Thöù 4

Ngaøy 30/1: Thaùnh Martina (? – 226)

Laø con cuûa moät vò laõnh söï Roâma.

Trôû laïi Kitoâ giaùo.

Bò cheùm ñaàu, moät cuoäc cheùm ñaàu khieán caùc töôïng thaàn Apollo vaø Artemis bò rung chuyeån, vaø laøm cho ñeàn thôø bò tieâu huûy, saùt haïi caû caùc vò tö teá vaø thaønh phaàn thôø phöôïng ôû ñoù. 

 

Thöù Tö

Muøa Thöôøng Nieân (tuaàn 3) Haäu Giaùng Sinh

 

Toùm Lôøi Chuùa

Baøi Saùch Thaùnh naêm 1 (naêm leû): Heb.10:11-18

          Thö Do Thaùi noùi veà taùc hieäu cuûa vieäc Chuùa Kitoâ hieán teá ñeàn toäi chæ moät laàn vaø ñaõ leân ngöï beân höõu Cha.

Baøi Saùch Thaùnh naêm 2 (naêm chaün): 2Sam.7:4-17

          Saùch Samuel 2 thuaät laïi lôøi Chuùa qua Nathan noùi cuøng Ñavít veà vieäc vua döï tính xaây nhaø cho Chuùa.

Baøi Phuùc Aâm chung caû naêm 1 vaø 2: Mk.4:1-20

          Phuùc Aâm thaùnh Marcoâ ghi laïi duï ngoân veà ngöôøi gieo gioáng Chuùa Gieâsu muoán duøng daïy ñaùm ñoâng daân.

 

Suy Lôøi Chuùa

            YÙ chính cuûa Lôøi Chuùa qua caùc baøi Thaùnh Kinh do Giaùo Hoäi coá yù choïn löïa vaø saép xeáp cho phuïng vuï Thaùnh Leã cuûa rieâng ngaøy hoâm nay ñöôïc chöùa ñöïng trong noäi dung cuûa Baøi Phuùc Aâm. Ñoù laø moái lieân heä thaân thuoäc vôùi Chuùa Gieâsu ôû taïi vieäc laøm theo yù Cha.

          Nhö ñaõ nhaän ñònh ôû tuaàn thöù 1 cuûa Muøa Thöôøng Nieân Haäu Giaùng Sinh, thì chuû ñieåm cuûa Muøa Thöôøng Nieân Haäu Giaùng Sinh naøy laø “vinh hieån cuûa Ngöôøi Con duy nhaát ñeán töø Cha, ñaày aân suûng vaø chaân lyù”. Vaø ñeå dieãn giaûi chuû ñieåm “Ngöôøi Con ñaày aân suûng vaø chaân lyù” naøy, Giaùo Hoäi ñaõ choïn Thö Do Thaùi veà Chuùa Kitoâ thöôïng teá lieân quan ñeán “aân suûng” cho baøi ñoïc naêm 1, Saùch Samuel quyeån 1 vaø 2 veà Vua Ñavít lieân quan ñeán “chaân lyù” cho baøi ñoïc naêm 2, vaø Phuùc Aâm theo thaùnh Marcoâ, Phuùc Aâm duy nhaát trong 4 Phuùc Aâm ñöôïc môû ñaàu baèng lôøi Chuùa Gieâsu coâng boá toaøn boä Phuùc AÂm chaát chöùa “aân suûng vaø chaân lyù” cuûa Ngöôøi. Töø ñaàu tuaàn 3 Thöôøng Nieân Haäu Giaùng Sinh naøy, hai baøi ñoïc naêm 1 vaø 2 baét ñaàu höôùng veà cung thaùnh chaân thöïc vaø ñeàn thôø Chuùa ngöï. Thaät vaäy, Thö Do Thaùi (trong baøi ñoïc naêm 1 hoâm nay) cho thaáy “Ngöôøi Con ñaày aân suûng” ñaõ vaøo cung thaùnh chaân thöïc ñaây chaúng nhöõng laø “thieân ñình” (cuøng baøi ñoïc thöù hai tuaàn naøy) maø coøn laø loøng con ngöôøi nöõa, nôi maø “Thaùnh Linh chöùng nhaän vôùi chuùng ta ñieàu naøy... Ta seõ ñaët leà luaät Ta trong loøng hoï vaø vieát noù treân trí hoï”. Saùch Samuel quyeån 2 (trong baøi ñoïc naêm 2 hoâm nay) cho thaáy tieàn thaân cuûa “Ngöôøi Con ñaày chaân lyù” laø Ñavít, ngöôøi muoán xaây nhaø cho Thieân Chuùa, ñaõ ñöôïc Chuùa höùa cho söï tröôøng toàn baát dieät nhö chaân lyù, nhö chính lôøi höùa cuûa Ngaøi: “Nhaø ngöôi vaø vöông quoác ngöôi seõ muoân ñôøi toàn taïi tröôùc nhan Ta; ngai baùu ngöôi seõ beàn vöõng muoân ñôøi”. Phuùc Aâm thaùnh Marcoâ (hoâm nay) phaùc hoïa “Ngöôøi Con ñaày aân suûng vaø chaân lyù”, ôû choã, Ngöôøi Con naøy gioáng nhö “moät noâng phu ra ñi gieo gioáng”, “caùi ngöôøi gieo gioáng ñi gieo laø lôøi” söï thaät, moät haït gioáng haøm chöùa taát caû “maàu nhieäm veà trieàu ñaïi Thieân Chuùa (trieàu ñaïi vöõng beàn Ngaøi höùa vôùi Ñavít) ñaõ ñöôïc kyù thaùc cho” caùc moân ñeä.

