Suy Niệm Lời Chúa

 

“Hạt giống tốt trong ruộng”

 

Chứng Từ Giáo Hội nơi Phụng Vụ Lời Chúa

Nếu “Triều đại Thiên Chúa đã đến” là chủ đề rao giảng của các vị tông đồ được Chúa Giêsu sai đi trong bài Phúc Âm Thánh Mathêu Chúa Nhật XI trước đây, thì “Triều đại Thiên Chúa” tự bản chất vốn mầu nhiệm ấy như thế nào, đã được Chúa Giêsu mạc khải cho con người biết bằng những dụ ngôn, điển hình là dụ ngôn trong bài Phúc Âm hôm nay và hai dụ ngôn trong bài Phúc Âm tuần tới.

Thật ra trong bài Phúc Âm hôm nay không phải chỉ có một mà là ba dụ ngôn về Triều Đại Thiên Chúa: thứ nhất là dụ ngôn “Triều đại Thiên Chúa giống như một người gieo giống tốt trong ruộng của mình”; thứ hai là dụ ngôn “Triều đại Thiên Chúa giống như hạt cải có người lấy gieo trong ruộng của mình”; và thứ ba là dụ ngôn “Triều đại Thiên Chúa giống như men được người đàn bà lấy vùi vào ba đấu bột”. Tuy nhiên, hai dụ ngôn sau, theo Sách Bài Đọc tiếng Anh, được Giáo Hội để trong ngoặc không buộc đọc. Tại sao? Phải chăng, tại vì ý nghĩa của dụ ngôn thứ nhất thích hợp với chủ đề chung của Mùa Thường Niên Hậu Phục Sinh là Mầu Nhiệm Chúa Kitô Sự Sống Tái Sinh qua Chứng Từ Giáo Hội? Thật vậy, Chứng Từ Giáo Hội đây là gì, nếu không phải, thực tế nhất và sống động nhất ở nơi hay thể hiện qua thành phần Kitô hữu môn đệ Chúa Kitô nói chung và thành phần Kitô hữu chứng nhân của Người nói riêng. Vậy trong bài Phúc Âm hôm nay chúng ta tìm thấy gì liên quan đến vấn đề Chứng Từ Giáo Hội này?

Trước hết, trong phần Phúc Âm không buộc đọc, Chúa Giêsu đã cắt nghĩa cho các tông đồ biết ý nghĩa của các hình ảnh được Người sử dụng và nhắc đến trong dụ ngôn: “Người nông phu gieo hạt giống tốt là Con Người; thửa ruộng là thế gian, hạt giống tốt là các công dân Nước Trời. Cỏ lùng là thành phần môn đệ của tên gian ác và kẻ thù gieo rắc thành phần gian ác này là ma quỉ. Mùa gặt là tận thế trong khi thợ gặt là các thiên thần”. Căn cứ vào phần giải thích này của Chúa Giêsu, chúng ta thấy được rằng dụ ngôn hôm nay, dụ ngôn mà Chúa Giêsu nói ngay từ đầu “Triều đại Thiên Chúa giống như có người gieo giống tốt trong ruộng của mình”, là dụ ngôn về thành phần “các công dân Nước Trời”. Chúng ta có thể chuyển dịch câu mở đầu của dụ ngôn hôm nay thế này: “Triều đại Thiên Chúa là việc Con Người sai các môn đệ của mình vào thế gian”. Như thế, nếu câu chuyển dịch này không sai thì dụ ngôn thứ nhất, cũng là dụ ngôn chính yếu trong bài Phúc Âm hôm nay, quả thực là dụ ngôn hợp với chủ đề Chứng Từ Giáo Hội của chung Mùa Phụng Vụ Thường Niên Hậu Phục Sinh. Vì thời điểm trước Mùa Thường Niên Hậu Phục Sinh là thời điểm Giáo Hội long trọng cử hành Mầu Nhiệm Chúa Kitô Phục Sinh, Đấng đã thông ban Thánh Thần cho các tông đồ (x Jn 20:22) và sai các vị đi khắp thế gian (x Mt 28:19; Mk 16:15) để làm chứng về Người và cho Người (x Lk 24:48; Acts 1:8) tới tận cùng trái đất (x Acts 1:8).

Chứng Từ Giáo Hội nơi Dụ Ngôn Giống Tốt

Chủ đề Chứng Từ Giáo Hội của Mùa Thường Niên Hậu Phục Sinh này, qua dụ ngôn thứ nhất của bài Phúc Âm hôm nay, còn được sáng tỏ hơn nữa bởi những chi tiết được Chúa Giêsu cắt nghĩa về thân mệnh của hạt giống tốt là thành phần môn đệ chứng nhân trong thửa ruộng thế gian. Ở chỗ, họ chắc chắn sẽ phải chịu bách hại, và thậm chí sẽ bị sát hại, bởi ma quỉ là tên gian ác đã gieo rắc đầy giẫy thành phần môn đệ cỏ lùng của hắn vào trong thế gian để chen lấn và đán áp họ đến cùng, cho đến mùa gặt tận thế. “Trong khi mọi người đang ngủ thì kẻ thù của người ấy đến gieo cỏ lùng chung với lúa của ông rồi bỏ đi. Khi lúa bắt đầu chín và trổ hạt thì cỏ lùng cũng xuất hiện”. Thế nhưng, theo ý của chủ ruộng, qua lời ông trả lời với nhóm đầy tớ nhiệt tình, thì thành phần kẻ lành, tức thành phần Chứng Từ Giáo Hội này, dù tinh thần “không thuộc về thế gian” (x Jn 17:14,16) song bản thân hay thân xác cũng cần phải “sống trong thế gian” (x Jn 17:11), để nhờ đó, nhất là nhờ những gian nan khốn khó, họ mới có thể chiếu giải ánh sáng của họ là Chúa Kitô ra (x Mt 5:14; Jn 8:12) hầu làm tan biến bóng tối thế gian, tan biến bóng tối nơi thế giới của thành phần “yêu chuộng tối tăm hơn ánh sáng” (Jn 3:19). Vì, Giáo Hội được Chúa Kitô thành lập là một thành xây trên núi, và môn đệ Kitô hữu của Người là những ngọn đèn được Người thắp lên không phải để đặt dưới đáy thùng mà là để đặt trên đế cao hầu có thể soi sáng cho cả nhà (x Mt 5:14-15).

Trong dụ ngôn thứ nhất trong bài Phúc Âm hôm nay, dụ ngôn “Triều đại Thiên Chúa giống như có người gieo giống tốt trong ruộng của mình”, qua những gì Chúa Giêsu giải thích, chúng ta thấy được mạc khải về nguồn gốc và tác dụng của sự dữ đối với thành phần môn đệ Sống Thánh Chứng Nhân của Chúa Kitô.

Trước hết, về nguồn gốc, sự dữ hay kẻ gian ác là do ma quỉ gieo rắc mà có: “Các người đầy tớ của chủ ruộng đến nói với ông: ‘Thưa ông, ông đã không gieo giống tốt trong ruộng của ông sao? Vậy tại sao lại có cỏ lùng?’ Ông đáp: ‘Ta thấy có bàn tay kẻ thù của ta nhúng vào việc này’”. Tại sao ma quỉ là nguồn gốc của sự dữ cũng như của những kẻ gian ác trên thế gian này, nếu không phải, như Chúa Giêsu đã nói với dân Do Thái, “nơi hắn không có sự thật. Dối trá là bản chất của hắn; hắn là tên gian trá và là cha của các thứ dối trá” (Jn 8:44).

Sau nữa, về tác dụng của sự dữ đối với thành phần môn đệ chứng nhân Chúa Kitô, đó là để tạo cơ hội làm cho đức tin của họ được cứng cát hơn và sáng tỏ hơn. Đó là lý do chủ ruộng đã không cho phép nhóm đầy tớ đi nhổ cỏ lòng vực tai hại mọc chung với lúa: “Các người đầy tớ nói với ông: ‘Thế ông có muốn chúng tôi đi nhổ chúng lên chăng?’ Ông đáp: ‘Đừng, kẻo khi anh em nhổ cỏ lùng thì lại nhổ cả lúa nữa’”. Như thế, việc “công dân Nước Trời” là hạt giống tốt được gieo trong ruộng thế gian đây bị cỏ lùng đàn áp và sát hại không phải là do bởi ma qủi có thể tự động hoành hành theo như bản chất gian trá của mình, cho bằng bởi chính Thiên Chúa, Đấng vô cùng khôn ngoan, lân ái và toàn năng, như bài đọc một hôm nay tuyên nhận, đã để xẩy ra như vậy hầu làm lợi cho chính những kẻ thuộc về Ngài, đúng như Vị Tông Đồ Phaolô cảm nhận và xác tín như sau: “Những ai Thiên Chúa biết trước thì Ngài cũng tiền định cho họ được thông phần hình ảnh Con Ngài” (Rm 8:29), Đấng “Ngài đã không tiếc xót song đã trao nộp vì tất cả chúng ta” (Rm 8:32).

Chứng Từ Giáo Hội nơi Thửa Ruộng Thế Gian

Thật ra, thửa ruộng thế gian không phải là của ma qủi, dù hắn được chính Chúa Giêsu gọi là “vương chủ thế gian” (Jn 14:30), vì hắn “là tên sát nhân ngay từ ban đầu” (Jn 8:44), là kẻ chiếm đất giành dân của Đấng đã dựng nên tất cả mọi sự và “thấy mọi sự Ngài đã tạo dựng tốt lành” (Gen 1:31). Đúng hơn, chủ quyền của thửa ruộng thế gian này vẫn là của Thiên Chúa, của Đấng cho phép hắn gieo cỏ lùng trong “ruộng của mình” (Mt 13:24,27) “cho đến mùa gặt là tận thế”. Chính vì thế, theo dự án thần linh của mình, Thiên Chúa vẫn có cách để làm cho Triều Đại của Ngài hoàn toàn trị đến trên thế gian này. Trước hết là trị đến nơi Giáo Hội, thành phần hạt giống tốt được Con Ngài là người gieo giống sai vào thế gian và ở trong thế gian song không thuộc về thế gian, sau đó và nhờ đó, là trị đến trên khắp thế gian cho đến tận cùng trái đất. Đó là lý do, ngay sau dụ ngôn thứ nhất về hạt giống tốt được gieo trong ruộng, Giáo Hội còn cho phép, nếu được, đọc cả hai dụ ngôn kế tiếp, đó là dụ ngôn hạt cải và nắm men, hai dụ ngôn dù sao cũng có liên hệ mật thiết với dụ ngôn thứ nhất. Ở chỗ nào? Nếu không phải ở chỗ tác dụng của Chứng Từ Giáo Hội trong thế gian.

Đúng vậy, hạt cải đây và nắm men đây có thể được hiểu là Giáo Hội, mầm mống Nước Thiên Chúa trên thế gian, đúng như Công Đồng Chung Vaticanô II, trong Hiến Chế Tín Lý Về Giáo Hội Lumen Gentium, đã cảm nhận và tuyên tín: “Giáo Hội – tức vương quốc của Chúa Kitô luôn luôn hiện diện cách mầu nhiệm – phát triển một cách tỏ tường trên thế gian nhờ quyền lực của Thiên Chúa” (đoạn 3). Sở dĩ Giáo Hội có quyền năng làm cho thế gian trở thành Vương Quốc của Thiên Chúa, làm cho Triều Đại Thiên Chúa trị đến, trước hết và trên hết, là do Thần Linh Thiên Chúa, linh hồn của Giáo Hội. Đó là lý do, ngay sau khi Phục Sinh từ trong cõi chết, Chúa Kitô đã ban Thánh Thần cho các tông đồ (x Jn 20:22), và đã sai Thánh Thần xuống trên các vị trong Ngày Lễ Ngũ Tuần (x Acts 1:1-4), Vị Thánh Linh của chính Người, Vị Thánh Linh đã tác thành Người trong cung lòng trinh nguyên của Đức Nữ Maria Nazarét (x Mt 1:20); Lk 1:35), đã ở với Người trong suốt cuộc sống (x Lk 3:22, 4:1, 10:21 v.v.), và nhất là đã làm cho Người phục sinh từ trong kẻ chết (x Rm 8:11).

Chính vì thế, bài đọc thứ hai hôm nay đã xác tín: “Thần Linh cũng giúp đỡ chúng ta trong nỗi yếu hèn của chúng ta… Thần Linh chuyển cầu cho các thánh đúng như Thiên Chúa muốn”. Phải, Giáo Hội không thể nào làm chứng cho Chúa Kitô nếu không có Thánh Thần của Người, Vị Thánh Thần “dẫn các con vào tất cả sự thật” (Jn 16:13), tức làm cho Giáo Hội hoàn toàn thấu triệt Chúa Kitô, để nhờ đó có thể làm chứng về Người và cho Người. Hay nói cách khác, chính Thánh Thần làm chứng về Chúa Kitô và cho Chúa Kitô qua Giáo Hội và nhờ Giáo Hội, thừa tác viên của Ngài. Đó là lý do Chúa Kitô đã khẳng định với các tông đồ về vai trò Tác Nhân Thần Linh và Chứng Từ Giáo Hội như sau: “Khi Đấng Huấn Dụ đến, Thần Chân Lý từ Cha mà đến và là Đấng chính Thày từ Cha sai đến, Ngài sẽ làm chứng cho Thày. Các con cũng phải làm chứng nữa” (Jn 15:26-27).

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL