Tâm trí chúng ta hãy chuyển tới Bavaria – Munich, Altotting, Regensburg và Freising. Ở đó, tôi đã được sống những ngày tuyệt vời không thể nào quên nổi trước việc gặp gỡ niềm tin và tín hữu nơi Quê Hương của tôi. Đề tài chính cho chuyến Hành Trình này của tôi đến Đức quốc là Thiên Chúa. Giáo Hội cần phải nói nhiều điều: về tất cả những vấn đề liên quan tới con người, về cấu trúc của mình và về đường lối của mình v.v. Thế nhưng, vấn đề thực sự của Giáo Hội – theo những khía cạnh khác nhau – cũng là vấn đề duy nhất của Giáo Hội đó là ‘Thiên Chúa’.

Ngoài ra, vấn đề lớn của Tây phương đó là vấn đề lãng quên Thiên Chúa. Tình trạng quên lãng này đang lan tràn. Tóm lại, tất cả mọi vấn đề riêng tư cá nhân, tôi tin rằng, đều có thể bắt nguồn từ vấn đề lớn lao ấy.

Bởi vậy, trong chuyến Hành Trình  này, mục đích chính của tôi đó là làm sáng tỏ vấn đề về ‘Thiên Chúa’, đồng thời cũng chú ý tới sự kiện là tại một số phần đất ở Đức quốc, còn có đa số thành phần chưa lãnh nhận phép rửa cảm thấy Kitô Giáo và Vị Thiên Chúa của n iềm tin dường như là những gì thuộc về quá khứ.

Khi nói về Thiên Chúa là chúng ta thực sự chạm tới một chủ đề được Chúa Giêsu tập trung trong việc giảng dạy trên trần gian của Người. Chủ đề chính yếu của việc giảng dạy này của Người đó là lãnh giới của Thiên Chúa, là ‘Vương Quốc của Thiên Chúa’. Điều này không có nghĩa là một cái gì đó sẽ qua đi vào một thời điểm nào đó ở một tương lai bất định. Nó cũng không có nghĩa là một thế giới tốt đẹp hơn được chúng ta tìm cách thiết dựng từ từ bằng khả năng riêng của mình. Trong cụm từ ‘Vương Quốc của Thiên Chúa’ thì chữ ‘Thiên Chúa’ ở thể sở hữu chủ cách. Tức Thiên Chúa không phải là một cái gì đó được thêm thắt vào ‘Vương Quốc’ là những gì người ta thậm chí có lẽ bỏ đi. 

Thiên Chúa là chủ thể. Vương Quốc của thiên Chúa thực sự nghĩa là việc Thiên Chúa hiển trị. Chính Ngài hiện diện và thiết yếu đối với con người trên thế giới này. Ngài là chủ thể, và bất cứ khi nào thiếu vắng chủ thể này thì sứ điệp của Chúa Giêsu chẳng còn gì hết.

Bởi thế Chúa Giêsu mới nói với chúng ta rằng Vương Quốc của thiên Chúa không đến như thể người ta có thể đứng thành hàng bên lề đường để nhìn thấy nó xuất hiện. ‘Vương Quốc của Thiên Chúa ở giữa các người!’ (x Lk 17:20ff).

Vương Quốc này trị đến bất cứ ở đâu ý muốn của Thiên Chúa được thể hiện. Vương Quốc ấy hiện diện ở bất cứ nơi nào cởi mở nghênh đón cho Ngài và để Ngài tiến vào trần gian. Bởi thế mà bản thân Chúa Giêsu là Vương Quốc của Thiên Chúa, vì Người là con người được Thiên Chúa dùng để ở giữa chúng ta và nhờ Người chúng ta có thể chạm tới Thiên Chúa, có thể đến gần Thiên Chúa. Điều này xẩy ra ở đâu thì thế giới được cứu ở đó.

Có hai đề tài nổi bật trong những ngày Viếng Thăm Bavaria của tôi. Chúng là những đề tài và đang là những đề tài liên quan tới đề tài về Thiên Chúa: ‘thiên chức linh mục’ và ‘việc đối thoại’. Thánh Phaolô đã gọi Timôthêu – và nơi Timothêu, vị Giám Mục và nói chung là linh mục – là ‘người của Thiên Chúa’ (1Tim 6:11). Công việc chính yếu của vị linh mục đó là mang Thiên Chúa đến cho con người nam nữ. Dĩ nhiên, vị linh mục chỉ có thể làm điều này nếu chính ngài đến từ Thiên Chúa, nếu ngài sống với và sống bởi Thiên Chúa. Điều này được diễn tả một cách tuyệt vời ở một câu trong bài Thánh Vịnh về linh mục mà chúng ta – thuộc thế hệ lão thành – đã nói lên trong lúc chúng ta gia nhập hàng giáo sĩ: ‘Chúa là ohần gia nghiệp của tôi và là phần chén của tôi, Ngài nắm giữ vận mệnh của tôi’ (Ps 16[15]:5).

Vị linh mục nguyện cầu bằng bài Thánh Vịnh này dẫn giải của đời của mình theo chiều hướng phân chia đất đai như được ấn định trong Sách Nhị Luật (x 10:9). Sau khi chiếm hữu được Đất Hứa, hết mọi chi tộc được phân chia đất đai bằng cách bốc thăm phần đất ở Thánh Địa của mình, nhờ đó tham hưởng tặng ân được Thiên Chúa hứa ban cho tổ phụ Anbraham.

Chỉ có chi tộc Levi là không có phần đất nào hết: đất của họ là chính Thiên Chúa. Điều ấn định này chắc chắn có một ý nghĩa hoàn toàn cụ thể. Các vị tư tế không sống như các chi tộc khác bằng việc cầy sới đất đai mà bằng những của dâng cúng. Tuy nhiên, điều ấn định này còn có tính cách sâu xa hơn nữa. Nền tảng thực sự của đời sống linh mục, cái căn nguyên cho việc hiện hữu của họ, cái gốc rễ cho cuộc đời của họ, là chính Thiên Chúa.

Giáo Hội, theo dẫn giải của Cựu Ước này về đời sống linh mục – một dẫn giải cũng xuất hiện một số lần nơi bài Thánh Vịnh 119[118] – đã thực sự thấy được nơi việc các Vị Tông Đồ theo Chúa Kitô, trong việc các vị hiệp thông v ới chính Chúa Giêsu, như là những gì cho thấy ý nghĩa của sứ vụ linh mục. Hôm nay đây vị linh mục có thể và cần phải nói cùng với thành phần Levi rằng: "Dominus pars hereditatis meae et calicis mei". Chính Chúa là phần đất của tôi, là nền tảng cả bên trong lẫn bên ngoài cho đời sống của tôi.

Tính cách thần trung này của đời sống linh mục thực sự là những gì cần thiết nơi thế giới hoàn toàn hướng động của chúng ta, một thế giới mà trong đó hết mọi sự đều được căn cứ vào việc thực hiện có tính cách đo đếm và ăn chắc. Vị linh mục thực sự cần phải biết Thiên Chúa từ bên trong, nhờ đó mang Ngài đến cho c on người nam nữ: đó là dịch vụ chính yếu cần thiết cho nhân loại hiện đại. Nếu tính cách tâm điểm này của Thiên Chúa nơi đời sống của vị linh mục bị mất đi, thì từ từ lòng nhiệt thành nơi các hoạt động của ngài cũng bị mất. Trong một tình trạng thái quá về những gì ngoại tại thì cái tâm điểm mang ý nghĩa lại cho hết mọi sự và dẫn những thứ ngoại tại ấy đến mối hiệp nhất là những gì đang bị hụt hẫng. Ở đó, nền tảng của đời sống là ‘mảnh đất’ nâng đỡ tất cả mọi sự và làm phong phú mọi sự đang bị mất mát đi.

Đời sống độc thân, những gì buộc các vị Giám Mục phải giữ ở khắp Giáo Hội Đông Phương và Tây Phương, và theo một truyền thống ở vào giai đoạn gần thời điểm của các vị Tông Đồ, cũng buộc các vị linh mục nói chung thuộc Giáo Hội Latinh nữa, chỉ c ó thể hiểu được và sống nổi nó được đặt trên cấu trúc căn bản này.

Những lý do có tính cách thuần thực dụng, liên quan tới tính cách thuận hơn nhiều hơn, vẫn là những gì không đủ, vì cái thuận lợi nhiều hơn về thời gian ấy có thể dễ dàng trở thành một hình thức của chủ nghĩa vị kỷ, giúp cho con người tránh khỏi phải hy sinh cùng với những cố gắng cần phải có trong việc chấp nhận nhau và chịu đựng nơi đời sống hôn nhân; bởi thế, nó có thể dẫn tới một thứ bần cùng hóa về mặt thiêng liêng hay tới chỗ chai cứng cõi lòng.

Nền tảng đích thật của cuộc sống độc thân có thể được chất chứa nơi cụm từ: Dominus pars – Chúa là phần đất của tôi. Nó chỉ có thể là những gì có tính cách thần trung. Nó không thể nào có nghĩa là bị hụt hẫng yêu thương, song thật sự có nghĩa là để cho mình được chiếm đạt bởi niềm khát khao Thiên Chúa, để sau đó, nhờ ở với Ngài một cách thân tình hơn, biết phục vụ con người nam nữ nữa. Đời sống độc thân cần phải là một chứng từ cho niềm tin: niềm tin  tưởng nơi Thiên Chúa được hiện thân nơi một lối sống chỉ có ý nghĩa nếu nó lấy Thiên Chúa làm nền tảng.

Xây dựng đời sống của mình trên nền tảng Thiên Chúa, bằng cách từ bỏ cuộc sống hôn nhân và gia đình, nghĩa là tôi chấp nhận và cảm thấy Thiên Chúa như là một thực tại, và bởi thế tôi có thể mang Ngài đến cho con  người nam nữ. Thế giới của chúng ta, một thế giới đã trở thành hoàn toàn thực chứng, trong đó, Thiên Chúa cùng lắm chỉ là một thứ giả thuyết chứ không phải là một thực tại cụ thể, là một thế giới cần phải được xây dựng trên Thiên Chúa một cách cụ thể nhất và sâu xa nhất bao nhiêu có thể.

Thiên Chúa cần một thứ chứng từ về Thiên Chúa, một thứ chứng từ được chất c hứa nơi quyết định đón nhận Thiên Chúa như là một mảnh đất là nơi người ta có thể tìm thấy cuộc sống riêng của mình. Vì lý do ấy, cuộc sống độc thân là những gì hết sức quan trọng cho ngày hôm nay đây, nơi thế giới hiện đại của chúng ta đây, cho dù việc giữ trọn nó trong thời đại của chúng ta đây liên lỉ trở thành những gì bị đe dọa và khúc mắc.

Cần phải thực hiện một cuộc sửa soạn thận trọng trong cuộc hành trình tiến đến mục tiêu ấy, cùng với việc kiên trì hướng dẫn của vị Giám Mục, của các thân hữu linh mục và của giáo dân muốn duy trì chứng từ linh mục này. Chúng ta cần liên lỉ nguyện cầu cùng Thiên Chúa là Vị Thiên Chúa hằng sống, và cậy dựa vào Ngài trong những lúc bối rối cũng như trong những lúc hân hoan. Nhờ đó, ngược lại với khuynh hướng văn hóa đang tìm cách thuyết phục chúng ta rằng chúng ta không thể thực hiện được những quyết định như thế, chứng từ này là những gì có thể sống và nhờ đó, nó có thể phục hồi việc Thiên Chúa như là một thực tại trên thế giới của chúng ta.

Một chủ đề lớn khác liên quan tới đề tài về Thiên Chúa đó là chủ đề về vấn đề đối thoại. Cái vòng bên trong của vấn đề đối thoại phức tạp, mà ngày nay đòi tất cả mọi Kitô hữu phải thực hiện cuộc dấn thân chung cho mối hiệp nhất, là những gì đã trở nên sáng tỏ nơi các Buổi Kinh Tối Đại Kết ở Vương Cung Thánh Đường Regensburg, nơi mà, ngoài anh chị em thuộc Giáo Hộio Công Giáo, tôi được gặp gỡ cả nhiều thân hữu thuộc Kitô Giáo Chính Thống và Tin Lành. Tất cả chúng tôi đã qui tụ lại để đọc Thánh Vịnh và lắng nghe Lời Chúa, và đó không phải là chuyện nhỏ khi chúng ta có được một buổi hiệp nhất lại như thế.

Cuộc gặp gỡ với Đại Học Đường đã được giành – như một địa điểm thích hợp - cho vấn đề đối thoại giữa đức tin và lý trí.

Trong dịp gặp gỡ goữa tôi với triết gia Jurgen Habermas ít năm trước đây ở Munich, ông ta đã nói rằng chúng ta cần đến các tư tưởng gia có thể chuyển dịch những niềm xác tín được mã hóa theo niềm tin Kitô Giáo thành ngôn từ của một thế giới bị tục hóa để những niềm xác tín ấy có một ảnh hưởng mới mẻ.

Thật vậy, nhu cầu khẩn trương của thế giới về cuộc đối thoại giữa đức tin và lý trí càng ngày càng trở nên hiển nhiên hơn bao giờ hết.

Trong thời điểm của mình, Immanual Kant đã thấy được cái yếu tính của chủ nghĩa illuminism là những gì được diễn tả nơi cái được gọi là ‘sapere aude’, tức là cái dũng mạnh của tư tưởng không để mình bị lung túng trước bất cứ một thành kiến nào.

Bởi thế mà từ đó, khả năng tri thức của con người, khả năng chủ trị của họ trên vật chất bằng quyền lực của tư tưởng, đã thực hiện được một mức tiến bộ không thể nào ngờ vào lúc ấy.

Tuy nhiên, quyền năng mà con người đang có trong tay, một quyền năng đang được khoa học gia tăng, càng ngày càng trở thành nguy hiểm đe dọa đến chính con người và thế giới nữa.

Lý trí hoàn toàn nhắm đến chỗ bắt nắm trong tay thế giới này, không còn biết tới giới hạn là gì nữa. Nó đã tiến tới chỗ đối xử với con người thuần túy như là một thứ vật chất được nó sản xuất ra và bằng quyền lực của nó.

Kiến thức của chúng ta đang tăng trưởng song đồng thời cũng đang xẩy ra tình trạng lý trí trở thành mù mịt nhiều hơn đối với những nền tảng của nó và các qui chuẩn hướng dẫn nó.

Khoa học cần phải chấp nhận niềm tin vào vị Thiên Chúa, Đấng tự mình là Lý Trí sáng tạo của vũ trụ này, một cách mới mẻ như là một thách đố và là một cơ hội.

Cũng thế, niềm tin này cần phải nhận ra một cách mới mẻ cái sâu xa nội tại của nó và tính cách hợp lý riêng của nó. Lý trí cần Lời là những gì có từ ban đầu và là ánh sáng của chúng ta. Về phần ình, đức tin cần đối thoại với lý trí tân tiến để cống hiến cái cao cả của mình, cũng như để đáp ứng những trách nhiệm riêng của nó. Và đó là những gì tôi đã tìm cách nhấn mạnh tới trong bài nói ở Regensburg. Nó là một vấn đề chắc chắn không phải chỉ thuần tính cách hàn lâm: nó nói tới tương lai của tất cả chúng ta.

Ở Regensburg, cuộc đối thoại giữa các tôn giáo là những gì chỉ mới được chạm tới sơ sơ vậy thôi, theo một chiều lưỡng kích. Lý trí bị tục hóa không thể nào tham dự vào một cuộc đối thoại thực sự với các tôn giáo. Nó vẫn cứ khép kín trước vấn đề về Thiên Chúa, và vì thế nó sẽ tiến đến tình trạng đụng độ giữa các nền văn hóa.