉnh Hưng Yên nộp cho quan Tổng đốc.
Tại công đường, dù cha Tuân bị hành hạ, tra tấn, gông cùm... vẫn hiên ngang
trung thành với Thầy Chí Thánh. Cha một mực làm chứng cho niềm tin của ḿnh vào
Đức Giêsu, dù phải hy sinh cả mạng sống. Hân hoan với diễm phúc tử đạo sắp được
lănh nhận, bất chấp những đau đớn và khổ h́nh trong tù, cha vẫn tiếp tục rao
giảng T́nh thương vô biên của Thiên Chúa. Cha khích lệ, nâng đỡ tinh thần những
anh em giáo hữu đang bị giam cầm, an ủi những anh em giáo hữu âm thầm đến thăm
cha và ban bí tích cho họ.
Trong T́nh Yêu Thiên Chúa
Cuối cùng người chiến sĩ anh dũng đă chạy tới đích. Sau nhiều cực h́nh trong mấy
tháng trời, án trảm quyết cha Tuân được vua Tự Đức châu phê. Và ngày 29.4.1861,
cha bị đem ra pháp trường Hưng Yên xử chém. Tại pháp trường, một giáo hữu chứng
kiến vũ hành quyết cha, bà Anna B́nh, đă làm chứng trong hồ sơ phong thánh như
sau:
“Tôi đă thấy người tôi tá Chúa (cha Tuân) đi lănh án tử với thái độ trang
nghiêm, dũng cảm và hân hoan. Cha phải bước đi khó khăn, chậm chạp v́ hai chân
bị xiềng xích nặng nề. Khi tới nơi xử, cha quỳ gối xuống, kêu tên cực thánh
Giêsu, biểu lộ ḷng tin yêu và phó thác, rồi b́nh thản đón chờ cái chết. Có
nhiều người đă chứng kiến cái chết oai hùng của cha. Tôi đến gần và lấy vải thấm
máu cha vừa đổ xuống”.
Đúng 90 năm sau ngày vị anh hùng đức tin về Thiên quốc, ngày 29.4.1951, Đức
Thánh Cha Piô XII suy tôn linh mục Giuse Tuân lên bậc Chân Phước cùng với 24 vị
tử đạo khác trên đất Việt.