 

Nguyeän Lôøi Chuùa

            Laïy Chuùa Gieâsu Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng, ñöôïc xöùc daàu Thaàn Linh, ñaõ ñeán trong theá gian nhö Ngöôøi Con ñaày aân suûng vaø chaân lyù. Chuùng con ñaõ ñöôïc haï sinh bôûi nöôùc vaø Thaàn Linh trong Bí Tích Röûa Toäi. Theá nhöng, coøn soáng treân theá gian chuùng con vaãn coù theå thaønh nhöõng caønh nho khoâ heùo. Bôûi vaäy, xin Meï Maria ñaày ôn phuùc vaø ñöôïc Chuùa ôû cuøng, giuùp chuùng con maëc laáy con ngöôøi môùi laø Ñöùc Kitoâ. Amen.

Ngaøy 30 Thaùng 1

 

_________________________________________________

Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam

Thaùnh Toâma KHUOÂNG

Linh muïc doøng ba Ñaminh

(1780 - 1860)

 

Vì Chuùa Boœ Vinh Sang

 

Ñoïc lòch söœ Giaùo Hoäi, chuùng ta thaáy khoâng laï gì maãu göông cuœa Thaùnh Phanxicoâ thaønh Assie hay Thaùnh Tomas d’Aquino, ñaõ töø boœ doøng doõi quyù toäc giaøu sang ñeå vaâng nghe tieáng goïi cuœa Thieân Chuùa, ñaõ theo göông Ñöùc Kitoâ, Thaày Chí Thaùnh, Ñaáng chuœ teå muoân loaøi chaáp nhaän trôœ neân ngheøo khoù khoâng choán nöông thaân ñeå loan baùo Tin möøng Cöùu ñoä. Thaùnh Toâma Khuoâng cuõng vaäy, ngaøi ñaõ queân ñi doøng doõi quyeàn quyù sang troïng, ñeå theo tieáng Chuùa keâu goïi vaø trôœ thaønh chöùng nhaân cho Ñöùc Kitoâ, chöùng nhaân cho moät toân giaùo môùi meœ ñoái vôùi daân toäc Vieät Nam, moät toân giaùo bò mieät thò vaø chòu baùch haïi naëng neà. Quaœ thaät, chæ coù Thieân Chuùa môùi khieán ñöôïc cha hy sinh nhö theá. Vaø cuõng thöïc quyù baùu bieát bao taám loøng cuœa cha ñaõ saún saøng ñaùp laïi tieáng keâu goïi ñoù, ñeán noãi hieán daâng chính maïng soáng mình cho tình yeâu Thieân Chuùa.

 

Phaœn Ñoái Baïo Ñoäng

 

Toâma Khuoâng sinh khoaœng naêm 1780 (thôøi Trònh Nguyeãn) taïi laøng Nam Hoøa, xöù Tieân Chu, tænh Höng Yeân. Con ñöôøng danh voïng roäng môœ cho caäu beù thoâng minh xuaát saéc naøy, vì cha caäu ñaõ töøng laøm Tuaàn phuœ ôœ Höng Yeân. Nhöng caäu ñaõ nghe theo tieáng goïi linh thieâng vaø xin vaøo nhaø Ñöùc Chuùa Trôøi. Sau ñoù caäu theo hoïc taïi chuœng vieän vaø thuï phong linh muïc.

 

Trong traùch nhieäm coi soùc caùc linh hoàn, cha Khuoâng noåi tieáng laø moät linh muïc khoân ngoan thaùnh thieän, kheùo giao thieäp vaø nhieät thaønh vôùi söù vuï truyeàn giaœng Tin möøng. Soáng trong ñòa phaän doøng Ñaminh ñaœm traùch, cha Khuoâng muoán lieân keát saâu xa hôn vôùi doøng, cha ñaõ gia nhaäp doøng ba Ñaminh vaø coå ñoäng nhieàu giaùo höõu cuøng tham gia ñeå thaùnh hoùa ñôøi soáng moãi ngaøy.

 

Traœi qua ba thôøi baùch haïi cuœa caùc vua Minh Maïng, Thieäu Trò, Töï Ñöùc, cha Toâma Khuoâng ñaõ khoân kheùo thaân thieän vôùi quan chöùc ñòa phöông ñeå coù theå tieáp tuïc thi haønh vieäc muïc vuï. Nhieàu laàn cha bò baét giöõ, nhöng nhôø nhöõng quan heä naøy, cha ñöôïc traœ töï do. Tuy nhieân töø naêm 1858, cuoäc baùch haïi cuœa vua Töï Ñöùc gia taêng maõnh lieät, coâng vieäc cuœa quaân Phaùp ñaõ khieán vua Töï Ñöùc töùc giaän vaø nghi ngôø giôùi Coâng giaùo tieáp tay vôùi thöïc daân, neân thaúng tay ñaøn aùp hoï. Moät vaøi laøng Coâng giaùo coù toå chöùc moät soá thanh nieân ñeå töï veä tröôùc söï caøn queùt cuœa quaân lính nhaø vua. Cha Khuoâng khi ñoù ñaõ gaàn 80 tuoåi, hoaøn toaøn khoâng höôœng öùng chuœ tröông naøy. Naêm 1859, thaáy moät soá giaùo daân Cao Xaù toå chöùc voõ trang, cha lieàn ngaên caœn vaø quyeát ñònh laùnh sang ñòa phaän Ñoâng Ñaøng Ngoaøi (Haœi Phoøng). Quyeát ñònh naøy ñaõ khieán cha bò baét vaø ñöôïc laõnh phuùc töœ ñaïo.

 

Khi cha ñeán ñaàu caàu laøng Traàn Xaù, cha thaáy quaân lính ñaõ ñaët saün ôœ ñoù moät thaùnh giaù buoäc moïi ngöôøi ñi qua phaœi ñaïp leân. Laø moät linh muïc cuœa Chuùa Kitoâ, cha nhaát ñònh quay löng trôœ laïi tìm loái ñi khaùc. Thaùi ñoä döùt khoaùt ñoù khieán quaân lính nhaän ra vaø chaän cha laïi. Khi cha khaúng khaùi töø choái vieäc böôùc qua thaùnh giaù lính lieàn baét troùi cha cuøng vôùi ngöôøi tín höõu ñi theo cha.

 

Sau möôøi laêm ngaøy giam giöõ, cha Toâma Khuoâng vaø boán giaùo höõu khaùc coù ñòa vò, ñöôïc aùp giaœi tôùi quan Toång ñoác xeùt xöœ. Quan tìm moïi caùch eùp buoäc cha laøm nhaân chöùng toá caùo: Nhöõng ngöôøi Kitoâ höõu ôœ Cao Xaù thoâng ñoàng vôùi taøu Phaùp - Taây Ban Nha ñang boœ neo ngoaøi bieån, aâm möu noåi loaïn choáng laïi nhaø vua. Cha Toâma thaúng thaén trình baøy laäp tröôøng cuœa Giaùo Hoäi: “Ñaïo Coâng giaùo khoâng nhöõng caám caùc tín höõu choáng ñoái chính quyeàn, maø coøn khuyeán khích hoï caàu nguyeän vaø goùp phaàn giuùp queâ höông ñöôïc an ninh thònh vöôïng”.

 

Baáy giôø quan khoâng noùi gì ñeán vaán ñeà naøy nöõa, chæ baét cha boœ ñaïo, böôùc qua thaäp giaù vaø yeâu caàu cha khuyeân caùc tín höõu khaùc laøm nhö vaäy ñeå ñöôïc töï do trôœ veà nhaø. Khi ñoù ngöôøi toâi trung cuœa Chuùa traœ lôøi:

 

“Toâi nay ñaõ 80 tuoåi roài, laïi laø linh muïc Coâng giaùo, toâi luoân luoân nhaéc nhôœ caùc tín höõu trung thaønh giöõ ñaïo thaùnh Chuùa. Giôø ñaây neáu toâi khuyeân hoï choái ñaïo, thì toâi thaät baát xöùng vaø chaúng ñaùng laøm linh muïc. Toâi vaø caùc baïn toâi khoâng mong öôùc gì hôn laø ñöôïc hy sinh maïng soáng vì ñaïo thaùnh Chuùa”.

 

Thaùnh Giaù vaø Vinh Quang

 

Loøng khao khaùt mong moœi treân cuœa vò anh huøng ñöùc tin ñaõ ñöôïc theå hieän. AÙn traœm quyeát do quan Toång ñoác ñeä veà kinh ñöôïc vua Töï Ñöùc chuaån y. Vaø ngaøy 30.1.1860, cha Toâma Khuoâng bò ñieäu ra phaùp tröôøng Höng Yeân. Treân ñöôøng tôùi ñoài Canveâ cuœa mình, moïi ngöôøi thaáy vò cha giaø khaœ kính choáng caây gaäy maø cha ñaõ caån thaän coät theâm moät thanh ngang cho gioáng hình thaùnh giaù, böôùc ñi chaäm raõi. Cha vui veœ chaøo giaõ bieät nhöõng ngöôøi ñang ngaäm nguøi thöông tieác tieãn ñöa.

 

Caây thaùnh giaù, bieåu töôïng suoát ñôøi cha ñaõ tin töôœng vaø coâng boá. Caây Thaùnh giaù maø cha khoâng bao giôø giaøy ñaïp, cho duø phaœi chòu muoân noãi gian khoå vaø caœ caùi cheát. Thì giôø ñaây, vôùi caùch bieåu hieän raát ñôn giaœn ñoù, cha muoán noùi vôùi moïi ngöôøi raèng: Cho ñeán phuùt cuoái cuøng cuœa cuoäc ñôøi, thì Thaùnh giaù vaãn maõi maõi laø nieàm an uœi vaø laø choã döïa vöõng chaéc cho ngöôøi Kitoâ höõu. Ñeán nôi xöœ, cha Khuoâng quyø goái trang nghieâm caàu nguyeän tröôùc caây Thaùnh giaù ñoù, roài cuùi ñaàu laõnh nhaän löôõi göôm ñem laïi vinh phuùc ngaøn thu.

 

Ngaøy 29.4.1951 cuøng vôùi 24 vò töœ ñaïo khaùc taïi Vieät Nam, cha Toâma Khuoâng ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ XII suy toân leân haøng Chaân Phöôùc.