|
11/8 Thánh Clara (1193-1253) Một trong những môn đệ đầu tiên của Thánh Phanxicô Khó Khăn. Sáng lập ḍng nữ Clara. |
CHÚA NHẬT XIX QUANH NĂM
BÀI ĐỌC I: 1 Reg 19:9a, 11-13a
“Ngươi hăy ra đứng trên núi trước tôn nhan Chúa”
Bài trích sách Các Vua quyển thứ nhất.
Trong những ngày ấy, khi Êlia đă lên núi Horeb của Thiên Chúa, ông trú ẩn trong
một cái hang... Có lời Chúa phán cùng ông rằng: “Hăy ra đứng trên núi trước tôn
nhan Chúa”. Bỗng Chúa đi qua; có một cơn gió mạnh xé núi non và nghiền nát đá
trước mặt Chúa. Nhưng Chúa không ở trong gió băo. Sau trận gió băo th́ đất động;
Chúa cũng không ở trong cơn động đất. Sau cơn động đất th́ có lửa; nhưng Chúa
cũng không ở trong lửa. Sau lửa th́ có tiếng gió hiu hiu. Vừa nghe thấy, Êlia
liền lấy áo chỗụng che mặt lại, đi ra đứng ở cửa hang.
Lời của Chúa.
Đáp ca: (Xin mời Cộng đoàn thưa)
Lạy Chúa, xin tỏ ḷng từ bi Chúa cho chúng tôi, và ban ơn cứu rỡi cho chúng tôi.
1. Tôi sẽ nghe Chúa là Thiên Chúa của tôi phán bảo điều chi, chắc hẳn Người sẽ
phán bảo về sự b́nh an. Vâng, ơn cứu độ Chúa gần đến cho những ai tôn sợ Chúa,
để vinh quang Chúa ngự trị trong Đất Nước chúng tôi.
2. Ḷng nhân hậu và trung thành gặp gỡ nhau, đức công minh và sự b́nh an hôn
nhau âu yếm. Từ mặt đất, đức trung thành sẽ nở ra, và đức công minh tự trời nh́n
xuống.
3. Vâng, Chúa sẽ ban cho mọi điều thiện hảo, và Đất Nước chúng tôi sẽ sinh bông
trái. Đức công minh sẽ đi trước thiên nhan Chúa, và ơn cứu độ theo sau lốt bước
của Ngài.
BÀI ĐỌC II: Rom 9:1-5
“Tôi đă ước ao được loại khỏi Đức Kitô v́ phần ích anh em của tôi”
Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Rôma.
Anh em thân mến, tôi xin nói thật trong Đức Kitô, tôi không nói dối: lương tâm
tôi làm chứng cho tôi trong Thánh Thần: là tôi buồn phiền quá đỗi, ḷng tôi hằng
đau đớn luôn. Chính tôi đă ao ước được loại khỏi Đức Kitô v́ phần ích anh em của
tôi, là những thân nhân của tôi về phần xác. Họ đều là người Israel, họ được
quyền làm nghĩa tử, được vinh quang, giao ước, lề luật, việc phượng tự và lời
hứa: các tổ phụ cũng là của họ, và bởi các đấng ấy mà Đức Kitô sinh ra phần xác,
Người là Thiên Chúa trên hết mọi sự, đáng chúc tụng muôn đời. Amen.
Lời của Chúa.
(Xin mời Cộng đoàn đứng)
Alleluia, alleluia. --- Ngôi Lời đă làm người và đă ở giữa chúng ta. Những ai
tiếp rước Người, th́ Người ban cho họ quyền làm con Thiên Chúa. --- Alleluia.
PHÚC ÂM: Mt 14:22-33
“Xin truyền cho tôi đi trên mặt nước mà đến cùng Thầy"
Bài trích Phúc Âm theo Thánh Matthêô.
Khi dân chúng đă ăn no, lập tức Chúa Giêsu giục môn đệ trở xuống thuyền mà qua
bờ bên kia trước, trong lúc Người giải tán dân chúng. Giải tán họ xong, Người
lên núi cầu nguyện một ḿnh. Đến chiều, Người vẫn ở đó một ḿnh. C̣n thuyền th́
đă ra giữa biển, bị sóng đánh chập chờn v́ ngược gió. Canh tư đêm tối, Người đi
trên mặt biển mà đến với các ông. Thấy Người đi trên mặt biển, các ông hoảng hồn
mà nói rằng: “Ma ḱa” và các ông sợ hăi kêu la lớn tiếng. Lập tức, Chúa Giêsu
nói với các ông rằng: “Hăy yên tâm. Thầy đây đừng sợ”. Phêrô thưa lại rằng: “Lạy
Thầy, nếu quả là Thầy, th́ xin truyền cho tôi đi trên mặt nước mà đến cùng
Thầy”. Chúa phán: “Hăy đến”. Phêrô xuống khỏi thuyền bước đi trên mặt nước mà
đến cùng Chúa Giêsu. Khi thấy gió mạnh, ông sợ hăi và sắp ch́m xuống nên la lên
rằng: “"Lạy Thầy, xin cứu tôi”. Lập tức, Chúa Giêsu giơ tay nắm lấy ông mà nói:
“Người hèn tin, tại sao mà nghi ngờ?”. Khi cả hai đă lên thuyền th́ gió liền yên
lặng. Những người ở trong thuyền đến lạy Người mà rằng: “Thật, Thầy là Con Thiên
Chúa”.
Phúc Âm của Chúa.
“Thầy đây đừng sợ”
(Mt 14: 27)
Trần Mỹ Duyệt
Đời người là một cuộc hành tŕnh, và cuộc đời là một biển
rộng bao la. Do đó, người ta thường nói, đời sống mỗi người chính là một cuộc
hải hành trên biển đời đầy sóng gió. H́nh ảnh đó, ta thấy xuất hiện trong trích
đoạn Tin Mừng của Thánh Máthêu (Mt 14: 22-33) họa lại cảnh đêm khuya Chúa Giêsu
đi trên biển đến với các Tông Đồ. Biến cố này không những các Tông Đồ phải sửng
sốt, bỡ ngỡ và sợ hăi, mà có lẽ cả bạn và tôi nếu ở vào trường hợp ấy cũng phản
ứng tương tự. Nhưng Chúa Giêsu đă dùng biến cố này để củng cố ḷng tin của các
ông, nhất là Phêrô.
Biển trần, vượt biển trần gian, biển đời đầy sóng gió, ba đào. Những từ ngữ này
nói lên một nỗi thao thức của kiếp người trước hành tŕnh đi về vĩnh hằng. Để
đến đích và biết được ḿnh đang đi đâu là một câu hỏi đă từng gây hoang mang cho
nhiều người. Làm thế nào để biết ḿnh đang đi đúng hướng. Làm thế nào biết được
hải tŕnh của ḿnh sẽ đi về đâu. Ai là người sẽ dẫn đường chỉ nẻo cho ḿnh trước
biển trần đầy phong ba, băo táp, và mù mịt.
Kinh nghiệm của những người vượt biển nhà nghề tức chuyên nghiệp là nhờ vào la
bàn, nhờ vào hướng gió, nhờ vào sóng biển, cũng như nhờ vào mặt trời, trăng sao,
hay sao Bắc Đẩu. Tuy nhiên, trong những kinh nghiệm ấy vẫn có những thử thách
ngoài tầm kiểm soát của con người, đó là những lúc gặp phong ba, băo tố. Những
lúc như thế, sự thử thách trở thành rất gay go và đ̣i hỏi nhiều phấn đấu.
Chúa Giêsu đă dùng h́nh ảnh biển trần gian để ám chỉ biển tâm hồn, một cuộc hành
tŕnh Đức Tin. Đời sống tâm linh cũng như cuộc sống vật chất, tất cả chúng ta
cần phải có những nỗ lực thật lớn lao mới mong vượt qua những sóng gió và thử
thách. Tôi h́nh dung cảnh Chúa đi trên biển ung dung và nhẹ nhàng như đi trên
mặt đất, và h́nh ảnh ông Phêrô cũng tập tễnh đi trên biển nhưng phập phồng, sợ
hăi. Hai bước chân ấy khác nhau, và hai con người ấy có những hướng đi khác
nhau.
Chúa Giêsu đi một cách thư thả, và vững vàng. Có thể nói Chúa muốn tiến nhanh
đến với các Tông Đồ v́ biết rằng các ông đang gặp những khó khăn cần giúp đỡ.
Nhưng Phêrô th́ đi vội vă, sợ hăi và hoảng hốt. Oâng đi v́ muốn thử tài và muốn
thử cho biết có phải quyền năng Thiên Chúa đủ sức làm cho ông đi trên biển được
hay không, “Lậy Thầy, nếu thật là Thầy th́ hăy cho tôi đi trên biển để đến với
Thầy” (Mt 14: 28). Một phản ứng tự nhiên, nhưng cũng là một phản ứng của con
người thiếu tin tưởng, hay ít nhất là hoài nghi. Chính v́ vậy, khi ông vừa bước
được ít bước là liền hoảng sợ. Nếu không có Chúa Giêsu giơ tay đỡ ông, chắc ông
đăơ ch́m sâu và bị cuốn hút vào ḷng đại dương.
H́nh ảnh đẹp tuyệt vời, và cũng ư nghĩa thật tuyệt vời. Nhiều lần chính bản thân
mỗi người chúng ta cũng hành xử như Phêrô, có nghĩa là cũng muốn thử thách niềm
tin ḿnh, và luôn tiện thử thách Chúa nữa, “Nếu đúng là Chúa có thật th́ cho tôi
thi đỗ. Cho con tôi trở về với việc học hành, thi cử. Cho chồng tôi, cho vợ tôi
bỏ cờ bạc, rượu chè, mèo chuột hay bồ bịch”. Đúng ra những lời xin xỏ ấy cũng
giống như những lời thách thức và xin của Phêrô thôi. Nhiều lần Chúa đă cho bạn
và tôi thử điều ḿnh xin ấy. Nhưng nếu không phải là ư Chúa, không phải là con
đường mà Ngài muốn ta đến với Ngài, tất cả rồi cũng bị ch́m lỉm như Phêrô, và
rồi cũng lại phải cần đến bàn tay Chúa giang ra nâng đỡ ta.
Sự nâng đỡ ấy thật cần thiết, và cho chúng ta một ư niệm rất rơ ràng rằng, nếu
không có Chúa ở với, chúng ta tất cả sẽ phải ch́m xuồng, và sẽ bị cuốn hút vào
ḷng biển cả. Cuộc sống thể lư, cuộc sống tâm lư, cuộc sống tinh thần, tất cả
đều phải có Chúa, và từ đó đi đến kết luận rằng, v́ đă có Chúa, th́ chúng ta nên
an tâm. Dù ḿnh có bị đặt vào ḷng biển cả, dù sóng gió ba đào có nổi lên khiến
ta hoảng sợ, th́ ḱa, từ xa xa Chúa Giêsu đang đi trên biển để đến với ta. Và
điều này là một triết lư sống vừa có tính cách tâm linh, vừa có tính cách thực
hành để chúng ta không hốt hoảng, và chao đảo trước những thử thách mà tưởng
chừng như Thiên Chúa làm ngơ, lánh mặt để ta phải chiến đấu một ḿnh. Thực tế,
Chúa luôn ở bên ta, và chỉ có Chúa mới có đủ quyền năng khiến sóng gió phải im
và biển trở thành lặng tĩnh.
“Chính Thày đây. Đừng sợ… Hăy đến”
Bài Phúc Âm Chúa Nhật XIX Thường Niên hôm nay, Thánh Kư
Mathêu thuật lại sự việc Chúa Giêsu, sau khi làm phép lạ hóa 5 chiếc bánh và 2
con cá ra nhiều để nuôi 5 ngàn người ăn trong hoang vắng, đă truyền cho các tông
đồ đi thuyền sang bờ hồ bên kia trước, để Người lên núi cầu nguyện một ḿnh. Thế
nhưng, chiếc thuyến các môn đệ của Người sử dụng để sang bờ bên kia trước Người
đă bị sóng gió làm cho bập bềnh nghiêng ngả trên biển hồ trong đêm tối. Trong
lúc rất nguy ngập này, Chúa Giêsu đă xuất hiện kịp thời để cứu chung các ông,
cách riêng tông đồ Phêrô, người bấy giờ bắt đầu bị ch́m xuống nước trước cơn gió
thổi mạnh sau khi ông đă xin Thày cho ḿnh đi trên nước đến với Người.
Qua đoạn tŕnh thuật này của Thánh Mathêu, chúng ta thấy thành phần môn đệ tông
đồ của Chúa Giêsu thật là mộc mạc và đúng là chất phác. Thày các ông bảo các ông
thế nào, các ông làm như vậy, không suy tư nghĩ ngợi ǵ. Bảo các ông đi thuyền
sang bờ bên kia trước, các ông liền đi, dù màn đêm đă xuống, nhất là dù không có
Thày. Không biết có ai trong các ông đă hỏi Người là tại sao Thày không đi chung
với chúng con chăng? Hay nếu biết được ư định của Thày muốn lên núi cầu nguyện
một ḿnh th́ không biết có vị nào đă thành thật thưa với Thày rằng chúng con sẽ
chờ Thày cầu nguyện xong th́ Thày tṛ cùng nhau đi chung cũng không muộn, bằng
không, cầu nguyện xong, đằng nào Thày cũng phải kiếm cách sang bên kia bờ với
các môn đệ của Người thôi.
Thật vậy, nếu không có một tâm trạng hồn nhiên vô tư như vậy, trái lại, mang một
tâm địa mưu mô thâm hiểm giống như nhóm Pharisiêu và luật sĩ, thành phần môn đệ
tông đồ này làm sao có thể dễ dàng tin vào một Đấng các ông mới gặp lần đầu tiên,
hoàn toàn vô danh tiểu tốt, làm sao các vị có thể mau mắn “bỏ mọi sự mà theo
Thày” (Mt 19:27), nhất là các vị làm sao có thể tiếp tục đi theo một Giêsu
Nazarét, con bác phó mộc Giuse và bà Maria quê mùa (x Mt 13:54-58), một nhân vật
vừa mới xuất đầu lộ diện đă bị thành phần trí thức và lănh đạo Do Thái chống đối,
thù ghét và âm mưu sát hại (x Lk 4:28-30). Thế nhưng, cũng chính tâm trạng vô tư
hồn nhiên này đă làm cho các ông nhiều lần chới với trong cuộc hành tŕnh đi
theo chính Đấng các ông tin tưởng.
Chẳng hạn trong trường hợp được bài Phúc Âm thuật lại hôm nay. Phải chăng, v́
“đức tin” của các ông, như Chúa Giêsu nhận định về riêng tông đồ Phêrô, cũng
chung các tông đồ khác, trong bài Phúc Âm hôm nay: “yếu kém biết bao!”, đă làm
cho các ông trong cơn hoảng hốt không c̣n nhận ra Thày ḿnh nữa, đến nỗi các ông
đă không cầm được ḿnh và đă phải kêu toáng lên: “Ḱa con ma đó!”. Thậm chí khi
các ông đă nghe thấy tiếng trấn an của Thày: “Các con hăy b́nh tĩnh! Thày đây mà.
Đừng có sợ!”, các ông vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng. Ở chỗ, đang đi trên nước
tiến đến cùng Đấng cũng đi trên nước giữa cơn băo tố đến với các môn đệ của ḿnh,
tông đồ Phêrô vẫn bị ch́m xuống nước như thường, sau khi, như Phúc Âm thuật lại,
“ông cảm thấy gió thổi mạnh”. Có nghĩa là các môn đệ vừa dễ tin vừa dễ thất kinh
khi phong ba thử thách xẩy ra.
Theo dụ ngôn người gieo giống ở Chúa Nhật XV cách đây 4 tuần, th́ thành phần môn
đệ tông đồ này của Chúa Giêsu, trong bài Phúc Âm hôm nay, là hạt rơi vào sỏi đá,
tức là loại “người nghe sứ điệp về triều đại Thiên Chúa thoạt tiên hớn hở nhận
lấy. Nhưng họ không đâm rễ nên họ chỉ kéo dài được một thời gian. Khi gặp trở
ngại hay bách hại liên quan đến sứ điệp này th́ họ liền tàn lụi”. Đó là lư do,
trong bài Phúc Âm hôm nay, sau khi đáp lời kêu la cấp cứu của tông đồ Phêrô cho
khỏi bị ch́m đắm, Chúa Giêsu đă hạch ông rằng: “Tại sao con lại x́u đi như thế?”
Đúng vậy, nếu không tin là Thày đi trên mặt nước đến với ḿnh, nhất là nếu không
tin lời Thày kêu giục cho phép “hăy đến”, tông đồ Phêrô đă không dám mạnh dạn
bước ra khỏi thuyền trong lúc sóng to gió lớn bấy giờ. Nhưng chính đức tin chân
thành ấy, một đức tin có mănh lực thần linh làm cho xác của ông nhẹ nhàng hơn cả
nước, đến nỗi xác ông đi được trên nước, đă bị cơn gió mạnh thể lư làm bay đi
mất tiêu, chỉ v́ ông “x́u đi”, khiến cho xác thịt của ông trở lại bản chất nặng
nề bẩm sinh của nó (x Mt 26:41) mà ch́m xuống nước.
Tuy nhiên, dù có tự động bị “x́u đi”, có hoảng sợ mấy đi nữa, tông đồ Phêrô vẫn
không hoàn toàn mất hết ư thức thần linh, tức vẫn ư thức được vị thế bất lực yếu
đuối của ḿnh bấy giờ, nghĩa là vẫn hoàn toàn tin vào Thày, một đức tin hoàn
toàn liều lĩnh, hết sức liều lĩnh, thật sự liều lĩnh, một đức tin vẫn bám chặt
lấy Thày, dù chính lúc ấy chưa hoàn toàn tiến đến được với Người, ở chỗ, ngài
vẫn c̣n tỉnh táo để có thể tuyên xưng đức tin của ḿnh, khi kêu lên vào giây
phút nguy hiểm nhất: “Chúa ơi, cứu con với!” Phải, theo tự nhiên, khi hoảng sợ,
người ta sẽ mất hết b́nh tĩnh và không c̣n nhớ ǵ nữa, ngoài việc chới với chống
chọi may ra thoát nạn, thế thôi. Đằng này, tông đồ Phêrô vẫn c̣n Ư Thức Thần
Linh được như vậy có nghĩa là ông cũng ở vào trường hợp như Êlia trong bài đọc
thứ nhất hôm nay: một Êlia cảm nghiệm được Thiên Chúa hiện diện trong tiếng gió
vi vu nhè nhẹ, hơn là trong cơn động đất hay trong trận lửa cháy thế nào, tông
đồ Phêrô cũng cảm nghiệm thấy Thày ḿnh một cách sâu xa trong tận đáy ḷng ḿnh
như vậy, hơn là giữa cơn sóng to gió lớn bề ngoài bấy giờ.
Thế nhưng, đức tin không phải là khả năng và phương tiện để cứu con người khỏi
những tai nạn thể lư, như trường hợp của tông đồ trong bài Phúc Âm hôm nay, mà
là quyền năng cứu độ linh hồn bất tử của con người. Bởi thế, Chúa Giêsu tỏ ḿnh
ra cho các môn đệ tông đồ, như trường hợp Người lợi dụng cơn phong ba băo tố
trên biển hồ trong đêm tối gây ra cho các vị được bài Phúc Âm thuật lại hôm nay,
là để các vị sau đó tin vào Người hơn, qua lời các vị tuyên xưng: “Không c̣n hồ
nghi ǵ nữa, Thày thật sự là Con Thiên Chúa rồi”. Tuy nhiên, đức tin thần linh
này cũng không phải được ban cho con người để cứu riêng linh hồn họ, mà c̣n có
sức cứu tất cả mọi linh hồn khác nữa. Có thể nói, đức tin cứu độ được Chúa Giêsu
sánh ví như “hạt cải trong ruộng” và “nắm men trong bột” ở cặp dụ ngôn Chúa
Giêsu mạc khải về Nước Thiên Chúa vào Chúa Nhật XVI cách đây ba tuần, một đức
tin có mănh lực Phúc Âm hóa môi trường, hoán cải thế gian từ bên trong.
Đức tin cứu độ này, một khi lên đến tuyệt đỉnh, chẳng những không ǵ làm cho con
người cảm nghiệm thần linh phân ly khỏi Chúa Kitô, như Thánh Phaolô khẳng định
trong bài đọc thứ hai tuần trước, thậm chí c̣n khiến cho họ sẵn sàng ĺa xa Chúa
Kitô, tức khiến cho họ dám hy sinh phần rỗi của riêng ḿnh cho anh em, như cũng
chính Thánh Phaolô đă bày tỏ trong bài đọc thứ hai hôm nay: “Tôi nói thật trong
Chúa Kitô; Tôi không hề nói dối. Lương tâm của tôi làm chứng cho tôi trong Thánh
Thần là ḷng tôi hết sức sầu muộn và không ngừng khổ đau. Thật vậy, thậm chí v́
anh em ḿnh là dân Yến Duyên của tôi, tôi muốn phân ly khỏi Chúa Kitô”.
Đúng vậy, sống đức tin, làm chứng cho đức tin, chẳng qua là sống đức ái, là
chiếu tỏa đức ái trọn hảo, v́ “đức tin hoạt động qua đức ái” (Gal 5:6). Thế
nhưng, Chứng Từ Giáo Hội, một chứng từ sống động nhất qua đức ái này (x Jn
13:35), là một chứng từ đă được nẩy mầm từ đức tin của thành phần chứng nhân
tiên khởi, thành phần đă được Chúa Kitô tuyển chọn và liên lỉ tỏ ḿnh ra cho họ
ở mọi nơi và trong mọi lúc cho đến khi Người về trời, chẳng hạn như trong trường
hợp được bài Phúc Âm Thánh Mathêu hôm nay thuật lại, v́ các vị thực sự là nền
tảng (x Eph 2:20) của một cộng đồng mang bản chất truyền giáo, và v́ thế không
thể nào không truyền giáo, như Công Đồng Chung Vaticanô II, qua Sắc Lệnh Về Hoạt
Động Truyền Giáo Cho Muôn Dân “Ad Gentes” ngay câu mở đầu của đoạn thứ hai đă
minh nhiên xác tín: “Giáo Hội trần thế tự bản chất là truyền giáo”.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL