CHÚA NHẬT XVI QUANH NĂM

BÀI ĐỌC I: Jer 23:1-6

“Ta sẽ quy tụ phần còn lại của đoàn Chiên Ta, và cho chúng có những chủ chăn”

Bài trích sách Tiên tri Giêrêmia.

Chúa phán: “Khốn cho các mục tử làm tản mác và xâu xé đoàn chiên Ta. Vì thế, Chúa là Thiên Chúa Israel phán cùng các mục tử chăn dắt dân Ta rằng: “Các ngươi đã phân tán xua đuổi và không trông nom đoàn chiên Ta”. Chúa lại phán: “Vậy ta sẽ xét xử hành động gian ác của các ngươi. Ta sẽ quy tụ phần còn lại của đoàn chiên Ta từ khắp các xứ mà Ta đã phân tán chúng, Ta sẽ lùa chúng về đồng cỏ, để chúng lớn lên và tăng số. Ta sẽ cho chúng có những chủ chăn để họ chăn dắt chúng. Chúng sẽ không còn sợ hãi và kinh hoàng, và chúng không còn thiếu thốn gì nữa”. Chúa còn phán rằng: “Nầy đây, đã tới những ngày Ta gây cho Đavít một mầm giống công chính, mầm giống nầy sẽ làm vua thống trị, sẽ là người khôn ngoan, thực hiện công lý và đức công bình trên dất nước. Những ngày ấy, Giuđa sẽ được cứu thoát, Israel sẽ được an cư, và chúng sẽ gọi tên người là “Chúa công bình của chúng ta”.

Lời của Chúa.
 

Đáp ca: (Xin mời Cộng đoàn thưa)

Chúa chăn nuôi tôi, tôi chẳng thiếu thốn chi.

1.      Chúa chăn nuôi tôi, tôi chẳng thiếu thốn chi, trên đồng cỏ xanh rì, Người thả tôi nằm nghỉ. Tới nguồn nước, chỗ nghỉ ngơi, Người hướng dẫn tôi, tâm hồn tôi, Người lo bồi dưỡng.

2.      Người dẫn tôi qua những con đường đoan chánh, sỡ dĩ vì uy danh Người. Dù bước đi trong thung lũng tối, tôi không lo mắc nạn, vì Chúa ở cùng tôi. Cây roi và cái gậy của Người, đó là điều an ủi lòng tôi.

3.      Chúa dọn ra cho tôi mâm cỗ, ngay trước mặt những kẻ đối phương: đầu tôi thì Chúa xức dầu thơm, chén rượu tôi đầy tràn chan chứa.

4.      Lòng nhân từ và ân sủng Chúa theo tôi, hết mọi ngày trong đời sống; và trong nhà Chúa tôi sẽ định cư, cho tới thời gian rất ư lâu dài.
 

BÀI ĐỌC II: Eph 2:13-18

“Chính Người là sự bình an của chúng ta, Người đã làm cho đôi bên nên một”

Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Êphêsô.

Anh em thân mến, xưa kia anh em là những kẻ ở xa, thì nay trong Đức Giêsu Kitô, anh em đã nên gần nhờ bửu huyết của Người. Chính Người là sự bình an của chúng ta, Người đã làm cho đôi bên nên một, đã phá đổ bức tường ngăn cách, tiêu diệt sự hận thù trong thân xác của Người, tức là bãi bỏ lề luật cũ với những thể lệ để kiến tạo cả hai nên một người mới, đem lại bình an, dùng thập giá giải hòa hai dân tộc trong một thân thể với Thiên Chúa. Nơi Người, mối thù nghịch đã bị tiêu diệt, và Người đã đến loan báo Tin Mừng bình an cho anh em là những kẻ ở xa, và bình an cho những kẻ ở gần. Và chính nhờ Người mà chúng ta đôi bên được đến gần Cha trong cùng một Thần trí.

Lời của Chúa.
 

(Xin mời Cộng đoàn đứng)

Alleluia, alleluia. — Chúa phán: “Ta là sự sáng thế gian, ai theo Ta, sẽ được ánh sáng ban sự sống”. — Alleluia.

PHÚC ÂM: Mc 6:30-34

“Họ như đàn chiên không người chăn”

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Marcô.

Khi ấy, các tông đồ hội lại bên Chúa Giêsu và thuật lại với Người mọi việc các ông đã làm và đã giảng dạy, Người liền bảo các ông: “Các con hãy lui vào nơi vắng vẻ mà nghỉ ngơi một chút”. Vì lúc ấy dân chúng kẻ đến người đi tấp nập đến nỗi các tông đồ không có thì giờ ăn uống. Vậy các ngài xuống thuyền, chèo tới một nơi vắng vẻ hẻo lánh. Thấy các ngài đi, nhiều người hiểu ý, và từ các thành phố, người ta đi bộ kéo đến nơi đó và tới nơi trước các ngài. Lúc ra khỏi thuyền, Chúa Giêsu thấy dân chúng thật đông, thì động lòng thương, vì họ như đàn chiên không người chăn, và Người dạy dỗ họ nhiều điều.

Phúc Âm của Chúa.

SUY NIỆM

T R ầ M C Ả M T Â M L I N H

Trần Mỹ Duyệt

 

Những tá điền ngủ mê sau một ngày dài vất vả (x Mt 13:24-25). Mátta trở nên cau có vì quá lo lắng chuẩn bị đón tiếp Thầy (x Lc 10:40-41). Các môn đệ bị dân chúng bao vây đến không còn thời giờ để ăn uống, nghỉ ngơi (x Mc 6:31). Toàn bộ trích đoạn Tin Mừng của Phúc Aâm Nhất Lãm cho thấy nhu cầu thư dãn, hoặc nghỉ ngơi là một nhu cầu rất quan trọng và cần thiết. Cần thiết đến độ, chính Chúa Giêsu đã phải ra lệnh cho các môn đệ: “Các con hãy vào nơi vắng vẻ mà nghỉ ngơi một chút” (Mc 6:31).

Một trong những triệu chứng tâm lý đang làm nhiều người hoảng sợ, và là một mối nguy cơ cho cuộc sống con người ngày nay, nhất là tại những quốc gia tân tiến, đó là hội chứng trầm cảm (depression). Nguyên do của triệu chứng này là những suy nghĩ, lo lắng, băn khoăn, và căng thẳng quá độ trong những sinh hoạt hằng ngày, những tháo thứ về mặt tâm lý, tình cảm, và thác loạn trong cuộc sống. Một điều khó trị liệu nhất cho những người mang chứng trầm cảm, là phần lớn đều phủ nhận và cho rằng mình không hề bị trầm cảm.

Hậu quả của chứng trầm cảm xét về mặt thể lý, là làm cho người ta ra uể oải, mệt mã, chóng mặt, khó tiêu, biếng ăn, mất ngủ. Ngoài ra, nó còn là một cơ hội tốt cho những biến chứng như cao máu, tim mạch, lở loét dạ dầy, nhức đầu kinh niên, tai biến mạch máu não, và ung thư. Về mặt tâm lý, nó biến bệnh nhân thành cau có, bực tức, bẳn gắt, chán nản, buồn phiền, thất vọng, buông xuôi, và đôi lúc mang cảm nghĩ chán đời, muốn tự tử. Về mặt tâm thần, ảnh hưởng của trầm cảm còn lan rộng đến tâm trí con người, khiến con người có thể trở thành tâm bệnh với những biến chứng ảo tưởng, ảo giác, ảo ảnh, và mất đi khả năng phán đoán. Nhưng nếu có triệu chứng trầm cảm về tâm lý thì cũng có triệu chứng trầm cảm về tâm linh. Và theo cái nhìn của khoa tâm lý trị liệu ngày nay, thì Chúa Giêsu đã dậy cho môn đệ Ngài về hội chứng trầm cảm thiêng liêng khi Ngài nói với các ông: “Các con hãy vào nơi vắng vẻ mà nghỉ ngơi một chút”. Bởi vì lúc ấy “dân chúng kẻ đến người đi tấp nập, đến nỗi các ông không có thời giờ ăn uống” (Mc 6: 31).

Hăng say hoạt động tông đồ. Rất tốt. Nhưng nếu hăng say quá đến trở thành nô lệ cho những ham muốn quá độ, đến quên ăn, quên ngủ, thì lúc ấy phải coi chừng. Hăng say với ý tưởng cho rằng mình là tất cả, và là trung tâm điểm của mọi hoạt động, của mọi sự thay đổi nơi tâm linh con người, thì e rằng đã quên mất mình là ai, và không còn tin tưởng, đặt mục tiêu hành động vào Chúa nữa. Lúc ấy sự trầm cảm tâm linh là những ý nghĩ tự kiêu, tự đại, tự tôn, và tự đắc sẽ choán ngợp tâm hồn, và sẽ làm cho người môn đệ sống trong ảo ảnh, ảo giác, và ảo tưởng về những nỗ lực và thành quả của chính mình.

Trạng thái bất ổn tâm linh này thường sẽ kéo dài một thời gian cho đến khi mà sức chịu đựng của con người không còn nữa. Cho đến khi tất cả hào quang thánh thiện, và thành quả đạt đến tột bực như một trái bóng đầy hơi và nổ tung. Đó cũng là lúc người môn đệ sẽ đi vào căn bệnh trầm cảm tâm linh. Như Mátta, họ cũng thưa với Chúa:“Lạy Thầy em tôi để tôi hầu hạ một mình mà Thầy không quan tâm sao?” (Lc 10:40). Mátta đã chẳng để lộ ra sự tự tin, tự mãn, và tự đắc về hành động đón tiếp, và săn sóc Chúa sao? Mátta đã không còn coi việc phục vụ Thầy là một vinh dự nữa, nhưng ngược lại, là một gánh nặng đó sao? Và Mátta đã chẳng phiền trách Chúa một cách gián tiếp đó sao? Hoặc như những tá điền nọ vì quá mệt nhọc với công việc đến nỗi ngủ say và quên luôn về thửa ruộng của chủ, để rồi chính trong lúc ấy “thì kẻ thù của ông đến gieo cỏ lùng vào giữa lúa rồi đi mất” (Mt 13:25).

Nhiều người đã cảm nghiệm, đã chứng kiến, và đã là nạn nhân của chứng trầm cảm tâm linh nơi một số linh mục, tu sĩ, và giáo dân vẫn được tiếng là đạo đức, hấp dẫn và có tài, nhưng thực chất chỉ là những kẻ lăng xăng nhiều chuyện. Những người này có lẽ nghĩ rằng nếu không có họ, thì thế giới này, xã hội này, và cả Giáo Hội này sẽ không thể tồn tại một cách tốt đẹp được, và vì thế, họ đã cố gắng bằng mọi cách thay đổi thế giới, cải tiến xã hội, và sửa sai Giáo Hội theo ý của họ. Kết quả họ đã bị trầm cảm, đã kiệt sức và ngủ mê. Và như Mátta, họ đâm ra phiền trách Chúa, nghi kỵ, ghen tương, và gây khó chịu cho anh, chị, em mình.

Trong tâm lý trị liệu, để chữa trị một bệnh nhân bị hội chứng trầm cảm, các bác sĩ tâm lý thường khuyên họ: 1) Phải đi ra khỏi môi trường thường ngày trong một thời gian. Điều này đúng như Chúa Giêsu đã nói với các môn đệ của Ngài là “tìm nơi thanh vắng”. 2). Phải dành thời gian cho việc thư dãn tâm hồn. Có thể là một giờ hay nửa giờ mỗi ngày. Trong thời gian ấy, mọi giao tiếp với bên ngoài, mọi quan tâm và lo lắng phải để lại phía sau. Người bệnh phải tập chú tâm vào chính mình, vào hiện tại trước mặt. Hít thở, thư dãn, và để chỉ mình đối diện với chính mình, với thinh không, với thiên nhiên, với vũ trụ trong xanh. Và điều này cũng là những gì mà Chúa Giêsu đã nói với các môn đệ: “Nghỉ ngơi một chút”.

Theo tu đức học, thì những giây phút ấy là những giây phút mà các nhà tu đức gọi là “nguyện ngắm”, hay suy ngắm, hoặc cầu nguyện. Trong thời gian này, người tông đồ để lòng mình gần gũi với Thiên Chúa, hít thở, và sống với tinh thần Ngài. Tìm nơi Ngài nguồn sinh lực cho những nỗ lực mà mình cần vượt thắng. Những giây phút như thế xem ra phí phạm, và không cần thiết đối với một người tông đồ thiếu nội tâm, vì theo họ, cần phải có nhiều thời giờ để lăn xả vào hoạt động và làm cho nổi nang mọi chuyện. Ngược lại, đối với một người tông đồ có nội tâm thì làm theo đúng khả năng mình, phần còn lại tín thác nơi Chúa qua việc cầu nguyện: “Làm tất cả những gì mình có thể. Phần còn lại, để Chúa lo”. Sự khác biệt chỉ có một chút thôi, nhưng là một sự khác biệt hết sức quan trọng: “Mátta. Mátta, con lo lắng bối rối về nhiều chuyện. Chỉ có một sự cần mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất và sẽ không bị ai lấy mất” (Lc 10:42). Á Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII trước những công việc bề bộn của Giáo Hội tưởng có thể làm cho mình bị trầm cảm đã tìm đến nguồn mạch mọi thinh lặng và nghỉ ngơi, bằng cách vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, Gioan XXIII đã đến trước Thánh Thể và thưa với Chúa: “Này Giêsu. Giáo Hội này là của Chúa, đừng khoán trắng cho Gioan. Gioan đã làm việc của Gioan rồi, bây giờ đi ngủ, và Giêsu tiếp tục điều khiển Giáo Hội của mình đi”.

Như đã nhận định ở trên, cái khó nhất để trị liệu căn bệnh trầm cảm của một người là làm cho người ấy hiểu rằng họ đang bị trầm cảm. Vì những người mang chứng trầm cảm, phần lớn đều phủ nhận và cho rằng mình không hề bị trầm cảm. Trong lãnh vực tâm linh, hội chứng trầm cảm thiêng liêng càng trở thành khó nhận diện, và vì thế, càng khó khăn đối với việc trị liệu. Nhưng nếu Chúa Giêsu đã phải sửa sai Mátta, và cảnh cáo các môn đệ về hội chứng này, thì lời Ngài nói và việc Ngài làm phải được tôi phải lưu ý và đề phòng. Và chỉ khi nào tôi để Ngài làm chủ mọi hành vi, tư tưởng, và cuộc sống của mình, biết lui vào thanh vắng, và biết tìm giời “ngồi bên Chúa mà nghe lời Người” (Lc 10:39), lúc đó tôi mới hy vọng thoát khỏi căn bệnh trầm kha này.

Có thực mới vực được đạo hay có đạo mới có gạo

 

