?  ĐTGM Celestino Migliore Đại Diện Tòa Thánh ở Liên Hiệp Quốc Nữu Ước Hoa Kỳ với Khóa Họp thứ 6 của diễn đàn thường trực ngày 14/5/2007 về những vấn đề bản xứ của Hội Đồng Kinh tế và Xã Hội với đề tài Lãnh Thổ, đất đai và các nguồn nhiên liệu.

Thưa Bà Chủ Hội,

Trước hết, đại biểu tôi xin có lời chúc mừng bà và toàn thể viên chức được chọn lựa trong năm nay, và xin chúc quí vị được mạnh khỏe để thực hiện công việc quan trọng trong vấn  đề bảo tồn cái đà tiến đối với thành phần các thổ dân đã đạt được từ cuộc diễn đàn thường trực này từ đầu thế kỷ đây.

Từ thời điểm cuộc diễn đàn này gặp gỡ năm ngoái, nhiều điều đã xẩy ra liên quan tới những bước cải tiến việc hành sử quyền lợi của các người thổ dân ở tầm cấp quốc gia và quốc tế, nhất là theo chiều hướng của đề tài đặc biệt của năm nay về lãnh thổ, đất đai và các nguồn nhiên liệu.

Việc trì hoãn thừa nhận bản thảo về Tuyên Ngôn Quyền Lợi Của Các Người Thổ Dân (DRIP - Declaration on the Rights of Indigenous Peoples) là những gì đánh dấu một thoáng thất vọng.

Sau cuộc bàn luận dài 24 năm trời trong nhóm làm việc của Ủy Ban Nhân Quyền, bản thảo tuyên ngôn này đã được tiếp tục ở khóa họp đầu tiên của Hội Đồng Nhân Quyền, và sau một cuộc bỏ phiếu theo biên bản, cũng đã được hợp lệ gửi đến cho Tổng Hội Đồng để được chấp thuận như là một phần của bản đệ nhất Tường Trình của Hội Đồng Nhân Quyền.

Đại biểu tôi xin bày tỏ niềm tiếc xót là việc chấp thuận bản thảo tuyên ngôn này đã bị hoãn lại. Về vấn đề này, chúng tôi muốn nhấn mạnh tới những ích lợi mà việc hiện hữu của một văn kiện về các thứ nhân quyền cần phải bao gồm đặc biệt đối với cuộc sống nghèo khổ nhất ở những miền quê, thường là nơi gốc gác của người thổ dân và thường bị thế giới tân tiến đẩy ra ngoài lề xã hội, cũng như đối với những ai có thể được thêm quyền lực để góp phần nhiều hơn nữa cho đời sống chính trị và kinh tế mà họ đang sống.

Có những chống đối khác nhau được nêu lên về bản thảo Tuyên Ngôn này theo chủ trương hiện nay của nó. Một số người nói rằn g DRIP là những gì nghịch lại các bản hiến pháp của quốc gia và vấn đề tự quyết chỉ liên quan tới những ai thường sống dưới luật lệ thực dân mà thôi. Những người khác lại cho rằng DRIP không rõ ràng minh bạch về những gì tạo nên “thành phần thổ dân”, dù vẫn ủng hộ bản tuyên ngôn này, cho dù có những quan tâm chính yếu.

Trong khi vẫn tôn trọng lý do đối với mỗi một chủ trương này, Tòa Thánh muốn lập lại tầm quan trọng đặc biệt mà Tòa Thánh tha thiết quan tâm tới bản văn kiện này và khuyến khích các quốc gia phần tử của LHQ hãy tỏ ra uyển chuyển và nhìn  xa trông rộng về xã hội hướng tới chỗ đồng ý trong khóa họp hiện nay của Tổng Hội Đồng. Đại biểu tôi tin rằng cử chỉ chính trị này sẽ chẳng những có lợi cho thành phần nghèo khổ nhất và những người công dân bị hất hủi nhất cả ở các quốc gia giầu lẫn nghèo trên  thế giới, mà còn gia tăng an bình nơi các dân tộc và bồi dưỡng việc hoan hưởng nhân quyền cách chính đáng và bình đẳng của tất cả mọi người.

Nhận định những gì đã xẩy ra ở Đệ Tam Tiểu Ban vào mùa thu năm ngoái thì thấy có những mối quan tâm đích thực nơi DRIP có thể dẫn tới việc cần phải chấp nhận trả một giá mắc cho vấn đề phá vỡ những liên hệ mỏng dòn nơi các nhóm bộ lạc tạp nham xuất phát như là những quốc gia trong vòng 50 năm vừa qua. Một số người cũng tỏ ra lo sợ rằng bản tuyên ngôn này có thể trở thành một mối đe dọa cho chủ quyền hay cho những thu nhập của quốc gia từ các nguồn nhiên liệu. Tuy nhiên, các mối quan tâm như thế vẫn không được loại trừ đi lợi ích tốt đẹp nhất của các dân tộc n ghèo khổ nhất ở những lãnh thổ dồi dào nhiên liệu như thế; các quốc gia cũng không thể nào quên lãng sự tiến bộ về kinh tế đối với tất cả những gì có thể chiếm đạt được khi quan tâm hơn nữa đến tinh túy đặc biệt của các người thổ dân và những gì họ đang muốn đóng góp nếu biết tìm kiếm và chấp n hận thiện chí của họ, chứ không phải việc họ tự do thỏa thuận thiếu hiểu biết.

Việc nhào vô khai thác các nguồn lợi mà chúng ta đang chứng kiến thấy ở nhiều nơi chẳng những đẩy môi sinh tự nhiên đến chỗ căng thẳng; đôi khi còn có một chút chứng cớ cho thấy một thiện ích nào đó nơi lãnh vực về chính trị, xã hội hay kinh tế thuận lợi cho các dân tộc có được những nguồn lợi ấy. Nếu mục đích chung của các sản vật trên thế giới thì không lạ lùng cho lắm khi thấy các dân tộc tỏ ra phản ứng trước việc mất mát đi các nguồn lợi nơi đất đai của họ, trong khi họ thấy việc thu nhập cho đất đai của họ ít ỏi.

Thưa Bà Chủ Hội, đó là lý do tại sao Tòa Thánh tin tưởng rằng chúng ta tất cả đều phải hoạt động hướng tới một việc đồng chấp nhận bản tuyên ngôn; thế nhưng, cho dù có thiếu mất việc đồng thuận như thế cũng không phải là cớ để trì hoãn việc xác nhận những mối quan tâm hợp lý của các người thổ dân. Các quốc gia có những mối quan tâm hợp lý liên quan tới chủ quyền, tới công dân tính, với sự bình đẳng và việc khai thác lành mạnh công bằng các nguồn nhiên liệu, thế nhưng những vấn đề ấy vẫn không được để cho việc tiến bộ về các thứ quyền lợi và quan tâm bình đẳng hợp lý bị trì hoãn “sine die”.

Xin cám ơn Bà Chủ Hội.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 17/5/2007

 TOP

? Tại Sao Kitô Hữu ở Mỹ Châu La Tinh phải trở nên “Những Vị Thừa Sai” ở một nơi chiếm nửa dân số Công Giáo trên thế giới?

? Tiến Sĩ Mary Ann Glendon, chủ tịch Giáo Hoàng Học Viện Về Các Khoa Xã Hội Học, hôm 10/5, trước hội đồng Tổng Nghị LHQ về vấn đề tôn giáo trong xã hội hiện đại, với bài nói nhan đề “Những Viễn Ảnh về Những Mối Liên Hệ Xuyên Văn Hóa và Liên Tôn trong Xã Hội Hiện Đại”. 

Thành phần tham dự của buổi chiều hôm nay được yêu cầu bàn đến cái thách đố của việc cổ võ một thứ văn hóa tương kính và khoan nhượng ở các xã hội hiện đại. Theo lý thuyết, phong trào gia tăng nhanh chóng của dân chúng và những ý nghĩ trong thế giới của ngày hôm nay có thể được cho là để nuôi dưỡng việc hợp tác hơn là vấn đề xung khắc, việc tương kiến hơn là ngờ vực lẫn nhau. Ở một mức độ nào đó thì nó quả thực là như thế, nhất là khi dân chúng quen tiến đến chỗ biết nhau ở mức độ riêng tư. Vấn đề ở đây là làm thế nào để chiếm được những cơ hội thuận lợi và làm thế nào để giảm bớt trường hợp hiểu lầm, căng thẳng và bạo động.

Đối với những ai muốn có một cái nhìn hy vọng, tôi đề nghị là chúng ta không cần nhìn xa trông rộng để tìm kiếm một mẫu gương phấn khích về một thứ đối thoại xuyên văn hóa có thể thắng vượt những chướng ngại khổng lồ trong việc tạo nên được một trong những đóng góp cho một nền hòa bình bền bỉ nhất của Liên Hiệp Quốc.

Tôi đang đề cập tới những cuộc tranh luận đã đưa tới Bản Tuyên Ngôn Chung Về Nhân Quyền Năm 1948. Ngày nay, nhiều người đã quên rằng bản văn kiện lịch sử đó là một sản phẩm của một cuộc hợp tác đa văn hóa hết sức đặc biệt. Nhiều người cũng không nhớ rằng đã có những thứ chia rẽ được thắng vượt nơi nhóm soạn thảo là nhóm bao gồm một vị học giả Khổng Giáo ở Trung Hoa, những người Hồi Giáo ở Ai Cập và Iran, một người Pháp theo chủ nghĩa Do Thái, một phụ nữ Ấn Độ gốc Ấn Giáo, các phần tử thuộc những hệ phái Kitô Giáo khác nhau, và 4 đảng viên Mát-Xít nhiệt tình.

Bất cứ ai cũng khó lòng mà nghĩ rằng nhóm này có thể đồng ý về một ít nguyên tắc căn bản đối với tính cách xứng đáng làm người. Thế nhưng, bản tuyên ngôn này – bằng việc khẳng định của mình là tất cả chúng ta đều thuộc về một gia đình nhân loại duy nhất – vẫn còn là một mở đường đầy phấn khởi cho hết mọi con người đang ôm ấp niềm hy vọng đối với việc hợp tác xuyên văn hóa. Nó đồng thời cũng là một thứ nhắc nhở thiết tha rằng, trong khi việc đối thoại ở cấp cao đóng vai trò quan trọng thì vai trò của nó là một vai trò hạn hẹp – một yếu tố trong một tiến trình không bao giờ cùng cần phải được nuôi dưỡng trong các luồng mạch của xã hội.

Dĩ nhiên là trong đó bao gồm cả một thứ thách đố đối với các vị lãnh đạo về tôn giáo và văn hóa – cái thách đố phấn khích tìn đồ của mình gặp gỡ kẻ khác bằng lý trí và sự tương kính, trong khi vẫn trun g thực với chính bản thân họ cùng những niềm tin tưởng của họ.

Tại sao lại quá khó khăn trong việc đương đầu với cái thách đố ấy? Ít là vì tôn giáo thường bị khai thác theo những mục tiêu chính trị. Thế nhưng, vẫn không thể trách cứ nhiều trở ngại gây ra bởi những lực lượng bên ngoài. Chúng bao gồm chẳng những các thứ hiểu lầm về niềm tin tưởng của kẻ khác, mà còn là một thứ nông cạn về niềm tin riêng của mình nữa. Bởi thế, các vị lãnh đạo và các giáo dục gia mới có một công việc quan trọng khác nữa đó là việc tìm kiếm những phương sách trong truyền thống riêng của mình để cổ võ việc tôn trọng và khoan nhượng, và đó cũng là việc nghiên soạn các phương sách này khi họ truyền đạt các truyền thống của mình cho thành phần tín đồ của mình.

Những nỗ lực ở tầm cấp địa phương ấy có thể trở thành những gì quyết liệt, vì các cộng đồng tôn giáo có một khả năng lớn trong việc góp phần chữa lành các vết thương, trong việc thiết lập những cây cầu nối, cũng như trong việc làm gắn bó với nhau chống lại các kẻ cực đoan quá khích muốn lèo lái tôn giáo để cổ võ hận thù và bạo động. Những gì Eleanor Roosevelt có lần đã viết về việc hiện thực các quyền lợi của con người áp dụng đồng đều vào việc thiết lập nên một thứ văn hóa tương kính giữa các dân tộc. Bà đặt vấn đề rằng “Nhân quyền được bắt đầu từ đâu? Ở những chỗ nhỏ bé, gần gũi nhà ở – rất gần và rất nhỏ đến  nỗi chúng không thể nào thấy được trên bản đồ thế giới… Trừ phi những thứ quyền này có một ý nghĩa ở đó thì chúng mới có một chút ý nghĩa ở bất cứ nơi nào”.

Nhận định khôn ngoan này, theo tôi nghĩ, là những gì cho thấy những lý do cần phải thận trọng hy vọng về tình hình hiện nay của chúng ta. Vì càng ngày tính cách đa nguyên về tôn giáo và văn hóa càng trở nên thực tế trong đời sống. Càng ngày càng có nhiều người tiến đến chỗ hiểu biết các phần tử thuộc các nền văn hóa và tôn giáo khác. Nhiều người, nhất là giới trẻ, đang thiết dựng những mối thân hữu bền bỉ – nơi học đường, trong khu xóm và chỗ làm việc. Ở “những chỗ nhỏ bé” như những chỗ này, con người đang bắt đầu vượt ra ngoài cả tính cách khoan nhượng nữa. Họ đang bắt đầu học biết nhau, và nhờ nhau mở rộng chân trời của mình. Như Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã đề cập tới trong bài diễn văn của ngài ngỏ lời cùng Liên Hiệp Quốc vào năm 1995: “’Cái khác nhau’ m à một số người cho rằng rất đáng lo ngại thì nhờ việc đối thoại một cách tôn trọng lại trở thành một nguồn sâu xa ý thức về mầu nhiệm của việc con người hiện hữu”.

Chắc chắn là con đường vượt ra ngoài tính cách khoan nhượng sẽ kèm theo những chướng ngại vật. Thế nhưng thật ra không còn một giải pháp nào khác nữa nếu con người cần phải cải tiến những cơ hội thực hiện hòa bình trên trái đất càng ngày càng liên thuộc song cũng đầy xung khắc này. Việc đầu hàng trước những gì có thể làm được về một cuộc sâu xa “đối thoại với tất cả những ai nghiêm chỉnh quan tâm tới nhân loại cũng như tới thế giới chúng ta đang sống” (Benedict XVI, "Deus Cartitas Est," 27), tức là việc bỏ cuộc trước những mơ ước của con người nam nữ là thành phần thiết lập nên một tổ chức lớn lao mà chúng ta đang hội họp hôm nay đây. 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 11/5/2007

GIÁO HỘI HIỆN THẾ