5- Mùa Chay 

"Con Người đến không để được hầu hạ

mà là để phục vụ"

Nhận Thức Mùa Chay

Theo Dự Án Cứu Rỗi của Thiên Chúa, như Nội Dung (trang 4) của cuốn sách này phác họa, thì Phụng Niên có thể được chia làm 3 phần tiêu biểu cho 3 Mùa Phụng Vụ chính: "Chúa Kitô: Sự Sống Tỏ Hiện", "Chúa Kitô: Sự Sống Thông Ban"' và "Chúa Kitô: Sự Sống Tái Sinh".

Chủ đề của chung Mùa Phụng Vụ thứ nhất, "Chúa Kitô: Sự Sống Tỏ Hiện" bao gồm Mùa Vọng, Đại Lễ Giáng Sinh, Mùa Giáng Sinh và Mùa Thường Niên Hậu Giáng Sinh. "Chúa Kitô: Sự Sống Tỏ Hiện" là ai và ra sao, đã được Mùa Phụng Vụ thứ nhất của Phụng Niên tưởng niệm, như được tóm gọn ở trang 44 và được trình bày ở phần nhất của cuốn sách này.

Tuy nhiên, vào Chúa Nhật 9 Thường Niên là Chúa Nhật kết thúc riêng Mùa Thường Niên Hậu Giáng Sinh cũng như chung Mùa Phụng Vụ thứ nhất, thời gian Giáo Hội tưởng niệm và cử hành mầu nhiệm "Chúa Kitô: Sự Sống Tỏ Hiện", con cái Giáo Hội đã thấy, qua Phụng Vụ Lời Chúa, đề cập đến (trang 142) việc làm chứng cho Tin Mừng Phục Sinh.

Tuy nhiên, để có thể thực sự và hoàn toàn "vượt qua sự chết mà vào sự sống" (Jn.5:24), nói cách khác, để chung con người và riêng Kitô hữu "được sống và sống viên trọn" (Jn.10:10), "Người Con duy nhất đến từ Cha, đầy ân sủng và chân lý" (Phúc Âm lễ Ban Ngày Giáng Sinh) đã phải như một "mục tử nhân lành hiến mạng sống mình vì chiên" (Jn.10:11). Như thế, theo nội dung của chung Mùa Phụng Vụ thứ hai, dưới chủ đề: "Chúa Kitô: Sự Sống Thông Ban" này, Mùa Chay là mùa mở đầu để Giáo Hội tưởng niệm "Con Người đến không phải để được hầu hạ mà là để phục vụ".

Qua phần Phụng Vụ Lời Chúa, được Giáo Hội chọn làm những bài đọc có ý nghĩa riêng cho Mùa Chay,  thời gian 6 tuần lễ, tượng trưng cho 40 ngày chay tịnh của Đấng "đến không phải để được hầu hạ mà là để phục vụ", thời gian (kể từ Thứ Tư Lễ Tro) để nhắc nhở Kitô hữu rằng: "Con người ta sống không nguyên bởi bánh, song còn bởi mọi lời từ miệng Thiên Chúa phán ra" (Mt.4:4' Dt.8:3), con cái Giáo Hội nhận thấy có 6 ý chính sau đây:

1.         "Con Người đến phục vụ": chay tịnh (CN1MC)

2.         "Con Người đến phục vụ": biến hình (CN2MC)

3.         "Con Người đến phục vụ": đền thờ bị phá (CN3MC)

4.         "Con Người đến phục vụ": như rắn treo lên (CN4MC)

5.         "Con Người đến phục vụ": như hạt lúa mục (CN5MC)

6.         "Con Người đến phục vụ": tử nạn (CN6MC: Lễ Lá)

Chúa Nhật 1 Mùa Chay

Chiêm Ngắm Lời Chúa là Thần Linh:

A.        "Chúa Giêsu được Thần Linh dẫn vào sa mạc để chịu ma qủi cám dỗ. Sau khi đã ăn chay 40 đêm ngày,  Người cảm thấy đói. Tên cám dỗ bấy giờ tiến đến nói với Người: 'Nếu ngươi là Con Thiên Chúa thì hãy truyền cho những hòn đá này trở nên bánh". Chúa Giêsu trả lời: 'Sách Thánh có lời: Con người ta sống không nguyên bởi bánh, mà còn bởi mọi lời phán ra từ miệng Thiên Chúa'": "Con rắn đã nói người nữ: 'Các ngươi làm gì mà chết được! Không đâu, Thiên Chúa biết chắc là khi nào các ngươi ăn nó (cây biết lành biết dữ trong vườn), các ngươi sẽ nên như các thần linh biết lành biết dữ'. Người nữ thấy cây đó ngon lành, bắt mắt lại mong được nên khôn ngoan. Thế là bà hái ít trái mà ăn' rồi bà đưa mấy trái cả cho chồng là người ở với bà, và ông đã ăn" -  "Lạy Chúa, nguyện thương tôi theo lòng nhân hậu Chúa" (ở đây, theo sách lễ tiếng Anh, câu đáp ca hơi khác ở phần thứ hai, như sau: "Ôi Chúa, xin xót thương vì chúng tôi đã lỗi lầm" - "Be merciful, O Lord, for we have sinned")' "Qua một người tội lỗi đã nhập vào thế gian, và cùng với tội lỗi là sự chết, một sự chết do đó đến với tất cả mọi người vì tất cả mọi người đã phạm tội... Nếu qua vấp phạm của một người, sự chết bắt đầu thống trị thế nào, thì cũng nhờ một con người là Chúa Giêsu Kitô, những ai nhận lãnh ân sủng dư đầy và tặng ân công chính sẽ sống và hiển trị còn hơn như thế nữa".

B.        "Thần Linh đưa Chúa Giêsu vào sa mạc. Người ở nơi hoang vắng 40 ngày, bị Satan thử thánh... Sau khi Gioan bị bắt giam, Chúa Giêsu đã xuất hiện ở Galilêa công bố tin mừng của Thiên Chúa: 'Đây là thời điểm viên trọn. Triều đại của Thiên Chúa đã đến! Hãy canh tân đời sống và tin vào tin mừng!'": "Thiên Chúa đã phán cùng Noe và các con trai ở với ông rằng: 'Này, giờ đây Ta thiết lập giao ước của Ta với các ngươi cùng con cháu các ngươi sau này, cũng như với mọi sinh vật ở cùng các ngươi... Đó là tất cả mọi tạo vật có xác sẽ không bao giờ bị các giòng nước lụt hủy hoại nữa... Ta sẽ cho cầu vồng của Ta xuất hiện trên các đám mây như một dấu hiệu giao ước giữa Ta và trái đất" - "Tất cả đường nẻo Chúa là ân sủng và trung thành dành cho những ai giữ minh ước và điều răn Chúa"' "Đó là lý do Đức Kitô đã chết vì tội lỗi một lần cho mãi mãi, một con người công chính chết cho một kẻ bất chính: để Người có thể dẫn anh em đến cùng Thiên Chúa... Giờ đây anh em đã được cứu nhờ bể rửa tội, hoàn toàn tương hợp với sự kiện này (8 người trong gia đình Noe trong tầu được cứu khỏi nước). Phép rửa tội này không tẩy sạch các vết nhơ thể lý, nó là lời đoan nguyện với Thiên Chúa của một lương tâm vô trách cứ nhờ cuộc phục sinh của Chúa Giêsu Kitô".

C.        "Chúa Giêsu đầy Thánh Linh trở về Dược-Đăng và được Thần Linh dẫn vào sa mạc 40 ngày, ở đó Người chịu ma qủi cám dỗ. Trong thời gian ấy, Người đã không ăn gì cả, và cuối cùng Người cảm thấy đói. Ma qủi bấy giờ đã nói với Người... Khi đã thử thánh đủ  mọi cách xong, ma qủi liền bỏ Người mà đi, chờ dịp khác": "Moisen đã nói với dân chúng: 'Rồi vị tư tế sẽ nhận từ các người cái giỏ và sẽ đặt nó trước bàn thờ Chúa là Thiên Chúa của các người. Đoạn các người sẽ tuyên xưng trước Chúa là Thiên Chúa các người: '... Ngài đã đưa chúng tôi ra khỏi Ai Cập bằng bàn tay dũng mãnh và cánh tay giang thẳng của Ngài... và mang chúng tôi vào xứ sở này, Ngài ban cho chúng tôi mảnh đất chảy sữa và mật này. Bởi thế, tôi nay mang đến cho Ngài, Ôi Chúa, những hoa trái đầu mùa trong các sản phẩm của đất mà Ngài đã ban cho tôi'" - "Lạy Chúa, xin hãy ở cùng tôi trong lúc gian truân"' "Nếu anh em tuyên xưng nơi miệng lưỡi rằng Chúa Giêsu là Chúa, và trong lòng tin rằng Thiên Chúa đã làm cho Người sống lại từ trong kẻ chết, thì anh em sẽ được cứu. Tin trong lòng thì được công chính, tuyên xưng ngoài miệng lưỡi thì được cứu độ... Ở đây không phân biệt giữa Do Thái và Hy Lạp' tất cả đều có cùng một Chúa là Đấng giầu tình thương đối với tất cả những ai kêu cầu Ngài".

Cảm Nghiệm Lời Chúa là Sự Sống:

"Con Người đến phục vụ: chay tịnh". "Con Người đến không để được hầu hạ mà là để phục vụ", chủ đề xứng hợp đặc biệt cho riêng Mùa Chay, theo Dự Án Cứu Rỗi của Thiên Chúa cũng như trong Công Cuộc Cứu Rỗi của Thiên Chúa, chính là "đường lối" (Jn.14:6) để  "Thiên Chúa (là Đấng) đã yêu thế gian đến ban Con Một mình" (Jn.3:16) ban "cho họ được sống và sống viên trọn" (Jn.10:10).

Thật ra, trước biến cố nguyên tội, con người đã được sống Sự Sống Thần Linh, khi "Chúa là Thiên Chúa hình thành con người từ đất xét và thổi vào lỗ mũi con người hơi thở sự sống" (bài đọc 1 năm A). Nhờ Sự Sống Thần Linh này, được trở nên con cái Thiên Chúa, con người "được tự do ăn trái của các thứ cây ở trong vườn" (bài đọc 1 năm A).

Tuy nhiên, vì không phải là chính sự sống như Thiên Chúa, tuyệt đối tự do, hay được trực tiếp sinh ra bởi Thiên Chúa như "Lời ở nơi Thiên Chúa ngay từ ban đầu" (Phúc Âm lễ Ban Ngày Giáng Sinh), Đấng là "ánh sáng bởi ánh sáng, Thiên Chúa thật bởi Thiên Chúa thật, được sinh ra mà không phải tạo thành" (kinh Tin Kính), con người mới phải ở trong một giới hạn xứng hợp với thân phận là tạo vật của mình: "không được ăn hay chạm đến nó (cây biết lành biết dữ ở giữa vườn)" (bài đọc 1 năm A).

Nhưng, vì tự động muốn "nên như các thần linh biết lành biết dữ" (bài đọc 1 năm A), con người, qua hai nguyên tổ, đã "hái ít trái mà ăn' rồi bà đưa mấy trái cả cho chồng là người ở với bà, và ông đã ăn" (bài đọc 1 năm A). Như thế, con người đã lợi dụng tự do tương đối của mình là một tạo vật, để vượt biên trong việc  tìm kiếm một sự sống viên trọn hơn theo ý riêng của mình, như ma qủi cám dỗ.

Xét cho cùng, tự việc làm và ý muốn của con người trong việc tìm kiếm một sự sống viên trọn hơn không có gì sai xấu, trái lại, còn hợp với Dự Án Cứu Rỗi của Thiên Chúa, Đấng qua Con Một Mình "đã yêu thương... đến cùng" (Phúc Âm Thứ Năm Tuần Thánh), trong việc làm sao để "cho họ được sống và sống viên trọn" (Jn.10:10). Tuy nhiên, việc làm và ý muốn của con người ở đây sổ dĩ sai xấu và tội lỗi là ở chỗ, cả hai tác động của con người, bề trong (ý muốn) lẫn bề ngoài (việc làm), đều phát xuất từ lòng ham muốn tự nhiên và theo như lời ma qủi cám dỗ, chứ không phát xuất từ một động lực Thần Linh và theo ý muốn của Thiên Chúa "Đấng duy nhất thiện hảo" (Mt.19:17).

Trái lại, "là Con yêu dấu của Cha" (Phúc Âm lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa năm B và C), Đức Kitô đã "đến không để được hầu hạ mà để phục vụ". Ở chỗ, trong tất cả mọi sự, Người đến "không phải để làm theo ý mình... song theo ý Đấng đã sai" (Jn.6:38). Bởi đó, động lực thúc đẩy Người "vào sa mạc" (Phúc Âm năm A-B-C) không phải là tự ý của Người hay theo cảm hứng riêng, mà là "được Thần Linh dẫn/đưa" (Phúc Âm năm A-B-C). Nhờ đó, "sau khi đã ăn chay 40 đêm ngày, Người cảm thấy đói" (Phúc Âm năm A), "bị Satan thử thách" (Phúc Âm năm B), "cám dỗ" (Phúc Âm năm C) rằng "hãy truyền cho những hòn đá này trở nên bánh (mà ăn)" (Phúc Âm năm A), Người cũng không chỉ vì đói mà ăn, cho dù việc tìm ăn cho đỡ đói đó có là một phản ứng vô tội theo nhu cầu tự nhiên đi nữa. Bởi vì, "con người ta sống không nguyên bởi bánh, mà còn bởi mọi lời phán ra từ miệng Thiên Chúa" (Phúc Âm năm A).

Chính vì con người, được thông phần Sự Sống Thần Linh với Thiên Chúa ngay từ đầu, chỉ biết "sống bởi bánh" (trái cấm), chứ không biết sống "bởi mọi lời từ miệng Thiên Chúa" (ý Chúa), mà "qua một người tội lỗi đã nhập vào thế gian, và cùng với tội lỗi là sự chết, một sự chết do đó đến với tất cả mọi người vì tất cả mọi người đã phạm tội" (bài đọc 2 năm A). "Đó là lý do Đức Kitô đã chết vì tội lỗi một lần cho mãi mãi, một con người công chính chết cho một kẻ bất chính: để Người có thể dẫn anh em đến cùng Thiên Chúa" (bài đọc 2 năm B).

Thật vậy, "là hình ảnh Thiên Chúa vô hình, trưởng tử của mọi tạo vật" (Col.1:15), Đức Kitô đã sống hết sức trọn lành theo nhân tính của mình, làm cho "Cha hài lòng vì Con" (Phúc Âm lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa năm C), mà "nếu qua vấp phạm của một người, sự chết bắt đầu thống trị thế nào, thì cũng nhờ một người là Chúa Giêsu Kitô, những ai nhận lãnh ân sủng dư đầy và tặng ân công chính sẽ sống và hiển trị còn hơn như thế nữa" (bài đọc 2 năm A). Bởi vậy, nhân tính của Người chính là một Biểu Hiệu Cứu Rỗi đã được Thiên Chúa loan báo từ trước: "Ta sẽ cho cầu vồng của Ta xuất hiện trên các đám mây như một dấu hiệu giao ước giữa Ta và trái đất" (bài đọc 1 năm B). 

            Lạy Chúa là Cha chúng con ở trên trời, "tất cả đường nẻo Chúa là ân sủng và trung thành dành cho những ai giữ minh ước và điều răn Chúa" (đáp ca năm B). Do đó, như Chúa đã "đưa (dân Do Thái) ra khỏi Ai Cập bằng bàn tay dũng mãnh và cánh tay giang thẳng..., mang (họ) vào mảnh đất chảy sữa và mật" (bài đọc 1 năm C) thế nào, Chúa cũng đã "thương xót" (đáp ca năm A) và "ở cùng (chúng con) trong lúc gian truân" (đáp ca năm C) như vậy, khi Chúa "cứu (chúng con) nhờ bể rửa tội" (bài đọc 2 năm B) và cho chúng con được thừa hưởng mảnh Đất Hứa là nhân tính của "Người Con duy nhất đến từ Cha, đầy ân sủng và chân lý" (Phúc Âm lễ Ban Ngày Giáng Sinh). Xin cho chúng con biết trung thành với "phép rửa tội... là lời đoan nguyền với Chúa của một lương tâm vô trách cứ nhờ cuộc phục sinh của Chúa Giêsu Kitô" (bài đọc 2 năm B), bằng việc, chẳng những "tin trong lòng rằng Chúa đã làm cho Người sống lại từ trong kẻ chết (mà còn) tuyên xưng ngoài miệng lưỡi rằng Chúa Giêsu là Chúa" (bài đọc 2 năm C), để chúng con có thể "công bố tin mừng của Chúa"(Phúc Âm năm B), nhờ đó chúng con "mang lại cho Ngài, Ôi Chúa, những hoa trái đầu mùa trong các sản phẩm của đất mà Ngài đã ban cho (chúng con)" (bài đọc 1 năm C).

Chúa Nhật 2 Mùa Chay

Chiêm Ngưỡng Lời Chúa là Thần Linh:

A.        "Chúa Giêsu đã chọn Phêrô, Giacôbê và em ông là Gioan, rồi Người dẫn riêng các ông lên một núi cao. Người đã biến hình trước mắt các ông. Mặt Người trở nên chói lói như mặt trời, y phục của Người tỏa rực như ánh sáng. Bổng chốc có Moisen và Elia hiện ra với họ, đàm đạo cùng Người... đột nhiên có một đám mây sáng che phủ họ. Từ đám mây có tiếng phán: 'Đây là Con yêu dấu của Ta, người mà Ta sủng ái. Hãy lắng nghe Người'... Lúc họ đang đi xuống triền núi, Chúa Giêsu truyền cho họ 'không được nói với ai về thị kiến này, cho đến khi Con Người từ kẻ chết sống lại'": "Chúa phán cùng Abram: 'Từ miền đất máu mủ ruột thịt và từ nhà cha ông của mình, ngươi hãy ra đi đến một mảnh đất mà Ta sẽ chỉ cho ngươi. Từ ngươi, Ta sẽ tạo nên một đại dân tộc, và Ta sẽ chúc lành cho ngươi' Ta sẽ làm cho danh ngươi nên cao cả, để ngươi trở thành một phúc lành. Ta sẽ chúc phúc cho những ai chúc phúc ngươi, và chúc dữ cho những ai chúc dữ ngươi. Tất cả mọi cộng đồng trên trái đất sẽ được chúc phúc nơi ngươi" -  "Lạy Chúa, xin tỏ lòng từ bi Chúa cho chúng tôi, theo như chúng tôi tin cậy ở nơi Ngài"' "Thiên Chúa đã cứu chúng ta và đã kêu gọi chúng ta đến một đời sống thánh hảo, không phải vì công lênh gì của chúng ta, mà là theo phác họa riêng của Ngài - đó là ân sủng dành cho chúng ta trong Chúa Giêsu Kitô trước khi thế gian hiện hữu, song giờ đây lại được tỏ ra qua việc Đấng Cứu Thế của chúng ta xuất hiện. Người đã tước đoạt quyền lực của sự chết, và nhờ phúc âm, Người đã làm cho sự sống và tình trạng bất tử được sáng tỏ".

B.        "Chúa Giêsu tách riêng Phêrô, Giacôbê và Gioan, rồi dẫn họ đi theo Người lên một ngọn núi cao. Người đã biến hình trước mắt họ và y phục của Người trở nên trắng xóa... Elia cùng  Moisen đã hiện ra với họ' cả hai đã đàm đạo với Chúa Giêsu... Có một đám mây xuất hiện che phủ họ, và từ đám mây có tiếng nói: 'Đây là Con của Ta, người Ta yêu dấu. Hãy lắng nghe Người'... Lúc họ đang đi xuống núi, Người nghiêm ngặt truyền cho họ không được nói với ai về việc mà họ đã thấy, trước khi Con Người từ kẻ chết sống lại. Cho dù giữ lời dặn của Người, họ vẫn cứ bàn luận đến việc 'sống lại từ kẻ chết' nghĩa là gì": "Thiên Chúa thử thánh Abraham. Ngài đã gọi ông: 'Abraham!', ông thưa: 'Tôi đây!'. Bấy giờ Thiên Chúa phán: 'Hãy đem đứa con trai Isaac của ngươi, đứa con duy nhất ngươi có, người con ngươi thương, mà đi đến đất Moria. Ở đó, ngươi sẽ hiến dâng nó như lễ vật toàn thiêu trên nơi cao Ta sẽ chỉ cho ngươi'... 'Ta tự thề rằng, Chúa tuyên bố, vì ngươi đã tỏ ra không tiếc Ta đứa con yêu dấu của ngươi, Ta sẽ chúc phúc cho ngươi muôn vàn, và sẽ làm cho miêu duệ ngươi vô số như sao trời và cát biển' miêu duệ ngươi sẽ chiếm hữu các cửa quân thù, và tất cả mọi dân tộc trên trái đất sẽ được chúc phúc nơi miêu duệ của ngươi" - "Tôi sẽ tiến đi trước thiên nhan Chúa trong miền đất của nhân sinh"' "Có thể nào Đấng không dung tha cho Con riêng của mình, song vì tất cả chúng ta đã phó nộp Người, lại không ban cho chúng ta tất cả những sự khác hay sao?"

C-        "Chúa Giêsu dẫn Phêrô, Gioan và Giacôbê lên núi cầu nguyện. Trong khi cầu nguyện, dung nhan của Người biến diện và y phục của Người trở nên trắng xóa. Đột nhiên, bấy giờ có hai người đang đàm đạo với Người - đó là Moisen và Elia. Họ xuất hiện trong vinh quang và nói về cuộc vượt qua mà Người sắp hoàn tất ở Gia-Liêm... Bấy giờ từ đám mây vang lên tiếng phán rằng: 'Đây là Con của Ta, Người Ta Tuyển Chọn. Hãy lắng nghe Người': "Thiên Chúa đưa Abram ra ngoài mà phán: 'Hãy nhìn lên bầu trời, nếu có thể thì ngươi cứ đếm các tinh tú. Miêu duệ của ngươi rồi cũng sẽ như thế đấy'. Abram tin vào Chúa, Đấng thừa nhận đức tin của ông như một tác động công chính" - "Chúa là sự sáng, là Đấng cứu độ, tôi sợ chi ai" (ở đây, theo sách lễ tiếng Anh, câu đáp ca lại chỉ là: "Chúa là ánh sáng của tôi và là ơn cứu độ của tôi" - "The Lord is my light and my salvation")' "Người (Chúa Giêsu Kitô) sẽ ban cho thân xác thấp hèn này của chúng ta một thể thức mới, và tái tạo nó theo mẫu thức thân thể hiển vinh của Người, bằng quyền phép Người qui phục mọi sự về cho Người".

Cảm Nghiệm Lời Chúa là Sự Sống:

"Con Người đến phục vụ: biến hình". Theo ý nghĩa của Lời Chúa trong Chúa Nhật thứ nhất Mùa Chay, việc Chúa Kitô chay tịnh, như trang 155 đã nhận định: "Nhân tính của Người chính là một Biểu Hiệu Cứu Rỗi (cầu vồng) đã được Thiên Chúa loan báo từ trước". Theo ý nghĩa của Lời Chúa trong Chúa Nhật thứ hai của Mùa Chay này, thì nhân tính của Người lại là Phản Ảnh của Thần Tính: "Mặt Người trở nên chói lói như mặt trời, y phục của Người tỏa rực như ánh sáng" (Phúc Âm năm A).

Đúng thế, linh hồn của Chúa Kitô đã lãnh nhận Phép Rửa ở sông Dược-Đăng, được Cha tuyên nhận "Con là Con yêu dấu của Cha. Cha hài lòng vì Con" (Phúc Âm lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa năm C), không phản ảnh "chói lói" vinh quang của "mặt trời" Thần Tính nơi Người hay sao? Và thân xác của Người đã chay tịnh 40 ngày trong sa mạc, "sống bởi những lời bởi miệng Thiên Chúa" (Phúc Âm Chúa Nhật 1 Mùa Chay năm A), cũng không "tỏa rực như ánh sáng", phản ảnh từ một linh hồn "chói lói" mặt trời Thần Tính hay sao?

Sự kiện biến hình này của Chúa Kitô, một Ngôi Vị Nhân-Thần, là một biểu dương của Thần Tính nơi nhân tính, nhờ đó, Nhân Tính, được ngôi hiệp với Thần Tính của Chúa Kitô, trở nên một Mạc Khải Thần Linh, để Thiên Chúa sử dụng trong việc thông ban Sự Sống Thần Linh của Ngài cho thế gian, "khi Con Người từ kẻ chết sống lại" (Phúc Âm năm A và B). Sự việc "Elia cùng Moisen đã hiện ra với họ (Phêrô, Giacôbê và Gioan)' cả hai đã đàm đạo với Chúa Giêsu" (Phúc Âm năm B), "về cuộc vượt qua mà Người sắp hoàn tất ở Gia-Liêm" (Phúc Âm năm C), đã  nói lên thân phận "Isaac" (bài đọc 1 năm B) của Người là Đấng được tiền định để làm "lễ vật toàn thiêu trên nơi cao" (bài đọc 1 năm B).

"Elia và Moisen" là hai vị đại diện tiêu biểu cho Cựu Ước' "Phêrô, Giacôbê và Gioan" là ba đấng đại diện tiêu biểu cho Tân Ước. "Elia cùng Moisen hiện ra với họ", thành phần đại diện cho Tân Ước, (chứ không phải "hiện ra" với Chúa Kitô), như để chứng thực rằng "mọi sự được viết về (Người) trong luật Moisen và các tiên tri (mà Elia là một tiên tri tiêu biểu)... (phải) được hoàn tất" (Phúc Âm Chúa Nhật 3 Phục Sinh năm B). Đó cũng là lý do "cả hai (vị đại diện tiêu biểu cho Cựu Ước này) đàm đạo với Người về cuộc vượt qua mà Người sắp hoàn tất ở Gia-Liêm" (Phúc Âm năm C).

Phải, chính vì "Người (Chúa Giêsu Kitô) sẽ ban cho thân xác thấp hèn này của chúng ta một thể thức mới, và tái tạo nó theo mẫu thức thân thể hiển vinh của Người, bằng quyền phép Người qui phục mọi sự về cho Người" (bài đọc 2 năm C), mà trước hết "Người đã tước đoạt quyền lực của sự chết, và nhờ phúc âm, Người đã làm cho sự sống và tình trạng bất tử được sáng tỏ" (bài đọc 2 năm A), bằng "việc sống lại từ kẻ chết" (Phúc Âm năm B) của Người, một Biến Đổi Thần Linh được mạc khải riêng cho 3 môn đệ thân tín của Người, và được mạc khải một cách hữu hình "trước mắt các ông/họ" (Phúc Âm năm A và B)

Thế nhưng, "Thiên Chúa đã cứu chúng ta và đã kêu gọi chúng ta đến một đời sống thánh hảo, không phải vì công lênh gì của chúng ta, mà là theo phác họa riêng của Ngài" (bài đọc 2 năm A). "Phác họa riêng" của Thiên Chúa đây là gì, nếu không phải là việc Ngài "không dung tha cho Con riêng của mình, song vì tất cả chúng ta đã phó nộp Người" (bài đọc 2 năm B), một "phác họa" đã được báo trước nơi trường hợp Abraham "không tiếc đứa con yêu dấu của (ông)" (bài đọc 1 năm C).

Như thế, "phác họa riêng" của Thiên Chúa vô cùng yêu thương một cách nhưng không này "đó là ân sủng dành cho chúng ta trong Chúa Giêsu Kitô trước khi thế gian hiện hữu" (bài đọc 2 năm A). Ở chỗ, nhờ "ân sủng" này, con người được trở nên "một đại dân tộc" (bài đọc 1 năm A) của Ngài, tức là được trở nên chính "miêu duệ" (bài đọc 1 năm C) của Ngài, "Đấng thừa nhận đức tin của (Abram) như một tác động công chính" (bài đọc 1 năm C), vì "Abram tin vào Chúa" (bài đọc 1 năm C), tin vào Lời Chúa Hứa, hiện thân của "ân sủng" Ngài ban.

            Lạy Chúa là Cha chúng con ở trên trời, "Chúa là ánh sáng của (chúng con) và là ơn cứu độ của (chúng con)" (đáp ca năm C), "xin tỏ lòng từ bi Chúa cho chúng (con), theo như chúng (con) tin cậy ở nơi Ngài" (đáp ca năm A), để chúng con có thể "tiến đi trước Thiên Nhan trong miền đất của nhân sinh" (đáp ca năm B), bằng việc chúng con "lắng nghe" (Phúc Âm năm A-B-C) "Đấng Cứu Thế của chúng (con)" (bài đọc 2 năm B), Đấng mà Chúa đã phán "Đây là Con yêu dấu của Ta, người mà Ta sủng ái" (Phúc Âm năm A), vì "Người đến không phải để được hầu hạ, mà là để phục vụ, để hiến mình làm giá chuộc cho nhiều người" (Mt.20:28).

Chúa Nhật 3 Mùa Chay 

Chiêm Ngắm Lời Chúa là Thần Linh

A.        "Khi có một người phụ nữ đến kín nước, Chúa Giêsu nói với chị: 'Cho Tôi xin nước uống'... 'Chỉ cần chị nhận biết tặng ân của Thiên Chúa, và người đang xin chị nước uống là ai, thì chị sẽ trở nên kẻ xin Người, và Người sẽ ban nước hằng sống cho chị'... 'Ai uống nước (giếng Giacóp) này vẫn còn khát. Song kẻ nào uống nước Ta ban sẽ không bao giờ khát nữa' đúng, nước Ta ban sẽ trở nên một mạch nước trong họ, vọt lên để cung cấp sự sống đời đời'... 'Thiên Chúa là Thần Linh, và những ai tôn thờ Người phải tôn thờ trong Thần Linh và Chân Lý'... 'Chúng tôi không còn tin vì truyện chị kể nữa. Chính chúng tôi đã nghe và chúng tôi nhận biết Người thực là Đấng Cứu Thế'": "Chúa trả lời Moisen: 'Ngươi hãy cùng với một số trưởng lão -ch-Diên đi đến đó, trước mặt dân chúng, khi đi thì cầm theo cây gậy mà ngươi đã dùng để đập trên giòng sông. Ta sẽ đứng ở đó, trước mặt ngươi, trên tảng đá ở Horeb. Ngươi hãy đập vào tảng đá, và nước sẽ từ nó chảy ra cho dân chúng uống'" -  "Ước chi hôm nay các bạn nghe tiếng Người: các ngươi đừng cứng lòng" (ở đây, câu đáp ca không được đồng nhất về cách xưng hô, trước thì "các bạn", sau lại "các ngươi", ngoài ra, theo sách lễ tiếng Anh, câu đáp ca không dùng chữ "ước chi" mà là chữ "nếu")' "Tình yêu của Thiên Chúa đã được tuôn đổ trong lòng chúng ta nhờ Thánh Thần là Đấng đã được ban cho chúng ta... Thiên Chúa đã chứng tỏ tình yêu của Ngài đối với chúng ta ở chỗ, trong khi chúng ta còn là những tội nhân thì Chúa Kitô đã chết cho chúng ta".

B-        "'Hãy đem chúng (những thứ buôn bán) ra khỏi chỗ này! Đừng có biến nhà của Cha Ta thành chợ búa'... 'Hãy phá hủy đền thờ này đi, rồi trong ba ngày Ta sẽ tái thiết nó lại'... Thật sự bấy giờ Người nói về đền thờ thân thể của Người... Trong khi Người còn ở Gia-Liêm vào dịp lễ Vượt Qua, có nhiều kẻ đã tin vào danh Người, vì họ được thấy các dấu lạ Người thực hiện": "Thiên Chúa đã ban bố tất cả những giới luật này: 'Ta là Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Đấng dẫn các ngươi ra khỏi đất Ai Cập, mảnh đất làm tôi. Các ngươi không được có thần linh nào khác ngoài Ta...'" - "Lạy Chúa, Chúa có lời ban sự sống đời đời"' "Đối với những ai được kêu gọi, Do Thái cũng như Hy Lạp, Chúa Kitô là quyền năng của Thiên Chúa và là sự khôn ngoan của Thiên Chúa. Vì cái ngu dại của Thiên Chúa thì khôn ngoan hơn loài người, và nỗi yếu hèn của Ngài còn mạnh mẽ hơn loài người".

C-        "Chúa Giêsu phán dụ ngôn này: 'Một người kia có một cây vả ở trong vườn nho của mình, và người đó đến xem nó có trái hay không, song không thấy gì cả. Người đó nói với viên ép nho rằng: Coi kìa! Đã ba năm nay tôi đã đến xem hoa trái của cây vả mà chẳng thấy gì hết. Hãy chặt nó đi. Tại sao lại cứ để nó đó cho chiếm đất chứ'": "Thiên Chúa gọi ông (Moisen) từ bụi gai (cháy mà không bị thiêu rụi): 'Moisen! Moisen!'. Ông thưa: 'Này tôi đây'... Moisen thưa cùng Thiên Chúa: 'Khi tôi đến với dân -ch-Diên mà nói với họ rằng Thiên Chúa cha ông các người đã sai tôi đến với các người, nếu họ hỏi tôi rằng Tên Ngài là gì? thì tôi phải nói với họ ra sao?' Thiên Chúa đáp: 'Ta là Đấng có'. Đoạn Ngài thêm: 'Đây là điều ngươi nói với dân -ch-Diên, đó là Đấng Có đã sai tôi đến với các người'" - "Chúa là Đấng từ bi và hay thương xót"' "Tôi muốn anh em nhớ rằng: cha ông của chúng ta... tất cả đã ăn cùng một thực phẩm linh thiêng... thế mà, như chúng ta biết, Thiên Chúa không hài lòng với hầu hết trong họ, vì 'họ bị đánh gục trong sa mạc'... Vì tất cả những lý do đó mà ai nghĩ rằng mình đang đứng thẳng thì hãy coi chừng kẻo bị té ngã".