Chúa Nhật XV Thường Niên Năm B tuần trước, Thánh Ký Marcô trình thuật biến cố Chúa Giêsu sớm sai các tông đồ đi rao giảng từng cặp một. Bài Phúc Âm của thánh ký cho Chúa Nhật XVI Thường Niên Năm B tuần này tiếp tục thuật lại cho thấy “các tông đồ trở về với Chúa Giêsu và thuật lại cho Người nghe tất cả những gì mình đã làm và đã dạy dỗ”. Ở đây, Thánh Ký Marcô, cũng như Thánh Ký Luca cùng thuật lại biến cố này (9:1-6), không cho biết thái độ của các tông đồ ra sao và thành qủa của chuyến truyền giáo tiên khởi này thế nào, như trường hợp của 72 môn đệ được Người sai đi sau đó và đã trở về hân hoan khoe với Đấng đã sai các vị đi rằng: “Thưa Thày, vì danh Thày ngay cả ma quỉ cũng phải nghe lời chúng con truyền” (Lk 10:17). Tuy nhiên, chỉ có Thánh Ký Marcô cho biết là sau khi nghe các tông đồ tường thuật như thế về chuyến truyền giáo tiên khởi của các vị, Chúa Giêsu đã khuyên các vị rằng “Các con hãy đến nơi thanh vắng mà nghỉ ngơi một chút”. Căn cứ vào lời này thì dường như các tông đồ cảm thấy mệt mã và chuyến truyền giáo tiên khởi của các vị không có gì là hào hứng mấy. Thế nhưng, nếu căn cứ vào câu cuối cùng của bài Phúc Âm tuần trước thì chuyến truyền giáo này của các vị tông đồ thành công, ở chỗ: “Các vị đã khu trừ nhiều ma quỉ, xức dầu bệnh nhân và chữa lành cho nhiều người”.

Ngoài ra, ngay sau câu Chúa Giêsu thúc giục các tông đồ như vậy thì Phúc Âm liền cho biết tiếp: “dân chúng kéo đến đông đảo làm cho các vị không còn thì giờ ăn uống. Bởi thế Chúa Giêsu và các tông đồ xuống thuyền đi đến một nơi thanh vắng. Dân chúng thấy các vị bỏ đi và nhiều người biết được việc này. Dân chúng từ tất cả các tỉnh vội vàng đi bộ đến nơi trước các vị. Xuống thuyền Chúa Giêsu thấy cả một đám đông dân chúng…”. Như thế, phải chăng hiện tượng dân chúng kéo đến với Chúa Giêsu nói riêng và Thày trò của Người nói chung đã cho thấy thành quả rực rỡ của chuyến truyền giáo tiên khởi của các tông đồ? Bởi vì, trước đó, Phúc Âm chu kỳ Năm B không hề thuật lại một hiện tượng nào như vậy, trái lại, Thánh Ký Marcô còn cho thấy cảnh thảm hại khi Chúa Giêsu trở về Nazarét trong bài Phúc Âm mới cách đây 2 tuần, bài Phúc Âm ngay trước khi Người sai các tông đồ đi truyền giáo. Theo diễn tiến của ba bài Phúc Âm, bài Chúa Nhật XIV hai tuần trước, bài Chúa Nhật XV tuần vừa rồi và bài Chúa Nhật XVI tuần này, người ta có cảm giác là sau khi thất bại ở quê quán của mình, nhờ việc Chúa Giêsu chẳng những đích thân đi rao giảng ở các vùng lân cận mà còn sai cả các tông đồ đi rao giảng nữa, mà dân chúng đã bắt đầu biết đến Người nên thấy Người ở đâu là tuốn đến đó, đông đảo đến nỗi làm cho Chúa Giêsu cảm thấy động lòng, như Thánh Ký Marcô cho biết ở cuối bài Phúc Âm tuần này: “Người động lòng thương họ, vì họ như chiên không người chăn; nên Người bắt đầu dạy dỗ họ nhiều điều”.

Có hai vấn đề được đặt ra ở đây là, thứ nhất, tại sao Chúa Giêsu chỉ “động lòng thương họ” sau khi Người từ thuyền lên bờ, chứ không “động lòng thương họ” khi họ tuốn đến với Người lúc đầu, lúc họ làm cho Người cũng như làm cho các tông đồ mới đi rao giảng về không có giờ ăn uống nghỉ ngơi, trái lại, thấy vậy Người và các tông đồ còn xuống thuyền bỏ đi nữa? Và thứ hai, “Người bắt đầu dạy dỗ họ nhiều điều” đây là những điều gì, và tại sao Người không cho họ ăn trước rồi mới nghe Người nói sau, vì (lúc ấy chính Người và các môn đệ cũng đã cảm thấy đói) mà Người lại có ý dạy họ nhiều điều dài dòng có thể làm cho họ nản chí bởi mệt mỏi, bởi đói khát, một tình trạng làm cho họ khó tiếp thu lời Người nói, đến nỗi có thể bỏ đi theo bản năng tự nhiên “có thực mới vực được đạo”?

Vấn đề tại sao Chúa Giêsu chỉ “động lòng thương họ” sau khi Người từ thuyền lên bờ, chứ không “động lòng thương họ” khi họ tuốn đến với Người lúc đầu, lúc họ làm cho Người cũng như làm cho các tông đồ mới đi rao giảng về không có giờ ăn uống nghỉ ngơi, trái lại, thấy vậy Người và các tông đồ còn xuống thuyền bỏ đi nữa, là vì Người trước hết lo cho thành phần môn đệ của mình và sau nữa Người muốn thử thách dân chúng. Thật vậy, Chúa Giêsu thấy dân chúng tuôn đến với mình thì xuống thuyền với các tông đồ đi chỗ khác, như không quan tâm gì đến lòng khao khát và ngưỡng mộ của dân chúng, những gì quan yếu để Người có thể tỏ mình ra, những gì hoàn toàn phản lại với thái độ ở quê quán của Người cách đó ít lâu, những gì Người muốn thấy nơi dân chúng. Lý do trước hết là vì Người lo cho các môn đệ của Người, muốn cho họ có giờ nghỉ ngơi để lấy lại sức sống về cả tinh thần lẫn thể xác. Có thể suy đoán là trên đoạn đường thuyền trôi, các môn đệ đã có giờ ăn uống và tâm sự chia sẻ với nhau về chuyến truyền giáo tiên khởi hết sức hào hứng ấy. Lý do thứ hai có thể luận đoán về việc Chúa Giêsu bỏ đi khi thấy dân chúng tuốn đến với Người ngay lúc đầu là vì Người muốn thử lòng của họ, xem họ có thực sự khao khát muốn nghe Người nói và muốn thấy việc Người làm hay chăng. Bởi thế, khi thấy đoàn lũ dân chúng tuốn đến với mình lúc đầu, Người đã động lòng thương họ rồi, nhưng sau khi thấy họ quả thực chẳng những khao khát mà còn nhất định tìm kiếm hết sức vất vả cho đến cùng những gì họ khao khát thì Người tỏ mình ra cho họ hơn nữa, hơn những lần họ thấy Người trước đó, bằng cách “bắt đầu dạy dỗ họ nhiều điều”.

Về vấn đề nội dung của bài giảng dài dòng này, Thánh Ký Marcô không ghi rõ là gì và như thế nào. Tuy nhiên, theo thời điểm và địa điểm, cũng như căn cứ vào bộ Phúc Âm Nhất Lãm nói chung và Phúc Âm Thánh Mathêu nói riêng thì bài giảng lần này của Người không phải là Bài Giảng Phúc Đức Trên Núi như ở Phúc Âm Thánh Mathêu (đoạn 5-7), vì sau bài giảng này Chúa Giêsu mới gọi Thánh Mathêu (9:9-13), trong khi theo Thánh Ký Marcô, Chúa Giêsu đã sai 12 tông đồ đi rao giảng từng cặp một rồi. Bài giảng lần này của Người cũng không phải là bài giảng về một loạt những dụ ngôn Nước Trời như trong Phúc Âm Thánh Ký Mathêu (đoạn 13), vì sau đó Thánh Ký Mathêu cho biết sự kiện Chúa Giêsu trở về Nazarét (13:54-58), một sự kiện đã xẩy ra ở Phúc Âm Thánh Marcô trước khi Người sai 12 tông đồ đi rao giảng, và loạt bài dụ ngôn Nước Trời cũng đã được chính Thánh Ký Marcô thuật lại ở đoạn trước rồi (4:1-34). Bài giảng lần này của Người cũng không phải là bài giảng về Bánh Hằng Sống như được thuật lại trong Phúc Âm Thánh Gioan ở đoạn 6, vì Người chỉ giảng về Bánh Hằng Sống sau khi đã cho dân chúng ăn no nê mà thôi. Đó là lý do, sau bài Phúc Âm theo Thánh Marcô tuần này về việc Chúa Giêsu động lòng thương dân chúng và giảng dạy họ nhiều điều dài dòng, từ Chúa Nhật 17 tuần tới đến hết Chúa Nhật 21 Mùa Thường Niên Năm B, tức suốt trong 5 Chúa Nhật liền, chúng ta sẽ nghe Giáo Hội cho đọc các bài Phúc Âm về Bánh Hằng Sống theo Phúc Âm Thánh Ký Gioan.

Vậy thì Chúa Giêsu đã giảng dạy đám đông dân chúng hết sức khao khát tuốn đến nghe Người đây những gì? Phải chăng Người giảng dạy họ về vai trò của một vị mục tử, vì Thánh Ký Marcô cho biết lý do thực sự làm cho Chúa Giêsu động lòng thương dân chúng là “vì họ giống như chiên không chủ chăn”? Tuy nhiên, bài giảng về vai trò chủ chiên nhân lành đã được Thánh Ký Gioan thuật lại ở đoạn 10, sau đoạn 6 về Bánh Hằng Sống, đoạn trực tiếp liên quan đến bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này. Căn cứ vào Phúc Âm Thánh Ký Luca, thì bài Phúc Âm của Thánh Marcô Chúa Nhật XVI Thường Niên tuần này xẩy ra trước biến cố Thánh Phêrô tuyên xưng Thày là Đức Kitô (9:18-29) và biến cố Chúa Giêsu biến hình trên núi cao (9:28-36), cũng như trước biến cố Chúa Giêsu sai 72 môn đệ đi rao giảng cho đợt truyền giáo thứ hai (10:1-20), vì trước ba biến cố này, Thánh Ký Luca thuật lại biến cố bánh hóa ra nhiều lần thứ nhất, lần hóa bánh nuôi 5 ngàn người cũng được Thánh Ký Marcô thuật lại ngay sau bài Phúc Âm hôm nay. Thật ra, chúng ta không thể nào biết được đích xác những gì Chúa Giêsu nói dài dòng với dân chúng trước lần hóa bánh ra nhiều đầu tiên này. Tuy nhiên, tùy theo đối tượng thính giả và trường hợp, Chúa Giêsu cũng có thể lập lại một số điều Người đã nói ở các bài giảng trước đó, như bài về các mối phúc đức, hay sau đó, như bài về vai trò mục tử. Vấn đề ở đây, trong bài Phúc Âm tuần này, theo Thánh Ký Marcô, không phải là vấn đề Chúa Giêsu nói những gì, cho bằng vấn đề Người giảng dạy nuôi dân về phần hồn trước rồi mới nuôi dân về phần xác sau, một chi tiết không hề được nhắc đến ở Phúc Âm Thánh Mathêu và Luca ngay trước biến cố bánh hóa nhiều lần thứ nhất này.

Đúng thế, bài Phúc Âm Thánh Marcô tuần này cho thấy rằng Lời Chúa đã thu hút dân chúng và làm cho dân chúng say mê là chừng nào, nghe đến quên ăn, đến không biết đói là gì. Họ đâu ngờ rằng sau đó họ sẽ được Chúa Giêsu hóa bánh ra nhiều nuôi họ, thế mà họ vẫn cứ nghe. Giá biết trước sẽ xẩy ra phép lạ hóa bánh ra nhiều thì còn bảo là dân chúng nghe Lời Chúa vì chờ được ăn bánh no nê. Vả lại, không biết có ai trong họ đã đề phòng mang theo lương thực hay chăng, vì họ đã vội vàng đi chặn đầu Chúa Giêsu khi thấy Người xuống thuyến bỏ đi chỗ khác (x Mk 6:33)? Chắc hẳn là không, vì khi cần làm phép lạ hóa bánh ra nhiều thì trong dân chúng chỉ vỏn vẹn có 5 chiếc bánh và hai con cá của một cậu bé mà thôi (6:38). Bởi vậy sự kiện dân chúng nghe Lời Chúa mà không biết mệt, biết đói, hay dù mệt, dù đói, họ vẫn nghe được Lời Chúa, không bỏ về, không tìm ăn, đã thực sự làm sáng tỏ những gì Chúa Giêsu phán với tên cám dỗ Người trong hoang địa khi hắn xúi giục Người hãy biến đá thành bánh mà ăn cho đỡ đói sau 40 ngày chay tịnh: “Người ta không nguyên sống bởi bánh mà còn bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra” (Mt 4:4; Deut 8:3). Kinh nghiệm sống đạo thực tế cũng cho thấy rõ chân lý này, ở chỗ, một khi ăn no nê về phần xác, con người khó có thể cầu nguyện mà không buồn ngủ. Bài Phúc Âm hôm nay còn cho thấy một chân lý nữa, một chân lý đã được Chúa Giêsu khẳng định trong Bài Giảng Phúc Đức Trên Núi: “Các con trước hết hãy tìm nước Chúa và sự công chính của Người, rồi mọi sự khác sẽ được ban cho các con sau” (Mt 6:33). Dân chúng quả thực đã khao khát tìm nghe Lời Chúa là những gì chính yếu trước, nên họ đã được Người sau đó ban cho họ những sự khác là của ăn phần xác vậy.

Nếu tiền bạc và kinh tế không thể nào giải phóng con người, như phong trào thần học giải phóng và chủ nghĩa cộng sản cũng như duy tư bản chủ trương, trái lại, càng dồi dào về vật chất, càng văn minh về khoa học và kỹ thuật, như hiện trạng thế giới ngày nay cho thấy, con người càng bị phá sản về văn hóa và khủng hoảng đức tin thế nào, tức một khi con người càng “có thực” chẳng những không “vực được đạo” mà còn càng bỏ đạo hơn nữa, thì quả thực con người cần phải có đạo thì mới có gạo. Bằng không, nếu không có “đạo”, tức chỉ biết sống theo quyền làm người, theo đuổi tiện nghi vật chất, đua đòi thời trang v.v. thì kho “gạo” văn minh vật chất tiện nghi đầy đủ ngày nay, một lúc nào đó, chắc chắn, như thực tế đang cho thấy, bị chính bàn tay con người bao đời gặt hái thu lượm tự hủy hoại vô cùng phũ phàng thảm thương. Các Nghị Phụ Công Hội Giám Mục Âu Châu đã nhận định rất đúng về tình trạng con người văn minh hiện đại đầy đủ vật chất mà vẫn bần cùng thiếu thốn về tinh thần, một nhận định đã được Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II ghi lại trong Tông Huấn Giáo Hội Tại Âu Châu ở đoạn 8 và 9 như sau:

• “Trong lúc các tổ chức bác ái tiếp tục thi hành hoạt động đáng ca ngợi thì người ta vẫn nhận thấy xẩy ra tình trạng suy yếu nơi cảm thức đoàn kết, đưa đến chỗ nhiều người không thiếu gì những nhu cầu vật chất mà lại càng cảm thấy cô đơn, khiến họ thấy mình không nơi nương tựa về cảm tình và nâng đỡ”.

• “Nền văn hóa Âu Châu gây nên cái ấn tượng về việc ‘âm thầm bỏ đạo’ nơi thành phần có được tất cả mọi sự họ cần lại là thành phần sống như thể không có Thiên Chúa”.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL