Thöù 5

Thöù Naêm

Tuaàn Saùu Muøa Phuïc Sinh

LEÃ THAÊNG THIEÂN

PHUÏNG VUÏ LÔØI CHUÙA

BAØI ÑOÏC I: Act 1:1-11

“Tröôùc söï chöùng kieán cuœa caùc oâng, Ngöôøi leân trôøi”

Baøi trích saùch Toâng ñoà Coâng vuï.

Hôõi Theâoâphileâ, trong quyeån thöù nhaát, toâi ñaõ töôøng thuaät taát caœ nhöõng ñieàu Ñöùc Gieâsu ñaõ baét ñaàu laøm vaø giaœng daïy, cho ñeán ngaøy Ngöôøi leân trôøi, sau khi caên daën caùc Toâng ñoà, nhöõng keœ Ngöôøi ñaõ tuyeån choïn döôùi söï höôùng daãn cuœa Thaùnh Thaàn. Sau cuoäc thöông khoù, Ngöôøi ñaõ toœ cho caùc oâng thaáy Ngöôøi vaãn soáng, vôùi nhieàu baèng chöùng; Ngöôøi ñaõ hieän ra vôùi caùc oâng trong khoaœng boán möôi ngaøy vaø ñaøm ñaïo veà Nöôùc Thieân Chuùa. Vaø trong moät böõa aên, Ngöôøi ñaõ ra leänh cho caùc oâng chôù rôøi khoœi Gieârusalem, nhöng haõy chôø ñôïi ñieàu Chuùa Cha ñaõ höùa. Ngöôøi noùi: “Nhö caùc con ñaõ nghe chính mieäng Thaày raèng: “Gioan ñaõ laøm pheùp röœa baèng nöôùc, phaàn caùc con, ít ngaøy nöõa, caùc con seõ chòu pheùp röœa trong Thaùnh Thaàn”. Vaäy caùc keœ coù maët hoœi Ngöôøi raèng: “Laïy Thaày, coù phaœi ñaõ ñeán luùc Thaày khoâi phuïc Nöôùc Israel chaêng?”. Ngöôøi baœo hoï raèng: “Ñaâu phaœi vieäc caùc con hieåu bieát thôøi gian hay kyø haïn maø Cha ñaõ aán ñònh do quyeàn bính Ngaøi. Nhöng caùc con seõ nhaän ñöôïc söùc maïnh cuœa Thaùnh Thaàn ngöï xuoáng treân caùc con, vaø caùc con seõ neân chöùng nhaân cho Thaày taïi Gieârusalem, trong taát caœ xöù Giuñeâa vaø Samaria, vaø cho ñeán taän cuøng traùi ñaát”. Noùi xong, Ngöôøi ñöôïc caát leân tröôùc maét caùc oâng. Vaø moät ñaùm maây bao phuœ Ngöôøi khuaát maét caùc oâng. Ñang khi caùc oâng coøn ngöôùc maét leân trôøi nhìn theo Ngöôøi ñang xa ñi, thì boãng coù hai ngöôøi maëc aùo traéng ñöùng gaàn caùc oâng vaø noùi raèng: “Hôõi ngöôøi Galileâ, sao caùc oâng coøn ñöùng nhìn leân trôøi? Ñöùc Gieâsu, Ñaáng vöøa lìa caùc oâng maø leân trôøi, seõ ñeán cuøng moät theå thöùc nhö caùc oâng ñaõ thaáy Ngöôøi leân trôøi”.

Lôøi cuœa Chuùa.

Ñaùp ca: (Xin môøi Coäng ñoaøn thöa)

Thieân Chuùa ngöï leân giöõa tieáng töng böøng, Chuùa ngöï leân trong tieáng keøn vang.

1.      Heát thaœy chö daân, haõy voã tay, haõy reo möøng Thieân Chuùa tieáng reo vui! Vì Chuùa laø Ñaáng Toái cao, Khaœ uùy, Ngöôøi laø Ñaïi Ñeá treân khaép traàn gian.