Cảm Nghiệm Lời Chúa là Sự Sống:

"Con Người đến phục vụ: đền thờ bị phá". Phải, "đền thờ bị phá" đây chính là "đền thờ thân thể của Người" (Phúc Âm năm B), đền thờ mà, theo Phụng Vụ Lời Chúa của Chúa Nhật 2 Mùa Chay cho biết, đã biến hình trước mắt Phêrô, Giacôbê và Gioan, trở nên rất nguy nga lộng lẫy, được biểu hiệu qua "y phục của Người tỏa rực như ánh sáng" (Phúc Âm Chúa Nhật 2 Mùa Chay năm A). Và từ "đền thờ thân thể của Người" này, theo thị kiến của tiên tri 'zêkiên thuật lại: "Tôi đã thấy nước chảy ra từ dưới ngưỡng cửa hướng về phía đông của đền thờ" (Ez.47:1). Thị kiến tiên tri này đã thực sự xẩy ra trên đồi tử giá, khi "một người lính lấy đòng đâm cạnh sườn Người, tức thì máu và nước chảy ra" (Phúc Âm Thứ Sáu Tuần Thánh), làm cho thân xác của Chúa Kitô trở nên một Bí Tích Cứu Rỗi trần gian.

Thế nhưng, "nước chảy ra từ... đền thờ" này là gì, nếu không phải đó là "nước hằng sống... nước sẽ trở nên một mạch nước... vọt lên để cung cấp sự sống đời đời" (Phúc Âm năm A), đúng như lời Ca Vãn mà Giáo Hội muốn hát khi ban phát Bí Tích Rửa Tội trong Thánh Lễ Vọng Phục Sinh: "Nước ấy mang đến sự sống của Thiên Chúa và ơn cứu độ của Ngài". Thế nhưng, "nước chảy ra... từ đền thờ" này chỉ chảy đến những ai tin vào Chúa Kitô mà thôi, như trường hợp của "một người phụ nữ đến kín nước (ở giếng nước Giacóp)" (Phúc Âm năm A), hay trường hợp của những người đã nghe truyện chị kể lại mà tự "nhận biết Người thực là Đấng Cứu Thế" (Phúc Âm năm A).

Và những ai đã tin vào Chúa Kitô, được uống nước Người ban, như "nước từ tảng đá chảy ra" (bài đọc 1 năm A), thì Người còn cho biết: "Từ bên trong họ có những giòng sông của nước hằng sống lưu chảy. (Ở đây, Người chỉ về Thần Linh mà những ai tin vào Người sẽ lãnh nhận)" (Jn.7:38-39). Đúng thế, chính do "tình yêu của Thiên Chúa đã được tuôn đổ trong lòng chúng ta nhờ Thánh Thần là Đấng đã được ban cho chúng ta" (bài đọc 2 năm A) này mà tạo vật chúng ta  mới có thể "tôn thờ Thiên Chúa là Thần Linh (và) tôn thờ Ngài trong Thần Linh và chân lý" (Phúc Âm năm A). Nhờ đó, dù "lòng nhiệt thành cho nhà Chúa có thiêu đốt (chúng ta)" (Phúc Âm năm B) đi nữa, chúng ta cũng giống như "một bụi gai cháy lửa mà không bị thiêu rụi" (bài đọc 1 năm C).

            Lạy Chúa "là Đấng có" (bài đọc 1 năm C), là Cha chúng con ở trên trời, "Chúa là Đấng từ bi và hay thương xót" (đáp ca năm C), "Chúa đã chứng tỏ tình yêu của Chúa đối với chúng (con) ở chỗ, trong khi chúng (con) còn là những tội nhân thì Chúa Kitô đã chết cho chúng (con)" (bài đọc 2 năm A), Đấng "là quyền năng của Chúa và là khôn ngoan của Chúa" (bài đọc 2 năm B). Xin Chúa cho chúng con "hôm nay nghe tiếng Chúa (thì) đừng cứng lòng" (đáp ca năm A), kẻo chúng con sẽ bị Chúa "chặt đi" như "cây vả ở trong vườn nho của (Chúa)" (Phúc Âm năm C), vì không sinh hoa kết trái, hay "bị đánh gục trong sa mạc" (bài đọc 2 năm C), vì "Chúa không hài lòng" (bài đọc 2 năm C), trái lại, xin Chúa cho chúng con luôn biết tuân giữ "tất cả những giới luật Chúa đã ban bố" (bài đọc 1 năm B), bởi vì "Lạy Chúa, Chúa có lời ban sự sống đời đời" (đáp ca năm B).