Chia Sẻ Lời Chúa
 

Người Con Thừa Hưởng Vương Quốc Của Thiên Chúa
 

Từ bài Phúc Âm tuần trước, đến bài Phúc Âm tuần sau, kể cả bài Phúc Âm tuần này, Giáo Hội có ý chọn các bài Phúc Âm liên quan đến chủ đề Giáo Hội. Bài Phúc Âm tuần trước về dụ ngôn thợ làm vườn nho, một vườn nho nếu ám chỉ Giáo Hội thì thành phần thợ làm vườn nho là thành phần lãnh đạo Giáo Hội với quyền linh thánh chức, và nếu ám chỉ thế gian đã được Chúa Kitô cứu chuộc thì thành phần thợ vườn nho bao gồm tất cả mọi thành phần môn đệ Chúa Kitô, nhất là thành phần giáo dân sống giữa lòng đời như men trong bột. Bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này cũng về việc đi làm vườn nho, nhưng việc làm vườn nho trong bài Phúc Âm tuần này chỉ giành riêng cho thân phận con cái chứ không cho thành phần thuê mướn. Thế nhưng, vấn đề ở đây là vai trò người con cả và người con thứ. Theo các bản dịch Việt Ngữ, cả trong Sách Bài Đọc cũng như các cuốn Thánh Kinh, người con cả là người con lúc đầu không chịu đi làm vườn nho như cha bảo, song sau đó hối hận đã đi, còn người con thứ thoạt đầu nói đi song sau lại không đi nữa. Cũng có một số bản dịch Tiếng Anh, cả trong Sách Bài Đọc (như cuốn New… Saint Joseph Sunday Missal) lẫn Thánh Kinh (như bộ Revised English Bible), thì lại ngược hẳn, người con cả ban đầu nói đi rồi lại không đi, còn người con thứ lúc đầu nói không đi rồi sau đó lại đi. Không biết tại sao có sự khác biệt nhau nơi các bản dịch này, phải chăng vì tính cách tiêu biểu của hai người con trong dụ ngôn này hay chăng? Vậy Chúa Giêsu muốn ám chỉ người con cả đây là ai và người con thứ đây là ai?

Biểu Hiệu nơi Hai Người Con Trai

Trước hết, nếu đối tượng của dụ ngôn Chúa Giêsu muốn nói này là thành phần “các trưởng tế và kỳ lão trong dân”, và nếu theo đường lối “kẻ nhất sẽ xuống chót và kẻ chót sẽ lên nhất” được Chúa Giêsu nhắc đến ở cuối bài Phúc Âm tuần trước khi áp dụng vào nhóm thợ đầu ngày và cuối ngày, nhất là nếu hai người con trai này cũng là hai người con trai trong dụ ngôn đứa con phung phá ở Phúc Âm Thánh Luca đoạn 15 từ câu 11 đến hết câu 32, thì người con cả trong bài Phúc Âm hôm nay chắc Chúa Giêsu có ý ám chỉ thành phần thính giả đang nghe Người bấy giờ là “các trưởng tế và kỳ lão trong dân”, còn người con thứ là thành phần tội nhân, như hạng thu thuế và gái điếm, được Chúa Giêsu so sánh một cách thẳng thắn với thành phần lãnh đạo trong dân.

Ngoài ra, còn một lý do nữa để có thể suy đoán người con thứ là thành phần tội nhân, đó là, cũng căn cứ vào lời Chúa Giêsu kết luận trong bài Phúc Âm hôm nay, vì “những người thu thuế và giái điếm vào vương quốc của Thiên Chúa trước quí vị”. Trạng từ “trước” ở đây là gì, nếu không phải là từ ngữ về vị trí cho thấy thành phần là hạng vốn đứng “sau”, theo thứ tự giai cấp vốn là em ra “sau” anh chị và theo “sau” anh chị của mình, nay lại “vào trước” qua mặt anh chị là người đi “trước” mình, đến “trước” mình. Yếu tố quyết liệt làm cho thành phần tội nhân vốn là em này có thể qua mặt anh chị của mình đó là đức tin của họ, như Chúa Giêsu tiết lộ trong bài Phúc Âm hôm nay: “Khi Gioan đến rao giảng đường lối nên thánh thì quí vị đã không tin vào người; còn những người thu thuế và gái điếm lại tin vào người”.

Chưa hết, lý do thứ ba để đi đến chỗ khẳng định người con cả là thành phần lãnh đạo dân Do Thái, còn người con thứ là thành phần tội nhân trong dân nếu áp dụng đứa con thứ vào vị thế của thành phần Dân Ngoại. Bởi vì, thành phần tội nhân nói chung là thành phần ô uế nhơ nhớp. Trong dân Do Thái thì thành phần thu thuế và gái điếm là thành phần nhơ nhớp đáng ghê tởm. Ngoài dân Do Thái thì thành phần Dân Ngoại cũng là hạng người nhơ nhớp (xem Acts 10:9-23), vì không được cắt bì. Phải chăng, theo chiều hướng ý hệ này của dân Do Thái, trong Bài Giảng Phúc Đức của Người, Chúa Giêsu đã đặt thành phần Dân Ngoại ngang hàng với thành phần thu thuế (xem Mt 5:46-47)? Vậy nếu thành phần thu thuế và gái điếm, tức thành phần tội nhân, được vào vương quốc Thiên Chúa trước thành phần Dân Chúa, thì không phải Dân Ngoại đã được vào vương quốc của Thiên Chúa trước dân Do Thái hay sao? Mà Dân Ngoại đây là ai, nếu không phải là thành phần làm nên Giáo Hội Chúa Kitô, một Giáo Hội Công Giáo được Người thiết lập trên Tảng Đá Phêrô nói riêng và Tông Đồ Đoàn nói chung ngay tại Giêrusalem là khu vực Người đã Nhập Thể và Vượt Qua để Cứu Thế, một Cộng Đồng Tân Ước bao gồm tất cả mọi dân nước trên thế giới cho đến tận cùng trái đất.

Lịch Sử về Hai Người Con Trai

Thật vậy, Lịch Sử Cứu Độ đã cho thấy rõ điều này, dân Do Thái là người con cả, và Dân Ngoại hay Giáo Hội Chúa Kitô là người con thứ. Trước hết, cả hai đều là con trong nhà, con một Cha trên trời, nghĩa là đều được quyền thừa tự gia sản thần linh của Cha trên trời. Gia Sản Thần Linh này chính là Lời Nhập Thể, Đấng đã được Thiên Chúa hứa ban cho chung loài người ngay từ ban đầu (xem Gen 3:15), mà dân Do Thái, với tư cách là anh, đã nhận lãnh qua cha ông tổ phụ của họ (Abraham, Isaac, Jacob và David) dưới hình thức Lời Hứa của Thiên Chúa, và đã được các vị ngôn sứ (nhất là tiên tri Isaia) lập lại, cho đến khi Lời Hứa Thần Linh này được thực sự và hoàn toàn thể hiện nơi Con Người Giêsu Nazarét. Bởi đó, Chúa Giêsu đã khẳng định với người phụ nữ Samaritanô bên bờ giếng Giacóp rằng: “Dầu sao thì ơn cứu độ cũng được bắt nguồn từ dân Do Thái” (Jn 4:22). Tuy nhiên, vì “Thiên Chúa muốn tất cả mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý” (1Tim 2:4), mà Gia Sản Thần Linh Giêsu này cũng thuộc về Dân Ngoại nữa. Thế nhưng, dù Dân Ngoại hay Dân Chúa, thành phần nào cũng phải có đức tin mới “có quyền trở nên con Thiên Chúa” (Jn 1:12), tức mới được thừa hưởng “vương quốc của Thiên Chúa”. Thực tế cho thấy, hiện nay, thành phần Dân Ngoại làm nên Giáo Hội Chúa Kitô, đã “được vào vương quốc của Thiên Chúa trước (Dân Chúa)”.

Đúng thế, nếu thành phần Dân Chúa đã lãnh nhận Lời Hứa Thần Linh và đã cố gắng giữ Lề Luật Thần Linh, như thái độ người con cả đồng ý đi làm vườn nho cho cha, song sau đó lại quay ra không đi, ở chỗ đã phủ nhận Đấng “đến không phải để phá lề luật và lời các tiên tri song để làm cho nên trọn” (Mt 5:17), thì thành phần Dân Ngoại làm nên Giáo Hội Chúa Kitô sau thành phần Dân Chúa, theo Phúc Âm cho thấy, ban đầu đã từ chối không chịu đi làm vườn nho theo lời cha mời gọi, ở chỗ, đã mù quáng đi tôn thờ tà thần và ngẫu tượng, không nhận biết Vị Thiên Chúa chân thật duy nhất của mình, như Ngài tỏ mình ra cho dân Do Thái, song sau đó lại đi, ở chỗ, đã “tin vào Phúc Âm và chịu phép rửa” (Mk 16:16). Vì Giáo Hội, Dân Tân Ước, được làm nên bởi Dân Ngoại, thành phần không cắt bì và ô nhơ như thế, mà “Chúa Kitô đã hiến mình cho Giáo Hội, làm cho Giáo Hội nên thánh thiện, thanh tẩy Giáo Hội bằng quyền năng lời Người trong bể nước rửa, cống hiến cho Người một Giáo Hội hiển vinh, thánh thiện và vô nhiễm” (Eph 5:25-27).

Thánh Âu-Quốc-Tinh, đã cho thấy Giáo Hội được hiện thân nơi người phụ nữ Samaritanô ngoại lai tội lỗi bên bờ giếng Giacóp với Chúa Giêsu như thế này: “’Có một người phụ nữ đến’. Chị là hình ảnh tiêu biểu cho một Giáo Hội chưa được làm cho nên công chính mà là sắp được công chính hóa. Sự công chính theo sau việc hoán cải cuộc đời. Chị đến mà chẳng biết gì, chị gặp được Chúa Kitô, và Người đã đối thoại với chị. Chúng ta hãy xem như thế nào, hãy xem tại sao ‘một chị phụ nữ Samaritanô đến kín nước’. Những người Samaritanô không thuộc về thành phần dân Do Thái: họ là những kẻ ngoại bang. Sự kiện chị đến từ một dân tộc ngoại bang là yếu tố nơi cái ý nghĩa biểu hiệu, vì chị là hình ảnh biểu hiệu của Giáo Hội. Giáo Hội phát xuất từ Dân Ngoại, từ một chủng tộc khác với những người Do Thái”. (Tract 15, 10-12, 16-17. CCL 36, 154-156 trích dịch từ The Office Of Readings, St Paul Edition, 1983, trang 397).

Thân Mệnh của Hai Người Con Trai

Điểm cuối cùng cần bàn đến ở đây là “vườn nho” Chúa Giêsu có ý nói đến trong dụ ngôn về người cha kêu gọi hai người con trai đi làm cho mình đây là gì? Nếu hai người con cả và người con thứ đây là biểu hiệu cho Dân Chúa và Dân Ngoại, và nếu ai việc tin tưởng và làm theo ý cha sẽ “được vào vương quốc của Thiên Chúa”, thì vườn nho đây chính là Nước Trời trên trần gian, một Nước Trời đã được Thiên Chúa gieo vãi như một hạt giống trên thế gian ngay từ Lời Hứa Ban Đầu (xem Gen 3:15), một hạt giống đã được chính Ngài vun xới trong Lịch Sử Cứu Độ của Dân Do Thái nơi Mảnh Đất Hứa, cho tới khi thành Cây Thập Giá, một Cây Sự Sống trổ sinh muôn vàn Hoa Trái Cứu Độ cho muôn dân, và việc đi làm vườn nho là Nước Trời trên trần gian đây tức là việc làm cho “Nước Cha trị đến”, việc truyền bá Phúc Âm hóa, để muôn dân được hưởng Hoa Trái Cứu Độ cho tới khi Chúa Kitô lại đến trong vinh quang vậy. Ý nghĩa Chứng Từ Giáo Hội, chủ đề của Mùa Thường Niên Hậu Phục Sinh là ở chỗ này.

Ngoài ra, vấn đề của bài Phúc Âm hôm nay còn ở chỗ, một khi biết rõ ý Chúa, chúng ta có thực sự làm theo ý Chúa hay chăng, hay chỉ có ý định làm hay chỉ có ước muốn làm mà thực tế lại không làm. Vì “đức tin không việc làm là đức tin chết” (James 2:17). Và chỉ khi nào chúng ta làm theo ý Chúa, chúng ta mới thực sự kết hợp với Chúa, mới được nên một với Ngài, nghĩa là mới “được vào vương quốc của Thiên Chúa”, và nhớ đó mới có thể thực sự làm chứng nhân cho Ngài. Trường hợp của những người Chúa Giêsu muốn dùng dụ ngôn để nói đến trong bài Phúc Âm hôm nay là “các trưởng tế và kỳ lão trong dân” thông thuộc và giảng dạy lề luật nhưng không thực hành lề luật thì chẳng khác gì như đóng vai người con cả thưa vâng mà lại không làm.

Thế nhưng, vấn đề của bài Phúvc Âm ở đây còn là việc làm theo ý cha ở chỗ nào nữa? Theo bài Phúc Âm, là ở chỗ làm vườn nho cho cha. Tức ai không làm vườn nho cho cha là không theo ý cha. Nói cách khác, có giữ lề luật mấy đi nữa, như trường hợp người Pharisiêu lên đền thờ cầu nguyện kể lể cho Chúa nghe những việc hắn làm theo lề luật dạy (xem Lk 18:12), nhưng chưa chắc đã chu toàn ý cha, vì ý của cha là đi làm vườn nho cho ngài, tức, như trên đã nói, ở tại việc làm cho “Nước Cha trị đến”, hay ở tại trước hết tin Chúa hơn cậy mình. Chính vì người thu thuế lên đền thờ cầu nguyện với lòng khiêm hạ trước nhan Chúa (xem Lk 18:13), một thái độ phản ảnh tinh thần hạ mình tự hủy của Chúa Kitô được Thánh Phaolô khuyên giục Kitô hữu Philiphê bắt chước trong bài đọc thứ hai hôm nay, mà người thu thuế này đã làm cho “Nước Cha trị đến” nơi chính bản thân mình, đã “được vào vương quốc của Thiên Chúa trước (người Pharisiêu)”, như lời Chúa Giêsu khẳng định: “Người này ra khỏi đền thờ được nên công chính, còn người kia thì không” (Lk 18:14). Đó là đường lối của Thiên Chúa, như được tiên tri Êzêkiên nhắc lại trong bài đọc thứ nhất hôm nay, một đường lối có vẻ bất công trước mắt người Do Thái, thành phần đóng vai người con cả, vất vả và tỉ mỉ tuân giữ lề luật Chúa mà lại vào vương quốc của Thiên Chúa sau bọn thu thuế và gái điếm.
 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
 

NHỮNG CÔ GAI Đ I Ế M
 

Trần Mỹ Duyệt


 

“Như trời xanh cao vượt hơn trái đất bao nhiêu thì tư tưởng của Ta cũng khác với tư tưởng các ngươi như vậy”. Thiên Chúa có những cái nhìn và hành động mà trí khôn con người không sao thấu hiểu nổi. Điển hình là trong trích đoạn Tin Mừng của Chúa Nhật tuần này khi nghe Ngài khẳng định: “Bọn phần thu và gái điếm sẽ vào nước Thiên Chúa trước các ông” (Mt 21: 31). Đĩ điếm, đầu trộm, đuôi cướp lại được vào Thiên Đàng trước những thầy thông giáo, kinh sư, và tư tế - Những kẻ nắm giữ và cắt nghĩa lề luật Chúa, có cơ duyên hiểu biết, gần gũi và thân mật hơn với Ngài. Không những khi sống, mà trước khi tắt thở trên thập giá, Chúa Giêsu vẫn còn nghĩ đến và dành cảm tình đặc biệt cho bọn người bị xã hội coi thường và khinh miệt ấy. Ngài đã long trọng hứa nước trời cho một anh cướp: “Hôm nay anh sẽ lên Thiên Đàng với Ta” (Luc 23:43).

Nói về Nước Trời, về Thiên Đàng thì Chúa Giêsu nói chung và giảng chung cho mọi người, nhưng khi hứa Nước Trời và phần thưởng Nước Trời thì Ngài đã ban cho một tên cướp. Đây cũng lại là một hành động mà trí khôn con người không hiểu nổi. Cũng như trong trích đoạn Tin Mừng của Chúa Nhật tuần trước, qua hình ảnh của ông chủ, Thiên Chúa đã trả công cho những kẻ theo Ngài, Ngài bắt đầu từ những người sau chót (x Mt 20:1-16).

Điều làm nhiều người thấy khó chịu là tại sao những người được coi là cặn bã xã hội, là thừa thãi, và tệ hơn là ung nhọc của xã hội lại được Thiên Chúa ưu đãi. Điều này có làm cho đức công bình của Ngài bị hiểu lầm không? Hay nói theo tư tưởng của Têrêsa Hài Đồng Giêsu là “Chúa không biết làm toán”, nên không biết ai lỗi nhiều, nợ nần Chúa nhiều hay ít.

Thật ra, khó ai có thể giải thích hoặc cắt nghĩa được là tại sao những người bị coi là tội lỗi, họ đã xa Chúa hoặc bỏ Ngài vì lý do gì?! Nhưng chắc chắn một điều là trong thâm tâm họ vẫn không hẳn hoàn toàn chối bỏ được tình thương Ngài, do đó, khi có cơ hội thuận tiện những người này cũng đã quay về và đón nhận tình yêu Thiên Chúa. Chính do thái độ tin nhận ấy mà Chúa thương cảm họ, và cũng do cuộc sống khổ sở của họ đã lôi kéo Ngài từ trời xuống thế, rao giảng Tin Mừng giải thoát, và chấp nhận chết cho họ. Ngài nói: “Vì Gioan đã đến chỉ đường công chính cho các ngươi, mà các ngươi không tin; còn những người thu thuế và gái điếm lại tin” (Mt 21:32).

Thật vậy, phần đông nhân loại vẫn là những người nghèo khổ, đói ăn, thiếu mặc. Con số những người nghèo luôn luôn đông hơn những người giàu, ngay cả tại những quốc gia văn minh nhất thế giới như tại Hoa Kỳ. Ngoài ra, thành phần thiếu học, thiếu hiểu biết về Nước Trời vẫn đông hơn một số nhỏ được coi như hiểu biết và thâm hiểu ý nghĩa Tin Mừng, ý nghĩa Phúc Aâm. Cũng chính vì thế, mà Thiên Chúa không xét việc, không xét bên ngoài bằng cách xét đến tấm lòng của mỗi người.

Truyện kể rằng một người tên James vì nghèo nàn, thất học nên anh biết rất ít về giáo lý, về Thánh Kinh, và về đạo giáo. Bù lại, anh có một tâm hồn rất đơn sơ và lòng mến rất đầy đặn. Mỗi lần khi có dịp đi qua một thánh đường, anh luôn ghé lại ít phút và vào trong thánh đường, đến gần cung thánh, nhìn lên Nhà Tạm và chỉ nói với Chúa một câu: “Giêsu ơi! James đây! James đến chào Giêsu đây!”. Nói rồi anh đi. Ngày qua ngày, một hôm lúc đã tuổi già, ông James phải vào nhà thương, và ông đã xin y tá kê thêm một chiếc ghế để Chúa Giêsu đến ngồi. Tự thâm tâm ông, ông luôn tin tưởng cách đơn sơ và thành thật rằng, Chúa Giêsu sẽ đến thăm ông như ông đã từng thăm Chúa. Oâng lý luận cách đơn sơ: “Bạn hữu mà! Có lẽ nào thấy bạn đau yếu mà không đến thăm”. Quả như ông tin tưởng, Chúa Giêsu đã tới và cũng nói với ông một câu rất chân thành như ông đã từng nói với Ngài: “James ơi! Giêsu đây. Giêsu đến để đem James về Thiên Đàng đây”. Và ông đã tắt thở trong lúc tâm hồn tràn ngập niềm vui Thiên Đàng.

Có biết bao nhiêu tâm hồn bề ngoài bị coi thường và khinh miệt, nhưng thật sự chính do họ mà Chúa được vui. Nếu Chúa không vui sao Ngài lại hứa nước Thiên Đàng cho họ. Và nếu Chúa không vui sao Ngài lại dành ưu tiên Nước Trời cho họ. Thật vậy, con mắt chúng ta vì bị bao che bởi đa nghi, tự phụ, tự kiêu, và ích kỷ hẹp hòi, nên ta thường hay đoán xét và phê phán người này, người khác qua nhãn quan của riêng mình. Nhiều khi, ta tự cho mình là nhất, chỉ mình mới có độc quyền yêu Chúa, và nói về Chúa. Người khác không được như vậy. Đó là thái độ của những kinh sư dài dòng kinh kệ, những Pharisiêu cao ngạo, những tư tế chỉ biết đứng trên toà Maisen giảng cho người khác giữ. Chính Chúa Giêsu đã nói về những người này là: “Họ chất những gánh nặng cồng kềnh trên vai kẻ khác, còn mình thì không động ngón tay vào” (Mt 23:4).

Lời Chúa hôm nay đã mở ra một nhãn quan mới cho những ai bị đời bạc đãi, khinh chê. Cho những số kiếp mà con người cho là đọa đầy. Cho những thành phần thấp cổ, bé miệng. Những thành phần đầu trộm, đuôi cướp, mãi dâm và đĩ điếm. Đối với Thiên Chúa tất cả đều là con cái, và tất cả đều được đón nhận lòng khoan hồng của Ngài như nhau. Nhưng nếu Thiên Chúa có thiên vị đôi chút, thì chính là Ngài dành tình thương và sự thông cảm đối với những người mà thiên hạ coi thường và khinh bỉ: “Ta bảo thật với các ông, bọn phần thu và gái điếm sẽ vào nước Thiên Chúa trước các ông” (Mt 21: 31).