2.      Thieân Chuùa ngöï leân giöõa tieáng töng böøng, Chuùa ngöï leân trong tieáng keøn vang... Haõy ca möøng, ca möøng Thieân Chuùa, haõy ca möøng, ca möøng Vua ta!

3.      Vì Thieân Chuùa laø Vua khaép coœi traàn gian, haõy xöôùng ca vònh möøng Ngöôøi. Thieân Chuùa thoáng trò treân caùc nöôùc, Thieân Chuùa ngöï treân ngai thaùnh cuœa Ngöôøi.

BAØI ÑOÏC II: Eph 1:17-23

“Ngöôøi ñaët Ngaøi ngöï beân höõu mình treân trôøi”

Baøi trích thô Thaùnh Phaoloâ Toâng ñoà gôœi tín höõu EÂpheâsoâ.

Anh em thaân meán, xin Thieân Chuùa cuœa Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, laø Cha vinh hieån, ban cho anh em thaàn trí khoân ngoan vaø maïc khaœi ñeå nhaän bieát Ngöôøi; xin cho maét taâm hoàn anh em ñöôïc saùng suoát, ñeå anh em bieát theá naøo laø troâng caäy vaøo ôn Ngöôøi keâu goïi, theá naøo laø söï phong phuù gia nghieäp vinh quang nôi caùc thaùnh, vaø theá naøo laø quyeàn naêng voâ cuøng lôùn lao cuœa Ngöôøi ñoái vôùi chuùng ta, laø nhöõng keœ tin, chieáu theo haønh ñoäng cuœa söùc maïnh quyeàn naêng Ngöôøi, coâng vieäc maø Chuùa ñaõ thöïc hieän trong Ñöùc Kitoâ, töùc laø laøm cho Ngaøi töø coõi cheát soáng laïi, vaø ñaët Ngaøi ngöï beân höõu mình treân trôøi, vöôït treân moïi caáp traät, caùc laõnh thaàn, quyeàn thaàn, duõng thaàn, vaø quaœn thaàn, vöôït treân moïi danh hieäu ñöôïc xöng hoâ caœ ñôøi naày, laãn ñôøi sau. Chuùa khieán moïi söï quy phuïc döôùi chaân Ngaøi, vaø toân Ngaøi laøm ñaàu toaøn theå Hoäi Thaùnh laø thaân theå Ngaøi, vaø laø söï sung maõn cuœa Ñaáng chu toaøn moïi söï trong moïi ngöôøi.

Lôøi cuœa Chuùa.

(Xin môøi Coäng ñoaøn ñöùng)

Alleluia, alleluia. — Chuùa phaùn: “Caùc con haõy ñi giaœng daïy muoân daân: Thaày seõ ôœ cuøng caùc con moïi ngaøy cho ñeán taän theá”. — Alleluia.

PHUÙC AÂM: Mt 28:16-20

“Moïi quyeàn naêng treân trôøi döôùi ñaát ñaõ ñöôïc ban cho Thaày”

Tin Möøng Chuùa Gieâsu Kitoâ theo Thaùnh Mattheâoâ.

Khi aáy, möôøi moät moân ñeä ñi veà Galileâa, ñeán nuùi Chuùa Gieâsu ñaõ chæ tröôùc. Khi thaáy Ngöôøi, caùc oâng thôø laïy Ngöôøi, nhöng coù ít keœ coøn hoaøi nghi. Chuùa Gieâsu tieán laïi noùi vôùi caùc oâng raèng: “Moïi quyeàn naêng treân trôøi döôùi ñaát ñaõ ñöôïc ban cho Thaày. Vaäy caùc con haõy ñi giaœng daïy muoân daân, laøm pheùp röœa cho hoï nhaân danh Cha, vaø Con vaø Thaùnh Thaàn, giaœng daïy hoï tuaân giöõ moïi ñieàu Thaày ñaõ truyeàn cho caùc con. Vaø ñaây Thaày ôœ cuøng caùc con moïi ngaøy cho ñeán taän theá”.

Phuùc AÂm cuœa Chuùa.

CHIA SEÛ LÔØI CHUÙA

"'Ta laø Söï Soáng': Toaøn quyeàn naêng taùi sinh". Khoâng phaûi cho ñeán khi "Ngöôøi ñöôïc caát leân trong moät ñaùm maây che khuaát maét caùc vò" (baøi ñoïc 1), Chuùa Gieâsu môùi thöïc söï veà trôøi. Thöïc ra, Chuùa Gieâsu ñaõ veà trôøi caû hoàn laãn xaùc ngay khi Ngöôøi soáng laïi töø trong keû cheát. (Baèng khoâng, nhöõng luùc khoâng hieän ra vôùi caùc moân ñeä, thì xaùc Ngöôøi ôû ñaâu?). Trình thuaät vieäc Chuùa Gieâsu leân trôøi ôû Phuùc AÂm naêm B vaø naêm C, cuõng nhö ôû baøi ñoïc 1, ñöôïc hieåu laø coù 3 muïc ñích: muïc ñích thöù nhaát laø ñeå laøm baèng chöùng thaønh vaên veà bieán coá naøy' muïc ñích thöù hai laø ñeå phaân ñònh thôøi ñieåm "toû mình"  vôùi thôøi ñieåm "trôû laïi" (baøi ñoïc 1) cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ' vaø muïc ñích thöù ba laø ñeå giôùi thieäu vaø söûa soaïn cho thôøi ñieåm Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng nôi Giaùo Hoäi.

Bôûi theá, "taát caû nhöõng gì Ngöôøi laøm vaø noùi cho ñeán ngaøy Ngöôøi ñöôïc ñöa leân trôøi" (baøi ñoïc 1), keå caû "khoaûng thôøi gian 40 ngaøy, Ngöôøi hieän ra vôùi caùc toâng ñoà, noùi cho caùc vò veà trieàu ñaïi cuûa Thieân Chuùa" (baøi ñoïc 1), ñeàu thuoäc veà thôøi ñieåm Ngöôøi coøn "toû mình ra cho caùc toâng ñoà baèng nhieàu caùch thöùc huøng hoàn" (baøi ñoïc 1), töùc thuoäc veà thôøi ñieåm cuûa Maïc Khaûi Cöùu Roãi, moät Maïc Khaûi caàn phaûi trôû thaønh "tin möøng cho moïi taïo vaät, (ñeán noãi) ai tin vaøo tin möøng vaø chòu pheùp röûa seõ ñöôïc cöùu' ai khoâng chòu tin vaøo tin möøng seõ bò luaän phaït" (Phuùc AÂm naêm B).

Ñuùng theá, vì leân trôøi caû hoàn laãn xaùc, Chuùa Gieâsu khoâng coøn töï mình tröïc tieáp hoaït ñoäng gì treân traàn gian nöõa. Tuy nhieân, baèng "moïi quyeàn naêng treân trôøi döôùi ñaát ñaõ ñöôïc ban cho (Ngöôøi)" (Phuùc AÂm naêm A), Ngöôøi vaãn "tieáp tuïc laøm vieäc vôùi caùc ngaøi (toâng ñoà) vaø chöùng nhaän söù ñieäp caùc ngaøi rao giaûng baèng nhöõng daáu laï" (Phuùc AÂm naêm B), nghóa laø Ngöôøi vaãn "luoân ôû vôùi" (Phuùc AÂm naêm A)  "Giaùo Hoäi laø thaân theå cuûa Ngöôøi" (baøi ñoïc 2) "cho ñeán taän theá" (Phuùc AÂm naêm A).

Phaàn Giaùo Hoäi maø Thieân Chuùa "ñaõ toân Ngöôøi leân laøm Ñaàu Giaùo Hoäi" (baøi ñoïc 2), nhö Ngöôøi höùa: "Caùc con seõ nhaän ñöôïc quyeàn löïc khi Thaùnh Thaàn xuoáng treân caùc con' roài caùc con phaûi laøm chöùng nhaân cho Thaøy ôû Gia Lieâm, khaép caû Giuñeâa vaø Samaria, ñuùng, cho ñeán taän cuøng traùi ñaát nöõa" (baøi ñoïc 1). Giaùo Hoäi phaûi laøm chöùng nhaân cho Chuùa Kitoâ "ñeå theá gian nhaän bieát Cha ñaõ sai Con, vaø Cha yeâu hoï cuõng nhö yeâu Con" (Phuùc AÂm Chuùa Nhaät 7 Muøa Phuïc Sinh naêm C).

Nhôø tuaân giöõ "giôùi raên môùi: ñoù laø caùc con haõy yeâu thöông nhau. Tình yeâu cuûa Thaøy ñoái vôùi caùc con nhö theá naøo, tình yeâu cuûa caùc con ñoái vôùi nhau cuõng phaûi nhö vaäy. Tình yeâu cuûa caùc con ñoái vôùi nhau laø caùch maø taát caû moïi ngöôøi seõ nhaän bieát caùc con laø moân ñeä cuûa Thaøy" (Phuùc AÂm Chuùa Nhaät 5 Muøa Phuïc Sinh naêm C), Giaùo Hoäi coù theå "tuyeån moä caùc moân ñoà töø taát caû moïi daân nöôùc" (Phuùc AÂm naêm A). Ñeå roài, sau khi ñaõ laøm cho con ngöôøi nhaän bieát Chuùa Kitoâ, Giaùo Hoäi coøn caàn phaûi thaùp nhaäp hoï vaøo "Caây Nho Thaät" nöõa (Phuùc AÂm Chuùa Nhaät 4 Muøa Phuïc Sinh naêm B), baèng vieäc "röûa toäi cho hoï nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn, (roài) daïy hoï tuaân giöõ moïi ñieàu Thaøy ñaõ truyeàn cho caùc con"  (Phuùc AÂm naêm A), "ñeå taát caû ñöôïc neân moät nhö Cha ôû trong Con vaø nhö Con ôû trong Cha" (Phuùc AÂm Chuùa Nhaät 7 Muøa Phuïc Sinh naêm C).

Nhö theá, theo Phuùc AÂm naêm A thuaät laïi, Bí Tích Röûa Toäi laø Bí Tích cuoái cuøng Chuùa Gieâsu, ngay tröôùc khi veà trôøi, ñaõ thieát laäp treân theá gian, moät Bí Tích Chuùa Gieâsu laäp ngoaøi trôøi, bieåu hieäu cho tính caùch "Coâng Giaùo" cuûa Giaùo Hoäi Chuùa Kitoâ. Thaät vaäy, theo Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, Chuùa Gieâsu ñaõ laäp taát caû laø 7 Bí Tích. Theo thöù töï ñöôïc caùc Phuùc AÂm thuaät laïi, 7 Bí Tích Chuùa Gieâsu thieát laäp nhö sau: thöù nhaát laø Bí Tích Thaùnh Theå, thöù hai laø Bí Tích Truyeàn Chöùc Thaùnh, thöù ba laø Bí Tích Hoân Phoái, thöù boán laø Bí Tích Xöùc Daàu, thöù naêm laø Bí Tích Theâm Söùc, thöù saùu laø Bí Tích Giaûi Toäi, vaø thöù baûy laø Bí Tích Röûa Toäi. Saùu Bí Tích ñaàu Chuùa Gieâsu thieát laäp trong Nhaø Tieäc Ly. Ba Bí Tích Chuùa Gieâsu thieát laäp ngay tröôùc khi Ngöôøi baét ñaàu nhaäp Cuoäc Vöôït Qua cuûa Ngöôøi, ba Bí Tích Ngöôøi thieát laäp ngay sau khi Ngöôøi töø trong keû cheát soáng laïi, vaø 1 Bí Tích ngay tröôùc khi Ngöôøi leân trôøi. Caû 7 Bí Tích Chuùa Gieâsu ñeàu thieát laäp tröôùc maët ñaày ñuû (hay haàu nhö ñuû) caùc Vò Toâng Ñoà laø neàn taûng cuûa Giaùo Hoäi.

Tuy nhieân, theo Giaùo Lyù hieän haønh, trong caùc Bí Tích Chuùa Gieâsu thieát laäp, vaãn coù hai Bí Tích chöa ñöôïc xaùc ñònh döùt khoaùt baét nguoàn ôû ñaâu vaø töø luùc naøo, ñoù laø Bí Tích Xöùc Daàu vaø Bí Tích Hoân Phoái. Theá nhöng, neáu caên cöù vaøo ñieàu kieän thieát laäp caàn phaûi coù "tröôùc maët ñaày ñuû caùc Vò Toâng Ñoà" laø tieâu bieåu vaø ñaïi dieän cho Giaùo Hoäi, vaø nhaát laø caên cöù vaøo yù nghóa lieân quan ñeán moãi Bí Tích, thì Bí Tích Xöùc Daàu ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu thieát laäp ngay sau khi Ngöôøi soáng laïi töø trong keû cheát, cuøng moät luùc vôùi vaø ngay tröôùc Bí Tích Theâm Söùc vaø Giaûi Toäi, nhö ñaõ ñöôïc ñeà caäp ñeán ôû trang 236.

Coøn Bí Tích Hoân Phoái ñöôïc Chuùa Gieâsu thieát laäp trong böõa tieäc ly sau khi Ngöôøi ñaõ laäp Bí Tích Thaùnh Theå vaø Bí Tích Truyeàn Chöùc Thaùnh xong. Khoâng phaûi hay sao, vöøa baét ñaàu taâm söï vôùi caùc Toâng Ñoà, töùc "khi Giuña rôøi (nhaø tieäc ly)" (Phuùc AÂm Chuùa Nhaät 5 Muøa Phuïc Sinh naêm C) thì Ngöôøi laäp Bí Tích Hoân Phoái, luùc Ngöôøi ban giôùi raên yeâu thöông cho caùc ngaøi maø phaùn: "Caùc con haõy yeâu thöông nhau. Tình yeâu cuûa Thaøy ñoái vôùi caùc con nhö theá naøo, tình yeâu cuûa caùc con ñoái vôùi nhau cuõng phaûi nhö vaäy. Tình yeâu cuûa caùc con ñoái vôùi nhau laø caùch maø taát caû moïi ngöôøi seõ nhaän bieát caùc con laø moân ñeä cuûa Thaøy" (Phuùc AÂm Chuùa Nhaät 5 Muøa Phuïc Sinh naêm C).

Thaäy vaäy, neáu Hoân Nhaân Kitoâ Giaùo, theo Giaùo Huaán Thaùnh Kinh Taân Öôùc, bieåu hieäu cho "moät maàu nhieäm cao caû lieân quan ñeán Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi" ('ph.5:32) thì trong caùc Phuùc AÂm, khoâng coøn choã naøo xöùng hôïp nhaát vaø ñích ñaùng nhaát ñeå coù theå xaùc ñònh ñöôïc nguoàn goác cuûa Bí Tích Hoân Phoái baèng söï vieäc vaø lôøi truyeàn cuûa Chuùa Gieâsu treân ñaây.

Bôûi vì, moái lieân heä giöõa "Chuùa Gieâsu vaø Giaùo Hoäi" laø ôû choã: "Ñaây laø meänh leânh cuûa Thaøy laø caùc con haõy yeâu thöông nhau nhö Thaøy ñaõ yeâu thöông caùc con. Khoâng coù tình yeâu naøo cao caû hôn laø hieán maïng soáng mình vì baïn höõu mình. Caùc con laø baïn höõu cuûa Thaøy... Khoâng phaûi laø caùc con ñaõ choïn Thaøy, song chính Thaøy ñaõ choïn caùc con ñeå caùc con ñi sinh hoa keát traùi" (Phuùc AÂm Chuùa Nhaät 6 Muøa Phuïc Sinh naêm B). Trong khi ñoù, ôn goïi vaø söù meänh cuûa Hoân Nhaân Kitoâ Giaùo theo Giaùo Huaán Taân Öôùc laø ôû choã: "Nhö Giaùo Hoäi phuïc tuøng Chuùa Kitoâ, nhöõng ngöôøi vôï cuõng phaûi phuïc tuøng choàng mình trong moïi söï nhö vaäy. Nhöõng ngöôøi choàng haõy yeâu thöông vôï mình nhö Chuùa Kitoâ ñaõ yeâu thöông Giaùo Hoäi. Ngöôøi ñaõ hieán mình cho Giaùo Hoäi" ('ph.5:24-25).

Nhö theá, duø "Chuùa Gieâsu ñöôïc ñöa leân trôøi ngöï beân höõu Thieân Chuùa" (Phuùc AÂm naêm B), baèng "toaøn quyeàn naêng treân trôøi döôùi ñaát ñöôïc ban cho (Ngöôøi)" (Phuùc AÂm naêm A), Ngöôøi vaãn "luoân ôû cuøng (Giaùo Hoäi) cho ñeán taän theá" (Phuùc AÂm naêm A) qua caùc Bí Tích, vaãn sinh ñoäng qua caùc thöøa taùc vuï vaø vaãn taùc ñoäng qua caùc thöøa taùc vieân.               

Laïy Chuùa laø Cha chuùng con ôû treân trôøi, Con Moät Chuùa ñaõ "ngöï leân ngai toøa cuûa Ngaøi laøm vang leân nieàm hoan laïc' oang oang nhöõng tieáng keøn möøng Chuùa" (ñaùp ca), xin Chuùa "ban cho (chuùng con) moät tinh thaàn khoân ngoan vaø thoâng saùng ñeå (chuùng con coù theå) nhaän bieát Ngaøi moät caùch töôøng taän" (baøi ñoïc 2), Ñaáng maø Chuùa "ñaõ toân Ngöôøi leân laøm ñaàu Giaùo Hoäi laø thaân theå cuûa Ngöôøi, laøm cho söï vieân maõn cuûa Ngöôøi traøn ñaày vuõ truï trong heát moïi phaàn cuûa noù" (baøi ñoïc 2), cuõng laø Ñaáng maø nhôø Ngöôøi chuùng con ñaõ ñöôïc taùi sinh vaøo Söï Soáng Thaàn Linh nhôø Bí Tích Röûa Toäi, ñöôïc phuïc hoài Söï Soáng Thaàn Linh nhôø Bí Tích Giaûi Toäi, ñöôïc nuoâi döôõng lôùn leân trong Söï Soáng Thaàn Linh nhôø Bí Tích Thaùnh Theå, ñöôïc tröôûng thaønh sinh hoa traùi cho Söï Soáng Thaàn Linh nhôø Bí Tích Theâm Söùc, ñöôïc theå hieän Söï Soáng Thaàn Linh Yeâu Thöông cuûa mình nhôø Bí Tích Hoân Phoái, ñöôïc thöøa taùc quyeàn naêng thoâng ban Söï Soáng Thaàn Linh nhôø Bí Tích Truyeàn Chöùc Thaùnh, sau cuøng ñöôïc bình an soáng Söï Soáng Thaàn Linh ôû ñôøi naøy vaø ñöôïc ñôøi ñôøi thöøa höôûng Söï Soáng Thaàn Linh baèng Bí Tích Xöùc Daàu Thaùnh.

(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL)