Ngaøy 24/3: Thaùnh Catherine of Sweden (1331-1381)
Laø con gaùi cuûa Thaùnh Bridget.
Theo göông meï soáng ñôøi tu trì vaø ñi haønh höông nhieàu nôi.
Truyeàn tuïng raèng thaùnh nhaân ñaõ ñöôïc moät con höôu xöøng daøi cöùu khoûi hieåm nguy.
|
|
Ngaøy 24/3: Thaùnh Catherine of Sweden (1331-1381) Laø con gaùi cuûa Thaùnh Bridget. Theo göông meï soáng ñôøi tu trì vaø ñi haønh höông nhieàu nôi. Truyeàn tuïng raèng thaùnh nhaân ñaõ ñöôïc moät con höôu xöøng daøi cöùu khoûi hieåm nguy. |
BAØI ÑOÏC I: Is 50:4-7
“Toâi ñaõ khoâng giaáu maët muõi traùnh nhöõng lôøi nhaïo cöôøi, nhöng toâi bieát toâi seõ khoâng phaœi hoå theïn”
Baøi trích saùch Tieân Tri Isaia.
Chuùa ñaõ ban cho toâi mieäng löôõi ñaõ ñöôïc huaán luyeän, ñeå toâi bieát duøng lôøi noùi naâng ñôõ keœ nhoïc nhaèn. Moãi saùng Ngöôøi ñaùnh thöùc toâi, Ngöôøi thöùc tænh tai toâi, ñeå nghe lôøi Ngöôøi giaùo huaán. Thieân Chuùa ñaõ môœ tai toâi, maø toâi khoâng cöôõng laïi vaø cuõng chaúng thoái lui. Toâi ñaœ ñöa löng cho keœ ñaùnh toâi, ñaõ ñöa maù cho keœ giaät raâu, toâi ñaõ khoâng che giaáu maët muõi traùnh nhöõng lôøi nhaïo cöôøi vaø nhöõng ngöôøi phæ nhoå toâi. Vì Chuùa naâng ñôõ toâi, neân toâi khoâng phaœi hoå theïn; neân toâi trô maët chai nhö ñaù, toâi bieát toâi seõ khoâng phaœi hoå theïn.
Lôøi cuœa Chuùa.
Ñaùp ca: (Xin môøi Coäng ñoaøn thöa)
OÂi Thieân Chuùa! OÂi Thieân Chuùa! sao Chuùa ñaõ boœ toâi?
1. Bao ngöôøi thaáy toâi ñeàu mæa mai toâi, hoï bæu moâi, hoï laéc ñaàu: “Haén tin caäy Chuùa, xin Ngaøi cöùu haén, xin Ngaøi giaœi gôõ haén, neáu Ngaøi yeâu thöông”.
2. Ñöùng quanh toâi laø ñaøn öng khuyeån, moät luõ coân ñoà bao boïc laáy toâi. Chaân tay toâi chuùng ñeàu choïc thuœng, toâi coù theå ñeám ñöôïc moïi ñoát xöông toâi.
3. Phaàn chuùng thì nhìn xem toâi vaø vui veœ, ñem y phuïc cuœa toâi chia seœ vôùi nhau, coøn taám aùo daøi, thì chuùng ruùt thaêm... Phaàn Ngaøi, laïy Chuùa xin chôù ñöøng xa toâi, oâi Ñaáng phuø trôï toâi, xin kíp ra tay naâng ñôõ.
4. Toâi seõ töôøng thuaät danh Chuùa cho caùc anh em, giöõa nôi coâng hoäi toâi seõ ngôïi khen Ngöôøi. “Chö quaân laø ngöôøi toân sôï Chuùa, xin haõy ca khen Chuùa, toaøn theå mieâu dueä nhaø Giacoùb, haõy chuùc tuïng Ngöôøi, haõy toân sôï Ngöôøi, heát thaœy doøng gioáng Israel!”
BAØI ÑOÏC II: Phil 2:6-11
“Ngöôøi ñaõ töï haï mình; vì theá Thieân Chuùa ñaõ toân vinh Ngöôøi”
Baøi trích thô Thaùnh Phaoloà Toâng ñoà gôœi tín höõu Philippheâ.
Chuùa Gieâsu Kitoâ tuy laø thaân phaän Thieân Chuùa, ñaõ khoâng nghó phaœi ñaønh cho ñöôïc ngang haøng vôùi Thieân Chuùa; traùi laïi, Ngöôøi huœy boœ chính mình maø nhaän laáy thaân phaän toâi ñoøi, ñaõ trôœ neân gioáng nhö loaøi ngöôøi, vôùi caùch thöùc beà ngoaøi nhö moät ngöôøi phaøm. Ngöôøi ñaõ töï haï mình maø vaâng lôøi cho ñeán cheát, vaø cheát treân thaäp giaù. Vì theá, Thieân Chuùa ñaõ toân vinh Ngöôøi, vaø ban cho Ngöôøi moät danh hieäu vöôït treân moïi danh hieäu, ñeå khi nghe teân Gieâsu, moïi loaøi treân trôøi döôùi ñaát vaø trong ñòa nguïc phaœi quì goái xuoáng vaø moïi mieäng löôõi phaœi tuyeân xöng Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Chuùa ñeå Thieân Chuùa Cha ñöôïc vinh quang.
Lôøi cuœa Chuùa.
(Xin môøi Coäng ñoaøn ñöùng)
Chuùa Kitoâ vì chuùng ta, ñaõ vaâng lôøi cho ñeán cheát vaø cheát treân thaäp giaù. Vì theá, Thieân Chuùa ñaõ toân vinh Ngöôøi, vaø ban cho Ngöôøi moät danh hieäu vöôït treân moïi danh hieäu.
BAØI PHUÙC AÂM: Mt: 26:14-27, 66
“Söï Thöông Khoù Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta”
C. Baøi Thöông Khoù Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, theo Thaùnh Mattheâoâ.
Khi aáy, moät trong nhoùm Möôøi Hai, teân laø Giuña Iscarioâ ñi gaëp caùc thöôïng teá vaø thöa vôùi hoï: S. “Caùc oâng cho toâi bao nhieâu, toâi noäp Ngöôøi cho caùc oâng?” C. Hoï lieàn aán ñònh cho ba möôi ñoàng baïc. Vaø töø ñoù haén tìm dòp thuaän tieän ñeå noäp Ngöôøi. Ngaøy thöù nhaát tuaàn leã aên baùnh khoâng men, caùc moân ñeä ñeán thöa Chuùa Gieâsu raèng: S. “Thaày muoán caùc con söœa soaïn cho Thaày aên leã Vöôït Qua ôœ ñaâu?” C. Chuùa Gieâsu ñaùp: + “Caùc con haõy vaøo thaønh, ñeán vôùi moät ngöôøi kia noùi raèng: “Thaày baœo, giôø Ta ñaõ gaàn, Ta seõ möøng leã Vöôït Qua vôùi caùc moân ñeä taïi nhaø oâng” C. Caùc moân ñeä laøm nhö Chuùa Gieâsu truyeàn vaø söœa soaïn leã Vöôït Qua. Chieàu ñeán, Ngöôøi ngoài baøn aên vôùi möôøi hai moân ñeä. Vaø khi caùc oâng ñang aên, Ngöôøi noùi: + “Thaày noùi thaät vôùi caùc con: coù moät ngöôøi trong caùc con seõ noäp Thaày”. C. Moân ñeä raát buoàn raàu vaø töøng ngöôøi baét ñaàu hoœi Ngöôøi: S. “Thöa Thaày, coù phaœi con khoâng? C. Ngöôøi traœ lôøi raèng: + “Keœ giô tay cuøng chaám vaøo dóa vôùi Thaày, ñoù chính laø keœ noäp Thaày. Thöïc ra, Con Ngöôøi seõ ra ñi nhö ñaõ cheùp veà Ngöôøi, nhöng khoán cho keœ seõ noäp Con Ngöôøi! Thaø ngöôøi ñoù ñöøng sinh ra thì hôn!” C. Giuña keœ phaœn boäi cuõng thöa Ngöôøi raèng: S. “Thöa Thaày, coù phaœi con chaêng?” C. Chuùa ñaùp: + “Ñuùng nhö con noùi”. C. Vaäy khi moïi ngöôøi coøn ñang aên, Chuùa Gieâsu caàm laáy baùnh, ñoïc lôøi chuùc tuïng, beœ ra vaø trao cho caùc moân ñeä maø phaùn: + “Caùc con haõy caàm laáy maø aên, vì naày laø Mình Ta” C. Ñoaïn Ngöôøi caàm laáy cheùn, taï ôn, roài trao cho caùc moân ñeä maø phaùn: + “Taát caœ caùc con haõy uoáng cheùn naøy, vì naøy laø Maùu Ta, Maùu Taân Öôùc, seõ ñoå ra cho nhieàu ngöôøi ñöôïc tha toäi. Thaày baœo caùc con: Töø nay, Thaày seõ khoâng coøn uoáng chaát nho naøy nöõa cho ñeán ngaøy Thaày seõ uoáng röôïu môùi cuøng caùc con trong nöôùc Cha Thaày”. C. Sau khi haùt thaùnh vònh, Thaày troø lieàn leân nuùi OÂliu. Baáy giôø Chuùa Gieâsu baœo caùc oâng: + “Taát caœ caùc con seõ vaáp phaïm vì Thaày trong chính ñeâm nay, vì coù lôøi cheùp raèng: Ta seõ ñaùnh chuœ chaên, vaø caùc chieân trong ñoaøn seõ tan taùc. Nhöng sau khi Thaày soáng laïi, Thaày seõ ñeán xöù Galileâa tröôùc caùc con”. C. Pheâroâ lieàn thöa: S. “Duø taát caœ vaáp phaïm vì Thaày, rieâng con, con seõ khoâng bao giôø vaáp phaïm”. C. Chuùa Gieâsu ñaùp: + “Thaày baœo thaät con, chính ñeâm nay, tröôùc khi gaø gaùy, con seõ choái Thaày ba laàn”. C. Pheâroâ laïi thöa: S. “Duø coù phaœi cheát cuøng Thaày, con seõ khoâng choái Thaày”. C. Vaø taát caœ caùc moân ñeä cuøng noùi nhö vaäy.
Roài Chuùa Gieâsu cuøng ñi vôùi caùc oâng ñeán moät choã goïi laø Gieátseâmani vaø Ngöôøi baœo caùc moân ñeä: + “Caùc con haõy ngoài ñaây ñeå Thaày ñeán ñaøng kia caàu nguyeän”. C. Ñoaïn Chuùa ñöa Pheâroâ vaø hai ngöôøi con oâng Gieâbeâñeâ cuøng ñi, Ngöôøi baét ñaàu caœm thaáy buoàn böïc vaø saàu naõo. Luùc aáy, Ngöôøi baœo caùc oâng: + “Linh hoàn Thaày buoàn saàu ñeán noåi cheát ñöôïc, caùc con haõy ôœ laïi ñaây vaø thöùc vôùi Thaày”. C. Tieán xa hôn moät chuùt, Ngöôøi saáp maët xuoáng, caàu nguyeän vaø noùi: + “Laïy Cha, neáu ñöôïc, xin cho Con khoœi cheùn naày! Nhöng ñöøng nhö yù Con muoán, moät theo yù Cha muoán”. C. Ngöôøi trôœ laïi cuøng caùc moân ñeä vaø thaáy caùc oâng ñang nguœ, lieàn noùi vôùi Pheâroâ: + “Chaúng leõ caùc con khoâng thöùc cuøng Thaày ñöôïc laáy moät giôø ö? Haõy tænh thöùc vaø caàu nguyeän ñeå khoœi laâm côn caùm doã: vì tinh thaàn thì lanh leï, nhöng xaùc thòt thì yeáu ñuoái”. C. Roài Ngöôøi laïi ñi caàu nguyeän laàn thöù hai maø raèng: + “Laïy Cha, neáu cheùn naøy khoâng theå qua ñi ñöôïc maø Con phaœi uoáng, thì xin theo yù Cha”. C. Ñoaïn Ngöôøi trôœ laïi vaø thaáy caùc oâng coøn nguœ; vì maét caùc oâng naëng tróu. Ngöôøi ñeå maëc caùc oâng vaø ñi caàu nguyeän laàn thöù ba, vaãn laïi nhöõng lôøi nhö tröôùc. Sau ñoù Ngöôøi trôœ laïi vôùi caùc moân ñeä vaø baœo” + “Baây giôø caùc con haõy nguœ vaø nghæ ngôi ñi, naøy saép ñeán giôø Con Ngöôøi seõ bò noäp trong tay nhöõng keœ toäi loãi. Caùc con haõy choãi daäy. Chuùng ta haõy ñi: naøy keœ noäp Thaày ñaõ tôùi gaàn”.
C. Ngöôøi coøn ñang noùi thì ñaây, Giuña, moät trong möôøi hai, vaø cuøng y coù luõ ñoâng mang göôm giaùo gaäy goäc, do caùc thöôïng teá vaø kyø laõo trong daân sai ñeán. Vaäy teân noäi coâng ñaõ daën hoï aùm hieäu naøy: S. “Heã toâi hoân ngöôøi naøo, thì ñoù chính laø Ngöôøi, caùc oâng haõy baét laáy”. C. Töùc khaéc Giuña tôùi gaàn Chuùa Gieâsu vaø noùi: S. “Chaøo Thaày”. C. Vaø noù hoân Ngöôøi. Nhöng Chuùa Gieâsu baœo” + “Hôõi baïn, baïn ñeán ñaây laøm chi?” C. Luùc ñoù chuùng xoâng tôùi, tra tay baét Chuùa Gieâsu. Ngay sau ñoù, moät trong nhöõng ngöôøi vaãn theo Chuùa Gieâsu, giô tay ruùt göôm vaø cheùm teân ñaày tôù thaày thöôïng teá ñöùt moät tai. Chuùa Gieâsu lieàn baœo: + “Con haõy xoœ göôm vaøo bao: vì taát caœ nhöõng keœ duøng göôm seõ cheát vì göôm. Naøo con töôœng raèng: Thaày khoâng theå xin Cha Thaày vaø Ngaøi seõ töùc khaéc gôœi ñeán hôn möôøi hai cô binh thieân thaàn sao? Maø nhö theá thì laøm sao öùng nghieäm lôøi Kinh Thaùnh baœo: Söï theá phaœi nhö vaäy?”
C. Luùc ñoù Chuùa Gieâsu noùi cuøng ñaùm ñoâng raèng: + “Caùc ngöôi caàm göôm giaùo gaäy goäc ñi baét Ta nhö baét teân cöôùp ö?: Haèng ngaøy Ta ngoài trong ñeàn thôø giöõa caùc ngöôi maø caùc ngöôi khoâng baét Ta. Nhöng taát caœ söï ñoù xaåy ra laø ñeå öùng nghieäm lôøi caùc tieân tri ñaõ cheùp”. C. Baáy giôø caùc moân ñeä boœ Ngöôøi vaø chaïy troán heát.
Nhöõng keœ ñaõ baét Chuùa Gieâsu ñieäu Ngöôøi ñeán thaày thöôïng teá Caipha. Nôi ñaây caùc luaät só vaø kyø laõo ñaõ hoäi hoïp. Pheâroâ theo Ngöôøi xa xa cho tôùi dinh thaày thöôïng teá. Roài oâng vaøo trong dinh ngoài cuøng boïn ñaày tôù xem vieäc xaœy ra theá naøo. Vaäy caùc thöôïng teá vaø taát caœ coâng nghò tìm chöùng gian caùo Chuùa Gieâsu ñeå leân aùn xöœ töœ Ngöôøi. Vaø hoï ñaõ khoâng tìm ñöôïc, maëc duø ñaõ coù moät soá ñoâng chöùng nhaân ra maét. Sau cuøng hai ngöôøi laøm chöùng gian ñeán khai raèng: S. “Ngöôøi naøy ñaõ noùi: Ta coù theå phaù ñeàn thôø Thieân Chuùa vaø xaây caát laïi trong ba ngaøy”. C. Baáy giôø thaày thöôïng teá ñöùng leân noùi: S. “OÂng khoâng traœ lôøi gì veà caùc ñieàu nhöõng ngöôøi naøy ñaõ caùo oâng ö?” C. Nhöng Chuùa Gieâsu laøm thinh, neân thaày thöôïng teá baœo Ngöôøi: S. “Nhaân danh Thieân Chuùa haèng soáng, ta truyeàn cho oâng haõy noùi cho chuùng ta bieát: OÂng coù phaœi laø Ñaáng Kitoâ Con Thieân Chuùa khoâng?” C. Chuùa Gieâsu traœ lôøi: + “OÂng ñaõ noùi ñuùng? Nhöng Ta noùi thaät vôùi caùc oâng: roài ñaây caùc oâng seõ xem thaáy Con Ngöôøi ngöï beân höõu Ñaáng Toaøn Naêng vaø seõ ñeán treân ñaùm maây”. C. Baáy giôø thaày thöôïng teá xeù aùo mình ra vaø noùi: S. “Noù ñaõ noùi loäng ngoân: chuùng ta coøn caàn gì ñeán nhaân chöùng nöõa? Ñaây caùc ngaøi vöøa nghe lôøi loäng ngoân. Caùc ngaøi nghó sao?” C. Hoï ñaùp laïi: S. “Noù ñaùng cheát!” C. Baáy giôø chuùng nhoå vaøo maët Ngöôøi, ñaám ñaùnh Ngöôøi, laïi coù keœ taùt vaœ Ngöôøi maø noùi raèng: S. “Hôõi Kitoâ, haõy boùi xem, ai ñaùnh oâng ñoù?”
C. Coøn Pheâroâ ngoài ôœ ngoaøi saân. Moät ñaày tôù gaùi laïi gaàn vaø noùi: S. “OÂng nöõa, oâng cuõng ñaõ theo Gieâsu ngöôøi xöù Galileâa”. C. Nhöng oâng choái tröôùc maët moïi ngöôøi maø raèng: S. “Toâi khoâng hieåu chò muoán noùi gì?” C. Khi oâng lui ra ñeán coång, moät ñaày tôù gaùi khaùc thaáy oâng, lieàn noùi vôùi nhöõng ngöôøi ôœ ñoù: S. “OÂng naøy cuõng theo Gieâsu ngöôøi Nagiareùt”. C. OÂng theà maø choái raèng: S. “Toâi khoâng bieát ngöôøi aáy”. C. Moät luùc sau maáy ngöôøi ñöùng ñoù laïi gaàn maø noùi vôùi Pheâroâ raèng: S. “Ñuùng roài, ngöôi cuõng thuoäc boïn aáy. Vì chính gioïng noùi cuœa ngöôi tieát loä toâng tích ngöôi”. C. Baáy giôø oâng ruœa maø theà raèng: oâng khoâng heà bieát ngöôøi aáy. Töùc thì gaø gaùy. Pheâroâ nhôù laïi lôøi Chuùa Gieâsu ñaõ noùi: tröôùc khi gaø gaùy, con seõ choái Ta ba laàn, vaø oâng ra ngoaøi khoùc loùc thaœm thieát.
Trôøi vöøa saùng, caùc thöôïng teá vaø kyø laõo trong daân hoäi hoïp baøy möu gieát Chuùa Gieâsu. Hoï troùi Ngöôøi vaø ñieäu ñi noäp cho toång traán Phongxioâ Philatoâ. Baáy giôø Giuña keœ noäp Ngöôøi, thaáy Ngöôøi bò keát aùn thì hoái haän, ñem ba möôi ñoàng baïc traœ laïi cho caùc thöôïng teá vaø kyø laõo maø noùi raèng: S. “Toâi ñaõ phaïm toäi vì noäp maùu ngöôøi coâng chính”. C. Nhöng hoï traœ lôøi: S. “Can chi ñeán chuùng toâi! Maëc keä anh! C. Anh ta neùm nhöõng ñoàng baïc ñoù vaøo trong ñeàn thôø vaø ra ñi thaét coå. Caùc thöôïng teá löôïm laáy baïc ñoù vaø noùi: S. “Khoâng neân ñeå baïc naày vaøo kho vì laø giaù maùu”. C. Sau khi baøn baïc, hoï laáy tieàn ñoù mua thöœa ruoäng cuœa ngöôøi thôï goám laøm nôi choân caát nhöõng ngöôøi ngoaïi kieàu. Bôœi theá cho ñeán ngaøy nay ruoäng aáy ñöôïc goïi laø Haselñama, nghóa laø ruoäng maùu. Nhö vaäy laø öùng nghieäm lôøi tieân tri Gieâreâmia noùi: “Chuùng ñaõ laáy ba möôi ñoàng baïc laø giaù do con caùi Israel ñaõ maëc caœ maø baùn Ñaáng cao troïng. Vaø hoï mang tieàn ñoù mua ruoäng cuœa ngöôøi thôï goám nhö lôøi Chuùa ñaõ truyeàn cho toâi”.
Vaäy Chuùa Gieâsu ñöùng tröôùc quan toång traán vaø quan hoœi Ngöôøi raèng: S. “OÂng coù phaœi laø Vua daân Do Thaùi khoâng?” C. Chuùa Gieâsu ñaùp: + “OÂng noùi ñuùng!” C. Nhöng khi caùc thöôïng teá vaø kyø laõo toá caùo Ngöôøi thì Ngöôøi khoâng traœ lôøi chi caœ. Baáy giôø Philatoâ baœo Ngöôøi: S. “OÂng khoâng nghe thaáy taát caœ nhöõng ñieàu hoï toá caùo oâng sao?” C. Chuùa Gieâsu cuõng khoâng ñaùp laïi veà moät ñieàu naøo, khieán quan toång traán heát söùc ngaïc nhieân. Vaø moãi dòp leã troïng, quan toång traán coù thoùi quen phoùng thích cho daân moät ngöôøi tuø tuøy yù hoï xin. Luùc aáy coù moät phaïm nhaân noåi tieáng teân laø Baraba. Vaäy Philatoâ noùi vôùi daân chuùng ñaõ tuï taäp laïi ñoù raèng: S. “Caùc ngöôi muoán ta phoùng thích ai, Baraba hay Gieâsu maø ngöôøi ta vaãn goïi laø Kitoâ?” C. Quan bieát roõ chæ vì ghen gheùt maø chuùng ñaõ noäp Ngöôøi. Vaäy trong khi quan ngoài xeùt xöœ, baø vôï sai ngöôøi noùi cuøng quan raèng: S. “Xin oâng ñöøng can thieäp gì ñeán vuï ngöôøi coâng chính aáy, vì hoâm nay trong moät giaác chieâm bao, toâi ñaõ phaœi ñau khoå raát nhieàu vì ngöôøi aáy”. C. Nhöng caùc thöôïng teá vaø kyø laõo xuùi giuïc daân xin tha Baraba vaø gieát Chuùa Gieâsu. Quan laïi leân tieáng hoœi hoï: S. “Trong hai ngöôøi ñoù caùc ngöôi muoán ta phoùng thích ai?” C. Hoï thöa: S. “Baraba!” C. Philatoâ hoœi: S. “Vaäy ñoái vôùi Gieâsu goïi laø Kitoâ ta phaœi laøm gì?” C. Hoï ñoàng thanh ñaùp: S. “Ñoùng ñinh noù ñi!” C. Quan laïi hoœi: S. “Nhöng ngöôøi naøy ñaõ laøm gì neân toäi?” C. Chuùng caøng la to: S. “Ñoùng ñinh noù ñi!” C. Baáy giôø Philatoâ thaáy maát coâng, laïi theâm naùo ñoäng, neân oâng laáy nöôùc röœa tay tröôùc maët daân chuùng vaø noùi: S. “Ta voâ can veà maùu ngöôøi coâng chính naøy, maëc keä caùc ngöôi”. C. Toaøn daân ñaùp: S. “Haõy ñeå cho maùu noù ñoå treân chuùng toâi vaø treân con caùi chuùng toâi”. C. Baáy giôø quan phoùng thích Baraba cho hoï, coøn Chuùa Gieâsu thì trao cho hoï ñaùnh ñoøn, roài ñem ñi ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù. Baáy giôø lính toång traán lieàn ñieäu Chuùa Gieâsu vaøo trong coâng ñöôøng vaø taäp hoïp caœ cô ñoäi laïi chung quanh Ngöôøi. Hoï loät aùo Ngöôøi ra, khoaùc cho Ngöôøi moät aùo choaøng ñoœ, roài quaán moät voøng gai ñaët treân ñaàu Ngöôøi vaø trao vaøo tay maët Ngöôøi moät caây saäy, hoï quì goái tröôùc maët Ngöôøi maø nhaïo baùng raèng: S. “Taâu vua daân Do Thaùi!” C. Ñoaïn hoï khaïc nhoå vaøo Ngöôøi vaø laáy caây saäy ñaäp treân ñaàu Ngöôøi. Khi ñaõ cheá nhaïo Ngöôøi xong, hoï loät aùo choaøng ñoœ ra, maëc y phuïc cuõ laïi cho Ngöôøi vaø ñieäu Ngöôøi ñi ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù.
Luùc ñi ra, hoï gaëp moät ngöôøi thaønh Syreâneâ teân laø Simon, lieàn baét oâng vaùc ñôõ thaùnh giaù cho Ngöôøi. Hoï ñi ñeán moät nôi goïi laø Golgotha, nghóa laø Nuùi Soï. Hoï cho Ngöôøi uoáng röôïu hoøa vôùi maät ñaéng, Ngöôøi chæ neám qua nhöng khoâng muoán uoáng. Khi ñaõ ñoùng ñinh Ngöôøi treân thaäp giaù roài, hoï ruùt thaêm chia nhau aùo Ngöôøi, ñeå öùng nghieäm lôøi tieân tri raèng: “Chuùng ñaõ chia nhau aùo Ta, coøn aùo ngoaøi cuœa Ta, chuùng ñaõ baét thaêm”. Roài hoï ngoài laïi canh Ngöôøi. Hoï cuõng ñaët treân ñaàu Ngöôøi baœn aùn vieát nhö sau: “Ngöôøi naày laø Gieâsu, vua daân Do Thaùi”. Luùc aáy, cuøng vôùi Ngöôøi, hoï ñoùng ñinh hai teân troäm cöôùp, moät teân beân höõu, moät teân beân taœ. Nhöõng ngöôøi ñi ngang qua, laéc ñaàu cheá dieãu Ngöôøi vaø noùi: S. “Kìa, ngöôi laø keœ phaù ñeàn thôø vaø xaây caát laïi trong ba ngaøy, haõy töï cöùu mình ñi, neáu laø con Thieân Chuùa, thì haõy xuoáng khoœi thaäp giaù ñi!” C. Caùc thöôïng teá cuøng luaät só vaø kyø laõo cuõng cheá nhaïo Ngöôøi raèng: S. “Noù ñaõ cöùu ñöôïc keœ khaùc maø khoâng cöùu noåi chính mình! Neáu noù laø vua daân Do Thaùi, thì baây giôø haõy xuoáng khoœi thaäp giaù ñi ñeå chuùng ta seõ tin noù. Noù ñaõ troâng caäy Thieân Chuùa, neáu Ngaøi thöông noù thì baây giôø Ngaøi haõy cöùu noù, vì noù noùi: “Ta laø Con Thieân Chuùa!” C. Caœ nhöõng teân cöôùp bò ñoùng ñinh treân thaäp giaù vôùi Ngöôøi cuõng nhuïc maï Ngöôøi nhö theá.
Töø giôø thöù saùu ñeán giôø thöù chín, khaép caœ xöù ñeàu toái taêm muø mòt. Vaøo khoaœng giôø thöù chín thì Chuùa Gieâsu keâu lôùn tieáng: + “Eli, Eli, lamma sabachtani!” C. Nghóa laø: + “Laïy Chuùa toâi, laïy Chuùa toâi! sao Chuùa boœ toâi!”. C. Coù maáy ngöôøi ñöùng ñoù nghe vaäy noùi raèng: S. “Noù goïi tieân tri Elia”. C. Laäp töùc moät ngöôøi trong boïn chaïy ñi laáy moät mieáng boït bieån, nhuùng ñaày daám vaø cuoán vaøo ñaàu caây saäy vaø ñöa leân cho Ngöôøi uoáng. Nhöng coù keœ laïi baœo: S. “Haõy chôø xem Elia coù ñeán cöùu noù khoâng?”. C. Ñoaïn Chuùa Gieâsu laïi keâu leân lôùn tieáng vaø truùt hôi thôœ.
