Phúc Âm của Chúa.

 

Suy Niệm Lời Chúa
 

Nén Bạc Cánh Chung


 

Giáo Hội và Bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này trong Phụng Vụ Lời Chúa

Bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này, như bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần trước, đang hướng về mầu nhiệm cánh chung, một mầu nhiệm được thể hiện nơi biến cố Chúa Kitô đến lần thứ hai trong vinh quang, một biến cố được Giáo Hội lữ hành ngưỡng vọng bằng việc cử hành Thánh Lễ Trọng Kính Chúa Kitô Vua để kết thúc mỗi Năm Phụng Vụ. Bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần trước là bài Phúc Âm Chúa Giêsu dạy các môn đệ cách thức hãy sẵn sàng để chờ đợi Người là chàng rể sẽ đến, đến vào lúc con người không ngờ, đến vào lúc nửa đêm, lúc con người mệt mỏi đã ngủ thiếp mê. Bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này Chúa Giêsu cũng nói với các môn đệ, song không dạy các vị cách thức đón gặp Người nữa, mà là cho biết Nước Chúa cuối cùng được trị đến ra sao.

Bài Phúc Âm Thánh Mathêu đoạn 25 Chúa Nhật tuần này chúng ta có thể đọc ngắn hay dài: ngắn thì chỉ có bốn câu 14-15 và 19-20, dài thì có tới 16 câu, từ câu 14 đến 30. Sở dĩ được đóng bài ngắn là vì, theo Giáo Hội, chỉ cần 4 câu Phúc Âm đó thôi cũng đã đủ ý nghĩa nói lên những gì Giáo Hội muốn cho con cái mình biết về mầu nhiệm cánh chung thuộc thời điểm cuối năm phụng vụ này rồi. Bởi vì, mầu nhiệm cánh chung chẳng những được thể hiện nơi biến cố Chúa Kitô đến lần cuối mà còn được nên trọn nơi Giáo Hội nữa, một Giáo Hội là mầm mống Nước Trời trên trần gian và là một mầm mống được phát triển cho tới khi đạt đến tầm vóc viên trọn của mình như Chúa Kitô muốn và hoàn toàn phản ảnh Chúa Kitô, hoàn toàn là chứng nhân trung thực của Người.

Căn cứ vào bài Phúc Âm ngắn, 2 câu đầu cho biết có một người trẩy đi phương xa thì gọi các đầy tớ của mình đến mà trao cho mỗi người một số vốn tùy theo khả năng của họ, người ít nhất là 1 lượng, người nhiều nhất là 5 lượng, và người ở giữa là 2 lượng. Sau đó là 3 câu Phúc Âm nói đến việc đáp ứng của ba người đầy tớ này đối với số vốn bạc được chủ trao cho, hai người đi sinh lời còn một người lại đem chốn giấu nén bạc. Nhưng ba câu này không buộc đọc. Hai câu tiếp theo của bài Phúc Âm ngắn đó là việc người đầy tớ được trao cho nhiều nén bạc nhất, sau khi chủ về tính sổ với các người đầy tớ của mình, liền trình với chủ về những gì mình đã làm lợi cho chủ từ số vốn chủ trao cho. Thế thôi. Còn phần Phúc Âm sau đó nói đến việc hai người đầy tớ kia đến tính sổ với chủ, nhất là việc chủ ban thưởng cho hai người đầy tớ sinh lời và trừng phạt người đầy tớ trả lại cho chủ nguyên vốn, Giáo Hội không buộc đọc.

Người chủ đi phương xa giao vốn cho các người đầy tớ và trở về tính sổ với họ

Người chủ đi phương xa và phân phát vốn liếng cho các đầy tớ của mình đây là ai, nếu không phải là Chúa Kitô, Đấng đã về trời sau khi để lại cho các đầy tớ của mình là thành phần 12 tông đồ 5 nén bạc, gồm có Thánh Thể, Thánh Vụ, Thánh Ái, Thánh Mẫu và Thánh Thần: Ba nén đầu Người trao cho các tông đồ trong Bữa Tiệc Ly (x Lk 22:19; Jn 13:34/15:12), nén thứ tư Người ở trên Cây Thập Giá trao các vị qua bản thân người tông đồ yêu dấu của mình là Thánh Gioan Tông Đồ (x Jn 19:27), và nén thứ năm Người trao cho các vị sau khi Người phục sinh từ trong kẻ chết và thổi hơi trên các vị (x Jn 20:22). “Sau thời gian dài vắng mặt” đây là gì, nếu không phải thời gian Người “hằng ở cùng Giáo Hội cho đến tận thế” (Mt 28:20), một hiện diện thần linh đặc biệt nơi Bí Tích Thánh Thể, nơi Huấn Quyền Giáo Hội, nơi Đức Tin Thánh Sủng. “Người chủ trở về và tính sổ với các đầy tớ của ông” đây là gì, nếu không phải là việc Người xuất hiện trong vinh quang, một vinh quang được tỏ hiện rực rỡ nơi Giáo Hội hiền thê diễm lệ của Người (x Rev 21:2), một thứ diễm lệ phản ánh vinh quang của Người, một thứ diễm lệ làm Người thỏa mãn vì thấy được tất cả những gì mình là và mình muốn, một thứ diễm lệ thu hút Người, như mời gọi Người “hãy đến” (Rev 22:17).

Đó là lý do bài đọc thứ nhất của Chúa Nhật tuần này đã được Giáo Hội chọn từ Sách Châm Ngôn để nói đến hình ảnh của một người vợ tuyệt vời về nhân cách, một người vợ “đáng giá hơn cả châu báu ngọc ngà”. Người vợ này đã làm gì mà quí giá như vậy, nếu không phải qua những việc nàng làm, ở chỗ: “Trọn đời nàng sẽ mang lại cho chồng sự lành chứ không phải sự dữ”, hoàn toàn làm cho chống mãn nguyện, đến nỗi “chồng nàng tin tưởng nơi nàng” và được hưởng “tràn đầy lợi lộc”. Còn bài đọc thứ hai của Chúa Nhật tuần này, sở dĩ Thánh Phaolô khuyên giục Kitô hữu Thessalonica trong thư thứ nhất Ngài gửi họ rằng “đừng thiếp ngủ, song hãy tỉnh thức” là vì “tất cả anh em đều là con cái của ánh sáng và của ngày sống”. Tức là, nếu Kitô hữu nói riêng và Giáo Hội nói chung lúc nào cũng “là ánh sáng” (Mt 5:14), một thứ ánh sáng phản ánh Đấng “là ánh sáng thế gian” (Jn 8:12), thì một khi sống đúng với sứ vụ tỏa sáng theo bản chất là ánh sáng của mình, Giáo Hội lúc nào cũng làm cho Chúa Kitô đến trong vinh quang, cũng tỏ Chúa Kitô ra, cũng làm cho nhân loại nhận biết Người và trở về với Người, tức làm cho Người hay cho Nước Chúa được trị đến nơi lòng người và trên thế gian.

“Thưa chủ, ông đã trao cho tôi năm nén. Này đây, tôi đã kiếm thêm được năm nén nữa đây”.

Nếu nén thứ nhất Giáo Hội được trao cho là Thánh Thể, thì Giáo Hội đã, đang và vẫn sinh lợi một nén Thánh Thể khác là việc Giáo Hội đã trung thành “làm việc này mà nhớ đến Thày”, đúng như Người muốn, một việc cử hành đã trở thành nguồn sống thần linh cho chung Giáo Hội và cho riêng các vị thánh hoạt động tông đồ.

Nếu nén thứ hai Giáo Hội nhận lãnh từ Thày mình là Thánh Chức thì Giáo Hội đã, đang và tiếp tục sinh lợi ra một nén Thánh Chức khác là Hàng Giáo Phẩm, là tính cách Tông Truyền của Giáo Hội, một Hàng Giáo Phẩm nỗ lực sống theo đúng tinh thần của Đấng Sáng Lập cũng như đường hướng của thành phần chứng nhân tiên khởi là các Tông Đồ, nhờ đó, Giáo Hội trở thành hiện thân của một Chúa Kitô chủ chiên đã đến cho chiên được sống và được một sự sống viên mãn (x Jn 10:10).

Nếu nén thứ ba Giáo Hội được trao cho là Thánh Ái, một đức ái trọn lành, một đức ái “như Thày”, thì Giáo Hội cũng đã, đang và tiếp tục sinh lợi một nén Thánh Ái khác là các việc tông đồ phục vụ hết mọi thành phần bất hạnh trong xã hội, được thực hiện đặc biệt bởi các dòng tu, một việc phục vụ như men trong bột làm thăng hoa xã hội và văn hóa loài người theo tinh thần Phúc Âm, nhờ đó, con người đã nhận biết Đấng đã chọn và sai Giáo Hội đi sinh muôn vàn hoa trái (x Jn 15:16).

Nếu nén Thánh Mẫu Giáo Hội lãnh nhận từ Vị Thày Khổ Nạn của mình, thì Giáo Hội đã, đang và còn sinh lợi một nén Thánh Mẫu khác là việc Giáo Hội đã tin nhận và tuyên bố những tín điều và danh hiệu về Mẹ, như tín điều Mẹ Thiên Chúa ở Công Đồng Chung Êphêsô năm 431, tín điều Mẹ Trinh Nguyên ở Công Đồng Latêranô năm 649, tín điều Mẹ Vô Nhiễm bởi Đức Thánh Cha Piô IX vào ngày 8/12/1854, tín điều Mẹ Mông Triệu bởi Đức Thánh Cha Piô XII ngày Lễ Các Thánh 1/11/1950, và danh hiệu Mẹ Giáo Hội bởi Đức Thánh Cha Phaolô VI ngày 21/11/1964 tại Công Đồng Chung Vaticanô II. Qua việc biệt tôn Mẹ Maria, Mẹ Chúa Giêsu đây, Giáo Hội cho thấy rằng Chúa Kitô thực sự là Lời Nhập Thể, là Thiên Chúa ở cùng chúng sinh, chứ không phải là một kitô giả, một nhân vật hoang đường.

Nếu nén Thánh Linh Giáo Hội được Chúa Kitô Phục Sinh ban cho, thì Giáo Hội cũng đã, đang và tiếp tục sinh lợi một nén Thánh Linh khác nữa là lúc nào cũng lắng nghe và để Thánh Linh hướng “dẫn vào tất cả sự thật” (Jn 16:13) là Chúa Kitô, nhờ đó, bởi quyền phép Thánh Linh nơi Giáo Hội và nhờ chứng từ sống động của Giáo Hội (x Jn 15:26; Lk 24:48-49; Acts 1:8), Chúa Kitô được liên tục tái sinh trong Giáo Hội và bởi Giáo Hội.

Về vấn đề sinh lợi và thành phần sinh lợi

Thế nhưng, nếu nén bạc đây còn ám chỉ tất cả những gì thiện hảo Thiên Chúa ban cho mỗi một con người khi vào trần gian để sống thì không ai biết mình được rõ ràng và chắc chắn tất cả bao nhiêu nén. Bởi thế, việc sinh lợi gấp trăm, tức 2 nén sinh 2 nén, 5 nén sinh 5 nén đây, nghĩa là con người biết vận dụng hết sức mình để sống trọn lành, hay để trả về cho Thiên Chúa tất cả những gì của Thiên Chúa, hay yêu mến Thiên Chúa hết lòng muốn, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực của mình. Nói cách khác, chúng ta sống làm sao để cho Thiên Chúa được toàn hiện nơi chúng ta, cho Danh Cha cả sáng nơi ý thức của chúng ta, cho Nước Chúa trị đến nơi ước vọng của chúng ta, cho Ý Cha thể hiện nơi cuộc đời của chúng ta. Nên vấn đề đối với nhân loại chúng ta, nhất là Kitô hữu chúng ta ở đây không phải là được bao nhiêu nén mà là sinh lợi có đủ hay chăng, dù không biết mình được bao nhiêu.

Đến đây chúng ta có thể đặt vấn đề, theo bài dụ ngôn của Phúc Âm Chúa Nhật tuần này, nếu chúng ta cần phải sinh lợi gấp đôi tức gấp trăm cho tất cả những gì thiện hảo Thiên Chúa ban cho chúng ta, thì tại sao ở dụ ngôn người gieo giống (xem Mt 13:23) Chúa Giêsu lại nói đến tấm mức trổ sinh của hạt giống tốt không phải chỉ gấp 100, mà còn gấp 30 và 60 nữa? Vậy nếu không sinh gấp trăm, tức không hết sức mình, thì vẫn chưa hoàn toàn trả về cho Thiên Chúa đầu đủ những gì của Ngài hay sao? Thật ra vấn đề gấp trăm ở dụ ngôn nén bạc và gấp trăm cũng như gấp 60 và 30 lần ở dụ ngôn hạt giống khác nhau. Ở chỗ, ở dụ ngôn nén bạc, Chúa Giêsu nhấn mạnh đến Đức Tin Tuân Phục nơi con người trong việc sinh lợi nén bạc, một đức tin con người phải hết sức thực hành mới có thể làm cho Mạc Khải Thần Linh tỏ hiện nơi họ; còn ở dụ ngôn hạt giống, Chúa Giêsu nhấn mạnh đến Mạc Khải Thần Linh, một mạc khải như Hạt Giống Thần Linh khi được gieo xuống trần gian phải tùy thuộc vào trình độ khả năng chấp nhận của con người, ở trình độ vẹn toàn 100% chỉ có nơi Mẹ Maria đầy ơn phúc, vị được gìn giữ khỏi nguyên tội ngay từ giây phút hoài thai trong lòng mẹ, ở trình độ 60% có thể áp dụng vào trường hợp Thánh Gioan Tẩy Giả là con người cao trọng nhất được nữ giới sinh ra (x Mt 11:11) và được khỏi tội tổ tông sau sáu tháng hiện hữu, ở trình độ 30% nơi thành phần chứng nhân tiên khởi và môn đệ trung thực của Chúa Kitô.

Nếu chung Giáo Hội được Chúa Kitô trước khi về trời trao cho 5 nén bạc như trên trộm nghĩ, thì hàng giáo sĩ nói chung và giáo phẩm nói riêng được Người trao cho 2 nén, nén phụng vụ (“các con hãy làm việc này mà nhớ đến Thày” – Lk 22:19) và nén mục vụ (“các con hãy liệu cho họ ăn đi” – Mt 14:16), và thành phần tín hữu giáo dân được Người trao cho 1 nén, nén thế gian, nén làm cho bột dậy men (x Mt 13:33). Suy như thế không có nghĩa là thành phần giáo dân sẽ bị hư đi hết như người đầy tớ được chủ trao cho 1 nén trong bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này, và thành phần thừa tác viên không ai bị hư đi. Vấn đề hư đi hay chăng, theo bài Phúc Âm, không phải ở tại con người làm hư hao hay mất đi số vốn của mình, mà ở tại còn nguyên số vốn đó, một số vốn không sinh lợi chỉ vì người đầy tớ muốn làm chủ, không muốn làm đầy tớ, không muốn phục vụ một cách nhưng không cho ngư ông đắc lợi. Nếu người lĩnh 2 hay 5 nén có đầu óc 1 nén hẹp hòi như vậy chắc chắn họ cũng sẽ không thể nào sinh lợi gấp trăm được.

Vấn đề của bài Phúc Âm Thánh Mathêu Năm A áp chót của Phụng Niên là chân lý trọn vẹn về con người, đó là chân lý con người mang thân phận chỉ là một nô bộc của Đấng Hóa Công và đóng vai trò làm quản lý tất cả những gì Ngài đã ban tặng cho mình hay đặt để nơi mình. Bao giờ hay khi nào con người sống trong sự thật này, nghĩa là sống đúng thân phận làm tôi Thiên Chúa, “của Cêsa trả về cho Cêsa”, và đóng đúng vai trò làm quản lý cho Ngài, “của Thiên Chúa trả về cho Thiên Chúa”, thì bấy giờ và lúc ấy con người mới thực sự ước nguyện và hết sức làm cho “danh Cha cả sáng, nước Cha trị đến, ý Cha thể hiện dưới đất cũng như rên trời” vậy.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL