Chia Sẻ Phụng Vụ Lời Chúa Tuần XXII Thường Niên Năm A và Lẻ

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

Chúa Nhật

Phụng Vụ Lời Chúa

Bài Ðọc I: Gr 20, 7-9

"Lời Chúa làm cớ cho tôi bị nhục nhã".

Trích sách Tiên tri Giêrêmia.

Lạy Chúa, Chúa đã khuyến dụ tôi, và Chúa đã khuyến dụ được tôi. Chúa đã hùng mạnh hơn tôi và thắng được tôi: suốt ngày tôi đã trở nên trò cười, và mọi người đều chế nhạo tôi. Mỗi lần tôi nói, tôi phải la lớn và loan báo sự hung bạo và điêu tàn, cho nên lời Chúa làm cớ cho tôi bị nhục nhã và bị chế nhạo suốt ngày. Tôi đã nói rằng: "Tôi sẽ không nhớ đến Người nữa, sẽ không nhân danh Người mà nói nữa, thì lúc đó trong lòng tôi như lửa đốt nóng, âm ỉ trong xương cốt tôi, tôi kiệt sức, không chịu nổi nữa".

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 62, 2. 3-4. 5-6. 8-9

Ðáp: Lạy Chúa là Thiên Chúa con, linh hồn con khát khao Chúa (c. 2b).

Xướng: 1) Ôi lạy Chúa, Chúa là Thiên Chúa của con, con thao thức chạy kiếm Ngài. Linh hồn con khát khao, thể xác con mong đợi Chúa con, như đất héo khô, khát mong mà không gặp nước! - Ðáp.

2) Con cũng mong được chiêm ngưỡng thiên nhan ở thánh đài, để nhìn thấy quyền năng và vinh quang của Chúa. Vì ân tình của Ngài đáng chuộng hơn mạng sống, miệng con sẽ xướng ca ngợi khen Ngài. - Ðáp.

3) Con sẽ chúc tụng Ngài như thế trọn đời con; con sẽ giơ tay kêu cầu danh Chúa. Hồn con được no thỏa dường như bởi mỹ vị cao lương, và miệng con ca ngợi Chúa với cặp môi hoan hỉ. - Ðáp.

4) Vì Chúa đã ra tay trợ phù con, để con được hoan hỉ núp trong bóng cánh của Ngài. Linh hồn con bám thân vào Chúa, và tay hữu Chúa nâng đỡ người con. - Ðáp.

 

Bài Ðọc II: Rm 12, 1-2

"Anh em hãy tiến thân làm của lễ sống động".

Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Rôma.

Anh em thân mến, tôi nài xin anh em vì lượng từ bi Thiên Chúa, hãy hiến thân anh em làm của lễ sống động và thánh thiện, đẹp lòng Thiên Chúa. Ðó là việc phụng thờ hợp lý anh em phải làm. Anh em đừng theo thói đời này, nhưng hãy canh tân lòng trí anh em, để anh em biết đâu là thánh ý Chúa, biết điều gì tốt lành đẹp lòng Chúa và hoàn hảo.

Ðó là lời Chúa.

 

Alleluia: Ga 6, 64b và 69b

Alleluia, alleluia! - Lạy Chúa, lời của Chúa là thần trí và là sự sống; Chúa có những lời ban sự sống đời đời. - Alleluia.

 

Phúc Âm: Mt 16, 21-27

"Nếu ai muốn theo Thầy, thì hãy từ bỏ mình".

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, Chúa Giêsu bắt đầu tỏ cho các môn đệ thấy: Người sẽ phải đi Giêrusalem, phải chịu nhiều đau khổ bởi các kỳ lão, luật sĩ và thượng tế, sẽ bị giết và ngày thứ ba thì sống lại. Phêrô kéo Người lại mà can gián Người rằng: "Lạy Thầy, không thể thế được! Thầy sẽ chẳng phải như vậy đâu". Nhưng Người quay lại bảo Phêrô rằng: "Hỡi Satan, hãy lui ra đàng sau Thầy, con làm cớ cho Thầy vấp phạm, vì con chẳng hiểu biết những gì thuộc về Thiên Chúa, mà chỉ hiểu biết những sự thuộc về loài người".

Bấy giờ Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: "Nếu ai muốn theo Thầy, thì hãy từ bỏ mình đi, và vác thập giá mình mà theo Thầy. Vì chưng, ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai đành mất mạng sống mình vì Thầy, thì sẽ được sự sống. Nếu ai được lợi cả thế gian mà thiệt hại sự sống mình, thì được ích gì? Hoặc người ta sẽ lấy gì mà đổi được sự sống mình? Bởi vì Con Người sẽ đến trong vinh quang của Cha Người, cùng với các thiên thần của Người, và bấy giờ, Người sẽ trả công cho mỗi người tuỳ theo việc họ làm".

Ðó là lời Chúa.

 

Suy Nguyện Lời Chúa

 

 

"Thể xác con mong đợi Chúa con" đây nghĩa là gì?

Làm sao "thể xác" hữu hình lại có thể "mong đợi Chúa" là Thần Linh?

 

 

Bài Phúc Âm cho Chúa Nhật XXII Thường Niên Năm A hôm nay bao gồm 2 đoạn. Đoạn trên được trích lại nguyên văn phần hai của bài Phúc Âm Chúa Nhật XXI tuần trước. Sở dĩ Giáo Hội cần phải lấy lại đoạn Phúc Âm này của Chúa Nhật tuần trước cho bài Phúc Âm của Chúa Nhật tuần này là vì đoạn Phúc Âm này bất khả phân ly với đoạn thứ hai của bài Phúc Âm hôm nay. Như thể Giáo Hội ngầm nói rằng "chình vì thế nên": Chính vì "Người sẽ phải đi Giêrusalem, phải chịu nhiều đau khổ bởi các kỳ lão, luật sĩ và thượng tế, sẽ bị giết và ngày thứ ba thì sống lại", thế nên "ai muốn theo Thầy, thì hãy từ bỏ mình đi, và vác thập giá mình mà theo Thầy".

 

Nếu tôi tớ không hơn chủ và môn đệ không hơn thày (xem Mathêu 10:24; Gioan 13: 16,15:20) thì những ai theo Chúa Kitô là môn đệ của Người không còn con đường nào khác để đi ngoài chính con đường hẹp, con đường chính Người đã mở đường: "Tuy thân phận là Thiên Chúa, Người vẫn không tự coi mình ngang hàng với Thiên Chúa, trái lại, Người đã tự hủy ra như không, mặc lấy thân phận tôi đòi... đã vâng lời cho đến chết, cho dù chết trên thập tự giá" (Philiphe 2:6-8).

 

Nếu Chúa Kirtô không có gì là xấu mà cần phải bỏ đi thì thành phần tôi tớ hay môn đệ không muốn hay không chịu bỏ mình đi thì, theo khách quan, tự hành động của họ, có nghĩa là tôi chẳng có gì là xấu mà phải bỏ đi. Nghĩa là tôi ngang hàng với Chúa Kitô. Vậy mà Chúa Kitô bỏ mình đi tại sao họ không bỏ mình đi chứ? Trong khi đó, cái "mình" của họ không bỏ đi thì chỉ có chết mà thôi.

 

Bởi cái mình của họ đã bị rắn quỉ cắn, do họ bị nhiễm lây nguyên tội, với đầy mọi đam mê nhục dục tính mê nết xấu là mầm mống tội lỗi và chết chóc. Đó là lý do khi bị rắn độc cắn mà không chặt ngay phần thân thể bị độc ấy thì toàn thân con người sẽ bị thiệt mạng thế nào thì quả thực "ai giữ mạng sống mình sẽ mất sống như vậy", như chính Chúa Kitô đã cảnh báo trong bài Phúc Âm hôm nay. 

 

Bài Phúc Âm có hai phần bất khả phân ly hôm nay cũng tương ứng với hai Bài Đọc I và II trong phần Phụng Vụ Lời Chúa hôm nay. Phần trên của bài Phúc Âm về một Chúa Kitô khổ nạn hợp với Bài Đọc I và phần dưới của Bài Phúc Âm về ơn gọi theo Chúa Kitô hợp với bài Đọc II.

 

Phần trên của Bài Phúc Âm về một Chúa Kitô khổ nạn hợp với Bài Đọc I. Đúng thế, lời "Chúa Giêsu bắt đầu tỏ cho các môn đệ thấy: Người sẽ phải đi Giêrusalem, phải chịu nhiều đau khổ bởi các kỳ lão, luật sĩ và thượng tế, sẽ bị giết và ngày thứ ba thì sống lại" cũng đã được chính Thiên Chúa, qua môi miệng và cuộc đời cùng bản thân của Tiên Tri Giêrêmia, đã báo trước về Người như sau: "suốt ngày tôi đã trở nên trò cười, và mọi người đều chế nhạo tôi. Mỗi lần tôi nói, tôi phải la lớn và loan báo sự hung bạo và điêu tàn, cho nên lời Chúa làm cớ cho tôi bị nhục nhã và bị chế nhạo suốt ngày".

 

Phần dưới của Bài Phúc Âm về ơn gọi theo Chúa Kitô hợp với bài Đọc II. Thật vậy, "nếu ai muốn theo Thầy, thì hãy từ bỏ mình đi, và vác thập giá mình mà theo Thầy"  mà Thánh Phaolô Tông Đồ Dân Ngoại đã xin Kitô hữu thuộc Giáo đoàn Rôma "hãy hiến thân anh em làm của lễ sống động và thánh thiện, đẹp lòng Thiên Chúa. Ðó là việc phụng thờ hợp lý anh em phải làm. Anh em đừng theo thói đời này, nhưng hãy canh tân lòng trí anh em, để anh em biết đâu là thánh ý Chúa, biết điều gì tốt lành đẹp lòng Chúa và hoàn hảo".

 

Trong hai đoạn của Bài Phúc Âm hôm nay, Giáo Hội muốn nhấn mạnh đến đoạn thứ hai hơn đoạn thứ nhất, một đoạn thứ nhất được Giáo Hội nhắc lại hay trích lại từ Bài Phúc Âm tuần trước để làm nền cho đoạn Phúc Âm thứ hai hôm nay. Đó là lý do Bài Đáp Ca hôm nay thường theo chiều hướng của Bài Đọc I nhưng ở đây lại hợp với Bài Đọc II hơn, nghĩa là không gắn liền với một Chúa Kitô khổ giá mà là với một người môn đệ gắn bó theo Thày của mình: "Lạy Chúa là Thiên Chúa con, linh hồn con khát khao Chúa" (Câu Họa).

 

Thực tế sống đạo cho thấy, chỉ có những người môn đệ trung thực của Chúa Kitô, biết "từ bỏ mình đi, và vác thập giá mình mà theo Thầy", ở chỗ như Chúa Kitô "hiến thân làm của lễ sống động và thánh thiện, đẹp lòng Thiên Chúa", họ mới có được tâm tình siêu thoát của Thánh Vịnh gia trong câu xướng thứ nhất của Bài Đáp Ca hôm nay: "1) Ôi lạy Chúa, Chúa là Thiên Chúa của con, con thao thức chạy kiếm Ngài. Linh hồn con khát khao, thể xác con mong đợi Chúa con, như đất héo khô, khát mong mà không gặp nước!"

 

"Thể xác con mong đợi Chúa con" đây là gì, nếu không phải là những gì liên quan đến "của lễ sống động và thánh thiện, đẹp lòng Thiên Chúa", một "thể xác" sẵn sàng hiến tế như một "của lễ" theo Thánh ý Chúa như Chúa Kitô khổ nạn vậy. 

 

Tuy nhiên, để làm những gì đẹp lòng Chúa, con người cần phải biết Ngài muốn gì nơi mình để mà mau mắn hưởng ứng và đáp ứng một cách trọn vẹn. Muốn được thế, Thánh Tông Đồ Phaolô đã khôn ngoan khuyên dạy một nguyên tắc rất chính thực và quan trọng như ngài đề cập tới ở Bài Đọc 2 hôm nay đó là: "Anh em đừng theo thói đời này, nhưng hãy canh tân lòng trí anh em, để anh em biết đâu là thánh ý Chúa, biết điều gì tốt lành đẹp lòng Chúa và hoàn hảo".

 

Nhờ đó mà chỉ có tâm hồn nào biết "thao thức chạy kiếm Ngài", biết "khát khao Chúa của con", ở chỗ "canh tân lòng trí để biết đâu là thánh ý Chúa, biết điều gì tốt lành đẹp lòng Chúa và hoàn hảo", mới thực sự có được một cảm nghiệm thần linh tuyệt vời như Thánh Vịnh gia ở câu xướng thứ 2 của Bài Đáp Ca hôm nay: "2) Con cũng mong được chiêm ngưỡng thiên nhan ở thánh đài (dường như ám chỉ Chúa Kitô tử giá là "thiên nhan" thương xót trên Thánh Giá / "thánh đài"), để nhìn thấy quyền năng và vinh quang của Chúa (dường như ám chỉ Chúa Kitô phục sinh đầy "quyền năng và vinh quang"). Vì ân tình của Ngài đáng chuộng hơn mạng sống, miệng con sẽ xướng ca ngợi khen Ngài". Như thế, câu Thánh Vịnh hay câu xướng thứ 2 của bài Đáp Ca hôm nay đã được ứng nghiệm nơi lời Chúa Kitô nói ở đoạn đầu Bài Phúc Âm hôm nay: "Người sẽ ... bị giết và ngày thứ ba thì sống lại".

 

Một khi đã có được một cảm nghiệm thần linh về Chúa Kitô Vượt Qua như thế thì người môn đệ đích thực của Chúa Kitô được hiệp nhất nên một với Người, chẳng những có uy thế để chuyển cầu cho phần rỗi của anh chị em mình: "con sẽ giơ tay kêu cầu danh Chúa" (Câu Đáp Ca Xướng 3), mà còn được nếm hưởng những tâm tình nhân hậu của chính Chúa Kitô: "được no thỏa dường như bởi mỹ vị cao lương" (Câu Đáp Ca Xướng 3), và chính bản thân cùng cuộc đời tín thác của họ còn "được hoan hỉ núp trong bóng cánh của Ngài": "Linh hồn con bám thân vào Chúa, và tay hữu Chúa nâng đỡ người con" (Câu Xướng Đáp Ca 4).

 

 

 

Thứ Hai

Một Tác Nhân Thần Linh "loan truyền sự giải thoát... công bố năm hồng ân"

 

Bài Đọc I: (Năm I) 1 Tx 4, 13-17

Đáp Ca: Tv 95, 1 và 3. 4-5. 11-12. 13
Phúc Âm: Lc 4, 16-30

 

 

Hôm nay, Thứ Hai, ngày trong Tuần XXII Thường Niên, chúng ta bắt đầu Phúc Âm của Thánh ký Luca cho tới hết Tuần XXXIV Thường Niên, tức kéo dài liên tục 13 tuần lễ, như Phúc Âm của Thánh ký Mathêu kéo dài 12 tuần, từ Tuần X đến hết Tuần XXI Thường Niên, và Phúc Âm của Thánh ký Marcô kéo dài 9 tuần đầu của Mùa Thường Niên Hậu Giáng Sinh. 

Mỗi Phúc Âm theo thứ tự trên đây cho các ngày thường trong tuần (chứ không phải cho Chúa Nhật), được Giáo Hội chọn đọc theo thứ tự từ đầu đến cuối, tất nhiên sẽ có những chỗ trùng hợp nơi bộ Phúc Âm nhất lãm của 3 vị thánh ký 3 cuốn Phúc Âm đầu tiên này, và vì thế sẽ không được Giáo Hội lập lại. Phúc Âm theo Thánh ký Mathêu cho các ngày thường trong tuần được bắt đầu từ đoạn 5 liên quan đến Bài Giảng Phúc Đức Trọn Lành Trên Núi, và Phúc Âm theo Thánh ký Luca cho các ngày thường trong tuần được bắt đầu từ đoạn 4, từ câu 14, vì 13 câu đầu của đoạn 4 này liên quan đến biến cố Chúa Giêsu chay tịnh 40 ngày trong hoang địa, một biến cố đã được đọc vào Chúa Nhất Mùa Chay Năm C. 

 

 

Ở đây chúng ta thấy tính chất rất hợp tình hợp lý của phụng vụ Lời Chúa của các ngày lễ trong tuần được Giáo Hội soạn dọn cho con cái mình. Hợp tình hợp lý ở chỗ Phúc Âm Thánh ký Mathêu được kết thúc  ở đoạn 25 liên quan đến mầu nhiệm cánh chung là mầu nhiệm bất khả phân lý với mầu nhiệm Giáo Hội, qua hai dụ ngôn về 10 trinh nữ phù dâu và 3 loại thành phần đầy tớ, cả hai đều ám chỉ Kitô hữu, thành phần Dân Ngoại Tân Ước so với thành phần dân Do Thái Cựu Ước. Trong khi đó, Giáo Hội đã chọn bài Phúc Âm theo Thánh ký Luca mở đầu cho những ngày thường trong tuần liên quan đến Dân Ngoại, đến sứ vụ của một Nhân Vật Lịch Sử Nazarét là Đấng Thiên Sai của dân Do Thái đồng thời cũng là Đấng Cứu Thế của Dân Ngoại tức bao gồm toàn thể nhân loại.

Đúng thế, nếu Phúc Âm của Thánh ký Marcô và Mathêu được viết cho dân Do Thái thì Phúc Âm của Thánh ký Luca, một người dân ngoại trở lại, được viết cho dân ngoại, bởi thế, Phúc Âm của ngài mang tính chất của Lòng Thương Xót Chúa, bao gồm nhiều dụ ngôn về Lòng Thương Xót Chúa không có trong bất cứ một Phúc Âm nào, và liên quan đến Thánh Linh, từ biến cố Truyền Tin đến Phục Sinh (xem Luca 24:49), một Thánh Linh là Hồn Truyền Giáo cho Dân Ngoại trong Sách Tông Vụ của ngài. 

Đó là lý do mở đầu Phúc Âm Thánh ký Luca cho các ngày trong Tuần của Mùa Thường Niên, chúng ta đã thấy xuất hiện cả Thánh Linh lẫn các nhân vật thuộc thành phần dân ngoại. Đúng thế, bài Phúc Âm hôm nay trước hết quả thực có liên quan đến Thánh Linh: 

"Khi ấy, Chúa Giêsu trở về Nazarét, nơi Người sinh trưởng, và theo thói quen của Người, thì ngày Sabat, Người vào hội đường. Người đứng dậy để đọc sách. Người ta trao cho Người sách tiên tri Isaia. Mở sách ra, Người gặp ngay đoạn chép rằng: 'Thánh Thần Chúa ngự trên tôi, vì Ngài xức dầu cho tôi, sai tôi đi rao giảng Tin Mừng cho người nghèo khó, thuyên chữa những tâm hồn sám hối, loan truyền sự giải thoát cho kẻ bị giam cầm, cho người mù được trông thấy, trả tự do cho những kẻ bị áp bức, công bố năm hồng ân và ngày khen thưởng".

Ngoài ra, bài Phúc Âm hôm nay của Thánh ký Luca còn hướng về dân ngoại nữa, thành phần được tiêu biểu nơi bà góa xứ Sidon và quan Naaman người Syria: 

"Ta bảo thật các ngươi, không một tiên tri nào được đón tiếp tại quê hương mình. Ta bảo thật các ngươi, đã có nhiều bà goá trong Israel thời Êlia, khi trời bị đóng lại trong ba năm sáu tháng, khi nạn đói lớn xảy ra khắp trong xứ; dầu vậy, Êlia không được sai đến cùng một người nào trong các bà đó, nhưng được sai đến bà goá tại Sarepta thuộc xứ Siđon. Cũng có nhiều người phong cùi trong Israel thời tiên tri Êlisêô, thế mà không người nào trong họ được lành sạch cả, ngoại trừ Naaman, người Syria".

Thật ra, trong câu thứ nhất về Chúa Thánh Thần đã chất chứa tính chất truyền giáo cho dân ngoại rồi. Bởi vì trong đó đối tượng chính yếu được Thánh Thần nhắm tới là "người nghèo khó, những tâm hồn sám hối, kẻ bị giam cầm, người mù, những kẻ bị áp bức", thành phần không phải chỉ có duy ở nơi dân Do Thái mà là tất cả mọi người trên thế gian này, trong đó có bà góa xứ Sidon thời Elia và quan Naaman xứ Syria thời Elisê được nhắc đến trong bài Phúc Âm hôm nay, bởi vì nếu Chúa Kitô là Đấng Thiên Sai của dân Do Thái thì Người phải là Đấng Cứu Thế của chung nhân loại, Đấng đã được xức dầu Thánh Linh: "Thánh Thần Chúa ngự trên tôi, vì Ngài xức dầu cho tôi", và được Thánh Linh "sai đi rao giảng Tin Mừng". 

Bài Đọc 1 cho năm lẻ hôm nay vẫn tiếp tục trích từ Thư Thứ Nhất của Thánh Phaolô gửi cho Giáo Đoàn Thessalonia, nhưng không còn liên quan đến tinh thần và phẩm chất giảng dạy siêu nhiên trọn hảo của Vị Tông Đồ Dân Ngoại này nữa, như trong các Bài Đọc 1 ở tuần vừa rồi, mà là liên quan đến vấn đề số phận của những ai qua đời: "Anh em thân mến, chúng tôi chẳng muốn để anh em không biết gì về số phận những người đã an nghỉ, để anh em khỏi buồn phiền như những người khác, là những kẻ không có niềm hy vọng".

Cái chết là hậu quả của nguyên tội, là tột đỉnh của tất cả những gì bất hạnh của con người vướng mắc nguyên tội, mà tự mình con người không thể nào thoát được và tự cứu mình được, ngoại trừ Đấng Cứu Thế duy nhất của nhân loại, Đấng đã mặc lấy bản tính của loài người, cũng là Đấng đã chết đi để tiêu diệt sự chết và sống lại để phục hồi sự sống cho nhân loại: "Vì nếu chúng ta tin Đức Giêsu đã chết và đã sống lại, thì cũng vậy, những người đã chết nhờ Đức Giêsu, Thiên Chúa sẽ đem họ đến làm một với Người". 

Và như thế, chẳng khác gì như Người "trả tự do cho những kẻ bị áp bức (bởi tử thần và quỉ thần), công bố năm hồng ân và ngày khen thưởng (ám chỉ ơn cứu độ và sự sống)", đúng như sứ vụ của Người là Đấng được Thánh Thần xức dầu và sai đi vậy.

 

Thứ Ba

Một Tác Nhân Thần Linh gây sự với ma quỉ

 

Bài Đọc I: (Năm I) 1 Tx 5, 1-6. 9-11
Đáp Ca: Tv 26, 1. 4. 13-14
Phúc Âm: Lc 4, 31-37

Bài Phúc Âm cho Thứ Ba Tuần XXII Thường Niên tiếp theo bài Phúc Âm hôm qua, không phải vì cùng một đoạn và ngay sau bài Phúc Âm hôm qua, không bị mất một câu nào, mà vì nội dung của bài Phúc Âm hôm nay thuật lại một trường hợp đầu tiên như muốn chứng tỏ cho thấy những gì được chất chứa trong bài Phúc Âm hôm qua, như một chứng nghiệm tỏ tường vậy. 

Đúng thế, nếu bài Phúc Âm hôm qua có câu: "giải thoát cho kẻ bị giam cầm, ... trả tự do cho những kẻ bị áp bức" thì bài Phúc Âm hôm nay cho thấy Chúa Giêsu quả thực đã ứng nghiệm lời Tiên Tri Isaia đã nói về Người rằng: "Thánh Thần Chúa ngự trên tôi, vì Ngài xức dầu cho tôi, sai tôi đi ... giải thoát cho kẻ bị giam cầm, ... trả tự do cho những kẻ bị áp bức" nhất là bởi ma quỉ, như trường hợp trong một hội đường ở Caphanaum, một thành phố lớn và chính yếu có đông đảo dân ngoại chung sống và sinh hoạt với dân Do Thái, như sau:

"Bấy giờ trong hội đường, có một người bị quỷ ô uế ám, thét to lên rằng: 'Hỡi Giêsu Nazaret, giữa chúng tôi và Ngài có chuyện chi đâu? Ngài đến tiêu diệt chúng tôi sao? Tôi biết Ngài là ai rồi, là Đấng Thánh của Thiên Chúa'. Nhưng Chúa Giêsu trách mắng nó rằng: 'Hãy câm đi và ra khỏi người này'. Và quỷ vật ngã người đó giữa hội đường và xuất khỏi nó, mà không làm hại gì nó".

Sự kiện phi thường này đã khiến cho "mọi người kinh hãi và bảo nhau rằng: 'Lời gì mà lạ lùng vậy? Vì Người dùng quyền năng mà ra lệnh cho các thần ô uế, và chúng phải xuất ra'". Thật vậy, chính Thánh Thần là "Quyền Năng Đấng Tối Cao" (Luca 1:35), là "quyền lực từ trên cao" (Luca 24:49; xem Tông Vụ 1:8), ở nơi Đức Giêsu Kitô làm điều ấy, hay nói cách khác, Chúa Giêsu đã nhờ Thánh Linh mà trừ quỉ, bởi Người "là Đấng Thánh của Thiên Chúa", đầy Thánh Thần, đến độ đã khiến cho ma quỉ vừa thấy đã hoảng sợ kinh hoàng: "Ngài đến tiêu diệt chúng tôi sao? Tôi biết Ngài là ai rồi, là Đấng Thánh của Thiên Chúa".

Tuy nhiên, cho dù chịu thua Chúa Giêsu là Đấng Thánh của Thiên Chúa và là Đấng Cứu Thế, ma quỉ vẫn cảm thấy ấm ức làm sao ấy, do đó, trước khi xuất ra khỏi nạn nhân của mình ma quỉ đã "vật ngã người đó giữa hội đường", như thể tiếc nuối và cho dù có muốn cho nạn nhân chết đi luôn hay ít là bị thương tích cách nào, hắn vẫn "không làm hại gì nó" khi hắn bấy giờ như bị uy hiếp bởi một uy thế vô cùng mãnh liệt của Đấng duy nhất có thể khống chế hắn.

Ma quỉ, trong trường hợp của bài Phúc Âm hôm nay, thật ra không muốn bỏ con mồi nạn nhân của hắn. Bởi thế, ngay từ khi chợt thấy Chúa Kitô, hắn đã như thế vừa điều đình vừa van xin Người rằng: "Hỡi Giêsu Nazaret, giữa chúng tôi và Ngài có chuyện chi đâu?" mà tại sao "Ngài đến tiêu diệt chúng tôi chứ". Nói thì nói vậy thôi chứ hắn thừa biết hắn và Người không đội trời chung. Người một khi đã xuất hiện thì hắn tất yếu phải biến khuất liền, như ánh sáng tỏa ra thì tăm tối biến tan vậy. Bởi thế, Người chưa kịp nói gì hay ra tay thì hắn đã biết rằng Người đến là để tiêu diệt hắn: "Chính vì để tiêu hủy các công việc của ma quỉ mà Con Thiên Chúa đã tỏ mình ra" (1Gioan 3:8). 

Chính vì sứ vụ của Đấng Thiên Sai Giêsu Kitô đến là để giải thoát nhân loại khỏi tội lỗi và sự chết mà vị Tông Đồ Dân Ngoại Phaolô đã khuyên Kitô hữu Giáo đoàn Thessalonica hãy làm sao để có thể sáng suốt tỉnh thức mà sống với Đấng Cứu Tinh của chúng ta:

"Hỡi anh em thân mến, anh em không còn tối tăm, đến nỗi ngày đó bắt chợt anh em như kẻ trộm, vì tất cả anh em là con cái sự sáng, con cái ban ngày; chúng ta không thuộc về ban đêm và tối tăm. Vậy chúng ta đừng mê ngủ như những người khác, nhưng hãy tỉnh thức và điều độ. Vì Thiên Chúa không đặt để chúng ta phải chịu cơn thịnh nộ, nhưng là để chúng ta chiếm lãnh ơn cứu độ nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, Đấng đã chết vì chúng ta, để dù thức hay ngủ, chúng ta được cùng sống với Người".

Bài Đáp Ca hôm nay dường như chất chứa tâm tình được giải thoát của nạn nhân bị quỉ ám trong bài Phúc Âm hôm nay, tuy Phúc Âm không hề thuật lại lời nào hay thái độ cử chỉ nào của nạn nhân, một tâm tình tin cậy vào "Đấng phù trợ đời tôi" đến độ không sợ một ai (câu 1), một tâm tình chính vì niềm tin tưởng cậy trông không sợ hãi này mà chỉ muốn "được cư ngụ trong nhà Chúa suốt đời" (câu 2), và là một tâm tình tràn đầy hy vọng "sẽ được nhìn xem những ơn lành của Chúa trong cõi nhân sinh" (câu 3), mà chính nạn nhân bị quỉ ám đã thực sự nghiệm thấy nơi trường hợp được giải phóng của mình.

Thứ Tư

Một Tác Nhân Thần Linh chữa lành và rao giảng

Bài Đọc I: (Năm I) Cl 1, 1-8
Đáp Ca: Tv 51, 10. 11
Phúc Âm: Lc 4, 38-44

Là Đấng được xức dầu Thánh Linh và được huy động bởi Thánh Linh, nên cho dù đi đâu, Chúa Kitô cũng thực hiện sứ vụ Thiên Sai của Người, một sứ vụ được tóm tắt trong bài Phúc Âm hôm Thứ Hai là thời điểm mở màn cho Phúc Âm của Thánh ký Luca kéo dài 13 tuần lễ ngày thường của Mùa Thường Niên, đó là sứ vụ "đi rao giảng Tin Mừng cho người nghèo khó, thuyên chữa những tâm hồn sám hối, loan truyền sự giải thoát cho kẻ bị giam cầm, cho người mù được trông thấy, trả tự do cho những kẻ bị áp bức, công bố năm hồng ân và ngày khen thưởng". 

Nghĩa là Người luôn mang ơn cứu độ đến cho mọi người, bằng lời giảng và quyền năng chữa lành của Người, trước khi Người hoàn tất Cuộc Vượt Qua tối hậu của Người với tư cách chính thức là một Đấng Cứu Thế duy nhất của toàn thể loài người và cho loài người. 

Bài Phúc Âm hôm nay cho thấy, sau khi đã trừ quỉ cho một nạn nhân trong một hội đường ở Carphanaum thì "Chúa Giêsu chỗi dậy ra khỏi hội đường, Người đến nhà Simon". Thì ra nhà của chàng Simon, sau này là tông đồ Phêrô, ở trong thành phố lớn có nhiều dân ngoại sinh sống này. Nên nhớ rằng, theo Phúc Âm của Thánh ký Luca thì cho tới lúc này Chúa Giêsu chưa chọn gọi các môn đệ. Thế thì chàng Simon, người đã nghe theo Anrê đến gặp Chúa Kitô (xem Gioan 2:41-42), vốn đã mến phục Người nên khi nghe thấy Người đến Carphanaum trong một hội đường đã đến nghe Người và chắc đã mời Người về nhà nghỉ ngơi, chứ không phải để chữa lành bệnh cho nhạc mẫu của chàng, vì Phúc Âm nói "người ta xin Người chữa cho bà" chứ không phải là chàng.

Bởi thế, việc Người "đến nhà Simon" đây, mà không đến một nhà nào khác trong thành phố đông đảo này, có thể là vì Người được chính chàng Simon đầy nhiệt huyết này mời, nhờ đó lần Người viếng thăm nhà của chàng ấy như là một dạo khúc làm quen trước khi Người chính thức tuyển chọn chàng cùng với mấy chàng thanh niên khác cùng lứa tuổi với chàng và nghề nghiệp như chàng, một biến cố tuyển chọn được Phúc Âm ngày mai ở đầu đoạn 5 thuật lại.

Dạo khúc làm quen của Chúa Giêsu với chàng Simon được thể hiện nơi bà mẹ vợ của chàng, như Phúc Âm hôm nay thuật lại: "Nhạc mẫu ông Simon phải cơn sốt nặng, và người ta xin Người chữa bà ấy. Người đứng bên bà, truyền lệnh cho cơn sốt, và cơn sốt biến khỏi bà. Tức thì bà chỗi dậy, và dọn bữa hầu các ngài". Sự kiện chàng Simon trước khi gặp Chúa Giêsu và được Người tuyển chọn mà có vợ là chuyện bình thường, chẳng có gì là sai trái. 

Thế nhưng, một khi chàng tuyên bố "đã bỏ mọi sự mà theo Thày" (Mathêu 19:27) thì chàng cũng bỏ cả vợ nữa, một người vợ không biết còn sống hay chăng, vì trong bài Phúc Âm hôm nay, không thấy Thánh ký Luca tiết lộ, chỉ thắc mắc rằng nếu vợ của chàng còn sống và ở đó bấy giờ (vì mẹ của nàng đang bị bệnh sốt nặng rất cần nàng chăm sóc) thì tại sao nàng không phụ mẹ hay thay mẹ để tiếp đãi Người, đến độ phải để cho một người mới lành bệnh phải làm: "bà chỗi dậy, và dọn bữa hầu các ngài".

 

 

Việc nhạc mẫu của chàng Simon sau khi được chữa lành đã chỗi dậy phục vụ Đấng chữa lành cho mình cho thấy rằng Thiên Chúa chữa lành cho con người để trả về cho Ngài những gì Ngài ban (như sức khỏe), để con người làm lành chứ không phải để hành ác, kẻo họ trở nên tệ hơn trước (xem Gioan 5:14). Như Dân Do Thái xưa được Thiên Chúa cứu khỏi cảnh nô lệ Ai Cập là để sống tự do phụng thờ Chúa (xem Xuất Hành 3:18) chứ không phải tự do thờ tá thần hay ngẫu tượng. Bằng không, họ sẽ gặp hậu hoạn gây ra bởi những gì họ làm không đúng như ý muốn cứu độ của Thiên Chúa.

Ở đây, chi tiết về nhạc mẫu của chàng Simon sau này là tông đồ Phêrô khiến chúng ta liên tưởng đến luật giáo sĩ độc thân của Giáo Hội Công Giáo Rôma. Thật ra, tự bản chất của thừa tác vụ thánh nơi hàng giáo phẩm và giáo sĩ không buộc phải giữ mình độc thân. Theo lịch sử của Giáo Hội, ngay từ ban đầu, các vị giáo sĩ và giám mục đều có gia đình (xem 1Timotheu đoạn 3), vì khi Giáo Hội mới được thành hình ở các nơi thì làm gì đã có các tiểu chủng viện và đại chủng viện như từ sau Công Đồng Triđentino vào năm 1563, thời điểm Giáo Hội Công Giáo bắt đầu chính thức hóa vấn đề độc thân linh mục. 

Sở dĩ Giáo Hội ra luật độc thân cho hàng giáo sĩ của mình là để cho các vị có thể nhờ đó sống xứng với vai trò mục tử của mình (pastor) và đúng với thừa tác mục vụ của mình (pastoral care / ministry), thành phần mục tử hoàn toàn sống vì chiên và cho chiên, như chính Chúa Kitô là Vị Mục Tử Nhân Lành đến cho chiên được sự sống và là sự sống viên mãn cho dù có cần phải hiến mạng sống mình (xem Gioan 10:10-11), một tinh thần dấn thân phục vụ và "yêu cho đến cùng" (Gioan 13:1) như thế không thể nào hay khó có thể thực hiện nếu hàng giáo sĩ sống gia đình và vì thế họ cần phải lưu tâm và chăm sóc cho vợ con của mình trên hết và trước hết theo phận vụ làm chồng và làm cha của họ.

Chúa Giêsu là Đấng được sai đến với tất cả mọi người để cứu độ họ, nên Người không phải chỉ chữa lành cho nhạc mẫu của chàng Simon bấy giờ mà còn cho tất cả mọi bệnh nhân khác nữa, kể cả những ai bị quỉ ám, như Thánh ký Luca ghi lại trong bài Phúc Âm hôm nay: "Khi mặt trời lặn, mọi người có bệnh nhân đau những chứng bệnh khác nhau, đều dẫn họ đến cùng Người. Người đặt tay trên từng bệnh nhân, và chữa họ lành. Các quỷ xuất khỏi nhiều người và kêu lên rằng: 'Ông là Con Thiên Chúa'. Nhưng Người quát bảo không cho chúng nói, vì chúng biết chính Người là Đức Kitô".

Trong Bài Phúc Âm cho Thứ Tư Tuần XXII hôm nay, chúng ta còn thấy chiều hướng truyền giáo của Thánh ký Luca rất rõ ràng ở ngay câu cuối cùng: "Người bảo họ rằng: 'Tôi còn phải rao giảng Tin Mừng nước Thiên Chúa cho những thành khác, bởi chính vì thế mà Tôi đã được sai đến'. Và Người giảng dạy trong các hội đường xứ Giuđêa", cho dù Người có được dân chúng ở đó bấy giờ tỏ ra hết sức lưu luyến muốn Người ở lại với họ: "Đến sáng ngày (hôm sau), Người ra đi vào hoang địa, dân chúng liền đi tìm đến cùng Người, họ cố cầm giữ Người lại, kẻo Người rời bỏ họ".

 

 

Ở đây chúng ta thấy thêm một chi tiết nữa rất quan trọng đối với việc sống đạo, đó là chúng ta có khuynh hướng giữ Thiên Chúa lấy cho riêng bản thân mình thôi, vì chúng ta được hoan hưởng nhiều phúc lành của Chúa, không để ý đến người khác. Có nghĩa là, càng được ơn Chúa, chúng ta càng phải làm cho các ơn ấy trổ sinh muôn vàn hoa trái mới đúng ý Chúa, vì Chúa muốn tỏ mình ra cho tất cả mọi người chứ không phải cho riêng mình chúng ta, và cho dù có tỏ mình cho riêng từng người chúng ta cũng là để chúng ta nhận biết Người và làm chứng cho Người, tức là trở thành "ánh sáng thế gian" (Mathêu 5:14), phản ảnh chính Người "là ánh sáng thế gian" (Gioan 8:12).

"Xứ Giuđêa" trong câu Phúc Âm của Thánh ký Luca "Người giảng dạy trong các hội đường xứ Giuđêa" cũng cho thấy chiều hướng truyền giáo ngay tại mảnh đất chính yếu của dân Do Thái và của đạo Do Thái, vì là nơi có Thành cùng Đền Thánh Giêurusalem và Hội Đồng Đầu Mục Do Thái. Bởi vì, trong lệnh sai đi truyền giáo của Người trước khi về trời, nơi mà Người muốn các tông đồ đến đầu tiên là "Giêrusalem" và "Giuđêa" trước cả "Samaria và tận cùng trái đất" (xem Tông Vụ 1:8). Quả thực, "Giêrusalem" ở "Giuđêa" là địa điểm và khu vực truyền giáo đầu tiên ngay sau biến cố Thánh Thần Hiện Xuống vào Ngày Lễ Ngũ Tuần tại Nhà Tiệc Ly ở "Giêrusalem" vậy. 

Theo chiều hướng Chúa Giêsu cần "phải rao giảng Tin Mừng nước Thiên Chúa cho những thành khác nữa", mà Thánh Phaolô, trong Bài Đọc 1 cho năm lẻ hôm nay, cũng nhắc lại cho Kitô hữu Giáo đoàn Thessalonica về "Tin Mừng", một Tin Mừng cần phải được rao giảng "khắp thế giới" (Marcô 16:15), "khắp mọi dân nước" (Mathêu 28:19), "cho đến tận cùng trái đất" (Tông Vụ 1:8), và thực sự đã xẩy ra, như chính vị tông đồ của dân ngoại trong Bài Đọc 1 hôm nay nhận định: "Tin Mừng đó đã đến với anh em, như đã đến trong khắp thiên hạ". Đó là lý do Thánh Phaolô đã có lý dâng lời cảm tạ lên Thiên Chúa trong Bài Đọc 1 hôm nay: 

"Chúng tôi hằng cảm tạ Thiên Chúa, là Cha Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, khi chúng tôi cầu nguyện cho anh em, bởi nghe biết lòng tin của anh em vào Đức Giêsu Kitô, và lòng yêu mến của anh em đối với tất cả các thánh. Chúng tôi cảm tạ vì niềm hy vọng dành cho anh em trên trời, mà anh em đã nghe biết trong lời chân thật của Tin Mừng. Tin Mừng đó đã đến với anh em, như đã đến trong khắp thiên hạ, sinh hoa kết quả và gia tăng nơi anh em, từ ngày anh em đã nghe và nhận biết ơn Thiên Chúa trong chân lý".

Tâm tình của vị Tông Đồ Dân Ngoại Phaolô như được phản ảnh qua Bài Đáp Ca hôm nay, một bài đáp ca chất chứa một lòng "tin cậy" vào vị Thiên Chúa từ bi nhân hậu trong việc Ngài tỏ "danh Ngài" ra bằng "hành động" cứu độ nhân loại của Ngài:

1) Phần tôi như cây ô-liu xanh tốt trong nhà Thiên Chúa; tôi tin cậy vào lượng từ bi Chúa tới muôn đời. 

2) Tôi sẽ ca ngợi Chúa muôn đời vì Chúa đã hành động, và tôi sẽ chúc tụng danh Ngài, vì danh Ngài thiện hảo trước mặt chư tín hữu. 

Thứ Năm

 

 

Tuyển chọn chuyên viên đánh cá người

Bài Đọc I: (Năm I) Cl 1, 9-14
Đáp Ca: Tv 97, 2-3ab. 3cd-4. 5-6

Nếu thành Carphanaum là phố hội Chúa Giêsu thường lui tới gặp gỡ dân chúng thì Biển Hồ Galilêa cũng gọi là Gennesaret hay Tiberias cũng là khu vực tỏ mình ra của Chúa Giêsu, cách riêng cho thành phần môn đệ của Người, kể cả sau khi Người sống lại từ trong cõi chết như Phúc Âm của Thánh Gioan thuật lại ở đoạn 21 cuối cùng.  

Biển Hồ này rộng nhất ở nước Do Thái, với diện tích bao gồm 21 km chiều dài và 13 km chiều ngang. Bài Phúc Âm hôm nay cho thấy Chúa Giêsu lần đầu tiên tỏ mình ra cho một thiểu số người trẻ mà Người đã có ý tuyển chọn họ. Tiến trình tỏ mình để tuyển chọn các môn đệ đầu tiên này của Người được Phúc Âm thuật lại như sau:

"Khi ấy, dân chúng chen nhau lại gần Chúa Giêsu để nghe lời Thiên Chúa, lúc đó Người đứng ở bờ hồ Gennesaret. Người trông thấy hai chiếc thuyền đậu gần bờ; những người đánh cá đã ra khỏi thuyền và họ đang giặt lưới. Người xuống một chiếc thuyền, thuyền đó của ông Simon, và Người xin ông đưa ra khỏi bờ một chút. Rồi Người ngồi trên thuyền, giảng dạy dân chúng".

Hình như Chúa Giêsu cứ muốn làm quen với chàng Simon sao ấy. Trong bài Phúc Âm hôm qua, Người đã cố ý vào nhà của chàng, chứ không vào nhà của một ai khác trong một thành phố đông người ở, và trong bài Phúc Âm hôm nay, Người lại cố ý xuống thuyền của chàng, cho dù bấy giờ có "hai chiếc thuyền đậu gần bờ", có thể là hai chiếc thuyền của 2 cặp anh em được Thánh ký Mathêu thuật lại: "Simon được gọi là Phêrô và anh mình là Anrê" và "Giacôbê con của Zêbêđê và em mình là Gioan" (4:18,21). 

Chưa hết, việc nhờ chiếc thuyền của chàng Simon để "giảng dạy dân chúng" mới là bước thứ hai trước khi Người tiến sang bước thứ ba cũng là bước quyết liệt, bước Người muốn lợi dụng để tỏ mình ra trước khi kêu gọi và tuyển chọn mấy môn đệ đầu tiên này. Và bước thứ ba được Phúc Âm hôm nay thuật lại đó là: "Vừa giảng xong, Người bảo ông Simon rằng: 'Hãy đẩy thuyền tiến ra chỗ nước sâu và thả lưới bắt cá'" - "Duc in altum" đó là khẩu hiệu hay tâm niệm cho thiên niên kỷ thứ ba của Kitô giáo được Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đề ra trong Tông Thư Vào Lúc Mở Màn Tân Thiên Niên Kỷ  (Novo Millennio Ineunte) ban hành ngày lễ Hiển Linh 6/1/2001.

 

 

Nếu Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II muốn hướng Giáo Hội đến việc dấn thân ("tiến ra") truyền giáo: "thả lưới bắt cá" trong ngàn năm thứ ba Kitô giáo thì ngài cũng muốn nhấn mạnh đến khía cạnh nội tâm nữa: "nước sâu". Nghĩa là chỉ có ở chỗ nước sâu mới có cá, ở xa bờ mới có cá, vì chài lưới là để bắt nhiều cá một lúc chứ không phải câu cá chỉ bắt được từng con cá ở gần bờ. Mà chỗ xa bờ là gì nếu không phải xa khỏi những bám víu an toàn, và chỗ nước sâu đây là gì nếu không phải là chỗ nguy hiểm, là chỗ dìm mình xuống (khỏi những kiến thức và tài năng tự nhiên của mình) bằng một tấm lòng hoàn toàn tin tưởng phó thác vào Đấng đã sai mình đi.

Đây không phải là một lệnh truyền của Thày đối với các môn đệ của mình, mà chỉ là một lời mời gọi, một thách đố, và là một thách đố đã được chàng Simon thành thực thưa lại và sẵn sàng tuân theo vì lòng cảm phục tự nhiên của mình đối với một Đấng mà chàng không biết làm sao cứ theo đuổi từ thành phố kia ra đến biển hồ này: "Ông Simon thưa Người rằng: 'Thưa Thầy, chúng con đã cực nhọc suốt đêm mà không được gì hết; nhưng vì lời Thầy, con sẽ thả lưới'".

Qua câu đối đáp đầu tiên vô cùng dễ thương này của chàng Simon chân thành trực tính thuộc dân chài lưới chuyên nghiệp thân thưa cùng Chúa Giêsu, chúng ta thấy ngài quả thực xứng đáng được Chúa Giêsu sau này tuyển chọn lãnh đạo tông đồ đoàn và thay Người chăn dắt đàn chiên thuộc Giáo Hội được Người thiết lập trên ngài là tảng đá (xem Gioan 21:15-17; Mathêu 16:18-19). Tại sao? 

Tại vì "đức tin tuân phục" (Roma 1:5) của chàng. Ở chỗ, cho dù chàng là một tay chuyên nghiệp đánh cá, đánh cá thâu đêm suốt sáng mà chẳng được gì, thế mà sẵn sàng tin tưởng nghe theo một Giêsu nào đó mới quen, một nhân vật dù sao quá khứ cũng chỉ là con của một bác thợ mộc quèn (xem Marco 6:3) và thậm chí còn hành nghề thợ mộc nữa (xem Mathêu 13:55). 

Thế nhưng, cũng chính nhờ "đức tin tuân phục" của chàng, tức nhờ quyền năng của Đấng mà chàng tin tưởng tuân phục, mà việc chàng làm đã đạt được thành quả ngoài sức tượng tượng của chàng, vượt sức tự nhiên của chàng, như Phúc Âm hôm nay thuật lại: "Các ông đã thả lưới và bắt được rất nhiều cá; lưới các ông hầu như bị rách. Bấy giờ các ông làm hiệu cho các bạn đồng nghiệp ở thuyền bên cạnh đến giúp đỡ các ông. Những người này tới, họ đổ cá đầy hai chiếc thuyền, đến nỗi những thuyền chở nặng gần chìm".

Cho đến lúc ấy, đến lúc thấy được mẻ cá vô cùng lạ lùng như vậy, nghĩa là sau khi cả đêm thất bại theo sức tự nhiên chuyên nghiệp của mình và sau khi chỉ cần nghe lời của một tay chuyên nghề thợ mộc, tất cả mọi người trong cuộc, đặc biệt nhất là chàng Simon, mới bàng hoàng trước Đấng Tối Cao, đến độ chàng cảm thấy mình vô cùng bất xứng mới thành thực thưa với Người rằng: 

"Thấy thế, ông Simon sụp lạy dưới chân Chúa Giêsu và thưa Người rằng: 'Lạy Chúa, xin Chúa hãy tránh xa con, vì con là người tội lỗi'. Ông kinh ngạc và tất cả mọi người ở đó với ông cũng kinh ngạc trước mẻ cá mà các ông vừa mới bắt được; cả ông Giacôbê và Gioan, con ông Giêbêđê, bạn đồng nghiệp với ông Simon cũng thế".

Đạt được mục đích của mình là làm cho đối tượng kinh ngạc và vô cùng cảm phục, Chúa Giêsu mới chính thức công khai tuyển chọn họ để họ có thể làm một cái nghề còn cao cả hơn nghề đánh cá bấy giờ của họ nữa, còn quan trọng hơn nữa, còn khẩn thiết hơn nữa: "Nhưng Chúa Giêsu phán bảo ông Simon rằng: 'Đừng sợ hãi: từ đây con sẽ là kẻ chinh phục người ta'. Bấy giờ các ông đưa thuyền vào bờ, và đã từ bỏ mọi sự mà đi theo Người".

Hôm nay, Bài Đọc 1 cho năm lẻ không còn được trích từ Thư 1 gửi Giáo đoàn Thessalonica nữa mà là Thư gửi Giáo đoàn Côlôsê, trong đó Vị Tông Đồ Dân Ngoại Phaolô bày tỏ lời nguyện cầu cho Kitô hữu ở địa phương này "được đầy sự hiểu biết thánh ý Chúa, với tất cả sự khôn ngoan và sự thông hiểu thiêng liêng, để anh em ăn ở xứng đáng đẹp lòng Thiên Chúa trong mọi sự, và sinh hoa kết quả trong mọi việc lành, cùng phát triển trong sự nhận biết Thiên Chúa. Được củng cố bằng một sức mạnh dồi dào, chiếu theo quyền năng cả sáng của Người, anh em nhẫn nại và vui mừng khoan dung trong mọi sự. Anh em cảm tạ Chúa Cha, Đấng đã làm cho anh em xứng đáng lãnh phần gia nghiệp các thánh trong ánh sáng. Người đã cứu chúng ta thoát khỏi quyền lực u tối, đem chúng ta về nước Con yêu dấu của Người, trong Ngài chúng ta được ơn cứu rỗi nhờ máu Ngài, và được ơn tha tội". 

Những gì Thánh Phaolô nói với Kitô hữu Côlôsê ở đây hoàn toàn phản ảnh nơi trường hợp của chàng Simon trong bài Phúc Âm hôm nay: "đầy sự hiểu biết thánh ý Chúa" (bằng việc dễ dạy), "ăn ở xứng đáng đẹp lòng Thiên Chúa trong mọi sự" (bằng việc tuân phục), "sinh hoa kết quả trong mọi việc lành" (nơi mẻ cá lạ), "cùng phát triển trong sự nhận biết Thiên Chúa" ("xin xa con ra vì con là kẻ tội lỗi"), "trong Ngài chúng ta được ơn cứu rỗi nhờ máu Ngài, và được ơn tha tội" ("Đừng sợ hãi: từ đây con sẽ là kẻ chinh phục người ta").

Bài Đáp Ca hôm nay bày tỏ một nhận thức thần linh về ơn cứu độ của Thiên Chúa cho muôn dân bằng đức công chính của Ngài (câu 1), nhờ đó làm cho khắp mọi nơi trên trái đất hân hoan vui sướng (câu 2), nhất là loài người lại càng phải chúc tụng ngợi khen Ngài (câu 3). 

1) Chúa đã công bố ơn cứu độ của Người, trước mặt chư dân Người tỏ rõ đức công minh. Người nhớ lại lòng nhân hậu và trung thành để sủng ái nhà Israel.

2) Khắp nơi bờ cõi địa cầu đã nhìn thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta. Toàn thể địa cầu hãy reo mừng Chúa, hãy hoan hỉ, mừng vui và đàn ca. 

3) Hãy ca mừng Chúa với cây đàn cầm, với cây đàn cầm với điệu nhạc du dương, cùng với tiếng kèn râm ran, tiếng tù và rúc, hãy hoan hô trước thiên nhan Chúa là Vua. 

 

Thứ Sáu

Rượu cũ với rượu mới cùng bình mới đây là gì?

Bài Đọc I: (Năm I) Cl 1, 15-20
Đáp Ca: Tv 99, 2. 3. 4. 5
Phúc Âm: Lc 5, 33-39

 

Bài Phúc Âm cho Thứ Sáu Tuần XXII Thường Niên hôm nay không liên tục với bài Phúc Âm hôm qua. Bài Phúc Âm hôm qua bao gồm 11 câu đầu của Đoạn 5, liên quan đến việc Chúa Giêsu tuyển chọn các môn đệ tiên khởi, còn bài Phúc Âm hôm nay bao gồm 6 câu cuối cùng của Đoạn 5, liên quan đến lần đối đầu lần thứ ba giữa Người với "những người biệt phái và luật sĩ".

Thật vậy, Giáo Hội đã không chọn đọc những câu giữa của Đoạn 5 này, bao gồm 3 biến cố: 1- Chúa Giêsu chữa một người phong cùi (5:12-16), một biến cố đã được Phúc Âm Thánh Mathêu thuật lại trong bài Phúc Âm cho Thứ Sáu Tuần XII Thường Niên; 2- Chúa Giêsu chữa một người bất toại được thòng xuống từ mái nhà (5:17-26), một biến cố cũng đã được Thánh ký Mathêu thuật lại trong Phúc Âm cho Thứ Tư Tuần XIII Thường Niên, và 3- Chúa Giêsu kêu gọi chàng thu thuế Levi là tông đồ Mathêu (6:27-32), một sự kiện cũng đã được Thánh ký Mathêu thuật lại trong bài Phúc Âm cho Thứ Năm Tuần XIII Thường Niên.

Trong bài Phúc Âm hôm nay, như đã nói, Chúa Giêsu đã đụng độ với thành phần luật sĩ và biệt phái là loại thông luật kiêm thày dạy trong dân. Lần thứ nhất về quyền tha tội của Người khi Người chữa lành một người bất toại được thòng xuống từ trần nhà (xem Luca 5:21), và lần thứ hai về việc Người giao du với thành phần thu thuế và tội lỗi trong nhà của tên thu thuế Levi được Người kêu gọi (xem Luca 5:33). 

Lần đụng độ thứ ba là lần đụng độ liên quan đến vấn đề được họ đặt ra với Chúa Giêsu là: "Tại sao môn đồ của Gioan năng ăn chay và cầu nguyện, cả môn đồ của những người biệt phái cũng vậy, còn môn đệ của Thầy lại cứ tha hồ ăn uống?". Biến cố đụng độ lần này thật ra đã được Giáo Hội cho đọc theo bài Phúc Âm của Thánh ký Mathêu cho Thứ Bảy Tuần XIII Thường Niên rồi. 

Tuy nhiên, so sánh hai bài Phúc Âm về cùng một sự kiện đối chất này, chúng ta thấy có 3 chi tiết khác nhau như sau: 

1- Ở Phúc Âm Thánh ký Mathêu thì vấn đề được đặt ra bởi các môn đệ của Tiền hô Gioan Tẩy Giả, còn ở Phúc Âm của Thánh ký Luca hôm nay thành phần đặt vấn đề là luật sĩ và biệt phái; 

2- Ở Phúc Âm Thánh ký Luca hôm nay, trong câu chất vấn của những người luật sĩ và biệt phái dài hơn một chút, không phải chỉ vắn gọn "còn môn đệ của Thày thì không (tức là chẳng kiêng cữ gì hết)?" như ở Phúc Âm Thánh Mathêu, mà còn thòng thêm một mệnh đề phụ: "còn môn đệ của Thầy lại cứ tha hồ mà ăn uống"; 

3- Ở Phúc Âm Thánh ký Luca hôm nay, trong câu trả lời của Chúa Giêsu còn thêm câu cuối cùng như sau: "Không ai đang uống rượu cũ lại thèm rượu mới. Họ cho rằng: 'Rượu cũ ngon hơn'".

Những chi tiết khác đã được suy diễn và chia sẻ ở Thứ Bảy Tuần XIII Thường Niên: Phụng Vụ Lời Chúa - Tuần XIII Thường Niên. Ở đây chúng ta chỉ tập trung vào chi tiết thứ 3, một chi tiết hơi liên quan đến chi tiết thứ 1 mà thôi. Vậy vấn đề  "rượu cũ" được đặt ra ở đây nghĩa là gì và "ai đang uống rượu cũ" đây ám chỉ thành phần nào?? Câu trả lời rất đơn giản. Ở chỗ, Chúa Giêsu đang đối đáp với thành phần nào trong bài Phúc Âm hôm nay đây? 

Nếu không phải là "những người biệt phái và luật sĩ", thành phần mà, căn cứ vào những lần đụng độ với Chúa Giêsu, phải nói là thành phần "đang uống rượu cũ", ám chỉ khuynh hướng duy luật của họ, họ say sưa với thứ "rượu cũ" lề luật, và họ cảm thấy "ngon hơn" thứ "rượu mới" được Chúa Kitô cống hiến cho họ là "lòng nhân lành" (Mathêu 9:13), là niềm cảm thương, những gì họ vì không có hay chưa có hoặc không muốn chấp nhận hay không thể nào hiểu được, nên họ cứ lẩn quẩn đặt hết vấn đề này vấn đề kia với Chúa Giêsu, kiểu lè nhè lảm nhảm của kẻ say "rượu cũ" được họ thưởng thức đến độ không còn đủ tỉnh táo để biết mình, do đó sống một đời "giả hình". 

 

 

Các tông đồ trong Ngày Lễ Ngũ Tuần ở Giêrusalem sau khi Chúa Giêsu Thăng Thiên về cùng Cha của Người cũng đã trở thành những kẻ "đầy rượu" (Tông Vụ 2:13) nhờ các vị ngay trước đó mới được "đầy Thánh Linh" (Tông Vụ 2:4), nhưng là một tình trạng "đầy rượu" có sức thu hút và chinh phục lòng người (xem Tông Vụ 2:6,7,12) chứ không phải kiểu lè nhè lảm nhảm của thành phần biệt phát và luật sĩ cứ say sưa với thứ "rượu cũ ngon hơn" của họ. 

 

 

Chỉ có duy một mình Chúa Giêsu Kitô Vượt Qua và Thăng Thiên mới có thể tuôn đổ Thánh Thần xuống trên các tông đồ và Giáo Hội trần gian của Người mà thôi, bởi vì, như Thánh Phaolô đã xác tín và tuyên xưng trong Bài Đọc 1 cho năm lẻ hôm nay:

 

 

"Đức Giêsu Kitô là hình ảnh của Thiên Chúa vô hình, là trưởng tử mọi tạo vật, vì trong Người, muôn loài trên trời dưới đất đã được tác thành, mọi vật hữu hình và vô hình, dù là các Bệ thần hay Quản thần, dù là Chủ thần hay Quyền thần: Mọi vật đã được tạo thành nhờ Người và trong Người. Và Người có trước mọi loài, và mọi loài tồn tại trong Người. Người là đầu thân thể, tức là Hội thánh, là nguyên th và là trưởng tử giữa kẻ chết, để Người làm bá chủ mọi loài. Vì chưng, Thiên Chúa đã muốn đặt tất cả viên mãn nơi Người, và Thiên Chúa đã giao hoà vạn vật nhờ Người và vì Người; nhờ máu Người đổ ra trên thập giá, Thiên Chúa ban hoà bình trên trời dưới đất".

 

 

Bài Đáp Ca hôm nay vẫn tiếp tục chiều hướng của các Bài Đáp Ca trước đây trong tuần kêu gọi ngợi khen chúc tụng Thiên Chúa là Mục Tử từ bi nhân hậu đã tỏ ra chăm sóc thụ tạo của Ngài và đàn chiên của Ngài, qua Con của Ngài, một Người Con như đã được Thánh Phaolô cảm nhận trong Bài Đọc 1 hôm nay, và Bài Đáp Ca đã kêu gọi thế này:  

 

 

1) Toàn thể địa cầu, hãy reo mừng Thiên Chúa, hãy phụng sự Thiên Chúa với niềm vui vẻ! Hãy vào trước thiên nhan với lòng hân hoan khoái trá.

 

 

2) Hãy biết rằng Chúa là Thiên Chúa, chính Người đã tạo tác thân ta, và ta thuộc quyền sở hữu của Người, ta là dân tộc, là đoàn chiên Chúa chăn nuôi. 

 

 

3) Hãy vào trụ quan nhà Người với lời khen ngợi, vào hành lang với khúc ca vui, hãy tán dương, hãy chúc tụng danh Người.

 

 

4) Vì Thiên Chúa, Người thiện hảo, lòng từ bi Người tồn tại muôn đời, và lòng trung tín Người còn tới muôn muôn thế hệ. 

 

Thứ Bảy

Lòng nhân lành hơn lễ vật

 

 

Bài Đọc I: (Năm I) Cl 1, 21-23
Đáp Ca: Tv 53, 3-4. 6 và 8
Phúc Âm: Lc 6:1-5

 

Thứ Sáu Tuần XV Thường Niên Giáo Hội đã chọn đọc bài Phúc Âm của Thánh ký Mathêu có nội dung như bài Phúc Âm của Thánh ký Luca cho ngày hôm nay, Thứ Bảy Tuần XXII Thường Niên, về lời đối chất giữa "mấy người biệt phái" và Chúa Giêsu liên quan đến sự kiện "trong một ngày Sabbat, khi Chúa Giêsu đi qua đồng lúa, thì các môn đệ bứt bông lúa miến, vò xát trong tay, rồi ăn".

Theo Phúc Âm của Thánh ký Luca thì đây là lần đụng độ thứ 4 xẩy ra hầu như liên tục giữa thành phần thông luật này với Chúa Giêsu, vào lúc Người mới xuất thân rao giảng và tỏ mình ra (như các bài Phúc Âm trong tuần này cho thấy). So sánh với bài Phúc Âm về cùng sự kiện này được Thánh ký Mathêu thuật lại thì có mấy chi tiết khác nhau nhưng lại là những chi tiết cần để bổ túc cho nhau như sau:

1- Các môn đệ sở dĩ "bứt bông lúa miến, vò xát trong tay, rồi ăn", như trong bài Phúc Âm của Thánh ký Luca hôm nay cho biết là bởi "vì cảm thấy đói" (Mathêu 12:1), nên trong câu trả lời của mình, cũng trong Phúc Âm Thánh Mathêu, Chúa Giêsu đã viện chứng trường hợp Vua Đavít và đoàn tùy tùng của vua cũng chỉ vì "đói" mà ăn thứ bánh tiến trong đền thờ họ không được phép ăn (12:3), trong khi Thánh ký Luca không hề bao gồm chi tiết "đói" này trong câu trả lời của Chúa Giêsu. 

2- Thành phần biệt phái trong bài Phúc Âm của thánh ký Luca hôm nay đặt vấn đề với chính các môn đệ của Người, thành phần bị họ coi là phạm nhân "ai làm người ấy chịu" trách nhiệm: "Có mấy người biệt phái nói với các ông rằng: 'Tại sao các ông làm điều không được phép làm trong ngày Sabbat'", còn trong Phúc Âm Thánh Mathêu thì vấn đề được đặt ra với chính Chúa Giêsu là Thày của các môn đệ như thể "tội qui vu trưởng" - tại sao ông là thày mà không biết dạy cho các môn đệ của ông làm điều đúng, điều ngay, điều phải chứ. 

3- Trong câu trả lời của Chúa Giêsu, cả Phúc Âm Thánh ký Luca hôm nay và Thánh ký Mathêu đều ghi lại giống nhau lời tuyên bố khẳng định của Người rằng: "Con Người làm chủ cả ngày Sabbat" (xem Mathêu 12:8; Luca 6:5). Tuy nhiên, Thánh Mathêu còn ghi lại 2 chi tiết nữa ở cuối câu trả lời của Chúa Giêsu vừa liên quan đến uy thế của Người lại vừa liên quan đến lòng nhân hậu Người mong muốn: 

3.1- Trước hết, về uy thế của Người, Thánh ký Mathêu ghi lại thế này: "Các ông chưa đọc trong sách Luật rằng ngày sa-bát, các tư tế trong Đền Thờ vi phạm luật sabat mà không mắc tội đó sao? Tôi nói cho các ông hay: ở đây còn lớn hơn Đền Thờ nữa".

 

 

3.2- Sau nữa, về lòng nhân hậu được Người mong muốn, Thánh ký Mathêu còn ghi thêm như sau: "Nếu các ông hiểu được ý nghĩa của câu này: Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế, ắt các ông đã chẳng lên án kẻ vô tội".

 

Vấn đề được đặt ra ở đây là tại sao Giáo Hội lại chọn đọc lại bài Phúc Âm có nội dung giống nhau như vậy, như hôm qua, Thứ Sáu Tuần XXII cũng thế. Phải chăng là vì Bài Phúc Âm có nội dung chính yếu tương tự như nhau này có liên hệ với Bài Đọc 1 cho năm lẻ của từng ngày? Chẳng hạn Bài Phúc Âm của Thánh ký Mathêu trước đây có liên hệ với Bài Đọc 1 cho năm lẻ bấy giờ được trích từ Sách Xuất Hành thuộc bộ Thánh Kinh Cựu Ước, trong khi Bài Phúc Âm của Thánh ký Luca hôm qua và hôm nay có liên hệ với Bài Đọc 1 cho năm lẻ là bài đọc được trích từ Thư Thánh Phaolô thuộc Bộ Thánh Kinh Tân Ước.

 

 

Bởi thế, để bổ túc thêm những gì đã suy diễn và chia sẻ về bài Phúc Âm ở Thứ Sáu Tuần XV - Phụng Vụ Lời Chúa - Tuần XV Thường Niên, bài Phúc Âm trùng hợp với thời điểm ấy của Thánh ký Luca hôm nay cần phải được suy diễn theo nội dung của Bài Đọc 1 hôm nay: 

 

"Anh em thân mến, xưa kia anh em là những kẻ xa lạ và thù nghịch trong tư tưởng và trong hành động xấu xa. Nhưng hiện nay, Thiên Chúa đã giao hoà anh em trong xác thịt của Đức Kitô, nhờ cái chết của Người, làm cho anh em nên thánh thiện, tinh tuyền, không có gì đáng trách trước mặt Người, miễn là anh em được xây dựng, kiên trì trong đức tin, bền vững và không lay chuyển khỏi lòng trông cậy vào Tin Mừng, mà anh em đã được nghe biết và đã được loan báo cho mọi tạo vật dưới bầu trời, là Tin Mừng mà chính tôi, Phaolô, là người phục vụ".

Đúng thế, nếu Chúa Giêsu đã tự tuyên bố Người "làm chủ cả ngày Sabbat" thì quả thực Người hoàn toàn vượt trên luật lệ, Đấng "đầy ân sủng và chân lý" (Gioan 1:14), Đấng được Tông Đồ Dân Ngoại Phaolô xác tín trong Bài Đọc 1 hôm nay: "Thiên Chúa đã giao hòa anh em trong xác thịt của Đức Kitô, nhờ cái chết của Người, làm cho anh em nên thánh thiện, tinh tuyền, không có gì đáng trách trước mặt Người", thành phần "xưa kia là những kẻ xa lạ và thù nghịch trong tư tưởng và trong hành động xấu xa", điển hình là những người biệt phái chất vấn Chúa Giêsu một cách thiển cận và lầm lạc được ghi lại trong Bài Phúc Âm hôm nay. 

Trong Bài Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu đã nhẫn nại với thành phần biệt phái liên tục theo dõi và bắt bẻ Người cũng như các môn đệ của Người, thậm chí Người còn lợi dụng chính những thắc mắc và chất vấn thật cụ thể nhưng đầy ngây ngô khờ khạo của họ để mở lòng mở trí họ ra, cho họ thấy được những gì là trọng yếu và chính yếu họ cần xác tín và tuân giữ, lại là những gì mà họ chiều theo khuynh hướng lệch lạc của họ đã tỏ ra coi thường, những điều bất khả chấp đến độ chính Người cuối cùng đã phải thậm tệ khiển trách họ ở các Bài Phúc Âm của Thánh Ký Mathêu đoạn 23 trong 3 ngày đầu Tuần XXI Thường Niên vừa rồi.

Thành phần biệt phái hôm nay, nhờ được soi dẫn bởi một Đấng vốn từng là bậc Đại Sư của họ (xem Luca 2:46), trong trường hợp của Bài Phúc Âm hôm nay hay trước đây hoặc sau này, cần phải có tâm tình của bài Đáp Ca hôm nay:

1) Ôi Thiên Chúa, xin cứu sống con nhân danh Ngài, và xin sử dụng uy quyền phán quyết cho con! Ôi Thiên Chúa, xin nghe tiếng con cầu, xin lắng tai nghe lời miệng con xin. 

2) Kìa, Thiên Chúa phù trợ tôi, Chúa đang nâng đỡ tâm hồn tôi. Con sẽ tự nguyện hiến dâng lễ vật lên Chúa, lạy Chúa, con sẽ ca tụng danh Ngài, vì danh Ngài thiện hảo.