Suy Niệm
 

“Một Dân Tộc Khác”

 

Nếu thợ làm vườn nho của bài Phúc Âm Chúa Nhật hai tuần trước là các tông đồ hay hàng giáo phẩm tông truyền thừa kế các vị thì vườn nho là Giáo Hội Chúa Kitô. Nếu đứa con đi làm vườn nho cho cha trong bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần vừa rồi là đứa không muốn đi rồi lại đi là thành phần tội nhân, hiện thân của một Giáo Hội được Chúa Kitô cứu chuộc và thành hóa, thì vườn nho là Vương Quốc của Thiên Chúa cần được Giáo Hội làm cho phát triển cho đến khi Chúa Kitô tái giáng trong vinh quang. Vậy hình ảnh Giáo Hội trong dụ ngôn vườn nho Chúa Nhật tuần này như thế nào?

Trước hết, đối tượng nghe dụ ngôn Chúa Giêsu nói về vườn nho đây, như tuần trước, vẫn là thành phần “các trưởng tế và kỳ lão trong dân”. Bởi thế, mở đầu bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này, Thánh Ký Mathêu mới lập lại lời Chúa Giêsu nói với thành phần ấy như sau: “Quí vị hãy lắng nghe một dụ ngôn khác”. Tại sao Chúa Giêsu nói tiếp với cùng thành phần đối tượng nghe này một dụ ngôn khác ngay sau đó? Phải chăng dụ ngôn hai người con được cha kêu gọi đi làm vườn nho cho ông chưa đủ để họ hiểu Chúa Giêsu có ý nói về họ hay sao? Chỉ biết rằng, sau dụ ngôn thứ hai này, Thánh Ký Mathêu mới ghi lại phản ứng của thành phần ấy, một phản ứng không được Giáo Hội cho đọc trong bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này: “Khi các trưởng tế và những người Pharisiêu nghe thấy những dụ ngôn này thì nhận ra rằng Người đang nói về họ. Mặc dù họ tìm cách bắt giữ Người họ vẫn sợ dân chúng đã coi Người là một vị tiên tri” (Mt 21:45-46).

Thật vậy, dụ ngôn Chúa Nhật tuần này đã làm sáng tỏ dụ ngôn Chúa Nhật tuần trước. Nếu dụ ngôn Chúa Nhật tuần trước cho thấy thành phần lãnh đạo dân Do Thái thuộc loại nói mà không làm, tức nói với cha là mình sẽ đi làm vườn nho cho cha song thực tế lại không làm, vì họ cứ tưởng sống đạo kiểu giữ tỉ mỉ luật lệ như thế là đã đủ nên công chính, đủ làm vinh danh Thiên Chúa rồi. Với tâm tưởng mù tối như thế, trong dụ ngôn của bài Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu cho thấy họ mù tối đến nỗi đã giết chính Con Thiên Chúa, Đấng Thiên Sai, để làm vinh danh Thiên Chúa, tức, theo ý họ, là “để đoạt gia tài của Người Con này” (Mt 21:38). Thế nhưng, trái lại, như chính lời họ đáp câu hỏi của Chúa Giêsu về số phận của nhóm tá điền mưu đồ cướp đoạt gia tài của Người Con này, là bọn tá điền gian ác, dù có ý đồ tốt lành, song đường lối xấu xa của họ cũng mang lại cho họ những hậu quả thảm hại, đó là họ bị loại trừ, không được tiếp tục hưởng đặc ân coi sóc vườn nho để sinh hoa lợi cho chủ nữa.

“Vườn nho của Chúa” đây là gì, nếu không phải, như bài đáp ca Chúa Nhật tuần này cho biết, “là nhà Yến Duyên”. Vườn nho này, như bài đọc thứ nhất cũng như bài Phúc Âm cho thấy, đã được Chúa chăm sóc rất kỹ, bằng cách rào giậu chung quanh là các thứ lề luật được ban bố cho họ, giúp họ khỏi bị các thú rừng đam mê và ý riêng hoang dại phá hoại; đào hầm ép rượu là giao ước họ đã ký kết với Thiên Chúa, một giao ước họ phải bỏ mình đi, không chạy theo các ngẫu tượng và ngoại tình với các thần ngoại bang, mới có thể trung thành với Ngài; và xây tháp canh là nhắc nhở cho họ Lời Hứa Chúa đã đoan nguyền với cha ông tổ phụ họ, để luôn hướng họ về một Đấng Thiên Sai Cứu Tinh, về một Vương Quốc Thần Linh hoàn vũ. Thành phần được sai đến thu hoa lợi đây là các tiên tri, thành phần hầu hết đã bị dân tộc này sát hại, kể cả vị cuối cùng là Gioan Tẩy Giả. Bởi thế, “vườn nho của Chúa là nhà Yến Duyên” này đã bị Chúa để cho tan hoang tàn rụi, như Sách Tiên Tri Isaia ghi nhận trong bài đọc thứ nhất Chúa Nhật tuần này cho thấy.

Về phần hàng lãnh đạo của dân Do Thái, vì mù tối, ở chỗ giết Con Thiên Chúa, Đấng Thiên Sai của Ngài, sẽ bị loại trừ, và từ đó, như lời Chúa Giêsu khẳng định trong bài Phúc Âm Chúa Nhật này, “vương quốc của Thiên Chúa sẽ lấy đi khỏi quí vị mà trao cho một dân tộc khác để làm trổ sinh mùa màng tươi tốt”. Vậy “một dân tộc khác” đây là ai, nếu không phải thành phần Dân Tân Ước, một mầm mống nước trời được Chúa Kitô gieo vào thửa ruộng thế gian của Người, ban đầu là một hạt cải nhỏ bé nhất, nhỏ như đức tin không thể thấy được bằng mắt trần hay lý trí tự nhiên, song đã lớn lên thành một thân cây Giáo Hội Hoàn Vũ vĩ đại, vươn cành của mình đến tận cùng trái đất, đến nỗi chim trời là các linh hồn tới làm tổ nơi các cành của cây là các Giáo Hội địa phương trên khắp trái đất (xem Mt 13:31-32).

Hãy lưu ý, “một dân tộc khác” là Dân Tân Ước đây không tiếp tục làm “vườn nho của Chúa là nhà Yến Duyên”, thay cho nhóm tá điền mù tối gian ác, nhóm tá điền hoàn toàn tác hành ngược lại với những gì chân thật, tinh tuyền và đức hạnh, những điều được Thánh Phaolô nói đến trong bài đọc thứ hai, mà thành phần “dân tộc khác” này là dân tộc được kêu gọi đến thay cho nhóm tá điền mù tối lộng hành ấy để làm cho “Nước Cha trị đến” trên thế gian.

Như thế, nếu thợ làm vườn nho của bài Phúc Âm Chúa Nhật hai tuần trước là các tông đồ hay hàng giáo phẩm tông truyền thừa kế các vị thì vườn nho là Giáo Hội Chúa Kitô. Nếu đứa con đi làm vườn nho cho cha trong bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần vừa rồi là đứa không muốn đi rồi lại đi là thành phần tội nhân, hiện thân của một Giáo Hội được Chúa Kitô cứu chuộc và thành hóa, thì vườn nho là Vương Quốc của Thiên Chúa cần được Giáo Hội làm cho phát triển cho đến khi Chúa Kitô tái giáng trong vinh quang. Và nếu thành phần “một dân tộc khác” đây là Dân Tân Ước nói chung thì Vương Quốc của Thiên Chúa đây chính là Dự Án Cứu Độ của Thiên Chúa được thể hiện trên thế gian, hay là “Ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời”.

Có thể nói, nội dung của ba dụ ngôn liên quan đến vườn nho cũng như đến thành phần làm vườn nho trong ba bài Phúc Âm của hai Chúa Nhật trước cũng như của Chúa Nhật này đã được tóm gọn trong ba lời ước nguyện đầu của Kinh Chúa Dạy: Dụ ngôn thuê thợ làm vườn nho rồi trả công đồng đều từ kẻ đến sau tới kẻ đến trước liên quan đến ước nguyện “Danh Cha cả sáng”; dụ ngôn kêu gọi hai con trai đi làm vườn nho song chỉ có đứa cố làm dù lúc đầu không muốn làm liên quan đến ước nguyện “Nước Cha trị đến”; và dụ ngôn cho tá điền thuê vườn nho để sinh hoa lợi cho chủ liên quan đến ước nguyện “Ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời”.
 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
 

Ông Chủ Hiền Hậu
 

Trần Mỹ Duyệt
 

Trong dụ ngôn trước, khi nói về việc một ông chủ thuê thợ làm vườn nho mình, Chúa Giêsu đã hé mở cho thấy qua hình ảnh ấy, tấm lòng xót thương và hiền hậu của Cha trên trời như thế nào. Chúa Nhật tuần này, một lần nữa, Ngài lại cho thấy thêm về sự nhẫn nại của Thiên Chúa qua phong thái và cách đối xử của ông chủ trước những tá điền bất lương của ông. Lòng khoan nhân và nhẫn nại của ông chủ vườn, cũng chính là hình ảnh về lòng từ bi, xót thương và tha thứ của Thiên Chúa trước những bất trung và bội bạc của con người.

Khi đọc và suy nghĩ cẩn thận về cung cách đối xử và thái độ nhẫn nại chờ đợi của ông chủ vườn nho mà Chúa Giêsu đã dùng trong dụ ngôn, ta không thể không tự hỏi, tại sao ông chủ phải làm như vậy. Tại sao phải nhẫn nại chờ đợi lâu như vậy. Chúng ta càng cảm động hơn khi thấy ông chủ mặc dù muốn ra tay mạnh với bọn tá điền bất lương ấy, nhưng rồi không nỡ. Chúa Giêsu đã kết thúc dụ ngôn một cách hết sức nhân từ, khi Ngài để tự những người nghe Ngài giảng hôm đó ra cho mình cái hình phạt của sự bất trung, đó là: “Oâng sẽ tiêu diệt bọn hung ác đó và sẽ cho người khác thuê vườn nho để cứ đến mùa nộp phần hoa lợi” (Mt 21:41). Phần Ngài, đứng trước thái độ chai lỳ của dân Ngài, Ngài cũng chỉ nói: “Bởi đó, Tôi bảo các ông: Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm trổ sinh hoa trái” (Mt 21:43), nhưng không nói rõ lấy đi bằng cách nào, hay nói theo ngôn từ của những người kiểu nói của những người Do Thái bấy giờ, là Ngài đã dùng hình thức nào để “tiêu diệt bọn hung ác” ấy.

Nhân hậu và xót thương. Thiên Chúa qua hình ảnh của ông chủ vườn là một Thiên Chúa đầy tình thương và sự nhẫn nại. Một Thiên Chúa “chậm bất bình và hết sức khoan nhân”. Ngài đã không hành xử cách nóng giận và hẹp hòi đứng trước những lỗi lầm, những bất lương của con người như những tá điền vô lương tâm kia. Họ không những đã hành hạ, khinh bỉ những sứ giả của ông, và sau cùng ngay chính con của ông, họ cũng đã giết chết với thâm ý là muốn chiếm đoạt phần gia tài của ông.

Tâm lý chung, ai cũng mong được Thiên Chúa nhẫn nại và khoan dung với mình, nhưng ngược lại, cũng rất mong Ngài sốt sắng đối xử công bình với những người khác, đặc biệt, những người mình không ưa, không thích. Thí dụ, chúng ta phàn nàn và cho rằng Thiên Chúa sao nhẫn nại quá mà không ra tay đối với người nọ, người kia, vì họ gian ác, lọc lừa và hại dân, hại nước. Hoặc chúng ta cho rằng Thiên Chúa đối xử bất công khi cho người này, người khác được mọi sự vừa ý họ, nhưng lại để mình gặp thử thách, lận đận và khó khăn. Thì qua bài học ông chủ nhân hậu này, chúng ta hiểu thêm về tấm lòng rộng rãi, bao dung của Thiên Chúa.

Thật sự Ngài không phải là không biết đến những lỗi lầm và khuyết điểm của con người. Nhưng chỉ vì lòng nhân lành của Ngài khiến Ngài phải chờ đợi và nhẫn nại. Trong một thị kiến tư, thụ khải nhân cho biết rằng trong Hỏa Ngục từ Satan đến một linh hồn phải đọa đầy trong đó không một ai phàn nàn và kêu ca Thiên Chúa vì đã không nhẫn nại và khoan dung đối với mình. Và từ Satan đến một linh hồn vừa mới sa vào Hỏa Ngục đều phải công nhận rằng, chúng bị phạt trong Hỏa Ngục là xứng đáng, là hợp với Đức Công Bình của Thiên Chúa. Cũng một cách tương tự, không một thánh nhân nào trên Thiên Đàng lại phàn nàn và cho rằng mình bị cưỡng bách phải lên Thiên Đàng. Và đó là cách đối xử công bằng nhưng cũng rất khoan nhân của Thiên Chúa.

Nhưng từ thái độ và cách đối xử kia, khiến chúng ta phải suy nghĩ lại tư tưởng, lời nói, và hành động của mình. Liệu mình có giống như những tá điền lười lĩnh, ương ngạnh, và bất nhân kia không? Liệu mình có phủ nhận những sứ giả của Thiên Chúa từng sai đến trong cuộc đời mình hay không? Đó là cha, mẹ, anh, chị, em, vợ, chồng, bạn hữu tốt. Đó là các linh mục, nam nữ tu sĩ, là tiếng nói chính thức của chính quyền và giáo quyền. Sẽ có một lúc nào đó, nếu hình ảnh và tiếng nói của những sứ giả kia bị ta gạt bỏ và khinh bỉ, thì rồi dù tiếng nói và hình ảnh của Thiên Chúa trong lương tri và linh hồn mình cũng bị chúng ta loại bỏ. Và lúc đó, hậu quả sẽ là: “Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm trổ sinh hoa trái” (Mt 21:43).

Thiên Chúa nhân từ, xót thương, và rộng rãi. Nhưng Ngài cũng là một Thiên Chúa hết sức công bình. Thái độ làm con của chúng ta, do đó, phải sống sao để khỏi phụ tình Ngài. Đừng để Ngài phải miễn cưỡng đối xử công bình với chúng ta. Ngoài ra, chúng ta đừng xét đoán, hoặc phê phán anh, chị, em chung quanh mình, nhưng như Phaolô: “Vui với người vui, khóc với kẻ khóc” trong tâm tình biết ơn, chia sẻ, và cảm thông. Bởi vì chúng ta đều biết, sẽ có một lúc nào đó sự công bình của Thiên Chúa được thể hiện cho tất cả mọi người, và ngay cả chính chúng ta nữa. Và để tránh khỏi phải giáp mặt với đức Công Bình ấy, chúng ta haỵ làm vui lòng Ngài và sống với Ngài như ông chủ đầy lòng nhân hậu.