|
Ngaøy 13/1: Thaùnh Hilary of Poitiers (315-368) Laøm giaùm muïc ôû Poitiers nöôùc Phaùp. Laø moät trong nhöõng vò Tieán Só Hoäi Thaùnh. Haêng say choáng beø roái Arioâ. Bò hoaøng ñeá Constans phaùt löu ôû Frigia. Vieát boä saùch 12 cuoán “Veà Chuùa Ba Ngoâi” khi bò löu ñaày. Saùng taùc moät soá baûn thaùnh ca baèng tieáng Latinh cuõng trong thôøi gian bò löu ñaày. |
LEÃ CHUÙA GIEÂSU CHÒU PHEÙP RÖÛA
BAØI ÑOÏC I: Is 42:1-4, 6-7
Naày laø toâi tôù Ta, Ta haøi loøng veà ngöôøi
Baøi trích saùch Tieân tri Isaia.
Ñaây laø lôøi Chuùa phaùn: Naày laø toâi tôù Ta maø Ta naâng ñôõ, laø ngöôøi Ta choïn, Ta haøi loøng veà ngöôøi. Ta ban Thaàn trí Ta treân ngöôøi. Ngöôøi seõ xeùt xöû chö daân. Ngöôøi seõ khoâng lôùn tieáng, khoâng thieân vò ai khoâng ai nghe tieáng ngöôøi ôû coâng tröôøng. Ngöôøi khoâng beû gaõy caây lau bò giaäp, khoâng daäp taét tim ñeøn coøn khoùi. Ngöôøi trung thaønh ñem laïi leõ coâng bình. Ngöôøi seõ khoâng buoàn phieàn, khoâng nao nuùng, chæ lo ñaët coâng lyù treân ñòa caàu, vì traêm ñaûo mong ñôïi leà luaät ngöôøi. Ta laø Chuùa, Ta ñaõ goïi ngöôi trong coâng lyù, ñaõ caàm laáy tay ngöôi, ñaõ gìn giöõ ngöôi, ñaõ ñaët ngöôi thaønh giao öôùc cuûa daân, vaø neân aùnh saùng cuûa chö daân, ñeå ngöôi môû maét cho ngöôøi muø, ñöa ra khoûi tuø nhöõng ngöôøi bò xieàng xích, ñöa ra khoûi nguïc nhöõng ngöôøi ngoài trong toái taêm.
Lôøi cuûa Chuùa.
Ñaùp ca: Chuùa seõ chuùc phuùc cho daân Ngöôøi trong caûnh thaùi bình.
1.
Caùc con caùi Thieân Chuùa, haõy daâng kính Chuùa.
Haõy daâng kính Chuùa vinh quang xöùng vôùi danh Ngöôøi,
haõy mang leã phuïc thaùnh ñeå thôø laïy Chuùa.
2.
Tieáng Chuùa vang doäi treân maët nöôùc,
Chuùa ngöï treân muoân ngaøn soùng nöôùc.
Tieáng Chuùa phaùn ra trong uy quyeàn,
tieáng Chuùa phaùn ra trong oai veä.
3.
Thieân Chuùa oai nghieâm laøm cho saám seùt noå ran,
vaø trong thaùnh ñaøi cuûa Chuùa moïi ngöôøi keâu leân:
Vinh quang! Chuùa ngöï trò trong côn hoàng thuûy,
vaø Chuùa laøm vua ngöï trò tôùi muoân ñôøi.
BAØI ÑOÏC II: Act 10:34-38
Chuùa duøng Thaùnh Thaàn maø xöùc daàu taán phong cho Ngöôøi
Baøi trích saùch Toâng ñoà Coâng vuï.
Trong nhöõng ngaøy aáy, Pheâroâ môû mieäng noùi raèng: Quaû thaät, toâi nghieäm bieát raèng Thieân Chuùa khoâng thieân tö taây vò, nhöng ôû baát cöù xöù naøo, ai kính sôï Ngöôøi vaø thöïc haønh söï coâng chính, ñeàu ñöôïc Ngöôøi ñoùn nhaän. Thieân Chuùa ñaõ sai Lôøi Ngöôøi ñeán cuøng con caùi Israel, loan tin bình an, nhôø Chuùa Gieâsu Kitoâ, laø Chuùa muoân loaøi. Nhö anh em bieát, ñieàu ñaõ xaûy ra trong toaøn coõi Giuña, söï khôûi töø Galileâa, sau khi Gioan ñaõ rao giaûng pheùp röûa: aáy laø Chuùa Gieâsu thaønh Nagiareùt. Thieân Chuùa ñaõ duøng Thaùnh Thaàn vaø quyeàn naêng maø xöùc daàu taán phong cho Ngöôøi. Ngöôøi ñi qua moïi nôi, ban boá ôn laønh vaø chöõa moïi ngöôøi bò quyû aùm, bôûi vì Thieân Chuùa ôû vôùi Ngöôøi.
Lôøi cuûa Chuùa.
Alleluia, alleluia. Caùc taàng trôøi môû ra, tieáng Chuùa Cha tuyeân phaùn: Naày laø Con Ta yeâu daáu, haõy nghe lôøi Ngöôøi. Alleluia.
PHUÙC AÂM: Mt 3:13-17
Khi chòu pheùp röûa, Chuùa Gieâsu thaáy Thaùnh Thaàn Chuùa ngöï xuoáng treân mình Ngöôøi
Tin Möøng Chuùa Gieâsu Kitoâ theo Thaùnh Mattheâoâ.
Khi aáy, Chuùa Gieâsu boû xöù Galilieâa maø ñeán vôùi Gioan ôû soâng Gioñan, ñeå oâng laøm pheùp röûa cho. Nhöng Gioan can Ngöôøi raèng: Chính toâi phaûi ñöôïc Ngaøi röûa, theá maø Ngaøi laïi ñeán vôùi toâi sao? Chuùa Gieâsu lieàn ñaùp laïi: Khoâng sao, vì chuùng ta caàn chu toaøn boån phaän nhö theá. Vaø baáy giôø oâng Gioan chieàu yù Ngöôøi. Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa, roài böôùc leân khoûi nöôùc. Naày ñaây caùc taàng trôøi môû ra, vaø Ngöôøi thaáy Thaùnh Thaàn Chuùa ngöï xuoáng nhö moät boà caâu, vaø ñaäu treân Ngöôøi. Vaø ngay luùc aáy, coù tieáng töø trôøi phaùn: Naày laø Con yeâu daáu cuûa Ta, Con ñeïp loøng Ta.
Phuùc AÂm cuûa Chuùa.
_______________________________________________
(Thaùnh Giaùo Giaùm Muïc Gregory of Nazianzus:
Oratio 39 in Sancta Luminaõ-16, 20: PG 36: 350-351, 354, 358-359)
|
Chuùa Kitoâ ñöôïc taém trong aùnh saùng; chuùng ta cuõng phaûi taém trong aùnh saùng. Chuùa Kitoâ chòu pheùp röûa; chuùng ta cuõng phaûi ñi xuoáng vôùi Ngöôøi ñeå cuøng ñi leân vôùi Ngöôøi.
Thaùnh Gioan ñang laøm pheùp röûa thì Chuùa Kitoâ tieán ñeán. Coù leõ Ngöôøi ñeán laø ñeå thaùnh hoùa vò taåy giaû cuûa Ngöôøi; ñuùng theá, Ngöôøi ñeán ñeå dìm nhaân tính toäi loãi xuoáng nguoàn nöôùc. Ngöôøi ñeán ñeå thaùnh hoùa con soâng Döôïc Ñaêng cho chuùng ta, cuõng nhö ñeå söûa soaïn saün cho chuùng ta; Ngöôøi, Ñaáng coù caû tinh thaàn laãn xaùc theå, ñeán ñeå baét ñaàu moät cuoäc taân taïo baèng Thaàn Linh cuõng nhö baèng nöôùc.
Vò Tieàn Hoâ khoâng chòu laøm; Chuùa Gieâsu cöù nhaát ñònh chòu. Theá roài Thaùnh Gioan noùi: Toâi phaûi ñöôïc Ngaøi röûa cho môùi ñuùng. Thaùnh nhaân laø ngoïn ñeøn tröôùc maët trôøi, laø tieáng tröôùc Lôøi, laø baïn beø tröôùc Taân Nöông, laø nhaân vaät cao troïng nhaát trong taát caû moïi ngöôøi do phuï nöõ sinh ra tröôùc hoa traùi ñaàu loøng cuûa toaøn theå taïo vaät, laø thai nhi nhaûy möøng trong loøng meï tröôùc Ñaáng ñöôïc toân thôø trong buïng meï, laø tieàn hoâ vaø laø vò tieàn hoâ mai haäu tröôùc Ñaáng ñaõ ñeán vaø laø Ñaáng laïi ñeán. Toâi caàn phaûi ñöôïc röûa bôûi Ngaøi; chuùng ta caàn phaûi theâm laø: vaø caàn phaûi ñöôïc röûa vì Ngaøi, bôûi Thaùnh Gioan ñaõ ñöôïc röûa baèng maùu, ñöôïc röûa saïch nhö Pheâroâ, khoâng phaûi chæ baèng vieäc Pheâroâ ñöôïc röûa chaân maø thoâi.
Chuùa Gieâsu ñaõ leân khoûi nöôùc; theá giôùi cuõng cuøng leân vôùi Ngöôøi. Caùc taàng trôøi, khi Thieân Ñaøng bôûi Adong ñaõ bò ñoùng laïi baèng nhöõng thanh göôm löûa khoâng cho oâng vaø con chaùu oâng vaøo, ñaõ ñöôïc môû toang ra. Thaàn Linh xuoáng treân Ngöôøi nhö moät ñaáng ngang haøng, chöùng thöïc cho ngoâi vò Thieân Chuùa cuûa Ngöôøi. Coù tieáng chöùng nhaän Ngöôøi phaùt ra töø trôøi, nôi Ngöôøi töø ñoù maø tôùi. Thaàn Linh ñeán vôùi hình thuø cuûa moät con chim boà caâu, moät loaøi chim xöa kia ñaõ loan baùo hoàng thuûy ñaõ chaám döùt, do ñoù Ngaøi ñaõ ban vinh döï cho thaân xaùc ñöôïc neân moät vôùi Thieân Chuùa.
Hoâm nay, chuùng ta haõy toân kính pheùp röûa Chuùa Kitoâ laõnh nhaän vaø cöû haønh leã naøy moät caùch thaùnh thieän. Chuùng ta caàn phaûi hoaøn toaøn saïch seõ vaø cöù phaûi giöõ mình saïch seõ nhö theá. Thieân Chuùa khoâng vui thoûa gì hôn laø thaáy con ngöôøi aên naên hoái caûi vaø ñöôïc cöùu ñoä, thaønh phaàn Ngaøi ñaõ heát lôøi phaùn daïy vaø maïc khaûi cho. Ngaøi muoán anh em trôû neân moät sinh löïc cho toaøn theå loaøi ngöôøi, laø aùnh saùng chieáu soi treân theá gian. Anh em phaûi laø aùnh saùng raïng ngôøi khi anh em ñöùng beân Chuùa Kitoâ, Ñaáng laø aùnh saùng choùi ngôøi, khi anh em ñöôïc taém trong vinh quang cuûa Ñaáng laø aùnh saùng thieân ñình. Anh em caøng phaûi hoan höôûng hôn nöõa aùnh saùng tinh nguyeân vaø choùi loïi cuûa Ba Ngoâi, nhö giôø ñaây anh em ñaõ laõnh nhaän, maëc duø chöa troïn veïn, moät tia quang minh cuûa aùnh saùng naøy, phaùt xuaát töø Vò Thieân Chuùa duy nhaát, trong Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, Ñaáng ñöôïc hieån vinh vaø quyeàn naêng muoân ñôøi muoân kieáp. Amen.
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch töø The Office of Readings, Saint Paul Editions, 1983, trang 154-155)
_______________________________________________
LEÃ CHUÙA GIEÂSU CHÒU PHEÙP RÖÛA
"Vinh hieån cuûa Ngöôøi Con duy nhaát ñeán töø Cha, ñaày aân suûng vaø chaân lyù".
|
Ñaây laø chuû ñeà thích hôïp cho rieâng Leã Chuùa Gieâsu Chòu Pheùp Röûa, moät leã môû maøn cho Muøa Phuïng Vuï Haäu Giaùng Sinh. Bôûi vì, boä ba Phuùc AÂm Nhaát Laõm ñeàu thuaät laïi söï kieän veà "vinh hieån cuûa Ngöôøi Con duy nhaát ñeán töø Cha" naøy, töùc "veà Gieâsu Nazareùt, Ngöôøi baét ñaàu töø Galileâa chòu pheùp röûa maø Gioan rao giaûng' vaø veà caùch thöùc Thieân Chuùa laáy Thaùnh Linh vaø quyeàn naêng maø xöùc daàu cho Ngöôøi" (baøi ñoïc 2).
Theo Phuùc AÂm thaùnh Matheâu, "Chuùa Gieâsu töø Galileâa ñeán vôùi Gioan ôû soâng Döôïc-Ñaêng ñeå chòu pheùp röûa cuûa oâng", vaø "sau khi chòu pheùp röûa xong" thì Ngöôøi ñöôïc "Thieân Chuùa laáy Thaùnh Linh vaø quyeàn naêng maø xöùc daàu cho Ngöôøi" (baøi ñoïc 2). ÔÛ choã, "Thaàn Linh Thieân Chuùa nhö moät chim caâu ñaäu xuoáng treân Ngöôøi". Theâm vaøo ñoù, Thieân Chuùa coøn chính thöùc giôùi thieäu "Ngöôøi Con duy nhaát" cuûa mình naøy vôùi loaøi ngöôøi, maø ñaïi dieän baáy giôø laø Gioan, con ngöôøi tieâu bieåu nhaát cuûa loaøi ngöôøi (xem Luca 7:28), baèng "tieáng töø caùc taàng trôøi vang leân: 'Ñaây laø Con yeâu daáu cuûa Ta. Ta aùi moä Ngöôøi'".
Neáu trong Phuùc AÂm thaùnh Matheâu, "Ngöôøi Con duy nhaát" naøy cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc Ngaøi giôùi thieäu vôùi loaøi ngöôøi, thì trong Phuùc AÂm cuûa hai thaùnh Matcoâ vaø Luca, "Ngöôøi Con duy nhaát" naøy laïi ñöôïc chính Thieân Chuùa tröïc tieáp toû loøng thöông meán ñaëc bieät, baèng lôøi thuù nhaän: "Con laø Con yeâu daáu cuûa Cha. Cha haøi loøng vì Con (hay) Cha suûng aùi Con".
ÔÛ ñaây, maàu nhieäm Thieân Chuùa Ba Ngoâi ñaõ ñöôïc maïc khaûi cho loaøi ngöôøi bieát qua trình thuaät cuûa Phuùc AÂm Nhaát Laõm, trong tröôøng hôïp Ñöùc Kitoâ laõnh nhaän Pheùp Röûa ôû soâng Döôïc-Ñaêng. Thieân Chuùa Ngoâi Cha ñöôïc bieåu hieäu qua "tieáng phaùn töø caùc taàng trôøi" (Phuùc AÂm caû 3 naêm), Thieân Chuùa Ngoâi Con ñöôïc soáng ñoäng nôi hình aûnh cuûa con ngöôøi Ñöùc Kitoâ, vaø Thieân Chuùa Ngoâi Ba laø "Thaàn Linh" (Phuùc AÂm naêm A vaø B) hay "Thaùnh Linh" (Phuùc AÂm naêm C) ñöôïc bieåu hieäu qua "hình chim caâu ñaäu xuoáng treân Ngöôøi" (Phuùc AÂm naêm C).
Thaät ra, theo thaàn tính cuûa mình, laø "Lôøi ôû nôi Thieân Chuùa" (Phuùc AÂm leã Ban Ngaøy Giaùng Sinh) ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa "phaùn töø caùc taàng trôøi" khi "Ngaøi noùi vôùi (con ngöôøi) chuùng ta qua Con cuûa Ngaøi" (baøi ñoïc 2 Leã Ban Ngaøy Giaùng Sinh), thì trong maàu nhieäm Thieân Chuùa Ba Ngoâi ñöôïc maïc khaûi ôû ñaây, Thieân Chuùa Ngoâi Con chính laø "tieáng phaùn töø caùc taàng trôøi", töùc laø "taát caû söï thaät" (Jn.16:13) nôi Thieân Chuùa ñöôïc toû ra cho loaøi ngöôøi, nôi con ngöôøi cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Nhö theá, ñöôïc ngoâi hieäp vôùi thaàn tính, nhaân tính cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ chính laø "ñöôøng loái" (Jn.14:6) maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa.
Theá nhöng, Thieân Chuùa muoán maïc khaûi nhöõng gì, neáu khoâng phaûi laø tình yeâu cuûa Ngaøi ñoái vôùi loaøi ngöôøi, moät thaân phaän taïo vaät ñöôïc hieän thaân nôi con ngöôøi cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ, moät tình yeâu ñöôïc maïc khaûi qua noäi dung cuûa "tieáng phaùn töø caùc taàng trôøi", ñoù laø "Ta aùi moä Ngöôøi" (Phuùc AÂm naêm A), hay "Cha suûng aùi Con" (Phuùc AÂm naêm B) hoaëc "Cha haøi loøng vì Con" (Phuùc AÂm naêm C).
Do ñoù, "vinh hieån cuûa Ngöôøi Con duy nhaát ñeán töø Cha" ñaây khoâng laø gì khaùc ngoaøi tình traïng "ñaày aân suûng vaø chaân lyù" ôû nôi Ngöôøi. "AÂn suûng" ôû ñaây laø gì, neáu khoâng phaûi laø vieäc "Thieân Chuùa yeâu thöông..." (Jn.3:16) hay "Thieân Chuùa chöùng toû/maïc khaûi tình yeâu cuûa Ngaøi..." (Rm.5:8' 1Jn.4:9). Vaø "chaân lyù" ôû ñaây laø gì, neáu khoâng phaûi laø "Thieân Chuùa laø tình yeâu" (1Jn.4:8,16).
Chính thöù töï cuûa caâu "aân suûng vaø chaân lyù", trong ñoù, "aân suûng" ñöôïc ñaët tröôùc "chaân lyù", ñaõ noùi leân ñoäng löïc vaø thöïc taïi nôi maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa: vì yeâu thöông (aân suûng) Thieân Chuùa ñaõ maïc khaûi tình yeâu laø baûn tính cuûa Ngaøi ra (chaân lyù).
Vì vieäc maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa laø do "aân suûng", töùc laø phaùt xuaát töø vieäc Thieân Chuùa yeâu thöông nhaân loaïi, vaø cuõng vì caû maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa coøn laø chính Tình Yeâu cuûa Ngaøi, moät thöïc taïi noùi leân "taát caû chaân lyù" cuûa maïc khaûi, maø "Thaùnh Linh", "Ñaáng An UÛi, laø Thaàn Chaân Lyù" (Jn.15:26), môùi nhaäp cuoäc, xuaát hieän baèng hình aûnh cuûa "chim caâu", bieåu hieäu cho taâm tình "hieàn laønh" (Mt.11:29), lieân quan ñeán "aân suûng", vaø cuõng bieåu hieäu cho ñöùc tính "ñôn thaønh" (Mt.10:16), lieân quan ñeán "chaân lyù".
Nhö theá, neáu nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ, "Ngöôøi Con duy nhaát ñeán töø Cha, ñaày aân suûng vaø chaân lyù" naøy, nhö vöøa nhaän thöùc, laø "ñöôøng loái" maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa, thì "Thaàn Linh (hay) Thaùnh Linh laáy hình chim caâu ñaäu xuoáng treân Ngöôøi" ñaây chính laø nguyeân lyù, laø taùc nhaân maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa.
Do ñoù, "vinh hieån cuûa Ngöôøi Con duy nhaát ñeán töø Cha, ñaày aân suûng vaø chaân lyù" ñaây coøn laø "Thaùnh Linh" maø "Thieân Chuùa xöùc daàu cho Ngöôøi" (baøi ñoïc 2), ñoàng thôøi cuõng laø "Thaàn Linh" maø Thieân Chuùa "ñaõ ñaët treân Ngöôøi" (baøi ñoïc 1). Bôûi ñoù, döôùi taùc ñoäng hay aûnh höôûng "quyeàn naêng töø treân cao" (Lk.24:49) laø "Thaàn Linh" hay "Thaùnh Linh" naøy, maø Ñöùc Kitoâ, "Gieâsu Nazareùt... ñi khaép nôi thöïc hieän nhöõng vieäc laønh vaø chöõa trò cho taát caû nhöõng ai bò ma quûi caàm buoäc, vaø Thieân Chuùa ôû vôùi Ngöôøi" (baøi ñoïc 2).
Veà vieäc Chuùa Gieâsu voâ toäi maø laïi laõnh nhaän pheùp röûa cuûa Gioan Tieàn Hoâ: taïi sao Ngöôøi chòu pheùp röûa hay Ngöôøi chòu pheùp röûa ñeå laøm gì?
- …
Ñeå coù theå traû lôøi moät caùch chính xaùc cho vaán ñeà taïi sao Chuùa Kitoâ voâ toäi maø coøn laõnh nhaän pheùp röûa cuûa Gioan Tieàn Hoâ, tröôùc heát, veà nguyeân taéc, chuùng ta caàn phaûi löu yù ñeán yeáu toá coát loõi laø Chuùa Kitoâ coù hai baûn tính, baûn tính Thieân Chuùa vaø baûn tính nhaân loaïi. Tuy nhieân, trong hai baûn tính ñöôïc ngoâi hieäp nôi Ñaáng Thieân Sai naøy, baûn tính Thieân Chuùa laø chính vaø baûn tính nhaân loaïi laø phuï, bôûi theá môùi noùi Ngöôøi laø Thieân Chuùa Nhaäp Theå hôn laø Con Ngöôøi Thaàn Linh. Ñoù laø lyù do Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo soá 466 môùi xaùc tín: “Nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ khoâng coù moät chuû theå naøo khaùc ngoaøi ngoâi vò thaàn linh Con Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ maëc laáy nhaân tính aáy vaø bieán nhaân tính aáy thaønh nhaân tính cuûa mình”, vaø soá 515 coøn giaûi thích roõ hôn nöõa nhö sau: “Nhaân tính cuûa Ngöôøi nhö laø ‘moät bí tích’, töùc nhö laø moät daáu hieäu vaø laø moät duïng cuï, cuûa thaàn tính Ngöôøi cuõng nhö cuûa ôn cöùu ñoä Ngöôøi mang ñeán, ôû choã, nhöõng gì höõu hình nôi ñôøi soáng traàn gian cuûa Ngöôøi ñeàu daãn ñeán maàu nhieäm voâ hình cuûa vai troø thieân töû vaø söù vuï cöùu chuoäc cuûa Ngöôøi”. Soá Giaùo Lyù 516 toùm laïi theá naøy: “Toaøn theå ñôøi soáng traàn gian cuûa Chuùa Kitoâ – lôøi Ngöôøi noùi, vieäc Ngöôøi laøm, Ngöôøi thinh laëng vaø Ngöôøi khoå ñau, cung caùch Ngöôøi soáng ñoäng vaø noùi naêng thöïc söï – laø Maïc Khaûi cuûa Chuùa Cha”.
Ñoù laø lyù do taïi sao khi noùi veà vieäc Chuùa Gieâsu chòu pheùp röõa cuûa Tieàn Hoâ Gioan, Giaùo Lyù soá 536 ñaõ caûm nhaän moät caùch heát söùc saâu xa vaø xaùc ñaùng nhö sau: “Vieäc Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa, veà phaàn Ngöôøi, ñoù laø vieäc Ngöôøi chaáp nhaän vaø môû maøn cho söù vuï cuûa Ngöôøi nhö laø moät Ngöôøi Toâi Tôù khoå ñau cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi töï cho mình thuoäc vaøo soá caùc toäi nhaân; Ngöôøi laø ‘Chieân cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng xoùa toäi traàn gian’ (Jn 1:29; x. Is 53:12). Ngöôøi höôùng voïng tôùi ‘pheùp röûa’ laø caùi cheát ñaãm maùu cuûa Ngöôøi (x Mk 10:38; Lk 12:50). Ngöôøi ñeán ñeå ‘laøm troïn taát caû söï chính tröïc’, töùc laø, Ngöôøi baét mình hoaøn toaøn thuaän phuïc yù muoán cuûa Chuùa Cha, ôû choã, vì yeâu thöông Ngöôøi ñoàng yù chaáp nhaän pheùp röûa töû naïn ñeå xoùa boû toäi loãi cuûa chuùng ta (Mt 3:15, x. 26:39)… Chuùa Gieâsu seõ laø nguoàn maïch Thaàn Linh ñoå xuoáng cho taát caû nhaân loaïi. Trong luùc Ngöôøi laõnh nhaän pheùp röûa, ‘caùc taàng trôøi môû ra’ (Mt 3:16) – caùc taàng trôøi bò toäi loãi Adong ñoùng laïi – vaø caùc gioøng nöôùc ñöôïc thaùnh hoùa bôûi vieäc Chuùa Gieâsu dìm mình xuoáng cuõng nhö bôûi Thaàn Linh, ñoù laø moät daïo khuùc môû maøn cho cuoäc taân taïo”.
Ñoái vôùi toâi, vieäc Chuùa Kitoâ laõnh nhaän pheùp röûa khoâng phaûi laø vì nhaân tính cuûa Ngöôøi coù toäi nhö baûn tính hö hoaïi cuûa loaøi ngöôøi chuùng ta, maø laø ñeå nhaân tính aáy ñöôïc traøn ñaày Thaàn Linh. Cuõng gioáng nhö vieäc Ngöôøi aên chay vaø chòu caùm doã trong hoang ñòa 40 ñeâm ngaøy khoâng phaûi laø vì nhaân tính cuûa Ngöôøi ñaày ñam meâ nhuïc duïc caàn phaûi khoå cheá vaø ñeàn toäi nhö loaøi ngöôøi toäi nhaân chuùng ta, maø laø ñeå nhaân tính ñaày Thaàn Linh cuûa Ngöôøi trôû thaønh phöông tieän cho Thieân Chuùa söû duïng trong vieäc cheá ngöï söï döõ vaø cöùu ñoä theá gian. Thaät ra, nhaân tính cuûa Ngöôøi ñaõ ñöôïc traøn ñaày Thaàn Linh ngay töø giaây phuùt nhaäp theå trong loøng Trinh Nöõ Ñaày Ôn Phuùc Maria. Theá nhöng, vì Ngöôøi caàn phaûi thoâng ban möùc ñoä traøn ñaày Thaàn Linh cuûa mình ra cho chung nhaân loaïi cuõng nhö cho rieâng Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi nöõa, ñieån hình sau khi phuïc sinh töø trong keû cheát, töùc luùc nhaân tính cuûa Ngöôøi hoaøn toaøn hieån linh, Ngöôøi ñaõ hieän ra vôùi caùc toâng ñoà vaø thôû hôi treân caùc vò ñeå caùc vò “nhaän laáy Thaùnh Linh” (Jn 20:22), maø Ngöôøi caàn phaûi toû mình ra Ngöôøi thöïc söï laø Ñöùc Kitoâ, töùc laø moät Ñaáng ñöôïc xöùc daàu, moät Ñaáng ñaày Thaàn Linh, töùc laø moät Ñaáng Thieân Sai. Vaø taùc ñoäng thích hôïp nhaát vaø yù nghóa nhaát ñeå toû mình ñaày Thaàn Linh cho phaàn roãi cuûa loaøi ngöôøi chính laø vieäc Ngöôøi laõnh nhaän pheùp röûa cuûa Gioan Tieàn Hoâ taïi soâng Döôïc Ñaêng khi baét ñaàu xuaát thaân cöùu nhaân ñoä theá.
Laïy Cha chuùng con ôû treân trôøi, Cha ñaõ sai "Ngöôøi Con duy nhaát ñeán töø Cha, ñaày aân suûng vaø chaân lyù", ñeå "Ngöôøi mang coâng chính ñeán cho caùc daân toäc... laøm giao öôùc cuûa daân, laøm aùnh saùng cho caùc daân toäc..." (baøi ñoïc 1) - xin Cha "chuùc phuùc cho (chuùng con) trong caûnh thaùi bình" (ñaùp ca), thaønh phaàn "ngöôøi muø... tuø nhaân... soáng trong taêm toái" (baøi ñoïc 1), ñaõ ñöôïc Ngöôøi, qua Bí Tích Röûa Toäi, "môû maét (löông tri) cho... giaûi toûa tình traïng (ma quûi) caàm buoäc cho... vaø ñöa ra khoûi nguïc (theá gian)" (baøi ñoïc 1).
_______________________________________________
LEÃ CHUÙA GIEÂSU CHÒU PHEÙP RÖÛA
“Naøy Laø Con Ta Yeâu Daáu”
Baøi Phuùc AÂm theo Thaùnh Matheâu cuûa Chuùa Nhaät Leã Chuùa Gieâsu Chòu Pheùp Röûa Naêm A hoâm nay cho chuùng ta thaáy boán ñieàu sau ñaây. Ñieàu thöù nhaát laø Thieân Chuùa Ba Ngoâi laàn ñaàu tieân toû mình ra, ñöôïc bieåu hieäu qua hình aûnh “môû ra” cuûa “caùc taàng trôøi”, sau khi Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa, vaøo chính luùc “Chuùa Gieâsu leân khoûi nöôùc”. Ñieàu thöù hai laø maàu nhieäm Thieân Chuùa Ba Ngoâi naøy ñöôïc maïc khaûi moät caùch höõu hình, vôùi Thaàn Linh qua hình aûnh chim caâu, vôùi Lôøi Nhaäp Theå qua hình aûnh moät con ngöôøi, vaø vôùi Thieân Chuùa qua tieáng noùi phaùt ra töø trôøi. Ñieàu thöù ba laø con ngöôøi Gieâsu muoán Gioan laøm pheùp röûa cho ñeå Ngöôøi coù theå toû mình ra Ngöôøi thöïc söï laø Con Thieân Chuùa; vaø Thieân Chuùa ñaõ chöùng nhaän con ngöôøi Gieâsu naøy thöïc söï laø Con Thieân Chuùa qua vieäc Thaàn Linh cuûa Thieân Chuùa “ngöï xuoáng… ñaäu treân Ngöôøi”. Ñieàu thö boán laø trong soá nhöõng ngöôøi Do Thaùi baáy giôø ñeán xin Thaùnh Gioan Taåy Giaû laøm pheùp röûa cho coù nhaân vaät Gieâsu Nazareùt, nhöng moïi ngöôøi khoâng bieát Ngöôøi cho ñeán khi Gioan nhaän ra Ngöôøi, nhaát laø cho ñeán khi Ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa chöùng nhaän, baèng caû vieäc Thaàn Linh toû hieån nôi Ngöôøi vaø tieáng noùi töø trôøi phaùt ra veà Ngöôøi.
Theá nhöng, neáu nhaân vaät Gieâsu Nazareùt naøy thöïc söï laø Con Thieân Chuùa, “ñeïp loøng Cha moïi ñaøng”, nghóa laø Ngöôøi chaúng coù toäi loãi gì nhö nhaân loaïi chuùng ta ñaây, thì taïi sao Ngöôøi laïi phaûi chòu pheùp röûa cuûa Gioan Taåy Giaû, duø pheùp röûa cuûa Gioan Taåy Giaû baáy giôø chæ laø pheùp röûa thoáng hoái chöù khoâng phaûi pheùp röûa tha toäi nhö ñöôïc Chuùa Gieâsu sau naøy thieát laäp khi soáng laïi töø trong keû cheát?
Bôûi vì, duø pheùp röûa cuûa Thaùnh Gioan Taåy Giaû chæ laø pheùp röûa thoáng hoái, chöù khoâng thöïc söï laø pheùp röûa tha toäi nhö Kitoâ höõu chuùng ta laõnh nhaän, nhöng ñaõ thoáng hoái laø thoáng hoái toäi loãi, maø Chuùa Gieâsu laïi voâ toäi, vaäy Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa nghóa laø Ngöôøi caûm thaáy mình cuõng coù toäi nhö ai, hay ít laø Ngöôøi laøm cho ngöôøi khaùc thaáy raèng Ngöôøi cuõng thuoäc haøng toäi loãi nhö moïi ngöôøi. Ñuùng theá, vì thöïc söï laø Con ruoät cuûa Thieân Chuùa hoùa thaân laøm ngöôøi, chöù khoâng phaûi laø ñöùa con thöøa nhaän nhö Kitoâ höõu chuùng ta ñaây, Ngöôøi khoâng coù toäi loãi gì caû. Tuy nhieân, Ngöôøi nhaäp theå maëc laáy baûn tính hö hoaïi cuûa loaøi ngöôøi chuùng ta laø ñeå cöùu ñoä nhaân loaïi chuùng ta khoûi toäi loãi vaø söï cheát, bôûi theá, vôùi tö caùch vaø thaân phaän laø moät con ngöôøi, Ngöôøi chính laø “Chieân Thieân Chuùa, Ñaáng gaùnh toäi traàn gian”, nhö Ngöôøi ñaõ ñöôïc Gioan Taåy Giaû tuyeân boá cho daân Do Thaùi bieát trong baøi Phuùc AÂm tuaàn tôùi. Bôûi theá, chính vieäc Ngöôøi ñeán laõnh nhaän pheùp röûa laïi laø vieäc Ngöôøi toû ra Ngöôøi thöïc söï laø Con Thieân Chuùa. Neáu Ngöôøi khoâng saün saøng chòu cheát voâ cuøng ñau thöông nhuïc nhaõ treân caây thaäp giaù thì Ngöôøi khoâng thöïc söï laø Con Thieân Chuùa theá naøo, thì neáu Ngöôøi khoâng ñeán chòu pheùp röûa cuûa Gioan Tieàn Hoâ, Ngöôøi cuõng khoâng phaûi laø “Con Cha yeâu daáu, ñeïp loøng Cha moïi ñaøng” nhö vaäy. Bôûi vì, ñaõ laø Con ngoan, phaûi vaâng lôøi Cha, hay ñeå toû mình thöïc söï laø Ñaáng Thieân Sai, phaûi laøm theo yù Ñaáng ñaõ sai mình. Ñoù laø lyù do khi Chuùa Gieâsu ñeán vôùi Thaùnh Gioan Taåy Giaû ñeå xin thaùnh nhaân laøm pheùp röûa cho mình, Ngöôøi ñaõ noùi vôùi thaùnh nhaân khi thaùnh nhaân töø choái khoâng chòu laøm pheùp röûa cho Ngöôøi: “Chuùng ta caàn phaûi laøm ñieàu naøy ñeå chu toaøn taát caû nhöõng meänh leänh cuûa Thieân Chuùa”. Ñoù cuõng laø lyù do thaùnh nhaân ñaõ noùi veà Ngöôøi ôû Phuùc AÂm Thaùnh Gioan raèng: “Phaàn toâi, toâi laøm pheùp röûa cho Ngöôøi laø ñeå Ngöôøi coù theå toû mình Ngöôøi ra cho daân Israel” (Jn 1:31).
Veà vieäc Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa cuûa Tieàn Hoâ Gioan, Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo soá 536 ñaõ caûm nhaän moät caùch heát söùc saâu xa vaø xaùc ñaùng nhö sau: “Vieäc Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa, veà phaàn Ngöôøi, ñoù laø vieäc Ngöôøi chaáp nhaän vaø môû maøn cho söù vuï cuûa Ngöôøi nhö laø moät Ngöôøi Toâi Tôù khoå ñau cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi töï cho mình thuoäc vaøo soá caùc toäi nhaân; Ngöôøi laø ‘Chieân cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng xoùa toäi traàn gian’ (Jn 1:29; x. Is 53:12). Ngöôøi höôùng voïng tôùi ‘pheùp röûa’ laø caùi cheát ñaãm maùu cuûa Ngöôøi (x Mk 10:38; Lk 12:50). Ngöôøi ñeán ñeå ‘laøm troïn taát caû söï chính tröïc’, töùc laø, Ngöôøi baét mình hoaøn toaøn thuaän phuïc yù muoán cuûa Chuùa Cha, ôû choã, vì yeâu thöông Ngöôøi ñoàng yù chaáp nhaän pheùp röûa töû naïn ñeå xoùa boû toäi loãi cuûa chuùng ta (Mt 3:15, x. 26:39)… Chuùa Gieâsu seõ laø nguoàn maïch Thaàn Linh ñoå xuoáng cho taát caû nhaân loaïi. Trong luùc Ngöôøi laõnh nhaän pheùp röûa, ‘caùc taàng trôøi môû ra’ (Mt 3:16) – caùc taàng trôøi bò toäi loãi Adong ñoùng laïi – vaø caùc gioøng nöôùc ñöôïc thaùnh hoùa bôûi vieäc Chuùa Gieâsu dìm mình xuoáng cuõng nhö bôûi Thaàn Linh, ñoù laø moät daïo khuùc môû maøn cho cuoäc taân taïo”.
Qua caâu Giaùo Lyù vöøa trích daãn vieäc Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa coøn coù moät yù nghóa khaùc nöõa. Ñoái vôùi toâi, vieäc Chuùa Kitoâ laõnh nhaän pheùp röûa khoâng phaûi laø vì nhaân tính cuûa Ngöôøi coù toäi nhö baûn tính hö hoaïi cuûa loaøi ngöôøi chuùng ta, maø laø ñeå nhaân tính aáy ñöôïc traøn ñaày Thaàn Linh. Cuõng gioáng nhö vieäc Ngöôøi aên chay vaø chòu caùm doã trong hoang ñòa 40 ñeâm ngaøy khoâng phaûi laø vì nhaân tính cuûa Ngöôøi ñaày ñam meâ nhuïc duïc caàn phaûi khoå cheá vaø ñeàn toäi nhö loaøi ngöôøi toäi nhaân chuùng ta, maø laø ñeå nhaân tính ñaày Thaàn Linh cuûa Ngöôøi trôû thaønh phöông tieän cho Thieân Chuùa söû duïng trong vieäc cheá ngöï söï döõ vaø cöùu ñoä theá gian. Thaät ra, nhaân tính cuûa Ngöôøi ñaõ ñöôïc traøn ñaày Thaàn Linh ngay töø giaây phuùt nhaäp theå trong loøng Trinh Nöõ Ñaày Ôn Phuùc Maria. Theá nhöng, vì Ngöôøi caàn phaûi thoâng ban möùc ñoä traøn ñaày Thaàn Linh cuûa mình ra cho chung nhaân loaïi cuõng nhö cho rieâng Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi nöõa, ñieån hình sau khi phuïc sinh töø trong keû cheát, töùc luùc nhaân tính cuûa Ngöôøi hoaøn toaøn hieån linh, Ngöôøi ñaõ hieän ra vôùi caùc toâng ñoà vaø thôû hôi treân caùc vò ñeå caùc vò “nhaän laáy Thaùnh Linh” (Jn 20:22), maø Ngöôøi caàn phaûi toû mình ra Ngöôøi thöïc söï laø Ñöùc Kitoâ, töùc laø moät Ñaáng ñöôïc xöùc daàu, moät Ñaáng ñaày Thaàn Linh, töùc laø moät Ñaáng Thieân Sai. Vaø taùc ñoäng thích hôïp nhaát vaø yù nghóa nhaát ñeå toû mình ñaày Thaàn Linh cho phaàn roãi cuûa loaøi ngöôøi chính laø vieäc Ngöôøi laõnh nhaän pheùp röûa cuûa Gioan Tieàn Hoâ taïi soâng Döôïc Ñaêng khi baét ñaàu xuaát thaân cöùu nhaân ñoä theá.
Thöïc haønh soáng ñaïo: Ñeå theo göông cuûa Chuùa Gieâsu voâ toäi song Ngöôøi ñaõ laõnh chòu pheùp röûa, Kitoâ höõu chuùng ta, sau khi ñaõ ñöôïc saïch toäi nhôø bí tích röûa toäi, chuùng ta phaûi luoân Soáng Bí Tích Röûa Toäi, töùc laø soáng laøm sao ñeå coù theå thöïc söï trôû thaønh nôi Thieân Chuùa Ba Ngoâi toû mình ra, nhö Ngaøi ñaõ toû mình ra sau khi Chuùa Gieâsu leân khoûi nöôùc, ñoù laø chuùng ta bao giôø cuõng phaûi chu toaøn nhöõng gì Thieân Chuùa muoán nôi chuùng ta, nhö Chuùa Gieâsu ñaõ chu toaøn taát caû nhöõng gì Cha laø Ñaáng ñaõ sai Ngöôøi. Chuùng ta chæ thöïc söï laø Kitoâ höõu, laø Con Thieân Chuùa ôû choã chuùng ta chu toaøn giôùi raên cuûa Thieân Chuùa vaø laøm theo theo yù muoán Cha cuûa mình maø thoâi.
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL)
_______________________________________________
KHÍA CAÏNH TAÂM LYÙ VEÀ
LEÃ CHUÙA CHÒU PHEÙP RÖÛA
Traàn Myõ Duyeät
Hoâm nay Giaùo Hoäi möøng leã Chuùa Chòu Pheùp Röûa. Chuùa Gieâsu, Con Thieân Chuùa, ñaõ ñeán xin vôùi Gioan Tieàn Hoâ ñeå chòu pheùp röûa. Ngoaøi yù nghóa thaàn hoïc vaø tu ñöùc cuûa bieán coá lòch söû naøy taïi soâng Gioñan caùch ñaây hôn 2000 naêm, noù coøn mang yù nghóa höôùng daãn vaø giaùo duïc qua laêng kính taâm lyù öùng duïng nöõa.
Ñuùng vaäy, bieán coá Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa ngoaøi yù nghóa Thaàn hoïc vaø Tu ñöùc, noù coøn cho chuùng ta moät yù nghóa khaùc gaàn guõi vaø thích hôïp vôùi ñôøi soáng Kitoâ höõu, toâi muoán noùi tôùi khía caïnh taâm lyù vaø giaùo duïc.
Taâm lyù chung con ngöôøi ai cuõng coù khuynh höôùng baûo veä mình, vaø moät trong nhöõng hình thöùc baûo veä aáy laø khoâng muoán nhaän cho mình phaàn thua keùm, phaàn khuyeát ñieåm. Thí duï trong toøa aùn, tröôùc maëc caùc luaät sö, vaø caùc chöùng nhaân maø thöôøng caùc bò caùo vaãn cöù khaêng khaêng keâu mình laø voâ toäi hoaëc bò baét oan.
Ñieàu naøy cuõng xaåy ra trong laõnh vöïc taâm lyù vaø taâm beänh nöõa. Caùc beänh nhaân taâm lyù ít khi nhaän mình coù beänh chöa noùi tôùi vieäc chaáp nhaän trò beänh. Moät ngöôøi bò ñöa vaøo beänh vieän vì nghieän ngaäp röôïu cheø, ma tuùy chaúng haïn, vieäc ñaàu tieân cuûa hoï laø choái mình khoâng bao giôø bieát huùt thuoác hay uoáng röôïu. Trong nhöõng tröôøng hôïp aáy, neáu chaúng ñaëng ñöøng vaø khoâng theå choái caõi ñöôïc thì laïi ñoå thöøa cho ngöôøi naøy, ngöôøi khaùc, nguyeân nhaân naøy hoaëc nguyeân nhaân khaùc. Thí duï nhö toâi uoáng tyù röôïu cho vui vì baïn beø naøi eùp quaù, hoaëc toâi phaûi toäi saùt nhaân chæ vì töï veä…
Nhö vaäy, khi Chuùa Gieâsu voâ toäi, thaùnh thieän ñeán vôùi Gioan xin oâng laøm pheùp röûa cho mình treân soâng Gioñan, thì ñaây laø moät baøi hoïc thaâm thuùy veà caùi nhìn taâm lyù vaø giaùo duïc. Chính Gioan cuõng heát söùc bôõ ngôõ veà haøïnh ñoäng cuûa Chuùa Gieâsu: “Chính toâi môùi caàn ñöôïc Ngaøi laøm pheùp röûa, theá maø Ngaøi laïi ñeán vôùi toâi” (Mt 3:14).
Ñeå yù theo doõi theâm cuoäc ñoái thoaïi giöõa Chuùa Gieâsu vaø Gioan hoâm aáy, chuùng ta seõ thaáy nôi haønh ñoäng aáy moät yù nghóa ñaày tích cöïc nhö lôøi Chuùa Gieâsu noùi vôùi oâng: “ Baây giôø cöù theá ñaõ. Vì chuùng ta neân laøm nhö vaäy ñeå giöõ troïn ñöùc coâng chính” (Mt 3:15). Nhöng ñieàu quan troïng laø chuùng ta phaûi aùp duïng baøi hoïc naøy nhö theá naøo trong ñôøi soáng Kitoâ höõu cuûa mình?
Tröôùc heát chuùng ta phaûi chaáp nhaän con ngöôøi thöïc teá cuûa mình. Moät con ngöôøi khoâng hoaøn toaøn, vaø phaûi saün saøng ñeå cho ngöôøi khaùc söûa sai hoaëc naâng ñôõ mình. Ñieåm taâm lyù naøy chính Chuùa Gieâsu ñaõ laøm khi haï mình xin vôùi Gioan röûa toäi cho Ngaøi, maëc duø vaãn bieát raèng Ngaøi khoâng coù toäi. Ñoái vôùi Chuùa Gieâsu thì ñaây chæ laø moät vieäc laøm haï mình coù tính caùch laøm göông, nhöng ñoái vôùi chuùng ta, thaùi ñoä chaáp nhaän mình baát toaøn laø moät vieäc laøm caàn thieát vaø tröôûng thaønh. Ñieàu naøy khoâng nhöõng giuùp ta soáng thaät vôùi con ngöôøi cuûa mình, ñoàng thôøi cuõng môû roäng taâm hoàn mình ñoùn nhaän vaø tha thöù cho anh chò em mình, vì hoï cuõng laø nhöõng con ngöôøi baát toaøn ôû khía caïnh naøy hay khía caïnh khaùc.
Chaáp nhaän mình vaø chaáp nhaän tha nhaân theo taâm lyù tröôûng thaønh hoaøn toaøn khoâng coù nghóa laø bi quan, thieáu töï tin hoaëc töï toân. Thí duï nhö ta thöôøng nghe ngöôøi naøy ngöôøi khaùc noùi: “Caùi tính cuûa toâi noù nhö vaäy, laøm sao toâi söûa noåi. Con ngöôøi toâi nhö vaäy thì laøm gì hôn ñöôïc nöõa”, hoaëc :”Nhìn caùch ngöôøi aáy aên maëc vaø trang söùc laø ñuû bieát hoï thuoäc loaïi ngöôøi naøo roài. Toâi khoâng muoán ñeán gaàn nhöõng con ngöôøi nhö theá”. Ñaây chæ laø nhöõng thí duï tieâu cöïc vaø thieáu töï tin thöôøng xuaát hieän trong cuoäc soáng vaø nhöõng giao teá haèng ngaøy giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi. Chuùa Gieâsu khoâng ngöøng laïi ôû ñieåm naøy khi chaáp nhaän mình coù loãi ñeå xin Gioan röûa cho mình. Nhöng Ngaøi ñaõ höôùng taàm nhìn cao hôn, tích cöïc hôn. Ngaøi noùi vôùi Gioan: “Vì chuùng ta neân laøm nhö vaäy ñeå giöõ troïn ñöùc coâng chính” (Mt 3:15).
Noùi moät caùch khaùc, chính Ngaøi ñaõ daäy Gioan nhìn veà chieàu kích khaùc khi röõa toäi cho ngöôøi ta, ñoù laø söï thaùnh hieán vaø ôn goïi laøm con Chuùa cuûa Bí Tích Röûa Toäi maø Ngaøi seõ thieát laäp sau naøy. Vaø ñieàu naøy Ngaøi cuõng muoán nhöõng hoái nhaân khi chaáp nhaän ñeán röûa toäi vôùi Gioan hoaëc sau naøy qua Bí Tích Röûa Toäi cuõng phaûi vöôn caùi nhìn cuûa mình leân cao hôn laø “laøm troïn ñöùc coâng chính”.
Toùm laïi, neáu chuùng ta chaáp nhaän nhau, chaáp nhaän thieän chí cuûa nhau cuõng nhö ñoùn nhaän söï söûa sai cuûa ngöôøi khaùc töùc laø söûa sai vaø hoaøn chænh con ngöôøi mình. Trong tinh thaàn aáy, chuùng ta seõ coù baèng an. Cuoäc soáng seõ mang nhieàu yù nghóa vui töôi, tích cöïc, vaø truyeàn giaùo hôn.