(Quì goái thinh laëng trong giaây laùt)
Boãng nhieân maøn trong ñeàn thôø xeù ra laøm ñoâi töø treân xuoáng döôùi, ñaát chuyeån ñoäng, ñaù nöùt ra. Caùc moà maœ môœ tung ra vaø xaùc cuœa nhieàu vò thaùnh ñaõ qua ñôøi ñöôïc soáng laïi. Vaø sau khi Chuùa soáng laïi, hoï ra khoœi moà, vaøo thaønh thaùnh vaø hieän ra cuøng nhieàu ngöôøi. Coøn vieân só quan vaø nhöõng keœ cuøng oâng canh giöõ Chuùa Gieâsu, thaáy ñaát chuyeån ñoäng vaø caùc söï xaœy ra thì thaát kinh sôï haõi vaø noùi: S. “Ñuùng ngöôøi naøy laø Con Thieân Chuùa”. C. ÔŒ ñoù cuõng coù nhieàu phuï nöõ ñöùng xa xa; hoï laø nhöõng ngöôøi ñaõ theo giuùp Chuùa Gieâsu töø xöù Galileâa. Trong soá ñoù coù Maria Mañaleâna, Maria meï cuœa Giacoâbeâ vaø Giuse, vaø meï caùc ngöôøi con cuœa Gieâbeâñeâ.
Tôùi chieàu coù moät ngöôøi giaàu sang queâ ôœ Arimathia teân laø Giuse, cuõng ñaõ laøm moân ñeä Chuùa Gieâsu, oâng ñi gaëp Philatoâ vaø xin xaùc Chuùa Gieâsu. Baáy giôø Philatoâ truyeàn giao xaùc cho oâng. Vaäy oâng Giuse laáy xaùc, lieäm trong moät khaên saïch, vaø ñaët trong moä maø oâng ñaõ cho ñuïc trong ñaù, roài oâng laên moät taœng ñaù lôùn laáp cöœa moä laïi vaø ra veà. Coøn Maria Mañaleâna vaø baø Maria kia cuøng ngoài ñoù nhìn vaøo moä.
Hoâm sau, töùc laø sau ngaøy chuaån bò möøng leã, caùc thöôïng teá vaø bieät phaùi ñeán dinh Philatoâ trình raèng: S. “Thöa Ngaøi, chuùng toâi nhôù, luùc sinh thôøi teân bòp bôïm aáy coù noùi: Sau ba ngaøy, Ta seõ soáng laïi. Vaäy xin ngaøi truyeàn leänh cho canh moä ñeán ngaøy thöù ba, keœo moân ñeä noù laáy troäm xaùc roài phao ñoàn vôùi daân chuùng raèng: Ngöôøi ñaõ töø coõi cheát soáng laïi! Vaø nhö theá, söï gian doái naøy laïi coøn tai haïi hôn tröôùc”. C. Philatoâ traœ lôøi: S. “Caùc oâng ñaõ coù lính canh thì cöù ñi maø canh nhö yù”. C. Hoï lieàn ñi vaø ñoùng aán nieâm phong taœng ñaù vaø caét lính canh giöõ moä.
SUY NIEÄM LÔØI CHUÙA
CHUÙC TUÏNG ÑAÁNG NHAÂN DANH CHUÙA MAØ ÑEÁN, CHUÙC TUÏNG ÑÖÙC VUA DO THAÙI
(Thaùnh Andrew of Crete, Giaùm Muïc: Orario 9 in ramos palmarum: PG 97, 990-994)
Chuùng ta haõy cuøng nhau ñi ngheânh ñoùn Chuùa Kitoâ treân Nuùi Caây Daàu. Hoâm nay, Ngöôøi ñaõ töø Beâthania maø ñeán, vaø töï nguyeän tieán tôùi cuoäc khoå naïn thaùnh thieän vaø hoàng phuùc cuûa mình, ñeán vieäc hoaøn thaønh maàu nhieäm cöùu ñoä cho chuùng ta. Ngöôøi laø Ñaáng töø trôøi xuoáng ñeå naâng chuùng ta leân khoûi vöïc thaúm toäi loãi, ñeå naâng chuùng ta leân vôùi chính mình Ngöôøi, nhö chuùng ta ñaõ nghe thaáy trong Thaùnh Kinh, treân heát moïi quyeàn trò, quyeàn bính, quyeàn naêng, vaø treân heát moïi thöù danh hieäu coù theå tuyeân xöng, laø Ñaáng giôø ñaây töï yù ñeán ñeå thöïc hieän cuoäc haønh trình leân Gieârusalem. Ngöôøi ñaõ ñeán khoâng coù gì laø cao sang hay veânh vang. Taùc giaû Thaùnh Vònh ñaõ vieát: Ngöôøi seõ khoâng tranh caõi hay lôùn tieáng nôi phoá xaù. Ngöôøi seõ hieàn laønh vaø khieâm toán, vaø Ngöôøi tieán vaøo moät caùch ñôn sô giaûn dò.
Chuùng ta haõy chaïy theo hoä toáng Ngöôøi nhö Ngöôøi voäi vaøng tieán ñeán vôùi cuoäc khoå naïn cuûa Ngöôøi, vaø haõy baét chöôùc nhöõng ai tieán leân ngheânh ñoùn Ngöôøi baáy giôø, khoâng phaûi baèng vieäc loùt ñöôøng cho Ngöôøi baèng nhöõng thöù aùo xoáng, baèng nhöõng caønh laù caây daàu hay caây döøa, maø laø baèng moïi caùch coù theå ñöôïc phuû phuïc xuoáng tröôùc nhan Ngöôøi moät caùch khieâm haï vaø coá gaéng soáng nhö Ngöôøi muoán. Baáy giôø chuùng ta môùi coù theå laõnh nhaän Lôøi khi Ngöôøi ñeán, vaø baáy giôø Thieân Chuùa, Ñaáng khoâng gì coù theå chaát chöùa noåi Ngaøi, cuõng môùi coù theå ôû trong chuùng ta.
Baèng ñöùc khieâm nhöôïng cuûa mình, Chuùa Kitoâ ñaõ tieán vaøo nhöõng mieàn thaâm u cuøng thaúm nôi caùi theá giôùi sa ñoïa cuûa chuùng ta, vaø Ngöôøi haân haïnh laø Ngöôøi ñaõ trôû neân thaät khieâm haï vì chuùng ta, haân haïnh laø Ngöôøi ñaõ ñeán soáng giöõa chuùng ta, cuõng nhö ñaõ ñöôïc thoâng phaàn vaøo baûn tính cuûa chuùng ta, ñeå naâng chuùng ta leân vôùi Ngöôøi moät laàn nöõa. Chöa heát, chuùng ta coøn bieát raèng, giôø ñaây Ngöôøi ñaõ thaêng thieân vöôït treân caùc taàng trôøi – moät daáu thöïc söï chöùng toû cho thaáy quyeàn naêng vaø thieân tính cuûa Ngöôøi – tình Ngöôøi ñoái vôùi con ngöôøi seõ khoâng bao giôø ngöøng nghæ cho tôùi khi Ngöôøi naâng baûn tính haï giôùi cuûa chuùng ta leân taän tuyeät ñænh vinh quang, vaø laøm cho noù neân moät vôùi baûn tính cuûa Ngöôøi treân trôøi.
Vaäy chuùng ta haõy traûi ra tröôùc chaân cuûa Ngöôøi, khoâng phaûi laø nhöõng aùo xoáng hay nhöõng caønh laù caây daàu voâ hoàn, laø nhöõng gì chæ laøm vui maét trong moät vaøi giôø roài taøn heùo ñi, maø laø chính mình chuùng ta ñaõ ñöôïc maëc laáy aân suûng, ñuùng hôn, ñaõ ñöôïc hoaøn toaøn maëc laáy Ngöôøi. Laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa trong Chuùa Kitoâ, chính chuùng ta phaûi laø nhöõng chieác aùo traûi ra tröôùc Ngöôøi. Giôø ñaây, nhöõng tì veát ñoû thaãm cuûa toäi loãi chuùng ta ñaõ ñöôïc taåy saïch trong nöôùc röûa toäi cöùu ñoä, vaø chuùng ta ñaõ trôû neân traéng nhö loâng chieân tinh tuyeàn, vaäy chuùng ta haõy hieán daâng leân Ñaáng chieán thaéng töû thaàn, khoâng phaûi baèng nhöõng caønh caây döøa thuaàn tuùy maø baèng nhöõng chieán coâng thöïc söï cuûa cuoäc Ngöôøi vinh thaéng. Chôù gì linh hoàn chuùng ta chieám choã cuûa nhöõng caønh laø ñoùn möøng, khi chuùng ta hoâm nay ñaây hôïp tieáng vôùi ñaùm treû haùt baøi thaùnh ca: Chuùc tuïng Ñaáng nhaân danh Chuùa maø ñeán. Chuùc tuïng vua daân Do Thaùi.
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch töø The Office of Readings, Saint Paul Editions, 1983, trang 462-463)
Thaùnh Kinh ñaõ ñöa chuùng ta vaøo quang caûnh tuyeät vôøi cuûa moät chaëng ñöôøng treân haønh trình truyeàn ñaïo cuûa Ñöùc Kitoâ: Ngaøi ñöôïc ñoùn tieáp, ca tuïng vaø aùi moä. Söï ngöôõng moä cuûa quaàn chuùng vaø quang caûnh ñoùn tieáp ñaõ laøm boïn Pharisieâu, Kyù Luïc, Tö Teá thôøi ñoù ghen töùc. Töøng ñoaøn ñoaøn, lôùp lôùp daân chuùng, giaø, treû, lôùn, beù noái ñuoâi nhau ñoå xoâ ra ñöôøng, tay caàm caønh vaïn tueá, mieäng tung hoâ vang doäi: “Vaïn tueá Ñaáng nhaân danh Thieân Chuùa. Hoan hoâ Vua daân Do Thaùi” (Gio 12:13). Thaùnh Kinh coøn ghi laïi tyû myû hôn laø ngöôøi ta ñaõ traûi aùo mình ra treân ñöôøng ñeå laøm thaûm ñoùn tieáp Chuùa Gieâsu. Taïi sao quaàn chuùng laïi laøm nhö vaäy? Chuùng ta lieäu coù ruùt ra ñöôïc baøi hoïc gì tröôùc bieán coá naøy?
Trong suoát ñôøi Ngaøi vaø trong 3 naêm rao giaûng chöa coù laàn naøo Chuùa Gieâsu ñöôïc ngöôøi ñôøi bieát ñeán, ñöôïc troïng voïng, vaø ñöôïc ca töïng nhö laàn naøy. Phuùc Aâm tuy cuõng nhaéc tôùi coù laàn daân chuùng ñònh phong vöông cho Ngaøi, nhöng boái caûnh cuûa laàn aáy laø vì daân ñöôïc Ngaøi cho aên no neâ. Coù theå caûm tình aáy ñeán töø moät taâm lyù boät phaùt vaø bò chi phoái bôûi taâm lyù taäp theå. Nhöng laàn naøy thì do loøng yeâu meán vaø kính troïng moät Ñaïi Tieân Tri, Con Vua Ñavít, vaø Con Thieân Chuùa. Vaø cuõng vì caûm ñöôïc söï ngöôõng moä cuûa quaàn chuùng aáy coù theå laøm lung lay quyeàn löïc vaø aûnh höôûng cuûa mình, neân boïn Pharisieâu, Kyù Luïc vaø Tö Teá ñaõ ghen tî, ñaõ ñeå loä noãi hoang mang aáy. Hoï noùi vôùi nhau: “Coi kìa. Mình khoâng laøm gì ñöôïc sao. Caû theá giôùi ñang theo oâng ta” (Gio 12:19).
Tröôùc söï töùc toái loàng loän cuûa boïn Kyù Luïc, Pharisieâu, vaø Tö Teá, Chuùa Gieâsu ñaõ giöõ im laëng, vaø döôøng nhö ñaùm ñoâng cuõng chaúng quan taâm gì ñeán boïn hoï. Tuy nhieân vì hoï tröïc tieáp bieåu toû söï ghen töùc aáy ñoái vôùi Ngaøi, qui traùch nhieäm cho thaønh phaàn daân chuùng ñôn sô vaø chaân thaønh ñang ca tuïng Ngaøi, neân Chuùa Gieâsu ñaõ traû lôøi hoï raèng: “Neáu nhöõng ngöôøi naøy im, thì nhöõng hoøn ñaù beân ñöôøng seõ leân tieáng ca tuïng Thieân Chuùa” (Luc 19:40). Taïi sao khi traû lôøi nhöõng lôøi thaùch thöùc aáy, Chuùa Gieâsu laïi ñeà caäp tôùi soûi ñaù. Sao Ngaøi khoâng noùi nhöõng ngöôøi trí thöùc, hieåu bieát, nhöõng ngöôøi coù ñòa vò trong xaõ hoäi, hay nhöõng ngöôøi cao nieân, kinh nghieäm vaø uy tín seõ leân tieáng ca tuïng Thieân Chuùa. Hoaëc caùc thaàn trôøi, nhöõng kyø coâng cuûa Ngaøi seõ leân tieáng ca tuïng Ngaøi, maø laïi laø nhöõng vieân soûi, nhöõng hoøn ñaù beân ñöôøng.
Bôûi vì soûi ñaù laø ñoà voâ tri, laø nhöõng vaät khoâng bao giôø caûm ñöôïc, noùi ñöôïc vaø nhaát laø trình baøy ñöôïc caûm xuùc cuûa mình. Bôûi vì soûi ñaù khoâng bieát maùnh mung, khoâng bieát tham lam, khoâng bieát bon chen, khoâng ghen töông, ñoá kî, khoâng hieàm thuø ghen gheùt, khoâng ñaûng phaùi, khoâng baát ñoàng chính kieán, khoâng dò bieät toân giaùo. Veà maët tình caûm, soûi ñaù khoâng bieát noùi laùo, khoâng bieát taùn tænh vaø löôøng gaït tình yeâu vaø söï tin töôûng cuûa ngöôøi khaùc. Lôøi ca khen Thöôïng Ñeá cuûa noù chính laø daáu chöùng söï hieän dieän vaø quyeàn naêng cuûa Ngaøi treân noù. Moät nhaân chöùng voâ tö, khaùch quan, vaø trung thöïc. Chuùa Gieâsu khoâng noùi Ngaøi seõ laøm nhöõng vieân ñaù aáy thaønh nhöõng con ngöôøi ca tuïng Thieân Chuùa, nhöng Ngaøi noùi chính nhöõng soûi ñaù aáy “seõ leân tieáng ca tuïng Thieân Chuùa”.
Trong Thaùnh Kinh ngöôøi ta coù theå ñoïc thaáy nhöõng choã noùi veà caùc kyø coâng saùng taïo cuûa Thieân Chuùa vaø nhöõng lôøi Thaùnh Vònh noùi veà quyeàn naêng Ngaøi. Thí duï: “Trôøi xanh töôøng thuaät vinh quang Thieân Chuùa. Thinh khoâng loan baùo kyø coâng cuûa Ngaøi”. Nhöng soûi ñaù maø ca tuïng Thieân Chuùa thì ít khi nghe ñeà caäp tôùi, ngoaïi tröø caâu noùi do chính Ñöùc Kitoâ ñaõ noùi ra. Vaø khi nghe Ñöùc Kitoâ noùi nhö theá, con ngöôøi phaûi hieåu raèng soûi ñaù kia coøn bieát bieát ca tuïng Thieân Chuùa, huoáng hoà chi con ngöôøi. Vaø ñieàu naøy coøn coù nghóa laø neáu con ngöôøi khoâng bieát ca tuïng Thieân Chuùa, thì con ngöôøi coøn thua keùm caû loaøi soûi ñaù.
Trong laõnh vöïc taâm linh vaø ñaïo ñöùc, raát nhieàu tröôøng hôïp, con ngöôøi ñaõ trôû thaønh nhöõng vieân ñaù, nhöõng hoøn soûi voâ tri ñaùng gheùt. Nhöõng vieân soûi ñaù khoâng nhöõng khoâng ca tuïng ñöôïc Thieân Chuùa maø neáu nhìn vaøo noù, ngöôøi khaùc cuõng khoâng nhaän ra ñöôïc daáu aán cuûa baøn tay Taïo Hoùa treân noù. Ñoù laø nhöõng luùc con ngöôøi ñaùnh maát ñi löông taâm cuûa mình, ñaùnh maát ñi ôn Thaùnh Suûng trong mình, vaø ñaõ ñeå cho traàn tuïc coù moät choã ñöùng trong suy nghó, haønh ñoäng, vaø lôøi noùi cuûa mình.
Baïn nghó sao, nhöõng luùc mình ñeå mình bò aûnh höôûng vaø bò höôùng daãn bôûi söï noùng giaän, böïc töùc. Nhöõng luùc mình ghen töông, chaïy theo nhöõng ña meâ, duïc voïng, ñeå cho nhöõng caùi ñoù chi phoái ñôøi soáng mình. Nhöõng luùc nhö theá thì vôï mình, choàng mình, con mình, baïn höõu mình, vaø nhöõng ngöôøi chung quanh mình duø noùi ra hay khoâng noùi ra, hoï vaãn caûm nhaän ñöôïc raèng mình ñaõ khoâng noùi leân ñöôïc gì veà kyø coâng maø Thieân Chuùa ñaõ taùc taïo, ñoù laø chính con ngöôøi mình, laø cuoäc ñôøi vaø laø ôn goïi soáng cuûa rieâng moãi ngöôøi.
Toùm laïi, con ngöôøi moät laø phaûi yeâu meán Thieân Chuùa, ca tuïng tình thöông vaø kyø coâng cuûa Ngaøi baèng chính cuoäc soáng mình. Hoaëc ít nhaát cuõng phaûi ñeå cho ngöôøi khaùc nhaän ra raèng kyø coâng aáy chính laø nôi moãi ngöôøi vaø moãi ôn goïi cuûa chuùng ta: “Neáu nhöõng ngöôøi naøy im, thì nhöõng hoøn ñaù beân ñöôøng seõ leân tieáng ca tuïng Thieân Chuùa” (Luc 19:40).
SOÁNG LAÏI BIEÁN COÁ CÖÙU ÑOÄ
Vì ñang ôû vaøo Tuaàn Thaùnh, nhö vaøo nhöõng dòp ngoaïi leä khaùc, ÑTC ñaõ taïm gaùc loaït baøi Giaùo Lyù veà Thaùnh Vònh (tôùi baøi 34 tuaàn tröôùc) ñeå huaán duï veà Tam Nhaät Thaùnh cho buoåi trieàu kieán chung hoâm nay, Thöù Tö 27/3/2002, nhö sau:
1.- Ngaøy mai chuùng ta baét ñaàu Tam Nhaät Vöôït Qua, moät thôøi ñoaïn seõ giuùp cho chuùng ta soáng laïi bieán coá cöùu ñoä chính yeáu cuûa chuùng ta. Nhöõng ngaøy naøy seõ laø nhöõng ngaøy caàu nguyeän vaø suy nieäm thieát tha hôn, nhôø ñoù, cuøng vôùi nhöõng leã nghi caûm ñoäng cuûa Tuaàn Thaùnh, chuùng ta seõ suy nghó veà cuoäc khoå naïn, töû giaù vaø phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ.
YÙ nghóa vaø taàm voùc vieân troïn cuûa lòch söû loaøi ngöôøi ôû nôi maàu nhieäm vöôït qua. “Bôûi theá”, theo Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, “Leã Phuïc Sinh khoâng phaûi laø moät leã nhö moïi leã, maø laø moät ‘Leã cuûa caùc leã’, ‘Troïng theå hôn heát’, nhö Bí Tích Thaùnh Theå laø ‘Bí Tích treân heát moïi bí tích’ (laø moät Ñaïi Bí Tích). Thaùnh Athanasioâ ñaõ goïi Leã Phuïc Sinh laø ‘Ñaïi Chuùa Nhaät’ (Ep. Fest. 329), vaø caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông goïi Tuaàn Thaùnh laø ‘Tuaàn Troïng Ñaïi’. Maàu nhieäm Phuïc Sinh, moät maàu nhieäm Chuùa Kitoâ tieâu dieät söï cheát, ñaõ thaám vaøo thôøi gian cuõ kyõ cuûa chuùng ta moät sinh löïc quyeàn naêng cuûa mình, cho ñeán khi taát caû moïi söï qui phuïc Ngöôøi” (soá 1169).
2.-
Ngaøy mai, Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh, chuùng ta seõ chieâm ngöôõng Chuùa Kitoâ,
Ñaáng nôi Nhaø Tieäc Ly, vaøo ngaøy aùp cuoäc khoå naïn cuûa mình, ñaõ ban taëng
chính mình cho Giaùo Hoäi, ñaõ thieát laäp chöùc linh muïc thöøa taùc, vaø ñaõ
ñeå laïi cho caùc moân ñeä cuûa mình moät giôùi raên môùi, giôùi raên yeâu
thöông. Nhö theá laø Ngöôøi muoán ôû cuøng chuùng ta nôi bí tích Thaùnh Theå,
bieán mình laøm löông thöïc cöùu ñoä cho chuùng ta. Sau Thaùnh Leã caûm ñoäng
cöû haønh Böõa Tieäc Ly cuûa Chuùa Kitoâ, chuùng ta seõ canh thöùc chaàu Chuùa,
theo nhö Ngöôøi muoán, nhö Ngöôøi ñaõ ngoû yù caùc toâng ñoà trong Vöôøn Caây
Daàu: “Caùc con haõy ôû laïi ñaây maø canh thöùc vôùi Thaøy” (Mt 26:38).
Sang Ngaøy Thöù Saùu
Tuaàn Thaùnh, chuùng ta seõ soáng laïi nhöõng dieãn tieán cuûa vieäc Ñaáng Cöùu
Chuoäc chòu khoå naïn cho ñeán khi Ngöôøi bò ñoùng ñanh treân nuùi Golgota.
Vieäc toân thôø thaäp giaù seõ giuùp cho chuùng ta hieåu ñöôïc saâu xa hôn nöõa
tình thöông voâ bieân cuûa Thieân Chuùa. Caûm nghieäm moät caùch yù thöùc noãi
voâ cuøng khoå saàu aáy, Ngöôøi Con Moät cuûa Chuùa Cha ñaõ trôû thaønh moät
lôøi coâng boá veà vieäc loaøi ngöôøi ñöôïc cöùu ñoä. Thaäp giaù bao giôø cuõng
laø moät ñöôøng loái khoù ñi. Theá nhöng, chæ coù thaäp giaù chuùng ta môùi coù
maàu nhieäm söï cheát phaùt sinh söï soáng.
Theá roài, baàu khoâng khí hoài taâm vaø thinh laëng cuûa Ngaøy Thöù Baûy seõ giuùp chuùng ta coù cô hoäi, baèng vieäc cuøng vôùi Meï Maria caàu nguyeän, ñôïi chôø bieán coá Phuïc Sinh vinh hieån, ñeå baét ñaàu caûm nghieäm ñöôïc moät nieàm vui noäi taâm.
Khi haùt Kinh “Vinh Danh” trong Ñeâm Leã Voïng Phuïc Sinh, aùnh quang raïng ngôøi cuûa thaân meänh loaøi ngöôøi chuùng ta ñöôïc toû hieän, ôû choã, moät nhaân tính môùi ñaõ ñöôïc hình thaønh nhôø Chuùa Kitoâ cöùu chuoäc, Ñaáng ñaõ cheát ñi vaø soáng laïi vì chuùng ta.
Vaøo ngaøy Leã Phuïc Sinh, khi maø ôû caùc Giaùo Hoäi khaép nôi treân traùi ñaát haùt len raèng “Dux vitae mortuus regnat vivus”, “Chuùa cuûa söï soáng ñaõ cheát; nhöng nay vaãn soáng, Ngöôøi ñaõ chieán thaéng” (Ca Tieáp Lieân), chuùng ta môùi coù theå thaáu hieåu vaø yeâu meán heát côõ thaäp giaù cuûa Chuùa Kitoâ: Chuùa Kitoâ ñaõ vónh vieãn chieán thaèng toäi loãi vaø söï cheát treân thaäp giaù!
3.- Trong Tam Nhaät Vöôït Qua, chuùng ta seõ chaêm chuù hôn nöõa nhìn leân dung nhan cuûa Chuùa Kitoâ, moät dung nhan ñau thöông saàu khoå, moät dung nhan khieán cho chuùng ta hieåu ñöôïc hôn nöõa caùi baûn chaát theâ thaûm cuûa nhöõng bieán coá vaø nhöõng tình hình aûnh höôûng tôùi nhaân loaïi trong nhöõng ngaøy naøy ñaây. Moät dung nhan toûa raïng aùnh saùng mang laïi cho chuùng ta nieàm hy voïng môùi meû.
Trong toâng thö “Môû Maøn Cho Moät Taân Thieân Nieân Kyû”, Toâi ñaõ vieát: “Hai ngaøn naêm sau caùc bieán coá naøy, Giaùo Hoäi ñaõ soáng laïi caùc bieán coá aáy nhö theå môùi xaåy ra hoâm nay ñaây. Nhìn leân dung nhan cuûa Chuùa Kitoâ, vò Hoân Theâ chieâm ngöôõng thaáy kho taøng cuûa mình cuõng nhö nieàm vui cuûa mình. ‘Dulcis Iesus memoria, dans vera cordis gaudia’: ‘ngoït ngaøo bieát baøo khi töôûng nhôù ñeán Chuùa Gieâsu, nguoàn maïch cuûa nieàm vui chaân thaät cuûa coõi loøng!’” (ñoaïn 28).
Taïi Vöôøn Gethsemane, chuùng ta seõ ñaëc bieät caûm thaáy thoâng caûm vôùi nhöõng ai ñang bò ñeø döôùi gaùnh naëng khoå saàu vaø coâ ñoäc. Suy nieäm veà dieãn tieán Ngöôøi bò baét noäp, chuùng ta seõ nhôù ñeán taát caû nhöõng ai bò baùch haïi vì ñöùc tin cuûa mình cuõng nhö vì coâng lyù.
Khi theo Chuùa Kitoâ ñeán
Golgota, treân con ñöôøng saàu khoå, chuùng ta daâng lôøi caàu nguyeän tin
töôûng cho nhöõng ai ñang bò ñeø döôùi gaønh naëng cuûa söï döõ vaø toäi loãi
nôi thaân xaùc vaø tinh thaàn.
Trong giôø phuùt toät cuøng hy teá cuûa Con Thieân Chuùa, chuùng ta haõy tin töôûng ñaët döôùi chaân thaäp giaù loøng mong öôùc nôi coõi loøng cuûa heát moïi ngöôøi, ñoù laø loøng mong öôùc hoøa bình!
Hôõi Meï Maria Raát Thaùnh, Ñaáng ñaõ trung thaønh theo Con Meï cho ñeán khi ñöùng döôùi chaân thaäp giaù cuûa Ngöôøi, xin daãn chuùng con, sau khi ñaõ cuøng nhau chieâm ngaém dung nhan khoå ñau cuûa Chuùa Kitoâ, ñeán cuoäc hoan höôûng aùnh saùng vaø nieàm vui ñöôïc chieáu toûa töø aùnh quang raïng ngôøi cuûa dung nhan Ñaáng Phuïc Sinh.
Toâi mong raèng chôù gì ñaây laø Tam Nhaät Thaùnh thöïc söï, ñeå soáng moät Leã Phuïc Sinh haïnh phuùc vaø an uûi!.
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch theo baûn Anh ngöõ cuûa Vatican Press Office ngaøy 27/3/2002)
QUYEÀN NAÊNG CUÛA MAÙU CHUÙA KITOÂ
(Thaùnh Gioan Chrysoâtoâmoâ, Giaùm Muïc: Cat. 3:13-19 - SC 50:174-177)
Neáu chuùng ta muoán hieåu ñöôïc quyeàn naêng cuûa maùu Chuùa Kitoâ, chuùng ta phaûi trôû veà vôùi moät trình thuaät cuõ lieân quan ñeán vieäc aùm chæ veà maùu naøy khi daân Do Thaùi coøn ôû beân Ai Caäp. Moisen ñaõ truyeàn raèng: Caùc ngöôøi haõy gieát moät con chieân voâ tì tích roài laáy maùu cuûa noù maø boâi leân cöûa nhaø cuûa mình. Neáu chuùng ta muoán hoûi Moisen veà yù nghóa cuûa vieäc laøm naøy laø gì, vaø laøm sao maùu cuûa moät con vaät voâ tri thöùc laïi coù theå cöùu ñöôïc loaøi höõu tri nhö con ngöôøi, thì caâu oâng traû lôøi seõ laø theá naøy, quyeàn naêng cöùu ñoä aáy khoâng ôû nôi chính maùu aáy, maø chæ vì maùu naøy laø bieåu hieäu cho maùu cuûa Chuùa Kitoâ. Trong nhöõng ngaøy aáy, khi vò thieân thaàn huûy dieät thaáy maùu ôû treân cöûa thì ngaøi khoâng daùm tieán vaøo nhaø, ma quûi bôûi theá laïi caøng khoâng daùm tieán ñeán gaàn nöõa khi haén thaáy maùu aáy, khoâng phaûi vì hình thuø cuûa veát maùu treân cöûa, maø vì thöù maùu thöïc söï treân moâi mieäng cuûa tín höõu, thaønh phaàn laø cöûa cuûa ñeàn thôø Chuùa Kitoâ.
Neáu anh em muoán theâm chöùng côù veà quyeàn naêng cuûa maùu naøy, anh em haõy nhôù laïi xem maùu naøy töø ñaâu maø coù, maùu aáy ñaõ töø thaäp giaù chaûy xuoáng ra sao, chaûy xuoáng töø caïnh söôøn cuûa moät Vò Toân Sö. Phuùc AÂm ghi nhaän raèng, khi Chuùa Kitoâ cheát, nhöng vaãn coøn bò treo treân thaäp giaù, coù moät ngöôøi lính tieán ñeán laáy ñoøng ñaâm vaøo caïnh söôøn cuûa Ngöôøi, thì laäp töùc maùu cuøng nöôùc chaûy ra. Vaäy nöôùc laø bieäu hieäu cho bí tích röûa toäi, vaø maùu laø bieåu hieäu cho bí tích Thaùnh Theå. Ngöôøi lính ñaâm vaøo caïnh söôøn cuûa Chuùa Kitoâ laø haén ñaõ phaù vôõ böùc töôøng cuûa ñeàn thaùnh, cho toâi thaáy ñöôïc caû moät kho taøng chaâu baùu maø laáy laøm cuûa mình. Trong tröôøng hôïp cuûa con chieân cuõng theá, ngöôøi Do Thaùi saùt haïi naïn nhaân thì toâi laïi nhôø ñoù maø ñöôïc cöùu.
Maùu cuøng nöôùc chaûy ra töø caïnh söôøn cuûa Ngöôøi. Anh em thaân meán, ñöøng ñeå maàu nhieäm naøy qua ñi maø khoâng suy töôûng gì caû; maàu nhieäm naøy coøn coù moät yù nghóa tieàm aån khaùc nöõa toâi seõ caét nghóa cho anh em nghe. Nhö toâi ñaõ noùi, maùu vaø nöôùc laø bieåu hieäu cho bí tích röûa toäi vaø bí tích Thaùnh Theå. Giaùo Hoäi ñaõ ñöôïc haï sinh töø hai bí tích naøy: töø bí tích röûa toäi laø thöù nöôùc thanh taåy laøm taùi sinh vaø canh taân trong Chuùa Thaùnh Thaàn, cuõng nhö töø bí tích Thaùnh Theå. Vì nhöõng bieåu hieäu cho bí tích röûa toäi vaø bí tích Thaùnh Theå naøy ñaõ chaûy ra töø caïnh söôøn cuûa mình, maø Chuùa Kitoâ ñaõ hình thaønh Giaùo Hoäi cuõng töø caïnh söôøn cuûa Ngöôøi, nhö Ngöôøi ñaõ hình thaønh Evaø töø caïnh söôøn cuûa Adong vaäy. Moisen ñaõ gôïi yù cho chuùng ta thaáy vaán ñeà naøy, khi Moisen keå truyeän veà con ngöôøi tieân khôûi vaø ñeå cho con ngöôøi tieân khôûi naøy keâu leân raèng: Xöông bôûi xöông toâi, thòt bôûi thòt toâi! Nhö Thieân Chuùa ñaõ laáy moät chieác xöông töø caïnh söôøn cuûa Adong ñeå hình thaønh neân moät ngöôøi nöõ theá naøo, Chuùa Kitoâ cuõng ñaõ hieán cho chuùng ta maùu vaø nöôùc töø caïnh söôøn cuûa Ngöôøi ñeå hình thaønh neân Giaùo Hoäi nhö theá. Thieân Chuùa ñaõ laáy chieác xöông söôøn naøy khi Adong nguû say, cuõng theá, Chuùa Kitoâ ñaõ ban cho chuùng ta maùu vaø nöôùc cuûa Ngöôøi sau khi Ngöôøi sinh thì.
Nhö theá, anh em coù hieåu ñöôïc Chuùa Kitoâ ñaõ laøm caùch naøo ñeå hieäp nhaát vò hoân theâ cuûa mình neân moät vôùi Ngöôøi hay chöa, vaø Ngöôøi ñaõ ban cho taát caû chuùng ta thöù löông thöïc naøo ñeå sinh döôõng chöa? Chuùng ta ñaõ ñöôïc sinh ra vaø nuoâi döôõng bôûi caû hai thöù löông thöïc duy nhaát gioáng nhau naøy. Nhö moät ngöôøi ñaøn baø laáy maùu vaø söûa cuûa mình nuoâi con theá naøo, Chuùa Kitoâ cuõng khoâng ngöøng laáy maùu cuûa Ngöôøi nuoâi nhöõng ai chính Ngöôøi ñaõ ban cho söï soáng nhö vaäy.
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch töø The Office of Readings, Saint Paul Editions, 1983, trang 479-480)
“Xin Cha Tha cho hoï vì hoï laàm khoâng bieát vieäc hoï laøm”
Taïi sao daân chuùng vöøa ngheânh ñoùn Chuùa Gieâsu sau ñoù laïi trôû maët tuaát pheá Ngöôøi?
Neáu Muøa Chay, baét ñaàu töø Thöù Tö Leã Tro, keùo daøi 40 ngaøy, thì ngaøy thöù 40, töùc ngaøy cuoái cuøng cuûa Muøa Chay hoâm nay ñaây laø Chuùa Nhaät Leã Laù. Tuy nhieân, ngaøy cuoái cuøng cuûa Muøa Chay naøy cuõng laïi laø ngaøy môû ñaàu cuûa moät Tuaàn Thaùnh, ñöôïc goïi laø Ngaøy Chuùa Nhaät Thöông Khoù. Bôûi theá, theo Phuïng Vuï, Muøa Chay ñöôïc keát thuùc vaøo moät ngaøy vöøa vui laïi vöøa buoàn: vui ôû vieäc cöû haønh bieán coá Chuùa Gieâsu vinh quang tieán vaøo thaønh thaùnh Gieârusalem, buoàn ôû vieäc cöû haønh bieán coá Chuùa Gieâsu khoå naïn vaø töû giaù. Thaät ra, theo thöù töï thôøi gian, bieán coá khoå naïn vaø töû giaù cuûa Chuùa Gieâsu chæ xaåy ra giöõa hai bieán coá, bieán coá Ngöôøi vinh quang tieán vaøo thaùnh thaùnh tröôùc maáy ngaøy vaø bieán coá Ngöôøi soáng laïi töø trong coõi cheát sau maáy ngaøy. Nghóa laø bieán coá khoå naïn vaø töû giaù cuûa Chuùa Gieâsu chæ chính thöùc xaåy ra vaøo Ngaøy Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh, moät ngaøy trong Tam Nhaät Thaùnh, thôøi gian toät ñænh cuûa caû moät Phuïng Nieân, vì laø thôøi gian Giaùo Hoäi cöû haønh Maàu Nhieäm Vöôït Qua cuûa Chuùa Kitoâ, moät maàu nhieäm ñöôïc keát thuùc ôû Ñeâm Phuïc Sinh. Chính vì Chuùa Nhaät Leã Laù laø Chuùa Nhaät Thöông Khoù maø töø Chuùa Nhaät naøy ñeán Ñeâm Phuïc Sinh cuõng ñöôïc goïi laø Tuaàn Thaùnh.
Vaãn bieát Giaùo Hoäi seõ chính thöùc cöû haønh Bieán Coá Khoå Naïn vaø Töû Giaù cuûa Chuùa Kitoâ vaøo Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh, nhöng vì Bieán Coá Khoå Naïn vaø Töû Giaù cuûa Chuùa Gieâsu khoâng theå taùch rôøi khoûi Bieán Coá Phuïc Sinh, caû hai chæ laø moät bieán coá, Bieán Coá Vöôït Qua, maø Bieán Coá Khoå Naïn vaø Töû Giaù cuûa Chuùa Gieâsu caàn phaûi ñöôïc long troïng cöû haønh vaøo Ngaøy Chuùa Nhaät, Ngaøy Phuïc Sinh haèng tuaàn cuûa Kitoâ Giaùo, chöù khoâng phaûi vaøo moät ngaøy thöôøng, duø ngaøy thöôøng aáy coù laø chính ngaøy kyû nieäm cuûa Bieán Coá Khoå Naïn vaø Töû Giaù naøy cuûa Chuùa Gieâsu ñi nöõa. Ñoù laø lyù do chuùng ta thaáy Phuïng Vuï Chuùa Nhaät keát thuùc Muøa Chay vaø môû ñaàu Tuaàn Thaùnh hoâm nay coù hai phaàn, phaàn ñaàu laø phaàn Leã Laù, cuõng coù baøi Phuùc AÂm, vaø phaàn sau laø phaàn Thaùnh Leã, phaàn ñöôïc môû maøn baèng lôøi nguyeän ñaàu leã vaø sang ngay phaàn Phuïng Vuï Lôøi Chuùa, vì phaàn Leã Laù ñaõ thay cho phaàn ñaàu leã thöôøng leä roài. Theá nhöng, qua Phuïng Vuï Lôøi Chuùa cuûa baøi Phuùc AÂm cho Leã Laù, cuõng nhö cuûa baøi Phuùc AÂm cho Thaùnh Leã Chuùa Nhaät Thöông Khoù hoâm nay, chuùng ta thaáy moät söï kieän heát söùc maâu thuaãn, caàn phaûi tìm hieåu, ñoù laø vieäc daân Do Thaùi vöøa haân hoan ngheânh ñoùn Chuùa Gieâsu vaøo thaønh Gieârusalem nhö moät vò anh huøng cöùu tinh daân toäc, thì lieàn sau ñoù hoï ñaõ quay ra phaûn choáng Ngöôøi, truaát pheá Ngöôøi, khoâng coâng nhaän Ngöôøi laø vua cuûa hoï nöõa, vaø cuoái cuøng ñaõ hoâ hoaùn vang trôøi ñoøi phaûi ñoùng ñanh Ngöôøi cho baèng ñöôïc…
Vaán ñeà ôû ñaây laø, qua bieán coá ngheânh ñoùn Chuùa Gieâsu vaøo thaønh thaùnh, daân Do Thaùi chöùng toû laø hoï ñaõ coâng nhaän Ngöôøi laø Ñaáng Thieân Sai, “Ñaáng nhaân danh Chuùa maø ñeán”. Vaø sôû dó, nhö baøi Phuùc AÂm Leã Laù cho thaáy, daân chuùng coù theå coâng nhaän moät nhaân vaät voâ danh tieåu toát nhö Gieâsu Nazareùt ôû Gialileâa, moät mieàn ñaát khoâng heà xuaát hieän moät vò tieân tri naøo (xem Jn 7:52), “laø tieân tri Gieâsu xuaát thaân töø Nazareùt xöù Galileâa”. Hoï ñaõ thaàn töôïng vaø toân vinh vò tieân tri Thieân Sai naøy hôn taát caû moïi vò tieân tri trong Cöïu Öôùc, keå caû Gioan Taåy Giaû. ÔÛ choã, nhö baøi Phuùc AÂm cuûa phaàn Leã Laù hoâm nay cho bieát, ñeán noãi, “moät ñaùm raát ñoâng traûi aùo mình treân ñöôøng, moät soá khaùc caét caønh caây loùt ñöôøng cho Ngöôøi ñi. Coù nhöõng nhoùm ñi tröôùc Ngöôøi vaø sau Ngöôøi reo hoø raèng ‘… Chuùc tuïng Ñaáng nhaân danh Chuùa maø ñeán…’”. Lyù do hoï toû ra nhöõng haønh ñoäng baát thöôøng naøy, nhöõng haønh ñoäng laøm cho thaønh phaàn laõnh ñaïo tinh thaàn cuûa hoï hoaûng sôï kinh hoàn, ñeán noãi ñaõ phaûi thoát leân: “Coi kìa, quí vò ñaønh phaûi chòu boù tay thoâi! Caû thieân haï ñaõ xoâ nhau chaïy theo haén maát roài” (Jn 12:19), laø vì vieäc Ngöôøi laøm cho Lazaroâ caûi töû hoaøn sinh: “Ñaùm daân chuùng coù maët khi Ngöôøi leân tieáng goïi Lazaroâ böôùc ra khoûi moà vaø hoài sinh anh ta töø trong coõi cheát cöù mang söï kieän naøy ra keå laïi. Daân chuùng ñi ngheânh ñoùn Ngöôøi vì hoï ñaõ nghe thaáy Ngöôøi thöïc hieän daáu laï naøy” (Jn 12:17-18).
Vaäy thì taïi sao sau khi ñaõ coâng nhaän vò “tieân tri Gieâsu xuaát thaân töø Nazareùt xöù Galileâa” moät caùch chính thöùc coâng khai vaø heát söùc long troïng chöa bao giôø coù nhö theá, daân chuùng laïi quay ra truaát pheá Ngöôøi moät caùch traéng trôïn vaø phuõ phaøng hôn ai heát nhö vaäy? ÔÛ choã, nhö Phuùc AÂm Thaùnh Matheâu hoâm nay thuaät laïi, hoï chaúng nhöõng ñaõ coi Ngöôøi khoâng baèng teân toäi ñoà noåi tieáng Baraba, maø coøn ñoøi ñoùng ñanh Ngöôøi vaøo thaäp giaù nöõa. Nhö theá, phaûi chaêng daân Do Thaùi noùi chung ñaõ coá tình gieát cheát Ñaáng Thieân Sai maø hoï ñaõ nhaän bieát? Neáu vaäy thì taïi sao, theo Phuùc AÂm Thaùnh Luca, caâu noùi ñaàu tieân treân thaäp giaù, Chuùa Gieâsu laïi thöa cuøng Cha cuûa Ngöôøi: “Xin Cha tha cho hoï vì hoï laàm khoâng bieát vieäc mình laøm” (Lk 23:34). “Hoï” ôû ñaây laø ai? Phaûi chaêng laø thaønh phaàn laõnh ñaïo daân Do Thaùi baáy giôø maø thoâi, vì theo Phuùc AÂm Thaùnh Matheâu hoâm nay, chính hoï laø nhöõng keû xui baåy vaø giaät giaây daân chuùng (xem Mt 27:20)?? Hay laø chính daân Do Thaùi luùc aáy noùi chung, vì duø coù ñöôïc xui baåy, hoï vaãn coù quyeàn choáng traû nhö cöï tuyeät chöôùc caùm doã, vì noù nghòch laïi vôùi nieàm tin cuûa hoï??? Hoaëc bao goàm caû thaønh phaàn Daân Ngoaïi Roâma, thaønh phaàn tröïc tieáp nhuùng tay vaøo vieäc leân aùn vaø ñoùng ñanh Ngöôøi vaøo thaäp giaù???? Hay thaäm chí bao goàm caû loaøi ngöôøi, vì neáu hoï khoâng sa ngaõ phaïm toäi thì Ngöôøi ñaâu phaûi “hieán thaân laøm giaù chuoäc cho nhieàu ngöôøi” (Mt 20:28) nhö vaäy?????
Taïi sao daân Do Thaùi muoán saùt haïi Chuùa Gieâsu?
Caên cöù vaøo söï kieän lòch söû: “Nhöõng ñau khoå cuûa Chuùa Gieâsu maëc moät hình thöùc lòch söû cuï theå laø Ngöôøi ñaõ ‘bò caùc vò kyø laõo vaø tröôûng teá cuøng luaät só’ noäp ‘cho Daân Ngoaïi nhaïo baùng, haønh hình vaø ñoùng ñanh’ (Mk 8:31; Mt 20:19)” (soá 572), Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo chuû tröông raèng: “Ñöùc tin nhôø ñoù môùi coá gaéng cöùu xeùt nhöõng hoaøn caûnh veà cuoäc töû naïn cuûa Chuùa Gieâsu ñöôïc caùc Phuùc AÂm trung thöïc truyeàn laïi (x Hieán Cheá Maïc Khaûi Thaàn Linh, ñoaïn 19), cuõng nhö ñöôïc caùc nguoàn söû lieäu khaùc soi chieáu, ñeå hieåu roõ hôn veà yù nghóa cuûa Vieäc Cöùu Chuoäc” (soá 573). Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ tröng daãn lyù do chính (goàm ba phaàn) taïi sao daân Do Thaùi ñaõ muoán gieát vaø caàn gieát Chuùa Gieâsu Kitoâ nhö sau.
· “Tröôùc con maét cuûa nhieàu ngöôøi daân Yeán Duyeân thì Chuùa Gieâsu ñaõ toû ra taùc haønh phaûn laïi vôùi caùc cô caáu laøm neân Daân Chuùa Choïn, ñoù laø vieäc phuïc tuøng toaøn theå leà luaät ñöôïc vieát thaønh vaên, vaø coøn ñöôïc giaûi thích theo truyeàn khaåu nöõa nhö chuû tröông cuûa nhöõng ngöôøi Pharisieâu; Ñeàn Thôø ôû Gialieâm chieám ñòa vò chuû yeáu nhö laø moät nôi thaùnh, nôi Thieân Chuùa ñaëc bieät hieän dieän; nieàm tin töôûng moät Thieân Chuùa duy nhaát laø Ñaáng khoâng ai coù theå chia seû vinh quang cuûa Ngaøi ñöôïc”. (soá 576).
Veà “vieäc phuïc tuøng toaøn theå leà luaät ñöôïc vieát thaønh vaên, vaø coøn ñöôïc giaûi thích theo truyeàn khaåu nöõa theo chuû tröông cuûa nhöõng ngöôøi Pharisieâu”, Chuùa Gieâsu ñaõ coù veû taùc haønh phaûn laïi ñeán noãi ñaõ khieán daân Do Thaùi muoán gieát vaø caàn gieát Ngöôøi nhö sau:
· “Vieäc hoaøn toaøn laøm troïn Leà Luaät chæ coù theå laø vieäc cuûa nhaø ban boá luaät thaàn linh maø thoâi, vò ñöôïc sinh ra theo Leà Luaät qua baûn thaân cuûa Ngöôøi Con (x. Gal 4:4). Nôi Chuùa Gieâsu, Leà Luaät khoâng coøn nhö theå ñöôïc ghi khaéc treân caùc bia ñaù nöõa maø laø ‘treân coõi loøng’ cuûa Ngöôøi Toâi Tôù, vò trôû neân ‘giao öôùc cuûa daân’, vì Ngöôøi seõ ‘hoaøn toaøn mang laïi ñöùc chính tröïc’ (Jer 31:33; Is 42:3,6). Chuùa Gieâsu laøm troïn Leà Luaät ñeán ñoä ñaõ phaûi laõnh ñuû ‘caùi baát haïnh cuûa Leà Luaät’ daønh cho nhöõng ai khoâng ‘suy giöõ nhöõng gì ñöôïc vieát ra trong Leà Luaät’, vì Ngöôøi cheát ñeå cöùu hoï ‘khoûi nhöõng vaáp phaïm nôi giao öôùc thöù nhaát’ (Gal 3:13, 3:10; Heb 9:15)”. (soá 580)
· “... Chuùa Gieâsu ñaõ khoâng huûy boû Leà Luaät maø laø laøm troïn leà luaät baèng vieäc giaûi thích Leà Luaät ñuùng yù nghóa nhaát theo ñöôøng loái thaàn linh (Mt 5:33-34)... Ngöôøi cuõng baùc boû moät soá tuïc leä nhaân taïo cuûa nhöõng ngöôøi Pharisieâu ñaõ laøm ‘voâ hieäu lôøi cuûa Thieân Chuùa’ (Mt 7:13; x 3:8)” (soá 581). “... Trong vieäc laáy quyeàn bính thaàn linh ñeå trình baøy vieäc giaûi thích yù nghóa toái haäu cuûa Leà Luaät, Chuùa Gieâsu ñaõ phaûi ñoái ñaàu vôùi moät soá thaøy daïy Leà Luaät, thaønh phaàn khoâng chaáp nhaän vieäc Ngöôøi giaûi thích Leà Luaät baèng nhöõng daáu hieäu thaàn linh baûo ñaûm keøm theo (x Jn 5:36, 10:25,37-38, 12:37). Ñaëc bieät laø tröôøng hôïp ñoái vôùi caùc luaät veà ngaøy höu leã (x Num 28:9; Mt 12:5; Mk 2:25-27; Lk 13:15-16, 14:3-4; Jn 7:22-24)...”. (soá 582)
Veà “Ñeàn Thôø ôû Gialieâm chieám ñòa vò chuû yeáu nhö laø moät nôi thaùnh, nôi Thieân Chuùa ñaëc bieät hieän dieän”, Chuùa Gieâsu ñaõ coù veû taùc haønh phaûn laïi ñeán noãi ñaõ khieán daân Do Thaùi muoán gieát vaø caàn gieát Ngöôøi nhö sau:
· “Nhö caùc tieân tri tröôùc Ngöôøi, Chuùa Gieâsu ñaõ toû ra cho thaáy vieäc Ngöôøi heát loøng toân kính Ñeàn Thôø ôû Gialieâm... Chính söù vuï coâng khai cuûa Ngöôøi cuõng ñöôïc döïa theo haønh trình leân Gialieâm vaøo nhöõng dòp leã lôùn cuûa daân Do Thaùi (x Jn 2:13-14, 5:1,14, 7:1,10,14, 8:2, 10:22-23)” (soá 583). “Chuùa Gieâsu leân Ñeàn Thôø nhö laø moät nôi ñaëc bieät ñeå gaëp gôõ Thieân Chuùa. Ñoái vôùi Ngöôøi, Ñeàn Thôø laø nôi ngöï cuûa Cha Ngöôøi, laø nhaø ñeå caàu nguyeän, vaø Ngöôøi ñaõ noåi giaän khi thaáy phaàn ngoaïi vi cuûa Ñeàn Thôø trôû thaønh nôi buoân baùn (x Mt 21:13)...” (soá 584). “Chaúng nhöõng khoâng thuø oaùn Ñeàn Thôø, nôi Ngöôøi ñaõ ban boá phaàn giaùo huaán chính yeáu cuûa mình, Chuùa Gieâsu coøn saün loøng noäp thueá ñeàn thôø nöõa... Thaäm chí Ngöôøi coøn ñoàng hoùa mình vôùi Ñeàn Thôø khi töï cho mình laø nôi Thieân Chuùa thöïc söï ôû vôùi loaøi ngöôøi (x Jn 2:21; Mt 12:6)...”. (soá 586)
· “Tröôùc thôøi ñieåm Khoå Naïn cuûa mình, Chuùa Gieâsu ñaõ loan baùo vieäc caùc laâu ñaøi traùng leä naøy seõ bò huûy hoaïi ñeán khoâng coøn ‘hoøn ñaù naøo choàng treân hoøn ñaù naøo’ (x Mt 24:1-2). Noùi ñieàu aáy laø Ngöôøi ñaõ loan baùo daáu hieäu cuûa nhöõng ngaøy cuoái cuøng ñöôïc baét ñaàu töø Cuoäc Vöôït Qua cuûa Ngöôøi (x Mt 24:3; Lk 13:25). Theá nhöng, lôøi tieân tri naøy ñaõ bò caùc nhaân chöùng doái traù boùp meùo yù nghóa cuûa noù trong cuoäc ñoái chaát cuûa Ngöôøi ôû nhaø vò thöôïng teá, vôùi keát quaû laø Ngöôøi ñaõ bò sæ nhuïc vì lôøi noùi cuûa mình khi bò ñoùng ñanh treân caây thaäp giaù (x Mk 14:57-58; Mt 27:39-40)”. (soá 585)
Veà “nieàm tin töôûng moät Thieân Chuùa duy nhaát laø Ñaáng khoâng ai coù theå chia seû vinh quang cuûa Ngaøi ñöôïc”, Chuùa Gieâsu ñaõ coù veû taùc haønh phaûn laïi ñeán noãi ñaõ khieán daân Do Thaùi muoán gieát vaø caàn gieát Ngöôøi nhö sau:
· “Neáu Leà Luaät vaø Ñeàn Thôø Gialieâm ñaõ trôû thaønh nhöõng dòp cho caùc vò giaùo quyeàn daân Yeán Duyeân choáng ñoái Chuùa Gieâsu, thì vai troø cuûa Ngöôøi trong vieäc chuoäc toäi, moät vieäc thaàn linh hôn heát, thöïc söï môùi laø côù vaáp ngaõ cho hoï (x Lk 2:34, 20:17-18; Ps 118:22)”. (soá 587).
· “Chuùa Gieâsu ñaõ khieán cho nhöõng ngöôøi Pharisieâu vaáp phaïm khi nhaäp boïn aên uoáng thaân tình vôùi caùc ngöôøi thu thueá vaø toäi nhaân (x Lk 5:30, 7:36, 11:37, 14:1)... Thaäm chí Ngöôøi coøn tuyeân boá tröôùc maët caùc ngöôøi Pharisieâu raèng, nhöõng ai cho raèng mình khoâng caàn ôn cöùu ñoä cho khoûi toäi loãi phoå quaùt laø con ngöôøi muø quaùng (x Jn 8:33-36, 9:40-41)”. (soá 588)
· “Chuùa Gieâsu ñaõ gaây neân dòp vaáp phaïm nhaát laø khi Ngöôøi cho raèng thaùi ñoä nhaân töø cuûa mình ñoái vôùi caùc toäi nhaân cuõng laø thaùi ñoä cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi hoï (x Mt 9:13; Hos 6:6). Thaäm chí Ngöôøi coøn ngaàm cho thaáy raèng vieäc Ngöôøi ñoàng baøn vôùi caùc toäi nhaân laø vieäc Ngöôøi coâng nhaän hoï vaøo baøn tieäc thieân sai (x Lk 15:1-2,22-32). Theá nhöng, ñaëc bieät nhaát laø ôû choã vieäc Chuùa thöù tha toäi loãi ñaõ khieán cho caùc vò giaùo quyeàn daân Yeán Duyeân bò boái roái khoù xöû (Mk 2:7)... Khi thöù tha toäi loãi thì coù theå Chuùa Gieâsu ñaõ phaïm thöôïng, vì Ngöôøi laø con ngöôøi maø laïi cho mình ngang haøng vôùi Thieân Chuùa...”. (soá 589)
Veà vaán ñeà heát söùc teá nhò naøy, Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ coâng minh nhaän ñònh vaø daïy raèng thuû phaïm chính trong vieäc saùt haïi Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi khoâng phaûi laø daân Do Thaùi noùi chung, maø laø chính taát caû moïi toäi nhaân.
Thuû phaïm chính trong vieäc saùt haïi Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi khoâng phaûi laø daân Do Thaùi noùi chung.
· “Caùc trình thuaät Phuùc AÂm ñaõ cho thaáy tính caùch lòch söû phöùc taïp nôi vuï aùn Chuùa Gieâsu. Toäi loãi rieâng tö cuûa nhöõng ngöôøi döï phaàn (nhö Giuña, Hoäi Ñoàng Do Thaùi vaø Philatoâ) chæ coù moät mình Thieân Chuùa bieát. Vì theá, cho duø ñaùm daân chuùng bò xuùi giuïc coù leân tieáng keâu gaøo, cuøng nhöõng lôøi traùch moùc chung nôi lôøi cuûa caùc vò toâng ñoà khi keâu goïi hoï haõy aên naên hoaùn caûi sau bieán coá Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng (x Mk 15:11; Acts 2:23,36, 3:13-14, 4:10, 5:30, 7:52, 10:39, 13:27-28; 1Thes 2:14-15), chuùng ta cuõng khoâng theå gheùp toäi cho toaøn theå khoái ngöôøi Do Thaùi ôû Gialieâm veà vuï aùn naøy. Chính Chuùa Gieâsu, khi tha toäi cho hoï treân thaäp giaù, vaø thaùnh Pheâroâ theo chieàu höôùng ñoù, caû hai ñeàu coâng nhaän caùc ngöôøi Do Thaùi ôû Gialieâm vaø ngay caû caùc vò laõnh ñaïo cuûa hoï laø ‘voâ thöùc’ (x Lk 23:34; Acts 3:17). Chuùng ta laïi caøng khoâng theå ñoå traùch nhieäm cho nhöõng ngöôøi Do Thaùi ôû nhöõng thôøi ñieåm khaùc vaø ôû nhöõng nôi khaùc, chæ vì tieáng keâu gaøo: ‘Maùu cuûa haén seõ ñoå leân ñaàu leân coå chuùng toâi vaø con chaùu chuùng toâi!’ (Mt 27:25; x Acts 5:28, 18:6), nhö laø moät caâu noùi chung ñeå bieän minh cho vieäc mình keát aùn hoï. Giaùo Hoäi ñaõ tuyeân boá ôû Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II raèng: ‘… Khoâng theå haøm hoà gheùp toäi aùc chung cho taát caû moïi ngöôøi Do Thaùi baáy giôø hay nhöõng ngöôøi Do Thaùi ngaøy nay ñaõ nhuùng tay vaøo cuoäc Khoå Naïn cuûa Ngöôøi… Khoâng ñöôïc coi nhöõng ngöôøi Do Thaùi bò pheá boû hay bò nguyeàn ruûa nhö laø nhöõng gì bôûi Thaùnh Kinh maø ra’ (Tuyeân Ngoân Nostra Aetate, ñoaïn 4)” (soá 597)
Thuû phaïm chính saùt haïi Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi chính laø taát caû moïi toäi nhaân.
· “Theo giaùo huaán ñöùc tin thuoäc Huaán Quyeàn cuûa mình, cuõng nhö theo chöùng töø cuûa caùc thaùnh, Giaùo Hoäi khoâng bao giôø queân raèng ‘caùc toäi nhaân laø taùc giaû vaø laø taùc nhaân gaây neân taát caû moïi ñau khoå baét Vò Cöùu Chuoäc thaàn linh phaûi chòu’ (Saùch Giaùo Lyù Roâma I, 5, 11; x. Heb 12:3). Chuù troïng ñeán söï kieän laø toäi loãi cuûa chuùng ta phaïm ñeán chính Chuùa Kitoâ (x Mt 25:45; Acts 9:4-5), Giaùo Hoäi khoâng ngaàn ngaïi qui cho Kitoâ höõu traùch nhieäm naëng nhaát ñoái vôùi nhöõng hình khoå giaùng xuoáng treân Chuùa Gieâsu, moät traùch nhieäm maø taát caû nhöõng ngöôøi Kitoâ thöôøng chaát leân vai cho moät mình nhöõng ngöôøi Do Thaùi thoâi: ‘Chuùng ta phaûi coi nhöõng ai tieáp tuïc ñaàm ñìa trong toäi loãi cuûa mình laø coù loãi. Vì toäi loãi cuûa chuùng ta maø Chuùa Kitoâ phaûi chòu cöïc hình thaäp giaù, thì nhöõng ai laën nguïp trong nhöõng hö hoûng vaø toäi aùc chính laø nhöõng keû ñoùng ñanh Con Thieân Chuùa moät laàn nöõa nôi loøng mình (vì Ngöôøi ôû trong hoï) cuøng laøm cho Ngöôøi bò nhuïc nhaõ. Toäi aùc cuûa chuùng ta trong tröôøng hôïp naøy coù theå ñöôïc coi nhö lôùn hôn caû cuûa ngöôøi Do Thaùi nöõa. Theo chöùng töø cuûa Thaùnh Toâng Ñoà, ñoái vôùi hoï, ‘Khoâng moät nhaø laõnh ñaïo naøo cuûa thôøi ñaïi naøy hieåu ñöôïc ñieàu aáy; vì neáu hoï hieåu ñöôïc thì hoï ñaõ khoâng ñoùng ñanh Chuùa hieån vinh’. Coøn chuùng ta tuyeân xöng laø bieát Ngöôøi. Neân khi chuùng ta choái boû Ngöôøi baèng vieäc laøm cuûa mình laø chuùng ta haønh hung Ngöôøi moät caùch naøo ñoù (Saùch Giaùo Lyù Roâma I, 5, 11; x Heb 6:6; 1Cor 2:8). ‘Caû ñeán ma quæ cuõng khoâng phaûi laø keû ñoùng ñanh Ngöôøi; chính caùc baïn laø keû ñaõ ñoùng ñanh Ngöôøi vaø vaãn coøn ñang ñoùng ñanh Ngöôøi, khi caùc baïn vui söôùng vôùi caùc tính meâ neát xaáu vaø toäi loãi cuûa mình’ (Thaùnh Phanxicoâ Assisi, Admonitio 5, 3)“. (soá 598)
Vaán ñeà thöïc haønh soáng ñaïo:
Thaùnh Vieän Phuï Aelred, trong vaán ñeà Maãu Göông Yeâu Thöông ñaõ nhaän ñònh veà lôøi noùi ñaàu tieân cuûa Chuùa Gieâsu treân caây thaäp giaù nhö sau:
· “Ai nghe lôøi caàu nguyeän tuyeät vôøi, heát söùc noàng naøn, heát söùc yeâu thöông, heát söùc traàm tónh – Laïy Cha, xin tha cho hoï – maø coøn ngaàn ngaïi khoâng oâm laáy keû thuø cuûa mình baèng moät tình yeâu chan chöùa hay chaêng? Ngöôøi xin: Laïy Cha, xin tha cho hoï. Lôøi caàu xin naøy coù thieáu dòu daøng, thieáu yeâu thöông hay chaêng? Tuy nhieân, Ngöôøi coøn ñöa vaøo trong lôøi caàu xin naøy moät ñieàu hôn theá nöõa. Caàu xin cho hoï maø thoâi chöa ñuû, Ngöôøi coøn muoán chöõa toäi cho hoï nöõa. Laïy Cha, xin tha cho hoï, vì hoï laàm khoâng bieát vieäc hoï laøm. Phaûi, hoï laø nhöõng ñaïi toäi nhaân, theá nhöng hoï keùm phaùn ñoaùn; bôûi theá, Laïy Cha, xin tha cho hoï. Hoï ñoùng ñanh Con vaøo thaäp giaù, theá nhöng hoï khoâng bieát Ñaáng hoï ñoùng ñanh vaøo thaäp giaù laø ai: neáu hoï bieát, hoï ñaõ khoâng bao giôø daùm ñoùng ñanh vò Chuùa cuûa vinh quang, bôûi theá, Laïy Cha, xin tha cho hoï. Hoï nghó raèng ñoù laø moät teân phaïm luaät, moät keû töôûng mình laø Thieân Chuùa, moät tay duï doã daân chuùng. Con ñaõ giaáu kín chaân töôùng cuûa mình khoâng cho hoï bieát, neân hoï khoâng nhìn ra vinh hieån cuûa Con, do ñoù, Laïy Cha, xin tha cho hoï, vì hoï laàm khoâng bieát vieäc hoï laøm” (Lib. 3,5: PL 195, 582. Trích dòch töø The Office of Readings, St Paul Editions, 1983, trang 369).
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, www.thoidiemmaria.net)
CHUÙA KITOÂ XUOÁNG NGUÏC TOÅ TOÂNG
(Moät baøi giaûng xöa veà Ngaøy Thöù Baûy Tuaàn Thaùnh: PG.43:439, 451, 462-463)
Coù moät ñieàu laø laï ñang xaåy ra – ñoù laø caùi im laëng laï luøng treân maët ñaát hoâm nay, moät caùi im laëng laï luøng vaø yeân aéng. Toaøn theå maët ñaát laëng yeân vì Vò Vua ñang thieáp nguû. Maët ñaát ruøng mình vaø ñöùng im vì Thieân Chuùa ñaõ thieáp vaøo moät giaác nguû nôi xaùc thòt vaø ñaõ naâng taát caû chuùng ta daäy, thaønh phaàn ñaõ nguû töø khi môùi coù theá giôùi. Thieân Chuùa ñaõ cheát trong xaùc thòt vaø aâm nguïc kinh hoaøng sôï haõi.
Ngöôøi ñaõ ñi tìm nhò vò cha meï ñaàu tieân cuûa chuùng ta, nhö ñi tìm moät con chieân laïc. Heát loøng muoán vieáng thaêm nhöõng ai soáng trong taêm toái vaø boùng söï cheát, Ngöôøi ñaõ ñi ñeå giaûi thoaùt Adong vaø Evaø ñang bò giam caàm khoûi caûnh buoàn ñau, Ngöôøi vöøa laø Thieân Chuùa vöøa laø con caùi cuûa Evaø. Chuùa Kitoâ ñaõ ñeán vôùi hoï treân vai vaùc caây thaäp giaù, moät khí giôùi ñaõ laøm cho Ngöôøi chieán thaéng. Vöøa thaáy Ngöôøi, Adong, con ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc Ngöôøi taïo döïng, ñaõ run raåy ñaám ngöïc mình maø keâu leân cho moïi ngöôøi hay raèng: “Chuùa toâi ôû cuøng taát caû anh chò em”. Chuùa Kitoâ ñaùp lôøi oâng: “Vaø ôû cuøng thaàn trí cuûa ngöôi”. Ngöôøi ñaõ caàm laáy tay oâng, naâng oâng daäy maø noùi: “Hôõi keû ñang nguû, haõy tænh giaác vaø choãi daäy ra khoûi coõi cheát, Chuùa Kitoâ seõ ban cho ngöôi aùnh saùng”.
Ta laø Thieân Chuùa cuûa ngöôi, Ñaáng vì ngöôi ñaõ trôû thaønh con caùi cuûa ngöôi. Vì yeâu thöông ngöôi cuõng nhö mieâu dueä cuûa ngöôi maø giôø ñaây Ta laáy quyeàn uy cuûa mình ñeå truyeàn cho taát caû moïi keû ñang bò caàm buoäc haõy tieán leân, taát caû nhöõng ai ñang ôû trong taêm toái haõy nhaän laáy aùnh saùng chieáu soi, taát caû nhöõng ai ñang nguû haõy choãi daäy. Ta khoâng taïo döïng neân caùc ngöôøi ñeå caùc ngöôi trôû thaønh nhöõng tuø nhaân bò gam caàm trong aâm nguïc. Haõy choãi daäy khoûi coõi cheát, vì Ta laø söï choáng cuûa keû cheát. Haõy choãi daäy, hôõi coâng trình tay Ta thöïc hieän, ngöôi ñaõ ñöôïc döïng neân theo hình aûnh cuûa Ta. Haõy choãi daäy, chuùng ta haõy rôøi boû choán naøy, vì ngöôi ôû trong Ta vaø Ta ôû trong ngöôi; cuøng nhau chuùng ta hình thaønh moät con ngöôøi duy nhaát vaø chuùng ta khoâng theå taùch rôøi nhau ñöôïc.
Vì ngöôi, Ta, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, ñaõ trôû neân con cuûa ngöôi; Ta laø Chuùa ñaõ maëc laáy hình thuø cuûa moät teân noâ leä; Ta laø Ñaáng coù nhaø ôû treân caùc taàng trôøi ñaõ xuoáng ôû treân maët ñaát vaø xuoáng döôùi maët ñaát. Vì ngöôi, vì con ngöôøi, Ta ñaõ trôû neân nhö moät con ngöôøi baát löïc, thuoäc veà thaønh phaàn keû cheát. Vì ngöôi, keû ñaõ boû ngoâi vöôøn aáy maø Ta ñaõ bò phaûn noäp cho ngöôøi Do Thaùi trong moät khu vöôøn, vaø Ta ñaõ bò ñoùng ñanh trong moät khu vöôøn.
Haõy nhìn nhöõng khaïc khoå ôû treân dung nhan cuûa Ta maø Ta ñaõ chòu ñeå phuïc hoài cho ngöôi söï soáng Ta ñaõ töøng thôû vaøo caùc ngöôøi. Haõy nhìn ôû ñoù nhöõng laèn veát taùt tay Ta ñaõ chòu ñeå taùi hình thaønh baûn tính bò meùo moù hình aûnh Ta nôi ngöôi. Haõy nhìn nhöõng daáu veát cöïc hình treân löng Ta ñaõ phaûi chòu ñeå caát ñi gaùnh naëng toäi loãi ñeø leân löng cuûa ngöôi. Haõy nhìn ñoâi tay cuûa Ta ñaõ bò ñoùng ñanh dính chaët vaøo moät caây goã, vì ngöôi ñaõ töøng giô ñoâi tay gian aùc cuûa mình ra vôùi leân caùi caây ñoù.
Ta ñaõ nguû treân caây thaäp giaù vaø ñaõ bò moät löôõi ñoøng ñaâm vaøo caïnh söôøn, vì ngöôi ñaõ nguû trong vöôøn ñòa ñöôøng vaø Evaø ñaõ xuaát hieän töø caïnh söôøn cuûa ngöôi. Caïnh söôøn cuûa Ta ñaõ chöõa laønh ñau thöông nôi caïnh söôøn cuûa ngöôi. Giaác nguû cuûa Ta seõ laøm cho ngöôi hoài tænh giaác nguû cuûa ngöôi trong aâm nguïc. Löôõi göôm xuyeân vaøo Ta ñaõ choáng ñôõ löôõi göôm choïc vaøo ngöôi.
Haõy choãi daäy, chuùng ta haõy rôøi khoûi choán naøy. Keû thuø ñaõ daãn ngöôi ra khoûi ñòa ñöôøng traàn theá. Ta seõ khoâng daãn ngöôi trôû laïi ñòa ñöôøng naøy, maø laø seõ cho ngöôi leân ngoâi treân thieân ñaøng. Ta ñaõ caám ngöôi thöù caây chæ laø bieåu hieäu cho söï soáng, nhöng naøy, Ñaáng chính laø söï soáng Ta ñaây hieän giôø ôû vôùi ngöôi. Ta ñaõ chæ ñònh thaàn Cherubim ñeå canh chöøng ngöôi nhö canh nhöõng teân noâ leä, nhöng nay Ta laøm cho hoï toân thôø ngöôi nhö Thieân Chuùa. Ngai toøa ñöôïc laøm neân bôûi thaàn Cherubim ñang ñôïi chôø ngöôi, thaønh phaàn kheânh kieäu ñang di chuyeån mau choùng vaø ngoùng troâng. Caên phoøng hoân theâ ñaõ ñöôïc trang hoaøng, tieäc tuøng ñaõ saün, nhöõng nôi choán nguï cö ñôøi ñôøi ñang chôø ñôïi, caùc baûo taøng chöùa ñöïng ñuû moïi thöù thieän haûo ñaõ môû ra. Nöôùc trôøi ñaõ söûa soaïn saün cho ngöôi töø muoân thuôû.
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch töø The Office of Readings, Saint Paul Editions, 1983, trang 483-484)
Chuùa Gieâsu
ñaõ hieán maïng soáng mình laøm giaù chuoäc cho nhieàu ngöôøi
|
C |
huùa Kitoâ ñaõ toû mình ra, nôi troïn cuoäc soáng traàn gian cuûa Ngöôøi, nhö laø moät Ñaáng Cöùu Theá ñöôïc Chuùa Cha sai ñeán ñeå cöùu chuoäc theá giôùi. Chính teân “Gieâsu” cuûa Ngöôøi cuõng ñaõ noùi leân söù vuï naøy cuûa Ngöôøi. Teân goïi naøy thöïc söï coù nghóa laø “Thieân Chuùa cöùu ñoä”.
Ñaây laø moät teân goïi Ngöôøi ñaõ ñöôïc ñaët cho nhö trôøi cao chæ ñònh: caû Meï Maria vaø thaùnh Giuse (Lk.1:31; Mt.1:21) ñeàu nhaän ñöôïc leänh ñaët teân naøy cho Ngöôøi. Trong söù ñieäp daønh cho thaùnh Giuse, yù nghóa cuûa teân goïi naøy coøn ñöôïc giaûi thích laø: “vì Ngöôøi seõ cöùu daân Ngöôøi cho khoûi toäi loãi cuûa hoï”
2- Chuùa Kitoâ ñaõ xaùc ñònh söù vuï cuùu chuoäc cuûa Ngöôøi nhö laø moät vieäc phuïc vuï, moät vieäc phuïc vuï seõ ñöôïc boäc loä tuyeät vôøi nhaát nôi vieäc Ngöôøi hieán maïng soáng mình cho nhaân loaïi: “Vì Con Ngöôøi ñeán khoâng phaûi ñeå ñöôïc phuïc vuï maø laø ñeå phuïc vuï vaø ñeå hieán maïng soáng mình laøm giaù chuoäc cho nhieàu ngöôøi” (Mk.10:45; Mt.20:28). Nhöõng lôøi naøy, ñöôïc noùi leân ñeå ñoái laïi vôùi xu höôùng nôi caùc toâng ñoà trong vieäc tìm kieám choã nhaát trong nöôùc trôøi, chæ coù yù laøm thöùc tænh nôi caùc vò moät taâm thöùc môùi, moät taâm thöùc hôïp hôn vôùi taâm thöùc cuûa Ngöôøi laø Thaøy cuûa caùc vò .
Trong Saùch Tieân Tri Daniel, nhaân vaät ñöôïc dieãn taû nhö moät “nhaân vaät laø con ngöôøi” toû hieän ñaày nhöõng hieån vinh xöùng vôùi caùc vò laõnh ñaïo ñöôïc caû theá giôùi toân kính: “moïi daân toäc, ñaát nöôùc vaø ngoân ngöõ seõ phuïc vuï ngöôøi” (Dn 7:14). Chuùa Gieâsu ñaõ ñoái chieáu nhaân vaät naøy töông phaûn vôùi Con Ngöôøi, Ñaáng ñaët mình vaøo vò theá phuïc vuï moïi ngöôøi. Laø moät ngoâi vò thaàn linh, Ngöôøi hoaøn toaøn coù quyeàn ñöôïc haàu haï. Theá nhöng, khi noùi mình ñaõ “ñeán ñeå phuïc vuï”, Ngöôøi cho thaáy tính caùch nghòch ñaûo nôi haønh vi cuûa Thieân Chuùa: töùc laø, maëc daàu Ngöôøi coù quyeàn lôïi vaø quyeàn naêng laøm cho mình ñöôïc haàu haï, Ngöôøi cuõng töï ñaët mình “ôû vò theá phuïc vuï” taïo vaät cuûa Ngöôøi.
Chuùa Gieâsu ñaõ noùi leân öôùc voïng phuïc vuï naøy moät caùch huøng hoàn vaø caûm kích ôû Böõa Tieäc Ly, khi Ngöôøi röûa chaân cho caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi, moät taøc ñoäng tieâu bieåu seõ trôû thaønh moät luaät soáng muoân ñôøi löu laïi trong kyù öùc caùc moân ñeä: “Caùc con cuõng phaûi röûa chaân cho nhau” (Jn.13:14).
3- Khi noùi Con Ngöôøi ñeán ñeå hieán maïng soáng mình laøm giaù chuoäc cho nhieàu ngöôøi, Chuùa Gieâsu aùm chæ ñeán lôøi tieân tri veà Ngöôøi Toâi Tôù thöông ñau laø Ñaáng “hieán mình laøm cuûa leã ñeàn toäi” (Is.53:10). Ñaây laø moät hy teá con ngöôøi, hoaøn toaøn khaùc haún vôùi nhöõng hy teá con vaät trong vieäc phuïng thôø xöa kia. Ñoù laø söï soáng ñöôïc trao ban “nhö giaù chuoäc cho nhieàu ngöôøi”, töùc laø, cho muoân vaøn con ngöôøi, cho “taát caû moïi ngöôøi”.
Nhö theá, Chuùa Gieâsu xuaát thaân nhö Ñaáng Cöùu Chuoäc hoaøn vuõ: töùc laø taát caû moïi ngöôøi, theo yù ñònh thaàn linh, ñöôïc chuoäc laïi, ñöôïc giaûi thoaùt vaø ñöôïc cöùu ñoä bôûi Ngöôøi. Thaùnh Phaoloâ noùi: “Vì taát caû ñaõ phaïm toäi vaø laøm maát ñi vinh hieån cuûa Thieân Chuùa, maø hoï ñaõ ñöôïc coâng chính hoùa, nhôø ôn suûng nhö moät taëng aân cuûa Ngöôøi, do ôn cöùu ñoä nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ” (Rm 3:24). Ôn cöùu ñoä laø moät taëng aân moãi ngöôøi coù theå nhaän laõnh theo loøng muoán töï do vaø vieäc töï nguyeän coäng taùc cuûa mình.
4- Laø moät Ñaáng Cöùu Chuoäc hoaøn vuõ, Chuùa Kitoâ cuõng laø Ñaáng Cöùu Chuoäc duy nhaát. Thaùnh Pheâroâ ñaõ minh xaùc chaân lyù naøy: “Ôn cöùu ñoä khoâng coù nôi moät ngöôøi naøo caû, vì khoâng coù moät danh hieäu naøo khaùc döôùi gaàm trôøi naøy ñöôïc ban cho con ngöôøi ñeå nhôø ñoù chuùng ta ñöôïc cöùu ñoä” (Acts 4:12).
Töông töï nhö theá, Ngöôøi cuõng ñöôïc tuyeân xöng laø Ñaáng trung gian duy nhaát giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi, nhö Thö Thöù Nhaát göûi Timoâtheâu xaùc quyeát: “Vì chæ coù moät Thieân Chuùa duy nhaát, vaø chæ coù moät Ñaáng trung gian duy nhaát giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi, ñoù laø con ngöôøi Gieâsu Kitoâ, Ñaáng ñaõ hieán mình laøm giaù chuoäc cho taát caû moïi ngöôøi” (1Tim.2:5-6). Laø Thieân-Chuùa-laøm-Ngöôøi, Chuùa Gieâsu laø vò trung gian tuyeät haûo, Ñaáng noái keát con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa, mang laïi cho hoï nhöõng thieän haûo cuûa ôn cöùu ñoä vaø söï soáng thaàn linh. Ñaây laø moät söï trung gian ñaëc thuø, loaïi tröø moïi thöù trung gian töông khaéc hay töông ñöông, maëc duø noù cuõng töông hôïp vôùi nhöõng theå thöùc tham döï vaøo vieäc laøm trung gian (x.Thoâng Ñieäp Redemptoris Missio, ñoaïn 5).
Nhö theá, baát cöù nguoàn maïch hay ñöôøng loái cöùu ñoä töï ñoäng naøo khaùc cuõng khoâng theå naøo chaáp nhaän ñöôïc, neáu taùch bieät khoûi Chuùa Kitoâ. Bôûi vaäy, nôi nhöõng toân giaùo lôùn, nhöõng toân giaùo ñöôïc Giaùo Hoäi toân troïng theo tinh thaàn cuûa Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II, Kitoâ höõu nhaän thaáy coù nhöõng yeáu toá cöùu ñoä, nhöõng yeáu toá duø sao cuõng chòu aûnh höôûng aân suûng cuûa Chuùa Kitoâ. Theá neân, nhöõng toân giaùo naøy, nhôø taùc ñoäng nhieäm maàu cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng “muoán thoåi ñaâu thì thoåi” (Jn.3:8), coù theå trôï giuùp con ngöôøi treân con ñöôøng tieán ñeán haïnh phuùc ñôøi ñôøi, tuy nhieân, vai troø trôï giuùp naøy cuõng laø hoa traùi töø hoaït ñoäng cöùu ñoä cuûa Chuùa Kitoâ. Ñoái vôùi caùc toân giaùo khaùc, Chuùa Kitoâ Cöùu Theá cuõng nhieäm maàu hoaït ñoäng laø nhö theá. Trong coâng vieäc naøy, Ngöôøi lieân keát mình vôùi Giaùo Hoäi, moät Giaùo Hoäi ñöôïc hieåu laø “bí tích hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa vaø hieäp nhaát nôi toaøn theå con ngöôøi” (Hieán Cheá Lumen Gentium, ñoaïn 1).
5- Toâi muoán keát thuùc ôû ñaây baèng moät ñoaïn vaên tuyeät vôøi trong Cuoán Thaønh Thaät Suøng Kính Meï Maria cuûa Thaùnh Louis de Montfort, moät ñoaïn vaên noùi leân ñöùc tin Kitoâ hoïc cuûa Giaùo Hoäi: “Chuùa Gieâsu Kitoâ laø Alpha vaø Omega, laø nguyeân thuûy vaø laø cuøng ñích moïi söï... Ngöôøi laø thaøy daïy duy nhaát maø chuùng ta phaûi hoïc hoûi; laø Chuùa duy nhaát chuùng ta phaûi luïy thuoäc; laø Ñaàu duy nhaát chuùng ta phaûi hieäp nhaát vaø laø maãu möïc duy nhaát chuùng ta phaûi baét chöôùc. Ngöôøi laø Thaøy Thuoác duy nhaát coù theå chöõa laønh chuùng ta; laø Muïc Töû duy nhaát coù theå nuoâi döôõng chuùng ta; laø Ñöôøng Loái duy nhaát coù theå daãn daét chuùng ta; laø Söï Thaät duy nhaát chuùng ta coù theå tin töôûng; laø Söï Soáng duy nhaát coù theå laøm chuùng ta linh hoaït. Moät mình Ngöôøi laø taát caû cho chuùng ta vaø moät mình Ngöôøi môùi coù theå thoûa maõn moïi öôùc voïng cuûa chuùng ta... Moãi ngöôøi tín höõu khoâng lieân keát vôùi Ngöôøi thì gioáng nhö moät caønh nho taùch lìa khoûi thaân nho. Noù ruïng xuoáng, heùo taøn vaø chæ ñaùng quaêng vaøo löûa. Neáu chuùng ta soáng trong Chuùa Gieâsu vaø Chuùa Gieâsu soáng trong chuùng ta, chuùng ta khoûi phaûi sôï bò traàm luaân. Duø caùc thaàn trôøi hay nguïc quûi, hay baát cöù moät taïo vaät naøo ñi nöõa coù theå haõm haïi chuùng ta, vì khoâng moät loaïi thuï sinh naøo coù theå phaân caùch chuùng ta khoûi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa nôi Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Nhôø Ngöôøi, vôùi Ngöôøi vaø trong Ngöôøi, chuùng ta coù theå laøm ñöôïc moïi söï vaø qui moïi danh döï cuøng vinh quang veà cho Chuùa Cha hieäp nhaát vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn; chuùng ta coù theå trôû neân hoaøn haûo vaø trôû thaønh höông thôm söï soáng ñôøi ñôøi cho anh em cuûa mình” (ñoaïn 61).
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch töø tuaàn san L’Osservatore Romano, aán baûn Anh ngöõ, 11/2/1998, baøi Giaùo Lyù veà Chuùa Kitoâ cho Buoåi Trieàu Kieán Chung ngaøy Thöù Tö 4/2/1998)